Tölvumál - 01.07.1992, Blaðsíða 26

JÚIÍ 1992
Hugleiðingar um breytt tölvuumhverfi
hjá Landsvirkjun
Bergur Jónsson, Landsvirkjun
Byggt á erindi fluttu á ráðstefnu Skýrslutœknifélagsins 9. apríl 1992.
Það var fyrir 13 árum, snemma
sumars 1979 sem Landsvirkjun
steig sín fyrstu spor í eigin
tölvuvæðingu og keypti tölvu,
PDP/11, sem þá þótti henta vel.
Aður hafði verið aðkeypt þjón-
usta á þessu sviði. Með tölvunni
voru keyptir fjórir skjáir, sem
menn samnýttu sem best því þetta
voru dýr tæki á þeim tíma.
Fyrirtækið kom sér upp bók-
haldshugbúnaði og öðrum hug-
búnaði sem þarf til að reka og
stjórna rafmagnsframleiðslu.
Arið 1982 var tölvan orðin of
afkastalítil og eðlilegast var að
stækka hana með VAX tölvu,
sem hafði tekið við af PDP
tölvunum. Sú tölva var þunga-
miðja tölvuvinnslu fyrirtækisins
til ársins 1990 eða í 8 ár. Lands-
virkjun var með fyrstu fyrir-
tækjum hér á landi að taka í notkun
textavinnslu í tölvu og árið 1984
var tekinn í notkun töflureiknir á
VAX tölvunni.
Notendurnir eru flestir sér-
fræðingar, sem hafa tæknimál á
sinni könnu eða sérfræðingar á
sviði fjármála og annarra þátta í
rekstri fyrirtækisins. Þeim fjölg-
aði jafnt og þétt og voru orðnir
nálægt 50 áður en yfir lauk.
Tölvan fór smám saman að kikna
undan þunga álagsins. Þá var
einnig farið að sýna sig að
þungamiðja tölvuþróunar var
ekki á vettvangi miðlægs tölvu-
búnaðar heldur í vinnustöðvum.
Þegar síðan þurfti að endurnýja
tölvubúnaðinn var alls ekki
sjálfgefið hvaða leið skyldi fara.
Sennilega hefði stofnkostnaður
verið minnstur við að kaupa nýja
og stærri VAX tölvu. En sú lausn
hefði einfaldlega ekki leyst þau
vandamál sem verið var að kljást
við. Það hefði verið einfalt að
lækka svartíma sem var oft all-
Kostnaðurinn
skilar sér í aukinni
framleiðni
starfsfólks
nokkrar sekúndur og jafnvel mín-
útur þegar verið var að reikna
flókin líkön í töflureikni niður í
eina eða tvær sekúndur og ná
viðhaldsgjöldum verulega niður,
en gamla tölvan var mjög dýr í
rekstri.
A síðustu árum hafa þróast ný
myndræn notendaskil fyrir vinnu-
stöðvar, sem auðveldar fólki
mjög vinnu við töflureikni, rit-
vinnslu, teiknivinnu og jafnvel
hefðbundna gagnavinnslu. Mið-
tölva er ekki fær um að sjá um
myndræn notendaskil eða
gluggakerfi eins og þau eru oft
kölluð. Gluggakerfingerakröfur
um að svartími sé að jafnaði
innan við tíunda hluta úr sekúndu.
Þessa kröfu er einungis hægt að
uppfylla með dreifðri tölvu-
vinnslu, þar sem hver notandi
hefur sína tölvu sem upptekin er
af því einu að sinna þörfum þess
sem við tölvuna situr. Einnig
þarf að hafa það í huga að þegar
fyrirtæki er að taka stefnumark-
andi ákvörðun um tölvuvæðingu
er verið að taka ákvörðun allt
að 10 ár fram í tímann. Það þarf
að veðja á þann hest, sem fremst-
ur er og mun halda forystunni um
sjáanlega framtíð.
Þegar hér var komið sögu var
mönnum ljóst að tækni, sem
fæðst hafði árið 1981 var orðin
nægilega burðug til að bera
tölvuvinnslu fyrirtækisins.
Akveðið var að tölvuvæða með
pésum, en með því er átt við
tölvur, sem keyra MS-DOS stýri-
kerfið. Að vísu hafa fagurkerar
í tölvutækninni keppst um að
benda á að þetta stýrikerfi sé
gamaldags, óspennandi og jafnvel
hallærislegt. í því er nokkuð
sannleikskorn, en það er ekki það
sem skiptir ináli heldur það að á
þessu sviði hefur stærsti vaxtar-
broddur tölvuvinnslunnar verið
undanfarin ár og mun verða um
nánustu framtíð.
Öll skrifstofukerfi, töflureiknir,
ritvinnsla o.þ.h voru færð yfir á
PC tölvurnar, en gagnavinnslu-
kerfin eru keyrð áfram á VAX
tölvunni.
Ákveðið var að byggja tölvu-
vinnsluna á etherneti. Á aðal-
skrifstofu að Háaleitisbraut er
stjörnutengt net úr snúnum vír en
mjór breiðbandsstrengur í stjórn-
stöð fyrirtækisins og á skrifstofu
á Akureyri. Á öðrum stöðum
eru sjálfstæðar vinnustöðvar. Á
netin eru tengdar Intel 386 vinnu-
stöðvar, sem keyra MS-DOS
26 - Tölvumál