Tölvumál - 01.04.1992, Side 8

Aprfl 1992
saman undir eignahaldsfyrirtæki
("holding company") sem eitt
hlutafélag en aðskilið frá
póstþjónustu. Hlutabréf allt að
49% getur verið í eign
almennings eða einkafyrirtækja.
I Noregi er ætlað að um
sjálfstæða ríkisstofnun verði að
ræða. Þetta er gert m.a. til að
Hér á landi
er sérstök nefnd
starfandi sem
er að athuga
möguleika á og
hvort æskilegt
sé að breyta
réttarstöðu
Pósts og síma
styrkja samkeppnisstöðu gagn-
vart erlendum alþjóðlegum fyrir-
tækjum og gera símafyrirtækin
hæfari til að bregða skjótt við.
Þau þurfa meira frelsi og svigrúm
en opinberar stofnanir hafa
almennt, til fjárfestinga, meiri
sveigjanleika og vera skarpari í
ákvörðunum um nýja þjónustu.
J afnframt yrðu þau skattlögð eins
ogönnurfyrirtæki. Hérálandier
sérstök nefnd starfandi sem er að
athuga möguleika á og hvort
æskilegt sé að breyta réttarstöðu
Pósts og síma.
Símastofnanirminni landa verða
að taka alþjóðamarkaðshyggju
með í reikninginn. Stóru síma-
fyrirtækin virðast sjá aðal-
vaxtarbrodd sinn í því að fara
sífellt inn á nýja markaði og
skirrast þá ekki við að veita miklu
fjármagni í það að náfótfestu, en
væntanlega með væntingar um
gróða síðar meir. Það getur
verið erfitt fyrir lítil lönd að
standastslíkáhlaup. Hvortlausnin
fyrir símastofnanir sé sú að gera
samstarfssamninga við erlend
stórfyrirtæki skal látið ósagt hér
en áberandi er í augnablikinu að
símastofnanir og fyrirtæki eru að
gera með sér alls konar
samstarfssamninga á takmörk-
uðum sviðum. Svipað gildir
örugglega um margskonar önnur
fyrirtæki t.d. gagnavinnslu.
Mér verður tíðrætt um EB tilskip-
anir og ályktanir. Ástæðan er sú
að leikreglur EB verða í gildi í
megindráttum um alla Evrópu
m.a. vegna samninga EFTA og
GATT. Markaðir munu opnast
milli landa og fyrirtæki geta hafið
starfrækslu í nýju landi sjálf eða
með svokölluðum "joint
venture" samningi fyrir vöru eða
þjónustusölu á virðisaukandi
þjónustu. Aðgangur að fjar-
skiptakerfum mun opnast öllum
án tillits til þjóðernis. Fjarskiptin
gegna lykilhlutverki í væntan-
legum alþjóðlegum viðskipta-
og markaðsháttum. Því er mikil
áhersla lögð á að fjarskiptagjöld
verði eðlilegri en nú er og meira
í samræmi við tilkostnað. Ætla
má að þetta leiði til lækkunar
í Noregi
er ætlað að
um sjálfstæða
ríkisstofnun
verði að ræða
langlínugjaldaþ.m.t. tilfjarlægra
landa og einnig milli landa í
Evrópu en innan staða gjaldskrár
munu hækka. Þessar breytingar
sjást nú þegar í mörgum löndum.
Hér á landi hafa miklar breytingar
orðið á gjaldskrám innanlands,
langlínusamtöl hafa lækkað í um
20% og dæmigerður kostnaður
hins almenna notanda í um 50%
af því sem var um áramótin ’83-
’84. Gjaldsvæði fyrir staðar-
símtöl hafa verið stækkuð m.t.t.
atvinnusvæða. I framhaldi af
lækkun innanlands var áætlað að
lækka gjaldskrá utanlands-
umferðar. Raunar hefur hlutur
EB telur að
gjöld fyrir
fjarskiptaþjónustu
skuli að mestu leyti
miðuð við
tilkostnað
Pósts og síma nánast ekkert
hækkað síðan 1990, en hækkun
varð vegnavirðisaukaskatts, sem
kom í stað 7,5% söluskatts. Ef
miðað er við framfærsluvísitölu
hefurorðiðraunlækkun. EnPósti
og síma hefur verið gert að
greiða hærri og hærri arð í
ríkissjóð sem hefur takmarkað
getu stofnunarinnar til þessarar
æskilegrar lækkunar gjaldskrár.
Öryggi fjarskiptakerfa þarf að
veramikið. Því eru grunnkerfin,
Ijósleiðarar eða örbylgjukerfi
byggð með hringtengimögu-
leikum, bæði umhverfis landið
og einnig áhöfuðborgarsvæðinu,
þannig að hægt verði að
umtengja mikinn fjölda sambanda
samtímis. Ný fjarskiptakerfi
verða öll stafræn, byggð með
64 Kb/s sem grunnrás og
aðalflutningsleið 140 Mb/s og
565 M/s í einstaka tilfelli (en 140
Mb/s flytja sem samsvarar 2000
talrásum).
Varaleið við útlönder mikilvæg,
og lokið verður við nýtt stafrænt
gervihnattarsamband í sumar.
StöðinerstaðsettáHöfn. Einnig
er rætt þessa dagana um nýjan
sæstreng CANTAT 3.
8
Tölvumál