Alþýðublaðið - 08.08.1965, Síða 7

Sami söngur í fimm ár
BENEDIKT GRÖNDAl
ÞEGAR Sir Alec Douglas-Home,
fyrrverandi forsætisráðherra og
foringi brezka íhaldsflokksins,
hrökklaðist frá völdum í flokki
sínum nýverið, þótti það heldur
ömurlegur og skjótur endir á
forustuferli hans. Voru blöð um
|heim allan heldur óvægin í
dómum, og þótti ekki seinna
vænna, að hann viki úr sæti fyr-
ir yngri manni og beí.ri.
Eitt blað kom þó til liðs og
huggunar við blessaðan mann-
inn. Það var dagblaðið Tíminn,
sem birti síðastliðinn sunnudag
langa hugleiðingu um hinn mikla
sigur, sem Sir Alee hefði unnið
á íslendingum í landhelgismál-
inu í ársbyrjun 1961. Taldi Tím-
inn, að Sir Alec hefði af mikilli
kænsku leikið á núverandi rikis-
stjórn, lokkað hana til að láta
af hendi öll réttindi íslendinga
og fengið vilja Breta framgengt
í stóru og smáu. Er ekki amalegt
fyrir Sir Alec að hafa þennan
pistil Tímans að hugga sig við í
raunum sínum.
Þegar ríkisstjórnin leysti land-
helgisdeiluna við Breta, urðu
framsóknarmenn fyrir hinu
mesta áfalli. Þeir hófu and-
spyrnuhreyfingu á Alþingi og í
blaði sínu og ætluðu að leggja
stjórnarflokkana á máli þessu.
En það fór á annan veg. Fjöl-
margir framsóknarmenn neituðu
að styðja forustulið flokksins og
töldu samningana skynsamlega
og hagstæða. Ætlunin var að
hefja fundaherferð um land allt,
en hún fór út um þúfur eftir 2-3
fundi. En svo þráir eru þeir
Tímamenn, að þeir eru enn við
sama heygarðshornið, hálfu
fimmta ári síðar. Enn reyna þeir
að troða inn í lesendur sína þeim
skilningi á málinu, sem yfir-
gnæfandi meirihluti þjóðarinnar
hafnaði 1961.
Tíminn segir, að Sir Alec hafi
sigrað, leikið á Guðmund í. og
fengið vilja sínum framgengt
En hvað sögðu Bretar sjálfir um
samningana?
Bretar láta undan, sagði Daily
Express.
Uppgjafaskilmálar, sagði Daily
Mail.
Töpuð mið, undanhald, sagði
Daily Herald.
Fórn Breta, sagði Daily Tele-
graph.
Vonbrigði togaramanna, sagði
Times.
Og fyrir vestan haf sagði New
York Times: Bretar gefast upp í
Íslandsstríðinu.
Þegar íslendingar. færðu út í
4 mílur með nýjum grunnlínum
samkvæmt úrskurði alþjóðadóm-
stólsins í Haag í máli Norð-
manna og Breta, svöruðu brezk-
ir útgerðarmenn með löndunar-
banni. Þegar íslendingar færðu
út í 12 mílur, svaraði stjórnin í
London með því að senda brezka
flotann til að hindra útfærsluna
í reynd og vernda veiðar innan
nýju landhelginnar. Þessar al-
varlegu aðgerðir sýndu raunveru
lega afstöðu Breta.
Allt þetta gleyptu þeir í sig
með samningunum, sem Guð-
mundur í. og Sir Alec raunveru-
lega gerðu í París og London
rétt fyrir jólin 1960. Bretar við-
urkenndu 12 mílurnar með nýrri
grunnlínuútfærslu. Þeir lofuðu
að beita aldrei valdi gegn frek-
ari aðgerðum íslendinga. í sára-
bætur fengu þeir stuttan um-
þóttunartíma, sem nú er liðinn,
og báðar þjóðir lofuðu að hlíta
úrskurði alþjóðadómstólsins, ef
nýjar deilur yrðu um útfærslu
landhelginnar.
Allt er þetta einfalt mál, sem
engum gat dulizt. Brezku blöðin
eru glögg og bersögul og drógu
ekki dul á, að þau- töldu samn-
inginn brezkan ósigur. New
York Times var á sama máli.
Aðeins Tíminn gat ekki sætt
sig við, að rikisstjórnin leysti
þetta mikla mál, enda þótt Her-
mann Jónasson hafi verið reiðu-
búinn að semja með óhagstæðari
kjörum þegar 1958. Enginn áróð-
urssókn Tímans hefur hlotið eins
daufar undirtektir íslendinga og
afstaða blaðsins í þessu máli.
Samt er haldið áfram að japla á
þessu ár eftir ár. Andstæðingar
okkar í landhelgismálinu eru nú
hafnir til skýjanna á síðum Tím-
ans, en íslenzkir ráðherrar troðn-
ir niður, af því að það fellur
heim við áróður Tímans. ímynd-
aðir hagsmunir flokksins eru
teknir fram yfir þjóðarsóma og
þjóðarhag.
Þegar framsóknarmenn og
kommúnistar sáu, hve vel ís-
lenzka þjóðin tók sigrinum í
landhelgismálinu, gripu þeir í
örvæntingu það hálmstrá að
segja: Þetta eru svik, þeir ætla
síðar að framlengja undanþágur
Breta.
Sá tími er liðinn. Öll brigzl-
yrðin um svik reyndust Vera til-
hæfulaus. Samningurinn stóð
UM HELGINA
eins og hann var gerður, Bretar
fóru endanlega út fyrir fisk-
veiðimörkin, 12 mílurnar' eru
viðurkenndar og óskertar.
Vafalaust á Tíminn eftir sif
halda áfram sama söngnum. Því
verri sem málstaður blaðsins ei',
því oftar er stemman kveðin á
þeim bæ.
OSTA'OG SMJORSALAN SF.
Augfýsingasími blaðsins er 14906
NÚ eru liðnir fimm dagar síð-
an síld barst á land, og bát-
arnir, sem hafa verið í helgar-
fríi, flestir farnir út nema
nokkrir, sem hafa týnt ein-
hverju af mannskapnum.
Helgarfrí sjómanna var ekki
andskotalaust hér í plássinu
og bar nokkurn keim af borg-
arlífi, meir> að segja reynt að
brjótast inn í alvöru, og ráðist
til atlögu við prentverk staðar-
ins án þess nokkuð sérstaklega
hafi verið auglýst, að þar væri
gott til fanga. Innbrotið mis-
tókst herfilega og rummungur-
inn fannst sofandi með peninga
kassann í fanginu. Engar sögur>
fara af því, hvort peningar
voru í kassanum.
Þá hafá sjómenn og gert
piparmeyjum og siðbótarkon-
um gramt í geði með því að-
strípast í sundlauginni á síð-
kvöldum, og fara sögur af því,
að umræddar kvenpersónur
hafi ekki haldizt í rúmunum
á næturnar vegna þessa o-
fremdar háttalags utanbæjar-
manna.
Skipakomur eru svo örar í
plássið, að sumum hefur jafn-
vel dottið í hug, að fráhvarf
síldarinnar stafi eingöngu af
samúð með farmskipaeigend-
um eða þeir jafnvel mútað síld-
inni til að halda sér> á mottunni
rétt á meðan verið væri að af-
greiða skipin þeirra.
Síldarsöltunarstúlkur eiga
góða daga, því þær þurfa ekki
að salta neina síldina og geta
stundað böllin í félágsheimilinu
án þess að hafa sífellt yfirvof-
andi að síld berist að landi.
Bræðslan hætti að mala um
helgina, og karlarnin ganga
uppáskveraðir á kvöldin einsog
venjulegt fólk, og léttleikinn í
göngulagi síldarsaltandans á
næsta plani er ekki eins mikill
og á dögunum, þegar síldin
stakk upp kollinum og veiddist
austur af fjörðunum.
í kvöld var slegið nýtt met í
bragganum og er mikið álita-
mál, hvort það verði ekki stað-
fest sem heimsmet'. Það hefur
vakið mikla undrun og aðdáun
útlendinga, sem komið hafa í
braggann, hve mörlandinn
gengur hratt og fimlega að
matnum og hafa ýmsir haft
betur í þeirri keppni sem háð
er daglega við mikinn fögnuð
áhorfenda.
Það eykst mjög, að skip-
stjórnarmenn hafi kerlingarnar
sínar viðloðandi eitthvert síld-
arplássið og heyrzt hefur, að
þeir hafi jafnvel stofnað til
jarðarkaupa og húsbygginga til
að þóknast eiginkonunum, en
þær aftur á móti þeysa um all-
ar jarðir í kadiljákum karla
sinna og vilja gjarnan láta líta
á sig eins og einhverskonar yf-
irstéttarverur, sem eigi ekki
lítinn hlut að framvindu al-
mættisins eða með öðrum orð-
um, að tilvist þeirra í plássinu
ráði hreint ekki svo litlu um
fengsælni eiginmanna þeirra á
sjónum. Sumar eru þó svo lítii-
látar og alþýðlegar að þær
ganga stundum að síldarsöltun
eins og venjulegt fólk.
Hér er mikið kvartað undan
lélegri símaþjónustu og má oft
sjá fjölmenni bíða fyrir utan
símstöðina. Menn hafa nefni-
lega ekki gert sér grein fvrir
því, að það er hreint ekki út í
loftið lijá símamálastjórninni
að hafa afgreiðsluna eins
dræma og raun ber vitni um,
því það vita allir sem til
þekkja í plássunum hér fyrir
anstan, að á sumrin þekkjast
ekki annars koíiar símtöl en
hraðsamtöl og forgangshröð.
Þeir sem hafa þurft að greiða
þessa þjónustu ættu gerzt að
skilja, hvað vakir fyrir þeim
ágætu herrum, sem ár eftir ár
þráast við að bæta þetta á-
stand. í rauninni er ekki við
því að búast að breyting verði
á fyrr en öruggt megi teljast,
að engin síld finnist hér í sjón-
um að sumarlagi. Til stuðn-
ings þessari skoðun má benda
á Siglufjörð, sem nú nýverið
hefur fengið sjálfvirkt síma-
samband, en það er af fróðum
mönnum talið all öruggt, að
ekki sé mikil hætta á að þang-
að berist síld að nokkru ráði á
næstunni.
Rétt í þann mund, sem þess-
ar línur eru að festast á blaðið
koma tvö hlaðin skip inn fjörð-
inn og stefna á löndunar-
bryggju síldarbræðslunnar. —
Þessi skip koma sunnan fyrir
land með smásíld, og sumir
reyna að gera sér í hugarlund
hve þetta hefðu getað orðið
margir skipsfarmai1, ef smá-
síldin hefði fengið tíma til að
verða stórsíld.
Maðurinn frá Fiskifélaginu,
sem er að rannsaka síldina hér,
segir, að síldin fyrir austan
komi ekki aftur fyrr en eftir
miðjan ágúst, og þá verði lít-
ið af stórsíld, bara milÞ'síld.
sem að vísu muni verða keypt
söltuð af Svíunum.
Bílarnir þyrpast inn að
bræðslunni og fólkið kemur í
stórhópum tii að horfa á síldina,
eins og það hafi aldrei séð
þann furðufisk fyrr, og fínar
frúr í ljósu sumarkápunum sín-
um t'iplá niðrá löndunarbryggj-
una til að taka þátt í andakt-
inni þegar síldin rennur á ný
upp í ræningjann.
B. Bjarman.

ALÞÝÐUBLAÐIÐ - 8. ágúst 1965 J