Bókasafnið - 01.10.1982, Blaðsíða 18

Heimsókn í kínverska Þjóöarbókasafniö
í Peking:
11 niillj. bóka,
og þar af
30 íslenskar
I aðaldyrum kínversku þjóðarbók-
hlöðunnar bíða mín þau Yuan Shuying
móttökustjóri og aðstoðarmaður hennar
Yang Hongbo. Gestir eru leiddir til sér-
staks móttökusalar þar sem þeginn er
tesopi í köldu og þægilegu umhverfi.
Peking um mitt sumar er heit og rök
borg, en í þessu mikla bókasafni er
hitastigið öllum að skapi. Jafnvel í dag í
úrhellisrigningunni er hitastigið nálægt
30 gráðum á Celsíus.
Þjóðarbókasafnið í Kína hét áður fyrr
Þjóðarbókasafnið í Beijing (Peking) og
var það stofnað í lok valdatíðar Quing-
ættarinnar og formlega var það opnað
1912. í sumar er því minnst 70 ára af-
mælis safnsins. Það þykir ekki löng ævi
af safni að vera, en engu að síður hefur
safnið stækkað hratt, og í safninu er
margt fomra rita og nýrra. Þau elstu eru
allt að 700 ára gömul. Þegar við stofnun
safnsins tók það yfir þrjú önnur söfn og
hefur síðan safnað að sér fjölmörgum
merkilegum handritum og bókum.
Byggingin þar sem Þjóðarbókasafnið
stendur nú var reist 1931. Hún stendur
rétt fyrir vestan hinn fagra Beihai—
skemmtigarð. Upphaflega_var bygging-
in 8000 fermetrar að gólffleti, en eftir
byltinguna 1949 var bætt við hana og
útibú reist, alls 50.000 fermetrar. Kan-
nski ekki að undra, því Maó formaður
starfaði sem bókavörður fyrr á árum!
Núna á afmælinu er búið að ákveða að
hefjast handa um enn verulega stækkun
á grunnfleti safnsins, og senn verður
hafist handa við byggingu 140.000 fer-
metra safnhúss.
I dag starfa 950 manns hjá safninu og
skiptist það á ýmsar deildir, skrifstofu,
starfsmannadeild, öryggisdeild, skipu-
lagsdeild, fjármáladeild, aðfangadeild
og hinar sérstöku deildir bóka, blaða og
tímarita. Safnið heyrir undir menning-
armálaráðuneyti landsins.
í safninu eru nú 11 milljónir binda af
bókum, tímaritum og öðrum útgáfum,
og mun vera 5. stærsta bókasafn heims.
Bækur eru meira en 5.6 milljónir binda,
60% á kínversku en 40% á erlendum
málum, tímarit eru um 4.5 milljónir
hefta. Megnið af þeim tímaritum, sem í
safninu eru koma frá útlöndum og fjalla
unt verkfræði, iðntækni og náttúruvís-
indi, en um fimmtungur þeirra um fé-
lagsvísindi. I safninu eru 3600 titlar
dagblaða og fréttablaða. Þá er þar að
finna viðamikið safn útgáfu Sameinuðu
þjóðanna ogýmissa ríkisstjórna víða um
heim. í sérsöfnum er að finna um 600
þúsund bindi. Þar eru m.a. handrit við-
víkjandi byltingunni og handrituð skjöl
og bækur prentaðar með „klissjum" úr
viði frá því á tímum keisaraættanna.
Kínverska alþýðulýðveldið er byggt
upp af fjölmörgum þjóðum og þar eru
töluð mörg tungumál, enda þótt
mandarín-málið sé nú ríkismál. Safnið
hefur því mörg rit í sinni vörslu á hinum
ýmsu tungumálum, eða alls 60 þúsund
bindi á 24 mismunandi málum Kín-
verja.
Fyrir útlending er það e.t.v. sérlega
fróðlegt að ganga um lestrarsali hins
mikla bókasafns. Mjög áberandi eru
niðursokknir Kínverjar, sem sitja og
skrifa upp úr erlendum tækniritum. Ég
reyndi eftir megni að fylgjast með hvað
þeir voru að gera. Einn sá ég önnum
kafinn að „stúdera" aðferðir við plast-
pökkun fyrirferðarmikillar vöru. Annar
var að lesa sér til um smátölvur, þriðji
var að lesa um trésmíðavélar o.s.frv.
Stórir salir voru þéttsetnir fólki að kanna
nútímatækni að vestan.
Þetta segir í raun stóra sögu. Liðlega
10 ára tímabil menningarbyltingarinnar
seinkaði öllum framförum í Kína, og í
rauninni virðist heil kynslóð fólks hafa
misst af lestinni, orðið útundan í sam-
bandi við alla fræðslu. Ég gat ekki betur
séð en að þeir sem í bókasafninu sátu,
hafi margir hverjir einmitt verið af þeirri
kynslóð.
Þama var og að finna í öðrum les-
stofum útlendinga og innfædda að lesa
sér til um sögu Kína í fornum útgáfum
keisaraættanna. Annars eru lesstofur
safnsins 14 talsins og sæti fyrir rúmlega
700 gesti og sitja að meðaltali um 2000
18