Tölvumál - 01.07.2001, Blaðsíða 15

Persónuvernd
Vinnsla persónuupplýsinga
Tilkyrmingaskylda og leyfisskylda
Guðbjörg Sigurðardóttir
I lögunum er gerður
greinarmunur á
almennum og við-
kvæmum persónuupp-
lýsingum og er
nauðsynlegt að átta
sig á þessari aðgrein-
ingu þegar meta þarf
hvort upplýsingar eru
leyfis- eða
tilkynningarskyldar.
S
Inýjum lögum um persónuvernd og
meðferð persónuupplýsinga (nr.
77/2000) er almenna reglan sú að
vinnsluaðilar persónuupplýsinga þurfa að
tilkynna vinnsluna til Persónuverndar.
Ymis vinnsla er þó leyfísskyld og í sum-
um tilfellum er hvorki skylt að tilkynna
um né afla leyfis hjá Persónuvernd áður en
vinnsla hefst. Á grundvelli 31., 32. og 33.
gr. laganna setti Persónuvemd, þann 15.
janúar 2001, reglur um tilkynningaskylda
og leyfisskylda vinnslu persónuupplýsinga
(nr. 90/2001) og eru hér á eftir teknar sam-
an upplýsingar um þær reglur og nokkur
lagaatriði sem þeim tengjast.
í lögunum er gerður greinarmunur á al-
mennum og viðkvæmum persónuupplýs-
ingum og er nauðsynlegt að átta sig á
þessari aðgreiningu þegar meta þarf hvort
upplýsingar eru leyfis- eða tilkynningar-
skyldar.
Almennar persónuupplýsingar
Persónuupplýsingar eru skv. lögunum:
Sérhverjar persónugreindar eða per-
sónugreinanlegar upplýsingar um hinn
skráða, þ.e. upplýsingar sem beint eða
óbeint má rekja til tiltekins einstaklings,
látins eða lifandi.
Hugtakið er rýmkað töluvert frá eldri
lögum og tekur nú til allra upplýsinga sem
hægt er að rekja til tiltekins einstaklings
jafnvel þótt þær séu ekki persónugreindar.
Ef ábyrgðaraðili eða vinnsluaðili getur
ekki persónugreint upplýsingarnar en ein-
hver annar aðili getur það þá er urn að
ræða persónuupplýsingar.
í tilskipun ESB sem íslensku lögin
byggjast á kemur fram að upplýsingar telj-
ast persónugreinanlegar ef unnt er að rekja
þær til hins skráða, beint eða óbeint, svo
sem með tilvísun í kennitölu eða einn eða
fleiri þætti sem sérkenna hinn skráða í lík-
amlegu, lífeðlisfræðilegu, andlegu, efna-
legu, menningarlegu eða félagslegu tilliti.
Þessi skilgreining er því mjög víðtæk.
Almennar persónuupplýsingar teljast
allar persónuupplýsingar sem ekki eru
viðkvæmar skv. lýsingunni hér á eftir.
Viðkvæmar persónuupplýsingar
Viðkvæmar persónuupplýsingar eru skv.
lögunum:
a) Upplýsingar um uppruna, litarhátt, kyn-
þátt, stjórnmálaskoðanir, svo og trúar-
eða aðrar lífsskoðanir.
c) Upplýsingar um hvort maður hafi verið
grunaður, kærður, ákærður eða dæmdur
fyrir refsiverðan verknað.
d) Upplýsingar urn heilsuhagi, þar á með-
al um erfðaeiginleika, lyfja-, áfengis-
og vímuefnanotkun.
e) Upplýsingar um kynlíf manna og kyn-
hegðan.
f) Upplýsingar um stéttarfélagsaðild.
Hafa þarf í huga að oft geta ýmsar upp-
lýsingar aðrar en þær sem taldar eru upp í
ákvæðinu verið viðkvæmar fyrir hlutað-
eigandi.
Hvenær er vinnsla almennra persónu-
upplýsinga heimil?
I 8. gr. laganna1 er fjallað um vinnslu al-
mennra persónuupplýsinga og þar kemur
fram að vinnsla þeirra sé einungis heimil
að:
1. Hinn skráði hafi gefið samþykki sitt.
2. Vinnslan sé nauðsynleg til að efna
samning sem hinn skráði er aðili að eða
til að gera ráðstafanir að beiðni hins
skráða áður en samningur er gerður.
3. Vinnslan sé nauðsynleg til að fullnægja
lagaskyldu sem hvílir á ábyrgðaraðila.
4. Vinnslan sé nauðsynleg til að vernda
brýna hagsmuni hins skráða.
5. Vinnslan sé nauðsynleg vegna verks
sem unnið er í þágu almannahagsmuna.
6. Vinnslan sé nauðsynleg við beitingu
opinbers valds sem ábyrgðaraðili, eða
þriðji maður sem upplýsingum er miðl-
að til, fer með.
7. Vinnslan sé nauðsynleg til að ábyrgðar-
Tölvumól
15