Lögrétta - 01.01.1933, Side 16

31
LÖGRJETTA
32
Kongar, sem kröfur ei bifa,
kóngar, sem dánir lifa.
Þeir kóngar ei kalla’ eftir gjöldum;
þeir kóngar ei falla úr völdum.
Þá kónga skal kveðja með lotning.
(Jeg krans fljetta ekkjudrotning).
Þjóðkjömir, þjóðbomir
þeir eru nú orðnir
forverðir föðurlands,
frumherjar sannleikans,
útvörður andlegur,
í einu sagt: Noregur.
Ljóðkóngur lýðborni,
landkæri, burthorfni,
þjóðar heili og hjarta,
hjer skal nafn þitt skarta.
Við hyllum þig dáiím í dag
við drápunnar sterka lag.
Björt um braut farna
blikar þín stjarna.
Stjarna’ og bjarnstyrkur
stráðu ljósi í myrkur,
leiddu norðursól
yfir Noregs ból.
Hjer varstu hlíf og vörn.
Híði þitt, Norðurbjörn,
anda þíns óðalssvið,
elskum líka við.
3, ‘Kafli úr brjefí fr<á Osló,
„Hjer var að sjálfsögðu gert mikið veður
um Björnson. Blöðin voru full af greinum
um hann, og komu jafnvel stór aukatölublöð,
er fjölluðu um hann einan. Um eitt tímarit
veit jeg, er gaf út sjerstakt hefti til minn-
ingar uin Björnson, og mörg fleiri birtu rit-
gerðir um hann. Nýjar bækur komu út um
Björnson. Síðast en ekki síst má telja það,
að öll rit hans voru prentuð að nýju í 70
þús. eintökum. Háskólinn gekst fyrir megin-
þætti sjálfra hátíðahaldanna. Var haldið þrí-
heilagt. Samkomur voru í háskólanum þrjá
daga í röð, 6.—8. des. Öllum var þeim varp-
að út. Til hátíðabrigða var einkum kórsöng-
ur og ræður. Seinasta daginn komu og fram
fulltrúar ýmissa landa og fjelaga og mintust
Björnsons. Gunnar Gunnarsson kom þar
fram fyrir íslendinga. Hlaut hann mest lófa-
klapp allra. Var hann einn klappaður fram
að ræðunni lokinni.. Hann einn kom líka
áheyrendum til þess að hlæja. Sveigar marg-
ir voru lagðir á leiði Björnsons. Kristmann
Guðmundsson lagði þar sveig sem fulltrúi fs-
lendinga. Futti hann um leið tölu á íslensku,
að sögn blaðanna; jeg var eigi við staddur.
Hins vegar var jeg staddur við hátíðirnar í
háskólanum nema fyrsta daginn. í bókasafni
háskólans var opnuð Björnsonssýning 8. des.,
og er hún enn opin. Er þar margt að sjá.
Þar eru handrit eftir Björnson, prófarkir og
sendibrjef. Aldrei hef jeg sjeð rithönd Björn-
sons fyr en þama. Jeg veit eigi, hvort þú
hefur sjeð hana. Hún er stór og eigi falleg,
oft torlæsileg. Prentararnir hafa eigi verið
öfundsverðir af því að komast fram úr hand-
ritum Björnsons, einkum þar eð yfirstrik-
anir og breytingar hafa verið mjög tíðar í
þeim. Karoline hefur hreinskrifað mörg
handrit hans. Þess minnist Björnson í fall-
egu erindi, er hann hefur ort til hennar
1901:
„Flvert ord, jeg sendte í værden vide,
det skrev du æfter med sagte vink.
Vi snart má slutte, vi er alt hvide,
vi falder sammen for Ijáens blink.
Á gid, á gid, at av det, som höstes,
má mange styrkes og somme tröstes“.
Björnson hefur líklega gert sjer þá von, að
uppskerunnar nyti lengi. Á mynd af sjer
frá 1888 hefur hann ritað:
„Det av vort arbejd, som bliver til gavn,
vokser i slægter, som glemte vort navn“.
Nokkur sendibrjef eru þarna til Björnsons
frá frægum rithöfundum. Helstir þeirra eru
H. C. Andersen, R. Ingersoll, Victor Ryd-
berg, August Strindberg, Bertha v. Suttner,
Leo Tolstoy, Jonas Lie og Henrik Ibsen. Jeg
hef haft gaman af því að hyggja að rithönd-
um þessara miklu skriffinna. Sumar þeirra
eru ljótar, og engin getur heitið falleg, nema
rithönd Ibsens.
Þarna eru og flestar eða allar útgáfur og
þýðingar rita Björnsons, er safnið á. Fer
mikið fyrir þeim öllum. Þessar einar íslensk-
ar þýðingar hef jeg fundið: Kátur piltur,
Barnakennarinn, Fjórar sögur og Úr fundar-