Alþýðublaðið - 17.04.1963, Qupperneq 15

0
FYRSTI KAFLI
1
Margt getur gerzt á ellefu ár-
um.
Þegar ég lít aftur yfir þessi
ár, get ég sagt, að þau voru
mest hvetjandi og kraftmestu ár
ævi minnar.
Eini sjcugginn, sem þar bar á,
var dauði föður míns, tveim ár-
iim eftir að ég útskrifaðist sem
verkfræðingur. Hann dó úr
lijartaslagi þar sem hann var við
vinnu sína í bankanum: á þann
hátt, sem hann hefði kosið sér að
deyja, ef hann hefði fengið þar
nokkru um ráðið. Hann lét mér
eftir fimm þúsund dollara og hús
ið, sem ég seldi. Með þetta að
liöfuðstól að viðbættri hæfni
minni sem þjálfaðs verkfræð-
ings gekk ég í félag með Jack
Osborne.
Jack hafði verið í sömu her-
deild og ég, þegar ég fór til
Filippseyja. Við lentum saman
á strönd Okinawa. Hann var
fimm árum eidri en ég og hafði
útskrifazt sem verkfræður, áður
en hann fór í stríðið. Hann var
þrekvaxinn, lágur vexti og
þybbinn, með skolleitt hár, sem
var farið að þynnast í hvirflin-
um, og rjótt andlit, þakið frekn
um.
En hvílíkur þjarkur! Vinnu-
geta hans var slík, að ég hafði
ekkert í hann að gera. Hann gat
unnið tuttugu tíma á sálarhring,
fleygt sér ut af í fjóra tíma og
byrjað síðan aftur af sama kraft
inum.
Ég var svo heppinn, að hann
kom til Holland City að heim-
sækja mig um það leyti, sem ég
hafði erft fimm þúsund dollar-
ana eftir föður minn.
Jack var búinn að vera þrjá
daga í bænum, áður en hann
hringdi til mín, og þann tíma
hafði hann talað við fólk, kynnt
sér borgina og komizt áð þeirri
niðurstöðu, að þetta væri stað-
ur, þar sem verkfræðingur gæti
unnið fyrir sér.
Svo kom hann eins og hvirfil-
vindur inn í piparsveinsíbúðina
mína, rétti fram liarða og hrjúfa
hönd og brosti til mín.
„Jeff“, sagði hann, „ég er bú-
inn að skoða þetta pláss og hérna
ætla ég mér að setjast að. Hvern
ig væri, að við stofnuðum fyrir-
tæki saman?“
Svo að við opnuðum skrifstofu
undir nafninu Osborne og Halli-
day.
Halliday var nafn föður míns.
f '
Ég hafði tekið upp nafn móður
minnar, Gardon, þegar ég fór
til Hollywood, þar að ég hafði
verið óöruggur um mig, og
hafði haft það einhvern veginn
á tilfinningunni, að ég mundi
lenda í einhverju, kem ég mundi
ekki vilja, að bærist föður mín-
um til eyrna. Eitt af þessum ein
kennilegu hugboðum, sem mað-
ur fær og reynast rétt.
Næstu þrjú árin gerðum við
lítið annað en sitja á eins-her-
bergis skrifstofu okkar og biða
og vona. Ef við hefðum ekki
haft nokkurt fé að baki okkar frá
byrjun hefðum við soltið, en með
hvors annars hjálp skrimtum við,
cn það var erfitt. Við höfðum
saman herbergi á pensjónati og
matreiddum sjálfir ofan í okk-
ur. Við rákum skrifstofuna, án
þess að hafa skrifstofustúlku,
eins og þó er venja.
Svo fengum við upp úr þurru
tilboð um að byggja sambýlis-
hús niður með ánni. Samkeppn-
in var ægileg ,en við skelltum
okkur í hana. Við skárum kostn
að svo sem framast var unnt, og
við fengum verkið. Við höfðum
ekki mikið upp úr því af fjár-
munum, en það sýndi að minnsta
kosti þeim, sem áhuga höfðu,
hvers við vorum megnugir.
Smám saman fórum við að fá
önnur verk, ekki í eins hræði-
legri samkeppni, en slæmri þó.
Það tók okkur tvö ár í viðbót
að ná upp tapinu og byrja að
hafa upp úr okkur. Látið ykkur
ekki detta í hug, að það hafi ver
ið auðvelt. Það var barizt með
kjafti og klóm og engin brögð
vanrækt, en við komumst loks
út úr myrkviðnum.
Við Jack unnum vel saman.
Hann sá um starfið út á við, en
ég sá um skrifstofuna. Er hér
var komið, höfðum við ráð á að
ráða starfsmann. Við réðum
Klöru Collins, magra, miðaldra
piparmey, sem leit á okkur eins
og tvo snarvitlausa stráka, en
rak skrifstofuna með hæfni, sem
iheira en greiddi laun hennar.
Þegar við vorum búnir að
starfa í sex ár, fórum við að fá
mikið af byggingum fyrir ein-
staklinga: hús, benzínstöðvar og
jafnvel lítið kvikmyndahús, en
við fengum ekki að vinna neitt
fyrir borgaryfirvöldin, en upp úr
því er hægt að hafa peninga sem
einhverju nemur.
Ég ákvað að koma mér í mjúk
inn hjá borgarstjóranum. Hann
hét Henry Matison. Ég hafði hitt
hann nokkrum sinnum og hann
virtist þægilegur maður í um-
gengni. Sonur hans hafði fallið
á Filippséyjum, og þegar hann
komst að því, að við Jack höfð-
um barizt á því svæði, varð
hann mjög vingjarhlegur, en
hann var ekki svo vingjarnlegur
að láta okkur hafa neitt að gei-a.
Við sendum tilboð í allar bæj
arframkvæmdir, sem til féllu, en
heyrðum aldrei meira. Gömlu
verkfræðifyrirtækin fengu alltaf
verkin: þrjú fyrirtæki, sem
starfað höfðu í Holland City í
meira en tuttugu ár.
Það var á meðan ég var að
reyna að finna eitthvert sam-
band við borgarstjórann, sem ég
hitti Saritu Fleming.
Sarita stjórnaði bæjarbóka-
safninu í tvö ár, áður en ég
slæddist þangað inn i leit að upp
lýsingum um Matison.
Þegar ég hafði skýrt nákvæm
lega fyrir henni, hvað ég vildi,
var Sarita hjálpfýsin sjálf. Hún
vissi talsvert um borgarstjór-
ann. Hún sagði mér, að hann
hefði áhuga á andaskytteríi, væri
klókur kvikmyndasýningarmaður
og hefði gaman af klassískri
liljómlist. Skytterí og kvik-
myndasýningar voru ekki á mínu
meðfæri, en klassísk hljómlist
kom 'sér vel fyrir mig. Sarita
sagði mér, að hann væri vitlaus
í píanóverk Copins.
Hún minntist á, að hún ætti
fjóra miða á hljómleika, sem
Stefan Askenase, einn fremsti
Chopin-leikari heims, ætlaði að
haldað í ráðhúsinu. Hún hafði
selt miða á safninu og haldið
eftir fjórum miðum. Hún vissi,
að Mathison hafði ekki fengið
miða og væri það ekki góð hug-
mynd, að ég biði honum með
mér?
Hugmyndin var slíkt afbragð,
að ég leit upp og starði á hana
og sá hana raunverulega I fyrsta
skipti.
Hún var hávaxin og grönn og
vel vaxin. Hún var í látlausum,
gráum kjól, sem sýndi vöxt henn
ar vel. Hún var með falleg, brún
augu; hárið var brúnt, skipt í
miðju og tekið sainan í hnút í
hnakkanum.
Hún var ekki lagleg, en það
var eitthvað við hana, sem örvaði
mig. Af því einu að sjá hana
fann ég, að hún var eina kon-
an, sem ég gæti með nokkru móti
búið með, mundi ckki þreyast
á og gæti gert mig hamingjusam
an.
Það var einkennileg tilfinn-
Hún kom snögglega yfir mig, og
og ég vissi þá, að ef heppni mín
héldist, yrði hún konan mín, áð
ur en langt liði.
Ég spurði hana, hvort hún
vildi verða sú fjórða í hópnum:
Mathison, kona hans, hún og ég,
og hún þáði boðið.
Jack varð fullur af áhuga, þeg
ar hann heyrði hvað ég hafði í
byggju.
„Guði sé lof, að ég hef félaga,
sem hefur einhverja menningu
til að bera“, sagði hann. „Farðu
með gamla manninn að hlusta á
Chopin og hafðu áhrif á hann.
Kannski lætur hann okkur hafa
eitthvað að gera, ef hann telur,
að þið hafið sama smekk“.
Ég hringdi til Mathisons og
spurði hann, hvort hann og kona
hans mundu vilja koma með
mér og vinkonu minni á hljóm
leikana, og hann þáði þegar í
stað.
Niðurstaðan varð sú, að það
var hvorki Chopin né ég, sem
höfðum mest áhrif á Mathison,
heldur Sarita. Hún fékk lion-
um mjög vel í geð, og ekki að
eins honum, heldur honu hans
einnig.
Kvöldið hafði tekizt mjög vel.
Er við tókumst í hendur, áður
en við skildum, sagði hann: „Það
er kominn tími til/að við sjáum
meira til yðar á skrifstofunni,
ungi maður. Lítið inn á morgun.
Mig langar til, að þér hittið
Merrill Webb“.
Webb var skipulagsstjóri borg-
arinnar. Hann var sá, sem út-
deiidi verkefnunum. Án hans
samþykkis komst maður ekkert
áfram. Ég hafði ekki einu sinni
hitt hann.
Ég var himinlifandi, þegar ég
ók Saritu heim til hennar. Ég
vissi, að ég átti henni að þakka
fyrir þessa byrjun, og ég spurði,
hvort hún mundi vilja borða með
mér tveim kvöldum síðar, og hún
þáði það.
Næsta morgun fór ég til ráð-
hússins og hitti Webb. Hann var
magur, uppþornaður, siginaxla
maður hátt á sextugs aldri. Hann
talaði áhugalaust við mig, spurði
um menntun mína og Jacks,
hvað við hefðum gert til þessa og
svo framvegis. Hann virtist ekki
hafa neinn sérlegan áhuga. Loks
tókumst við í hendur, og hánn
sagðist mundu fá okkur eitthvað
að gera, ef eitthvað kæmi til,
sem hann teldi okkur færa um.
Hannes á horninu
Framhald af 2. síðu.
það á upprisuhátíð Frelsarans, en
mér varð ekki að trú minni.
ÉG FANN EINU SINNI lítinn
unga í hjólfari á vegi. Það var mik-
ið rok, en ekki kalt og ég þóttist
sjá, að unginn myndi ekki geta
hafið sig upp úr hjólfarinu og því
kremjast undir næsta vagni, svo
ég tók hann og setti hann í vasa
minn og sagði við stúlkuna á bæn
um, að hann mundi deyja, ef hann
nyti ekki aðhlynningar.
hlátri og svo sagði hún alveg eins
og hún væri að áminna mig: „ Já,
ég var búinn að segja þér það:
Náttúran sér um þetta allt saman."
— Mikið skelfing var þá erfitt að
sætta sig við að vita það hvað
lítið maður vissi. Og alltaf er ég
að reka mig á það, að ég héf gleyrnt
lexíunni. — Bráðum reisir páska-
liljan kollinn og brosir við mér
undir glugganum.
Hannes á horninu.
Græna lyftan
STÚLICAN SAGÐI: „Hvað? Ung
ann. Settu hann bara í flæðarmál-
ið.“ — „Nei“. sagði ég, það er svo
hvasst að öldurnar lemja hann til
dauðs við sandinn.“ — En stúlknn
bara hló að mér og sagði: „Náttúr-
an sér um það allt saman.“ — Ég
fann litla krús setti í hana þurrt
hey og lét svo ungann í krúsina.
Ég lét hana standa á gólfinu við
rúmið mitt og svo fór ég að sofa.
Um morgunin þegar ég vaknaði
varð mitt fyrsta verk að gæta að
unganum. Þá lá hann út af al-
jveg eins og páskaliljan mín núna,
— og var dáinn.
ÉG SAGDI stúlkunni frá þessu
þegar hún bar mér morgunkaffið
og hún hló silfurtærum ungmeyjar
Framh. úr opnu.
bar og heildarsvipur sýningarinn-
ar þannig skemmtilegur. Græna
lyftan er annað leikritið, sem þau
Juliane og Gísli Alfreðsson setja
á svið fyrir Leikfélag Selfoss.
Eiga þau þakkir skilið fyrir .á-
huga sinn og störf austan Fjalls.
Þeim er vel trúandi fyrir uppsetn-
ingu fleiri leíkrita.
Grænu lyftuna sér fólk ekki til
annars en að sjá fjörlegan pg
skemmtilegan leik og til að hlæja,
— en það er líka hægt og það inni-
lega.
Maður er þegar farlnn að hlakka
til að sjá næsta verkefni, sem von-
andi verður sem fyrst í haust. Það
má gjarna verða efnis- og átaka-
meira verk. Á.G.S.
ALÞÝÐUBLA0IÐ — 17. apríl 1963 15