Vísir - 30.12.1963, Blaðsíða 5

♦'ÍSIR . Mánudagur 30. desember 1963.
£»rír nýir
Framh. af bls. 1.
ferðinni til Öskjugossins haust-
ið 1961, og launaði Birni nú þá
ógleymanlegu ferð.
Dimmt var í lofti við suð-
vesturströndina, en bjartara
nokkuð er nálgaðist Eyjar. Tals
vert gos var í Surti, en hafði
þó verið meira fyrr um daginn,
og var nokkur aska í lofti. Er
við nálguðumst Surtsey sást að
ólga var í sjónum norðaustur af
eynni og þegar yfir var flogið,
var elcki um að villast, að þarna
var gos í gangi, raunverulegt
neðansjávargos, því hvergi örl-
aði á eyju, en auðsætt að
skammt undir yfirborði — við
gizkuðum á 4 — 6 m. — voru
þrír gígar virkir á sprungu, sem
hefur norðaust — suðvestlæga
stefnu og mun mega teljast
framhald þeirrar sprungu, sem
er undir Surtsey. Lengd hinnar
nýju sprungu áætluðum við 200
— 300 m., en fjarlægðina til
Surtseyjar litlu meira en 1 sjó-
mílu. Er það ekki óalgengt í
sprungugosum hérlendis að
sprunga opnist í framhaldi þeirr
ar er fyrst tók að gjósa og sé
alllangt bil á milli, bæði í tíma
og rúmi er þá álitamál,
hvort telja beri eitt gos eða
fleiri. Þannig var t. d. um gosin
á Leirhnúkssprungunni (Mý-
vatnselda) 1725—29 og Sveina-
gjá 1875. Réttast finnst mér að
tala enn sem fyrr um gosið við
Vestmannaeyjar sem eitt gos,
þótt nú gjósi á tveimur stöðum.
En mjög forvitnilegt var að sjá
í nærsýn þær fæðingarhríðir,
sem boða að líkindum fæðingu
nýrrar eyjar, „Surtlu". Þegar
flogið var yfir einhvern gíganna
sást með svo sem hálfrar sek-
úndu millibili snöggur glampi
af bjartri glóð niðri f sjónum
og út frá þessu gengu snöggár
hringbylgjur að sjá eins og þær
hljóðbylgjur sem sáust í sterk-
um sprengingum í Heklugosinu.
Stöku sinnum komu upp smá
gufustrókar og einnig svartar
öskugusur myndandi þær sér-
kennilegu trjónur, sem margir
kannast nú orðið við af mynd-
um frá gosinu f Surti. Þær
hæstu sem við sáum munu þó
vart hafa náð nema 50 — 60 m.
hæð. Heldur virtist þetta vera
að færast f vöxt þann hálftíma
sem við sveimuðum þarna yfir.
Surtur jók heldur sitt gos á
meðan, en ekki væri ólíklegt að
eitthvað tæki að sljákka í hon-
um ef systir hans kafnar ekki í
fæðingunnni, en fær málið svo
um munar. Eitt skiptið, er við
flugum fram hjá Geirfuglaskeri,
virtist mér sem alda skylli þar
á, sem upptök ætti í hinni nýju
eldstöð og myndaði eins og
kamb norðan frá skerinu. Vera
má að það hafi verið eitthvað
svipað sem Vestmannaeyingar
sáu á 11. tímanum nærri Brand-
inum.
Brim hefur síðustu dagana
brotið sunnan af Surtsey sam-
tímis sem norðurbarmur gígsins
hefur þykknað og hækkað. Má
vera, að sprunga sú sem gýs,
nái nú eitthvað suður úr eynni,
svo að þar geti komið upp gos
laust við eyna, en ekkert skal
um þetta fullyrt.
Nokkurn óhug mun hafa sett
að sumum Vestmannaeyingum
við þá fregn að gosið sé að
færast nær þeim. Ég er enn sem
fyrr eindregið þeirrar skoðunar,
að þeim stafi ekki beinn háski
af þessu gosi, en sú skoðun er
ekki það sama og örugg full-
yrðing og ég skil vel að ýmsum
sé órótt, en tel sem fyrr ekki
ástæðu til svartsýni.
Ég hef ekki hingað til talað
í miklum alvörutón um þetta
eldgos, og þarf vonandi ekki að
gera það heldur eftirleiðis. Hitt
er svo annað mál, að mér finnst
það dálítið öndótt með tilliti til
alls þess, sem íslendingar hafa
þolað af völdum eldgosa, að nú
orðið virðast margir líta á eld-
gos eingöngu sem tilefni til æsi-
frétta eða gamanþátta. Fyrr eða
síðar verður okkur íslendingum
kennt það að nýju að eldgos
eru í raun og veru ekkert spaug.
Við skulum vona að sá lærdóm-
ur verði okkur ekki allt of dýr-
keyptur, því það er að nokkru
okkur sjálfum að kenna, ef svo
verður. Bjartsýni er vissulega
miklu betri en bölsýni, nú sem
endranær, en sú bjartsýni, sem
byggist á hugsunar- eða þekk-
ingarleysi, er ekki mikils virði.
Sigurður Þórarinsson.
Nýr presfur —
Framh. af bls. 16.
kjörni prestur I Bústaðaprestakalli,
mun messa í samkomusal Réttar-
holtsskólans eins og gert hefir ver-
ið undar.farin misseri í þeirri sókn.
Séra Arngrímur Jónsson, sem skip
aður hefir verið annar prestur í
Háteigssókn, mun messa í Sjó-
mannaskólanum eins og sr. Jón Þor
varðarson hefir gert síðan það
prestakall var stofnað. Stöðugt er
unnið að byggingu Háteigskirkju og
lét séra Jón þá von í ljós við 'Vísi
í morgun að hún yrði langt komin
og jafnvel hægt að vígja hana um
næstu jól.
Tveir af nýju prestunum eru ó-
taldir, en þeir messa f þeim kirkj-
um sem þegar hafa verið reistar í
prestaköllum þeirra, séra Frank
Halldórsson í Neskirkju og séra
Sigurður Haukur Guðjónsson í
safnaðarheimili Langholtskirkju á
móti séra Árelíusi Níelssyni.
Akraborsp —
.........Framh, af,,bls. 1.
lá á sínum vanalega.stað við mið
bakkann. SÉjaldbreíð ‘var ætlað að
leggjast að Grófarbryggju.
Skipstjórinn kvaðst ekki í fyrstu
hafa gert sér fulla grein fyrir því
sem var að gerast, enda virtist í
fyrstu sem allt væri eðlilegt þar
sem ekki var gott að gera sér grein :
fyrir hraða skipsins strax. Það mun j
einnig hafa villt um fyrir honum að |
svörin úr vélarrúminu voru ætíð
eðlileg. Hann hugleiddi ao varpa
akkerum en sá að það var um sein
an.
í skýrslu sem vélstjóri á Skjald-
breið leggja fram í réttinum segja
þeir að skiptiarmur sem breytir
gangi vélarinnar og um leið hraða
vélarinnar hafi staðið á sér í áfram
stillingu, enda þótt vélsíminn gengi j
eðlilega.
Þrír vírar slitnuðu á Akraborg :
við áreksturinn ,sem gerðist rétt j
eftir miðnætti 24. des. Rann skip j
ið austur eftir bakkanum á Gull- i
foss og löskuðust bæði skipin við j
j þennan árekstur. — Talsverðar!
' skemmdir urðu eftir árekstur

Stéihjólið datt
í gær um hádegið missti Htil
æfingafiugvél á flugi svokallað
stélhjól. Sendistöð var ekki í
flugvélinni og gaf flugmaðurinn
óhappið til kynna með því að
fljúga yfir flugturninn og blaka
vængjunum. Var slökkvilið og
sjúkrabíll kallað út. Síðan lenti
flugmaðurinn vélinni án nokk-
urs slyss. Smávægilegur örygg-
Skjaldbreiða'r, rifa kom á stjórn-
borðshlið. Voru mjólkurtankar hífð
ir yfir á bakborðshlið svo og á-
burður sem var 1 Iest. Kallað var á
brunaliðsmenn sem komu með
dælu og dældu sjónum af milliþil-
farinu. Þegar tankar tæmdust risu
skemmdir upp úr sjónum, og sjór
hætti að fossa inn í skipið. Bruna-
liðsmenn voru á vakt með dælu við
skipið fram undir morgun. Skemmd
ir á Skjalbreið voru þær að fjögur
hnoð losnuðu og dæld kom á sam-
s|teyti platná jaakborðsmegin. For-
sftti dómsins var Kristján Jónsson,
borgardómari.
Samið
Framh. af bls. 16.
þeir töldu sig eiga að fá sam-
kvæmt gerðardómnum og með
þeirri hækkun, er sjómenn
sömdu síðar um. Jafnframt var
gerður samningur fyrir skip-
stjóra, er staðfestir kjör þau, er
gerðardómurinn ákvað þeim til
handa.
Auk síldveiðisamninga við yf-
irmenn á vélbátum voru einnig
gerðir samningar fyrir vetrarver
tíðina og flutninga. Er ekki gert
ráð fyrir neinum breytingum á
kjörum í þeim samningum. En f
stað þess að miða kjör yfir-
manna á vetrarvertíðinni við á-
kveðna hluti háseta verður
samkvæmt hinum nýju samn-
ingum miðað við að stýrimenn
og vélstjórar fái prósentu heild
araflans og á útkoman að verða
svipuð.
isútbúnaður kom nánast i stað
hjólsins. Flugvélin var af gerð-
inni Fleet Finch, ein af elztu
æfingaflugvélunum. Flugmaður ^
var Erlingur Jóhannesson. Ekki;
var fyrir fram talin sérstök '
hætta fylgja þessu óhappi. Á '
myndinni sést þegar verið er í
að draga flugvélina af flugbraut V
inni. (
Kópurian —
Framh. af bls. 16.
hans. Hann vill ekki þiggja nýj-
an fisk þó honum sé réttur
hann, en sé fiskur settur upp
í hann gleypir hann bitann.
Ekki þiggur hann heldur af
sjálfsdáðum mjólk úr pela, held
ur verður að stinga pelanum
upp í hann og nay$a hgnn til
vígtennurnar og býr sig undir
að bíta um leið og hann urrar
illilega.
Þegar Þormar kom að kópn-
um voru börn að ráðast að hon
um með steinkasti og flæma
hann undan sér.
Finnur Guðmundsson skrapp
suður í Hafnarfjörð að skoða
kópinn samkvæmt beiðni fólks
ins. Hann segir, að þetta sé ,út-
selskópur á að giska 2—2 y2
mánaðar. Hann er mjög lítill og
er líklegt að það stafi af því að
þetta sé undanvillingur, en vöxt
ur þeirra er mjög lítill. Hann er
enn í hvítu fósturhárunum og
ef bjarga á lífi hans verður að
halda honum í landi þangað til
hann héfur skipt um hár, en
útselskópar geta ekki farið í
sjóinn eins og landselskópar
fyrr en þeir háfa skipt um hár.
Að lokum sagði dr, Finnur, að
skinnið af útsel væri verðlaust.
Það verður nú gaman að fylgj
ast með hvort kópurinn litli get
ur lifað af. Þegar Finnur sá
J»nn virtist hann mjög dauf(*r
$ og hugðr'4i{\no. honQm' vSr|^tíf,
en í gær ýirtist harth ygra
tekinn að braggast.
Hauskúpurnar í HAMLET
Þjóðleikhússtjóri hefir sent blað-
inu eftirfarandi athugasemd: „Út
af ummælum Lofts Guðmundsson-
ar í leikdómi um sýningu Þjóðleik
hússins á Hamlet, þar sem hann
ræðir allmikið um að þær haus-
kúpur sem notaðar eru á sviðinu
séu úr plasti, þá skal það tekið
fram að þær eru af mönnum sem
lifað hafa og fengnar að láni hjá
rannsóknarstofu Háskólans I líf-
færafræði.
Guðlaugur Rósenkranz".
Skylt er að hafa það ,sem sann-
ara reynist, enda þótt svo ein-v
kennilega vilji til, að þarna sé hið
sanna kannske ekki aðalatriðið, —
ekki hvað er, heldur hvað sýnist
vera, sem og allur sjónleikur bygg-
ist á. Og utan úr sal séð, virtust
viðkomandi- hauskúpur svo gljáfagr
ar, að fæstum kom til hugar að
þær væru að koma upp úr mold-
inni ,sem var þó aðalatriðið frá
leikreenu sjónarmiði, hvað ber þrifn
aði þeirra i rannsóknarstofu Há-
skólans betur vitni en leikstjórn
Hamlets, svo að niðurstaðan helzt
Iítið breytt. Loks er ekki ófróðlegt
að vita, að þarna skuli ekki vera
um að ræða hauskúpur af mönnum
sem dáið hafa — samkvæmt yfir-
lýsingu þjóðleikhússtjóra — hvern
ig svo sem ber að skilja það, og
fer hauskúpumál þetta því að verða
dálítið flókið, að ekki sé fastara
að orði kveðið.
Loftur Guðmundsson.
Dans mun víBa duna á nfársnótt
Áramótin má segja að séu
einn mesti dansleikjatími árs-
ins, dansað er fram undir morg-
un á nýársdag, og síðan haldið
áfram á nýársdagskvöld. Mikil
aðsókn er ávallt að áramóta-
dansleikjum og eru dæmi þess
að uppselt sé á þá fyrir jól enda
fer fólk að hugsa til áramótanna
í fyrri hluta desembermánaðar.
Bæði er að veitingahúsin sjálf
standi fyrir dansleikjum og einn
ig er nokkuð um að sérstakir
hópar standi fyrir dansleikjum.
Má þar nefna „Áttadagsgleði“
stúdenta sem haldin verður í
anddyri Háskólabíós. og „Kín-
versk áramót“ sem skátar standa
fyrir í Skátaheimilinu. Á ný-
ársdag hafa veitingahúsin mörg
hver sérstakan hátiðamatseðil
og er þá ekkert sparað f mat
og drykk.
Til þess að fá nokkra hug-
mynd um hvað veitingahús borg
arinnar ætlá að r>era fyrir gesti
sína um áram" ' '’ringdi Vísir
í nokkur þc norgun.
í Sigtúni verður dansleikur
fram undir morgun á nýársdag
og síðan aftur á nýársdags-
kvöld.
Á Hótel Borg hefst dansleik
ur kl. 9 og stendur að sjálf-
sögðu til klukkan 4 að morgni.
Þegar var uppselt á dansleikinn
fyrir viku og má reikna með að
þar, svo sem víða annars stað-
ar, hafi færri komizt að en
vildu.
í Nausti er allt lokað eftir
klukkan 2 á gamlársdag en á
nýársdag verður sérstakur há-
tíðamatseðill og sömuleiðis
skemmtikraftar.
Á Hótel Sögu er Súlnasalur-
inn lokaður á gamlárskvöld en
grillið verður opið. Á nýárs-
dag aftur á móti verður dýrleg-
ur dansleikur haldinn í Súlnasal.
og er að sjálfsögðu uppselt á
hann.
Á Röðli verður opið bæði
gamlárskvöld og nýárdags-
kvöld og verður sérstakur mat-
seðill bæði kvöldin.
í Glaumbæ verður áramóta
fagnaðúr á garnlárskvöld og á
nýársdags geta gestir valið um
marga girnilega rétti sem þar
verða á hátíðamatseðli.