Vísir - 10.06.1968, Síða 8

8
V í S IR . Mánudagur 10. júnf 1968.
VÍSIR
Otgeíandi; Reykjaprent hl.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritstjóri: Jónas Kristjánsson
Aðstoöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Olfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti l. Simar 15610 og 15099
Afgreiðsla : Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjórn: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 linur)
Áskriftargjaid kr. 115.00 á mánuöi innanlands
! lausasölu kr. 7.00 eintakiö
Prentsmiðja Visis - Edda hf.
Hvað eru almannavarnir?
^lmannavarnir er nýlegt hugtak í íslenzku máli.
Fæstir gera sér ljósa grein fyrir eðli og markmiðum
alntannavarna, enda hafa þær tiltölulega lítið verið
kynntar hér. Sérstök lög bíafa samt verið til í nokkur
ár um almannavarnir og starfrækt hefur verið skrif-
stofa, sem unnið hefur að margvíslegum undirbúningi
og rannsóknum og haldið námskeið í almannavörnum.
Athyglisvert er, að kommúnistar hafa lengi reynt
að gera þessa starfsemi tortryggilega. Austri Þjóð-
viljans hefur m. a. gengið fram fyrir skjöldu og skrif-
að gegn almannavörnum á sérkennilegum forsendum.
Hann hélt því fram, að ekki mætti byggja kjarnorku-
skýli og útbúa slík skýli í híbýlum manna, því að það
væri „að grafa sig lifandi“ og búa „í sambýli við ána-
maðkinn“.
Á öðrum stað í greininni segir Austri um Kínverja:
„En sá tími kann senn að koma, að þeir hætti að vera
fómardýr, að þeir haldi til jafns við þá valdhafa, sem
nú ógna með kjarnorkuvopnum og hafa áður beitt
þeim, og þá muna menn eftir gömlu endurgjaldsboð-
orði, sem fjallar um auga fyrir auga og tönn fyrir
tönn“. Má skilja á Austra, að ekki sé nema rétt mátu-
legt á íslendinga að verða fyrir barðinu á Kínverjum
vegna stuðnings við stefnu Bandaríkjanna.
Þessi áróður gegn almannavörnum hafði dálítinn
hljómgrunn um tíma, en nú er það úr sögunni. Haf-
ísinn og flóðin í vetur hafa sannfært hina vantrúuð-
ustu um nauðsyn skjótrar eflingar almannavarna.
Þeim fjölgar sífellt, sem kveða sér hljóðs um þetta á
opinberum vettvangi.
Almannavarnir eru tvíþættar í eðli sínu. í fyrsta
lagi eru þær vörn gegn illvirkjum mannanna og í
öðru lagi gegn náttúruhamförum. I almannavömum
felst að kunna ráð til verndar almenningi í kjamorku-
árás á landið og ráð til að hindra skaðleg áhrif hér á
landi af völdum kjarnorkuátaka annars staðar í heim-
inum. í almannavörnum felst einnig að kunna ráð til
að verja fólk fyrir flóðum, jarðskjálftum, eldgosum,
hafís og stórviðrum, — og óbeinum áhrifum þessara
náttúruhamfara.
Útbúin eru skýli í húsum og önnur byggð sérstak-
lega. Séð er um, að nægilegt magn sé til af mat og
annarri nauðsynjavöm í hverju héraði landsins og að
landið í heild eigi til langs tíma birgðir af olíu, komi
og ýmsum öðrum innfluttum vömm. Varavélar eru
settar upp á mikilvægum stöðum til notkunar í raf-
magnsleysi og raforkuver em samtengd. Komið er
upp heildarskipulagi um björgunarstarf, æfðar björg-
unarsveltir og þær búnar vel að tækjum. Aðstaða er
til skyndilegrar sjúkrahjálpar og fjarskiptakerfi er í
fullkomnu lagi.
Á flestum þessum sviðum eigum við enn mjög langt
í land.
Hlnn 5. þ. m. var ár liöiö
frá upphafi leifturstyrjaldarinn-
ar — sjö daga styrjaldarinnar,
milli ísraels og hinna nálægu
arabísku nágrannalanda þess,
en þegar i upphafi hennar sigr-
aöi fisraelski flugherinn flugher
Egyptalands sem sföan hefur ver
ið efldur á ný meö sovézkri
hjálp.
Cigursins í þessari styrjöld var
ekki minnzt opinberlega í
ísrael, en í hinum arabíska
hluta Jerúsalem efndu Arabar
til allsherjarverkfalls. 1 mörg-
um Arabalöndum var tækifær-
ið notað til áróðurs gegn Israel.
í Kairo var mikil hersýning og
m. a. flugu þotur af sovézkri
gerð lágt yfir Kairo til þess að
sýna almenningi, að flugherinn
væri nú til alls búinn, og Nass-
er forseti flutti þrumandi ræðu.
Og eins og að Iíkum lætur
krafðist hann og fleiri Araba-
«1 Shcikh
Sínaí-auðn og nálægar slóðir.
SAUDl
ÁRABIEN
Israelsmenn láta ekki
Sinai-auðnina af hendi
Það er vegna, samningsaðstöðu en ekki
miðað við að leggja landið undir Israel
leiðtogar, að herteknu löndun-
um yrði skilaö aftur, og hótaö
styrjöld síöar meir, ef ísrael
þverskallaðist við þeirri kröfu.
Alkunna er, að stööugt er
reynt fyrir atbeina Sameinuðu
þjóöanna að fá aðila til að setj-
ast að samningaborði, og ekki
mun vonlaust um að það tak-
ist, þótt enn kunni dráttur á að
verða, en ljóst er aö friðsamleg
lausn næst því aðeins. að til-
veruréttur ísraels verði viður-
kenndur af Arabaríkjunum, og
til þess hvetja hinir hófsamari
Arabaleiðtogar, eins og Bo-
urgulba Tunisforseti.
Um skilyrði og kröfur af
hálfu aðila er svo margt að
segja, að ógerningur er að gera
nema einu atriði nokkur skil i
stuttri grein, og verður að
þessu sinni rætt um Sinai-auðn-
ina, sem ísraelsmenn hertóku.
Þaö virðist augijóst, aö fsra-
elsmenn ætli sér að skila þessu
landi, þótt þeir vllji halda þar
yfirráöum sfnum tll sterkari
samningaaöstöðu.
Um þetta segir einn af frétta-
riturum New York Times:
1 efri hluta Sinai-auðnarinnar
er landflæmi að verpast sandi,
þar sem þúsundir manna féllu,
og hvarvetna gat að líta til
skamms tima rifrildi af her-
gögnum og flutningatækjum,
eftir að búið var að flytja burt
allt sem var í ökufæru standi,
eða þaö sem ekki þurfti nema
lítillar viðgerðar við, til þess að
koma þvi burt. Það, sem eftir
er, og minnir á undanhald Eg-
ypta til Suezskurðar, er að
hverfa fyrir fullt og allt hulið
f þykknandi sandlagi.
Mánuðum saman eftir styrj-
öldina var unnið að þvi, aö
flytja burt hið nýtilega, og til
skamms tíma var unnið að því
aö flytja burt ónýt hergögn
sem brotajárn, en nú er þetta
orðið of erfitt og hætt við það.
En vindar og sandurinn eru á-
fram að verki.
Afstaða ísraels er að gera að-
eins hið .allra nauðsynlegasta
af sparnaðar- og öryggisástæð-
um. en miða ekki viö -að vera
um langan aldur í landinu.
Lagðar hafa verið vatnsleiösl
ur i auðninni, en það er gert til
þess aö geta birgt herstöövam-
ar á austurbakkanum upp af
vatni. Vegum er haldið opnum
og ferðamönnum leyft að koma
og skoða sig um. en fyrir-
greiðsla er takmörkuð. í E1
Arish geta menn fengið bensin
og á stöku' stað eru búðir, þar
sem þeir geta keypt allra brýn
ustu nauðsynjar.
Enn dæla Egyptar oliu frá
egypzkum olíubrunnum á aust-
urbakkanum, þvi að það er
þeirra hagur, en þeir hafa ekki
lagt út I að starfrækja mangan-
og kolanámumar, vegna óviss-
unnar um að það gæti orðið arð-
bær rekstur.
Á bakkanum vom mörg þorp
með fögrum smáhúsum, en þau
standa auð og tóm. íbúamir
hurfu á brott.
Stærsti bærinn I Sinai-auðn-
inni er E1 Arish. Þar búa 30.000
manns. Hann er efnahagslega
tengdur Ghazaspildunni. Þótt
þorpin séu nær öll auö mun
mega gera ráð fyrir, að um 2000
manns búi dreift á þessum slóð-
um, og 1 vinjum (óösum) I auðn-
inni búa um 40.000 Bedúinar.
Þeir era sú raunveralega Sinai-
þjóð, sem á liðnum öldum hef-
ir orðið að horfa upp á, að inn-
rásir vora gerðar I land þeirra
eigi sjaldnar en fimmtíu sinn-
um og komu þar herir margra
þjóöa við sögu. (Heimild: Rit
C. S. Jarvis, sem eitt sinn var
brezkur landstjóri I Sinai).
Israelsmenn hafa um 500
Beduina við ýmis störf. ísrael
sér íbúunum fyrir vatni og út-
hlutar um 15.000 matvælapökk-
um á mánuði til purfandi fólks.
Af hemumdu svæöunum hafa
ísraelsmenn mætt minnstum erf
iðieikum í Sinai, og þeim er
mestur hagur f að halda Sinai
— þar til samkomulag næst, ti)
þess að hafa sterkari aðstöðu
til samninga sem fyrr er sagt.
Dan Hiram ofursti, einn
helzti varnasérfræðingur ísraels
hefir sagt:
Ég geri ráð fyrir, að þegar
ísraelsstjóm segist ekki láta af
hendi hemumdu svæöin, fyrr
en varanlegur friður er tryggöur
og tilvera ísraels, eigi hún við
Sinai-auðnina framar öðrum.
ísraelsmenn hafa sem að lík-
um lætur allar mikilvægar fyrr
verandi egypzkar herstöðvar i
Sinai á sinu valdi.