Bókasafnið - 01.08.1974, Blaðsíða 17

geti að verulegu leyti valið um námsefni
eftir því við hvers konar söfn þeir ætla sér
að vinna. Annars sé bókavarðanám, eins og
annað nám, fólgið í því, að kynna sér meg-
inatriði, öðlast heildarsýn yfir viðfangsefn-
in til þess að öðlast sjálfstraust og hæfi-
leika til að samræma hina ýmsu þætti vinn-
unnar.
Við víkjum því næst talinu að náminu
hér og hvort rétt væri að gera á því ein-
hverjar breytingar.
Eg hef orðið var við mikinn áhuga, segir
hann, en ég held að bókavarðanám eigi að
stunda í sérstökum stofnunum, etv. í tengsl-
um við háskóla. Ég held, að BA-prófið hér,
]jar sem bókasafnsfræðin getur verið 1, 2
eða 3 stig sé slæmt fyrirkomulag og þekk-
ing nemenda bæði á bókasafnsfræðum og
hinum námsgreinunum risti grunnt. Með
því að kenna bókasafnsfræði í sérstakri
stofnun væri liægt að fá betri viðmiðun
varðandi getu og kunnáttu nemenda, auk
þess sem slíkt fyrirkomulag myndi stuðla
að bættri menntun þeirra, þar sem þeir
þyrftu þá ekki að skipta tíma sínum milli
ólíkra námsefna.
Við Foskett snúum nú talinu að þýðingu
bókasafna sem menningar- og fræðslumið-
stöðva. Hann starfar hjá Unesco og hefur
verið gistifyrirlesari og ráðunautur í nokkr-
um Afríkuríkjum, Brasih'u og Bandaríkjun-
um. Bersýnilegt er, að hann kann vel við að
ferðast milli landa og hann segir, að í fari
bókavarða sé alþjóðahyggja all rík. í hverju
bókasafni séu bækur á ýmsum tungumál-
um og yfirleitt stuðli starf bókavarðarins
að víðsýni. Varðandi störf sín i Afríku segir
hann, að þar sé efling bókasafnanna mikill
og vaxandi þáttur í menningarviðleitni
þjóðanna. Sums staðar séu þó erliðleikar
vegna skilningsskorts og hrepparígs, en sum
þeirra eins og t. d. Ghana standi all framar-
lega. f hinum vestræna heimi hafa rann-
sóknir og umræður að undanförnu einkum
beinst að tölvunotkun í söfnum, en þýð-
ing þeirra sem geymslu- og upplýsingatækis
hefur farið hraðvaxandi, þótt mismunandi
sé, eftir því um hvaða þekkingarsvið er um
að ræða. Enginn veit hvað framtíðin mun
bera í skauti sér að þessu leyti, en tölvur
gerast nú stöðugt ódýrari.
Er ekki hætt við árekstrum við höfunda
og aðra rétthafa ef bókasöfn eru efld að
mun, spyr ég.
Nei, það tel ég fráleitt. í fyrsta lagi eiga
allir höfundar bókasöfnunum svo mikið að
þakka, að undantekning er, ef einmitt þeir
vilja ekki stuðla sem mest að viðgangi
þeirra. Ég tel einnig vafasamt, að bókasöfn
dragi úr bókakaupum almennings. Yfirleitt
eru bækur ekki lánaðar lit nema í skamman
tíma, og þegar fólk hefur lesið bók, langar
það oft til þess að kaupa hana.
Það er hins vegar sanngjarnt, að höf-
undar fái greiðslu fyrir afnot almennings
af verkum þeirra í söfnunum. Norðurlönd-
in hafa komið upp hjá sér mjög góðu
greiðslukerfi og ef þið hafið ekki slíkt kerfi
hér, ættuð þið að koma því upp. í Dan-
mörku hefur ölbruggunarfyrirtæki (Carls-
berg) stofnað sjóð til þess að styrkja ýmiss
konar menningarviðleitni og njóta bóka-
söfnin þar góðs af. Þetta hlýtur að efla stöðu
bókasafnanna þar í landi, auk þess sem það
hlýtur að vera miklu ánægjulegra að drekka
bjórinn, þegar maður veit að hluti and-
virðisins gengur til menningarstarfs, segir
Foskett og brosir við.
D. J. Foskett nam ensku og bókasafns-
fræði við Lundúnaháskóla. Síðan árið 1957
hefur hann verið bókavörður við Univer-
sity of London, Institute of Education. Mik-
ilvægustu störf hans hafa verið á sviði flokk-
nnar, og hefur hann skrifað bækur og tíma-
ritsgxeinar um það efni, vinnu í sérsöfnum
og menntun bókavarða. Hér á landi hélt
hann námskeið fyrir nemendur í bóka-
safnsfræði, sem fyrr segir og hélt fyrirlestra
á vegum Bókavarðafélags íslands og Há-
skólans.
49