Vísir - 14.11.1968, Blaðsíða 6

VIS I*R . r ímmtudagur 14. nóvember 1968.
TONABIO
Víöfræg og snilldar vel gerð,
ný, amerísk gamanmynd. —
Myndin er gerð af hinum
heimsfræga leikstjóra Billy
Wilder Walther Matthau fékk
„Oskars-verðlaunin" fyrir leik
sinn i þessari mynd.
Jack Lemmon
Walther Matthau.
Sýnd kl. 5 og 9.
NYJA BÍO
5. vika.
Hernámsárin
Seinni hluti.
.... ómetanleg heimild .. stór
kostlega skemmtileg. ... Mbl.
... Beztu atriði myndarinnar
sýna "'ureign hersins við
grimmdarstórleik náttúrunnar
í landinu. ... Þjóöviljinn.
Verðlaunagetraun
Hver er maðurinn?
Verðlaun 17 daga Sunnuferð til
Mallorca fyrir tvo.
' Bönnuð yngri en 16 ára.
Sýnd ki. 5, 7 og 9.
BÆJARBÍÓ
Doktor Strangelove
Æsispennandi amerísk stór-
mynd með hinum vinsæla
Peter Sellers í aðalhlutverki.
íslenzkur texti. /
Synd kl. 9.
Miðasala frá kl. 7 .
HAFNARBBO
Demantaránib mikla ,
Hörkuspennandi, ný litmynd I
um ný ævintýri lögreglumanns .
íqs Jerry Colton, með j
George Nader
Silvie Solar
íslenzkur texti.
Bönnuð innan 16 ára.
Sýnd kl. 5 7 og 9.
í

ÞJOÐLEIKHUSIÐ
Islandsklukkan
Sýning í kvöld kl. 20
Vér morðingjar
Sýning föstudag kl. 20
Fáar sýnlngar eftir.
Puntilo og Matti
Sýning laugardag kl. 20
Aðgöngumiðasalan opin frá kl.
13.15 til 20. Sími 1-1200.
Auglýsið í VÍSI
NÝ MÁLMLEITARTÆKNI
Veldur gerbyltingu á leitaraðferðum eftir
verðmætum málm- og steinefnum
Tjeir sem lesið hafa sögur
bandaríska skáldsins Jacks
Londons, muna frábærar lýsing-
ar hans á gullnemunum í Al-
aska — mönnunum, sem háðu
miskunnarlausa baráttu við
frosthörkur og hríðarveður
norðurhjarans, þoldu hungur og
harðrétti og hvers kvns mann-
raunir í þrotlausri leit að þess-
um gula málmi, sem hefur verið
hinn eini, sanni gjaldmiðiil í
ýmissi mynd manna á meöal
frá alda öðli. Sumir þessara
manna leituðu með litlum ár-
angri alla ævi, en gáfu þó aldrei
upp vonina um að rekast á „æð“
í berglögunum, aörir fundu eitt-
hvaö eftir langa leit og nokkrir
— en þeir voru fáir — höfðu
heppnina með sér og urðu vell-
ríkir, aö minnsta kosti í bili.
Þessar sögur Jacks Londons
byggjast á raunsönnum atburð-
um, sem ekki eru eins fjarri
í tímanum og margur kann að
halda. Og enn leita menn gulls,
en við betri aðstæður og með
ólíkt betri tækjum, en gömlu
gullnemarnir höföu yfir að ráöa,
sem ekki þekktu önnur tæki til
Vísindamennirnir grafa gullið, í því skyni að finna það aftur
með aðstoð Californium — 252 ísótópsins.
þeirra hluta en haka, járnkall
og reku.
Eitthvert fullkomnasta tæki
sem um getur enn til málmleitar
var reynt fyrir skömmu af vís-
indamönnum vestur í Bandaríkj
unum — og um leiö vafalítið
hið fyrirferðarminnsta, sem
menn hafa gert sér í þeim til-
gangi. Þetta er eins konar
ísótóp, en efnið, sem um er aö
ræða, nefnist „califomíum-
252“ — nýtt efni, sem kjarn-
orku-vísindamenn hafa gert í
kjarnabrjót, með því að skjóta
helíum-ionum á curíum — en
curíum er líka nýtt efni, gert
af kjarnorku-vísindamönnum.
Meðal „höfunda“ „califomíum-
252‘‘ má nefna dr. Glenn T.
Seaborg, sem síðar hlaut Nóbels
verðlaunin í efnafræði. Califom
ium-252 er 98. f röðinni af þeim
nýju efnum, sem þannig eru
gerö.
Califomíum-252 — ísótópinn
hefur þann eiginleika, að hann
gerir t.d. öll málmefni, sem hon
um er beint að, geislavirk, en
sérhvern einstakan málm á sinn
sérstaka hátt, þannig að mæli-
tæki sýna um hvaða málm sé
að ræða. Við tilraunirnar með
þessa maitrtleitartækni var not-
áðúr Tjm híindraðmilljónasti hluti
nB4ir gfhimfli' af califorhíum-252
— éti þáö er um það bil einn
fimmti hluti af því ísótópefni,
sem framleitt hefur verið. ís-
ótópinum var komiö fyrir í
hylki, sem var svipað á stærð
og strokleður á blýantsenda.
Hver veit nema einhverjir
þeirra, sem að tilrauninni með
málmleitina stóöu, séu afkom-
endur gullleitarmannanna
gömlu — en þá hafa þeir líka
farið öfugt að við forfeður sína,
sem grófu gullið úr jörðu. Þeir
grófu sumsé gulliö í jörðu, að
vísu mjög lítið magn — og
tilraunirnar sýndu, að með ísó-
tóp þessum má auðveldlega
finna 8,5 grömm af gulli, sem
blandað hefur verið í smálest af
mold og síðan grafið djúpt nið-
ur. Tilraunir, sem síðan hafa
verið gerðar, sýna að á sama
hátt má finna að minnsta kosti
um 30 málm og steinefni auk
gulls og silfurs — þar á meðal
úraníum, vanadium, kopar, ál,
fluorine, tin, silikon, jám og
sodíum. Loks telja vísindamenn
í þessu örsmáa hylki er kom-
ið fyrir hundraðmilljónasta
úr grammi af Californium —
252, en dugir samt til að
finna málma djúpt í jörðu.
imir sem að þessum tilraunum
hafa staðið, að á þennan hátt
megi auðveldlega finna vatns-
æðar neðanjarðar, sem getur
haft ómetanlega þýðingu i sam-
bandi við uppgræðslu eyði-
marka, þvi að vitað er að þar
liggja oft vatnsæðar djúpt undir,
sem virkja má með borun og
dælum.
En vísindamennimir fullyrða
þó fyrst og fremst að meö. tækni
þessari verði alger bylting £
leit að málmum og öörum verð-
mætum í iðmm jarðar, bæði á
þurru landi og sjávarbotni. Þaö
kemur sér vel, einmitt nú, þeg-
ar flestar slíkar námur eru upp
urnar, þær sem fundizt hafa
me' gamla laginu.
Og svo kemur manni ósjálf-
rátt til hugar, hvort þeir Klaust-
urbræður kunni ekki að njóta
góðs af þessari tæknilegu þró-
un, í sambandi við leitina að
gullinu á Dvnskógasandi. Það
væri að minnsta kosti ekki úr
vegi að hafa samband við þá,
vísindamennina við Kaliforníu-
háskóla, sem að áðumefndum
tilraunum hafa staðið — þar
stæði þeim til boða verðug próf-
raun á aðferðina, sem þeir full-
yrða, að sé jafnörugg á þurru
landi og yfirfiotnu sæ. Og að
öllu gamni slepptu, þótt þessi
aðferð standi en fáum til boða
til raunhæfrar notkunar, er aö
því stefnt að gera hana öllum
þeim kleifa, sem að málmleit
vinna, svo einhverju nemur.
STJORNUBIO
Harðskeytti ofurstinn
fslenzkur texti
Sýnd kl. 5 og 9.
Bönnuð innan 14 ára.
HÁSKÓLABÍÓ
Endalaus barátta
Stórbrotin og vel leikin lit-
mynd frá Rank. Myndin ger-
ist á Indlandi, byggð á skáld-
sögu eitir Ranveer Singh.
Aðalhlutverk:
Vul Brynner
Trevor Howard
tslenzkur texti.
Sýnd kl. 5 og 9.
Bönnuð innan 16 ára.

LAUGARÁSBÍÓ SAfVBLA BÍÓ
Vesalings kýrin (Poot Cow) Hörkuspennandi ný, ensk úr- valsmynd . litum. Terence Stamp og Carol VÆite. Sýnd kl. 5, 7 og 9. Bönnuö börnum. ♦ WINNER OF 6 ACADEMY AWARDSt
* METROGatWYN-MAYERmuKT. WJk ACARLOPOmiPROOUCnON DAVID LEAN'S FILM doctor JNH ZHilAGO ”psr Sýnd kl. 5 og 8.30.
AUSTURBÆJARBÍÓ
^DjCTKJAyÍKDgB YVONNE í kvöld þriðja sýning LEYNIMELUR 13 föstudag. MAÐUR OG KONA laugardag Aðgöngumiðasalan ) iönó er opin frá kl. 14. Sími 13191. Njósnari á yztu nöf Mjög spennandi ný amerísk kvikmynd í litum og tinema scope. íslenzkur texti. Frank Sinatra. Bönnuð innan 12 ára. Sýnd kl. 5. ‘
wmm
bmde ti
n p
FILMEN DER
VISERHVflD
ANDRE SKJULER
Ég er kona II
Ovenju djörf og =npnnanth. ny
dö isk Mtmvnd gerð eftir sam-
nefndn sögj Siv Holms.
SÝnd ’ 5.15 og 9
Bönnuð bömum innan 16 ára.