Vísir - 14.11.1968, Blaðsíða 13

Vísir - 14.11.1968, Blaðsíða 13
V1SIR . Fimmtudagur 14. nóvember 1968. 13 3?3 jHagvöxturinn minnstur meðan höftin voru í gildi J>að er mjög athyglis- vert að stjómarandstað- an gerir nú ákveðnari kröfur en áður um að hér verði íekin upp hafta stefna í stjóm efnahags- mála á þeim forsendum að þannig verði auðveld- ara að tryggja að fjár- magn landsmanna nýt- ist betur en gerzt hefur í þágu atvinnuveganna. Þetta er fullyrðing, sem stenzt ekki fengna reynslu fslendinga. Eöa hvemig stendur á þvi að hagvöxtur var lengstum hægari á Islandi á haftaárunum heldur en annars staðar í Evrópu? Á haftatímabilinu eftir 1955 var hagvöxtur á Islandi hægari en í mörgum þeirra landa, sem skemmra vora á veg komin í efnahagsþróun. Hagvöxtur var hérlendis jafnvel hægari en í þeim löndum Vestur-Evrópu þar sem hann var hægastur og viö sérstaka erfiðleika að etja. ýmsar ástæður höfðu áhrif á þessa þróun t.d. fámenni í landinu. En meginástæðan hef- ur ætíð verið talin sú að hafta fyrirkomulagið stuðlaði beinlín- is að óhagkvæmum rekstri og dró úr viöleitni manna til um- bóta í rekstri sínum. Það sem Iafsannar gildi haftakerfisins öðru fremur í ljósi þessara tíma er sú staöreynd að fjárfesting var hér yfirleitt meiri hlutfalls lega en í nokkru öðru landi, sem við tókum til samanburðar. Á árunum eftir 55notaöiaðeinseitt iand í Evrópu meira fé til fjár- festingar en íslendingar og það var Noregur. Við fjárfestum hlutfallslega miklu meira en flestar aðrar þjóðir i bygging- um íbúðarhúsa og til opinberra framkvæmda. einkum sam- göngu og ratorkuframkvæmda. Samt var fjárfesting í skipum, vélum og byggingum fyrir fram leiðslugreinarnar alls ekki minni en í sambærilegum löndum. En hagvöxturinn var minni, vegna þess að haftafyrirkomulagið hindraði eðlilega hagnýtingu fjármagnsins og framleiðslutækj anna. Afleiðingin varð sú að þjóðar framleiðsla og þjóðartekjur juk- ust ekki nema um 1 prósent á ári til jafnaðar tímabilið 1955— 1960 á sama tíma, sem þær jukust um 3-4 prósent í öðram löndum Vestur-Evrópu. TJ’ftir að haftafyrirkomulagið ■L< var afnumið urðu hins vegar þær breytingar á þróun hagvaxt ar að hann tók að vaxa eðlilega VIII HORF 8 e 1 ÁSMUND FTIR I 1 EINARSSON| og hefur hagvöxtur lengstum verið álíka mikill og jafnyel meiri en í sambærilegum lönd- um. ÖIl árin 1960—1965 var hagvöxtur á íslandi heldur meiri en í nokkra iðnþróuðu landi innan vébanda Ðfnahags- og framfarastofnunarinnar að Japan undanteknu. Ef tekið er tillit til fremur hraðari fólks- fjölgunar hérlendis verður út-| koman á dæminu sú að hagvöxt urinn hafi aukizt svipað og í öörum löndum. Ef verkfallsár- ið 1961 er undanskilið kemur í Ijós enn hagstæðari útkoma, því að þá fæst úr dæminu sú' niöurstaða að hagvöxtur hafi verið meiri í heild og á mann á íslandi, heldur en annars stað ar. Enda þótt hagstæðar sveifl- ur fiskistofna harfi haft vera- leg áhrif á þessa þróun er hún þó fyrst og fremst sprottin af þeirri frjálsræöisstefnu, semf fylgt hefur verið í efnahagsmál-S um. | ljósi þessara staðreynda sýnist það næsta furöulegt og óskiljanlegt að stjómarand- staðan skuli leggja mikið kapp á að koma á haftafyrirkomulag inu á nýjan leik. En miklu und arlegri verður þessi afstaða þeg ar á þaö er litið að ekkert land Vestur-Evrópu og Noröur-Ame- ríku sér ástæðu til að fylgja haftastefnu. Hvers vegna á ís- land að verða eina iðnþróaða ríkið, se.n stundar haftabúskap? Svarið getur naumast legiö í öðru en því að stjórnarandstæö- ingar séu bundnir sömu hug- myndunum og þeir tileinkuðu sér á kreppuárunum fyrir stríðið og í síðasta stríði. Þetta þýðir raunar aö þeir hafa alls ekki kynnt sér það sem hefur verið að gerast í hagstjórn vest rænna rikja á þann hátt að þeir sjái árangurinn. Það er auðvitað ekki nokkur skýring á núverandi erfiðleik- um að frjálsræðisfyrirkomulag- ið henti ekki íslendingum eins og flestum öðrum þjóðum. Reynslan hefur sýnt það. Hins vegar er það rétt að hér er þróunin á ýmsum sviðum ekki heppileg frjáisræðisfyrir- komulaginu t.d. þróunin í launa málurh á undanförnum áram. | Þá gildir einu hvort hér eru ríkjandi höft eða frjálsræði við j haft í viðskiptum þegar snúast þarf gegn öðrum eins áföllum og yfir okkur hafa dunið. Þau hljóta að kosta kjaraskerðingu, hver sem heldur um stjórnvöl- inn. Tjað er mikilvægt að stjórnar- andstöðunnj takist ekki að telja fólki trú um að efnahags- örðugleikarnir eigi fyrst og fremst rætur sínar í fnjálsræðis- stefnunni. Því að takist það, eru íslendingar búnir að tileinka sér hugmyndir, sem menn von- uðu að heyrðu fortíðinni til. Viö Islendingar tölum oft um að við höfum sérstöðu, en það þýð ir ekki að við séum sérfyrir- bæri. Einkabíll Til sölu glæsilegur amerískur 5 manna einka- bíll, 2ja dyra Pontiac Lemans ’63. Kraftmikill en sparneytinn bíll. Aðallega keyrður vestan hafs. — Sími 34033 eftir kl. 7 á kvöldin. íbúð óskast 5 herbergja íbúð eða einbýlishús nálægt Breiðagerðisskóla óskast á leigu. Fyrirfram- greiðsla. Tilboð sendist augld. Vísis merkt „1002“. KFUM-KFUK Alþjóðabænavika félaganna stend ur nú yfir. Aðaldeildarfundur K.F. U.M. í kvöld kl. 8.30 er því sam- eiginlegur fyrir bæði félögin. Karl Sævar Benediktsson, skólastjóri, hefur hugleiðingu um efni dagsins. Allir velkomnir. TAPAÐ — FUNDIÐ Piltamir sem fundu peninga- veskið í Austurstræti í gærmorgun vinsamlega skili því á Lögreglustöð- ina. Merktur Ronson kveikjari tapað- ist á Njálsgötunni. Fundarlaun. — Sími 35756. Gullkvenúr hefur tapazt i Há- logalandshverfi. Finnandi vinsam- lega hringi í síma 34153. Grábröndóttur. kisi, langur og grannur, tapaðist frá Nesvegi 63 þriðjudagsmorguninn var. Þeir, sem kynnu að hafa orðið varir við kött- inn Hildibrand Knutsen, vinsamleg- ast hringið I síma 15532. JASMIN — SNORRABRAUT 22 Nýjar vörur komnar. Gjafavörar i miklu úrvali. — SérkennilegA. austurlenzkir listmunir. Veljiö smJddega gjöf sem ætfð er augnayndi. Fallegar og ódýrar tækifæris gjafir fáið þér í JASMIN Snorrabraut 22 sími 11625. I Nýtízku skrifstofuhúsgögn úr stáli. Skrifborö 206x78 cm. Skrifborð 130x78 cm. Skrifborð/ vélritunarborð 121x61 cm. Stólar m/og án arma Vönduð vestur-þýzk vara. Hverfisgötu 6 — 20000. NÝKOMIÐ FRA INDLANBI Mildð úrvai af útskomum borðum skrínum og margs konar gjafavöru úr tré og málmi. Otsaumaðar sam kvæmistöskur Slæður og sjöl úr ekta silki. Eyrnalokkar og háls- festar úr fílabeini og málmi. - -'"RAMMAGERÐIN, Hafnarstræti 5. 'Ý á xjj/Ti » (i >r.rnr r / , V/ " ( NÝKOMIÐ mikið af fiskum og plönt um, Hraunteigi 5, sími 34358, opið kl. 5-10 e.h. Póstsendum. — Kíttum upp fiskabúr. Þórður Kristófersson úrsm. Sala og viðgerðaþjónusta Hrísateig 14 (Hornið við Sundlaugaveg.) Sími 83616-1* Pósthólf 558 - Reykjavík. Verzlunin VALVA Álftnmýri 1 AUGLÝSIR: Telpn. ' jólar, úlpur, pils, peys- ur. Drengja-buxur, skyrtur, úlpur, peysur og náttföt einnig gjafavörur o. fl. BARNABLAÐIÐ LESTRAR- HESTURINN m afl FYMR 6 - 9 ABA BUKnZ 1 TftlUBtAÐ 1968 Foreldrar yngstu lesendonnn! Hvetjið börnin til að æfa lesturinn vel! Kaupið lesefni við þeirra hæfi! Annan hvern föstudag kemur út bamablaðið Lestrarhesturinn, sem er sniðið við hæfi 6—9 ára barna. Fyrir utan að innihalda góða hjálp við lestramámið flytur það uppeldis legar áminningar * léttum tón, stafsetningaræfingar og fl. Herdís Egilsdóttir, kennari, sér um efnið og teikningar. Blaðið er 8 síður og kostar 12 krónur í lausasölu. Þeir sem gerast viija fastir áskrifendui, hringi í síma 82143, eða skrifi Lestr- arhestinum, Prentverk hf. Bolholti 6, Reykjavík, Gleðjið ungu lesend- uma meö lestrarefni við þeirra hæfi Útgefendur

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.