Dagur - 18.12.1999, Blaðsíða 19

LAUGARDAGUR 18. DESEMBER 1999 - 35
Hinn ákærði hafði þegarþarna var komið starfað hjá Pósti og síma á staðnum í 17 ár, en verið aðalgjaldkeri í
verki frá 1981, án þess þó að vera skipaður í slika stöðu með formlegum hætti. Ábyrgð hans var töluverð og
flæði fjármagns í gegnum pósthúsið verulegt
Gallerí
Pósthús
Sumarið 1986 tóku
að streyma kvart-
anir til Pósts og
síma frá starfsfólki
útgerðarfélags um
of lága vexti af út-
borguðu orlofsfé.
Við samanburð á
frumritum úr til-
teknu stóru pósthúsi á lands-
byggðinni og útgerðarfyrirtæk-
inu kom í Ijós misræmi og að
útlit væri fýrir að aðalgjaldkeri
pósthússins hefði dregið sér fé.
Hófst þegar rannsókn á málinu, fyrst inn-
anbúðar en síðan með fulltingi rannsókn-
arlögreglunnar og þegar upp var staðið
sannaðist á aðalgjaldkerann fjárdráttur
upp á 20 milljónir króna að núvirði.
Aðalgjaldkerinn var kallaður á teppið
11. júní 1986 og eftir að hafa haft sam-
ráð við lögfræðing sinn ákvað hann að
játa allt og hjálpa til við rannsókn máls-
ins. Hann viðurkenndi að hafa allt frá
1982 dregið sér fé, fyrst með óregluleg-
um hætti, en frá 1985 reglulega. „Það var
aldrei mikið í einu, en margt smátt gerir
eitt stórt,“ sagði hann meðal annars.
Þrjár helstu aðferðirnar
Aðalgjaldkerinn annaðist uppgjör fjölda
gjaldkera og bar rannsóknin með sér að
yfirmenn hans hafi aldrei séð ástæðu til
að fylgjast með uppgjörum hans og ekki
leiddi endurskoðun heldur í ljós neitt
ólöglegt fram að því að málið komst upp,
enda hafði maðurinn falið slóðina með
nokkuð nákvæmum hætti.
Hann hélt í fyrsta lagi eftir um
nokkurn tíma orlofsinnborgunum nokk-
urra af stærstu fyrirtækjum og stofnun-
um landshlutans og fénýtti greiðslurnar,
en endurgreiddi að hluta síðar.
í öðru lagi hélt hann eftir um nokkum
tíma innborgunum samkvæmt símapóstá-
vísunum frá öðru pósthúsi í sama umdæmi
og fénýtti, en greiddi að hluta til baka.
í þriðja lagi dró hann sér fé með ýms-
um öðrum hætti og leyndi í daglegu
sjóðsuppgjöri með villandi og rangri
sjóðsstöðu, þar á meðal með tilbúnum
sendingum peningagreiðslna á D-gíró-
seðlum.
Enginn fylgdist með
Hinn ákærði hafði þegar þarna var komið
starfað hjá Pósti og síma á staðnum í 17 ár,
en verið aðalgjaldkeri í verki frá 1981, án
þess þó að vera skipaður í slíka stöðu með
formlegum hætti. Abyrgð hans var töluverð
og flæði tjármagns í gegnum pósthúsið
verulegt, en hann annaðist meðal annars
kassauppgjör sjö gjaldkera póststofunnar,
íjögurra gjaldkera á bréfastofu, tveggja á
bögglapóststofu og eins í tollpósti. ÖIl dag-
leg innkoma rann þannig í gegnum hendur
hans.
Umdæmisstjóri pósthússins sagði ein-
faldlega fyrir dómi að hann hefði stjórnað
rekstrinum „en ekki haft afskipti af daglegu
bókhaldi". Stöðvarstjóri varð ekki var við
neitt óeðlilegt og næsti yfirmaður ákærða
kvaðst „ekki hafa haft eftirlit með sjóðum
ákærða né talið sig hafa haft þar endur-
skoðunarskyldu".
Launin voru aukaatriði
Liður í rannsókn málsins var að kanna út-
tektir af tékkareikningum aðalgjaldkerans
og bera saman við inngreidd laun, á tíma-
bilinu frá 1981 til 13. júní 1986. Fékkst þá
út svofelld niðurstaða (tölur íramreiknaðar
og rúnnaðar):
1981
Úttekt af reikningi: 10,1 millj.kr.
lnngreidd laun: 1,9 millj.kr.
1982
Úttekt af reikningi: 12,3 millj.kr.
Inngreidd laun: 1,6 millj.kr.
1983
Úttekt af reikningi: 6,9 millj.kr.
Inngreidd laun: 1,6 millj.kr.
1984
Úttekt af reikningi: 13,0 millj.kr.
Inngreidd Iaun: 1,2 millj.kr.
1985
Úttekt af reikningi: 10,2 millj.kr.
lnngreidd laun: 1,4 millj.kr.
f.hl. 1986:
Úttekt af reikningi: 3,5 millj.kr.
Inngreidd laun: 0,5 millj.kr.
Samtals voru því úttektir af tékkareikn-
ingum hans uppá 56 milljónir króna, en
inngreidd laun (útborguð) uppá 8,2 millj-
ónir og mismunurinn þarna á milli nær 48
milljónir króna. Rannsóknin leiddi hins
vegar í Ijós sönnur á aðeins 20 milljóna
króna ( járdrætti frá Pósti og síma.
Hestar, gallerí og hið Ijúfa líf
Þá voru helstu eignir mannsins skoðaðar
samkvæmt skattframtali. Hann átti 142
fermetra hús ásamt 46 fermetra bílskúr,
ársgamla bifreið af tegundinni Opel
Kadett, átta hesta og 2-3 folöld, en ákærði
sagðist skulda lítið sem ekld neitt.
Ákærði sýndi sem fyrr segir samvinnu við
að upplýsa um hvernig hann hefði staðið
að fjárdrættinum, en öðru máli gegndi þeg-
ar spurt var hvers vegna hann framdi glæp-
inn, því þá kom sagan treglega.
Akærði nefndi sem helstu ástæðu rekst-
ur á gallerí-sýningarsal, sem hann kvaðst
hafa hafið fyrir allmörgum árum og gengið
vel í fyrstu. Síðan hafi farið að halla undan
fæti í rekstrinum og hann þá freistast til að
leysa fjárhagsvanda sinn um stundarsakir
með fjárdrættinum. Þá kvaðst hann hafa
gert upp ýmsar lausaskuldir sem safnast
höfðu upp hjá nokkrum aðilum, en neitaði
að tilgreina lánadrottna eða upphæðir
skuldanna.
Hann var ítrekað spurður um greiðslurn-
ar og krafinn skýringa á veltu hans á tékka-
reikningunum umfram launagreiðslur. Þá
kvaðst hann hafa „slegið um sig og lifað
hátt á þessu tímabili“. Ennfremur kvaðst
hann hafa gert verulegar endurbætur á
fasteign sinni og notað hluta hins illa
fengna Ijár til að kaupa Opelinn. Og ekki
neitaði hann því að peningar úr „þessari
myllu“ hefðu verið lagðir inn á tékkareikn-
inga hans.
12 mánaða fangelsi
I undirrétti var gengið út frá skýlausri játn-
ingu hins ákærða og sjóðsvöntun upp á um
20 milljónir króna að núvirði. Sérstaklega
alvarlegt þótti að ákærði stundaði (járdrátt-
inn sem opinber starfsmaður. Sakaferill
hans hafði ekki áhrif á brot það sem þarna
var fjallað um, en við ákvörðun refsingar
þótti ekki hjá því komist að taka tillit til
þess að fjárdrátturinn var stórfelldur.
Á hinn bóginn þótti ástæða til að taka til-
lit til þess að ákærði hafði endurgreitt hið
illa fengna fé að nokkru meðan á fjárdrætt-
inum stóð og að mestu eða öllu leyti eftir
að málið komst upp. Lá þannig ekki fyrir
krafa frá Pósti og síma. Einnig þótti ástæða
til að taka tillit til þess að ákærði missti
stöðu sína. I undirrétti var hinn ákærði
dæmdur í 16 mánaða óskilorðsbundið
fangelsi.
I Hæstarétti var slegið á svipaða strengi
og litið til þess að ákærði hafði játað brot
sitt afdráttarlaust og veitt greiða aðstoð við
rannsókn málsins. Hæstarétti þótti hæfi-
legt að dæma manninn í 12 mánaða óskil-
orðsbundið fangelsi.

jSÖNN,
DOMSMAL
Fníðrík Þóp
Guðmundsson
skrifar
Eyrin. Hér sést yfir Eyrina á Isafirði, en
kaupstaðurinn er nú hluti af einum
stórum sameinuðum l’safjarðarbæ.
Hvaða fimm þéttbýlisstaðir eru innan
marka þessa sveitarfélags?
Álftagerðisbræður. Hinir skagfirsku
söngbræður, sem kenna sig við æsku-
heimili sitt í Álftagerði gáfu fyrir
nokkrum dögum út nýjan geisladisk,
en allur ágóðinn af útgáfutónleikum
hans rann til fjölskyldu í Skagafirði
sem er í nauðum stödd. Hvað heitir
þessi geisladiskur?
Látrabjarg. Það er ekki alltaf þessi
blíða við Látrabjarg vestra, svo var til
dæmis ekki þegar breski togarinn
strandaði þar í desmber árið 1947 en
bændur á Látrum björguðu þá flestum
af skipverjum í björgunarafrekinu við
Látrabjarg sem svo hefur verið kallað.
Hvað hét togarinn sem þarna fórst?
Skarð á Skarðsströnd. Skarð á
Skarðsströnd er sögufrægur staður,
meðal annars sakir þess að þar hefur
sama ættin búið allt frá fyrstu öldum
Islandsbyggðar og fram til þessa
dags. Á fimmtándu öld sat staðinn
Björn Þorleifsson, sá sem Englending-
ar drápu á Rifi árið 1467. Kona hans
var Ólöf ríka Þorleifsdóttir, sem sagði
hvað þegar hún fregnaði lát manns
síns.
Gunnar. Hve gamall var Gunnar
Thoroddsen þegar hann var kjörinn til
setu á Alþingi, yngstur þingmanna
sem þar hefur náð kjöri fyrr og síðar?
LANDOG
ÞJOÐ
Sigupöur Bogi
Sævarsson
skrifar
1. Hvað heitir skólinn sem er við þjóð-
braut þvera í Ljósavatnsskarði í Suður-
Þingeyjarsýslu?
2. Hvar á landinu starfar Karlakórinn
Hreimur?
3. Hver var veðurfræðingurinn sem fyrr
á árum flutti gjarnan þáttinn Um daginn
og veginn og markaði þeim þætti í raun
fastan sess í dagskrá útvarpsins?
4. Hvaða ár var það sem Tyrkir gerðu
strandhögg hér á landi, á Austurlandi, í
Vestmannaeyjum og Grindavík, í
Tyrkjaráninu fræga sem svo hefur verið
kallað?
5. Hvar var það sem Dalamaðurínn Ei-
ríkur rauði bjó skip sitt til siglingar til
Grænlands fyrir um þúsund árum síð-
an?
6. Mýrar, Gafl, Skúfslækur, Grund, Efri-
Gróf, Forsæti, Mjósund og Ferjunes.
Hvar á landinu eru þessir bæir?
7. Hver er staður sá, gegnt Þórsmörk,
þar sem ferðafélagið Útivist hefur byggt
upp skála og myndarlega ferðmanna-
aðstöðu?
8. Nú fyrir jólin er að koma út bók með
ýmsum sagnaþáttum Tómasar skálds
Guðmundssonar. Hann skrifaði fjöl-
marga slíka þætti á árum áður í bókum,
sem hann og þjóðþekktur sagnfræðing-
ur settu saman. Hver var sagnfræðingur
þessi?
9. Hvar á landinu er Endalausidalur?
10. Hvaða annað nafn er til yflr Staðar-
stað á Snæfellsnesi, í raun jafngilt nafn?
'lllBnni unej j ujbu pecj ja 6o qbisjbqbis J|jA jo m uias ujeu psuuB jo BBÁJijnpiQ e jnpeis '01 '!uu|ijpqpuBijspuB|S| j J|6as ,,'jn|ep!snBp|o-| jo jn|Bpjs jeuuy 'jn|ep|sne|>|0'j jqiaq lunuoq aij Jn|epjy 'eije e[66eq ||) je b||bj 6o epua
epeq j uuido ja jniepjsneiepug '!U9T J !PJ!d_B-*13 PB uejo jpjjjeujon j lepjexeq bjj jn66|| uias""' jii|ep jn6uoj(j ja jniepisneiepug '6 'uossue[isij)| jujbas '8 npojspe e6apepuAuj ejpe jbc) jnjaq 6o B|B>js e ísiAim uias ipuB|epog j uinseg j ja peq
L 'nisAssaujy J eo\j j iddajqsiioqeBujmA J nja jiæq jjssac) Ji|iv '9 'PIPieq pqjo| e jnpjaA suueui eqjaui jejessacj n6os uias jecj ‘ujs uinujoj j B|e>|s BujBBAq 6o jbíujujujoj ddn puaA ejeq jbujbjB uias jbc) 'iepeqneH J uinpojss>|jJ!3 e e6a|jeqddn
uueq o[q Ja j6nuun>| uias ua ‘ipjijepiajg e uinHas>|>|B|)| j !6oas>|jj!3 jn jb6ui|Bis ||j jjis d|>js o[q Jn>|jJ!3 'g LZ91 PP9 Jba ejjaq y 'uossjocjÆg uop e 'n|sÁsjeKa6u!q-jnpng j jejjbjs jncmaJH uuuo>|e|je)| 'z !|o>|seuje[jnjojg j >861 PP9 Jba ejjacj
ua 'iBuicjiv e njas |ij uuuo[>| jba uueq jeBacj eje ejez suiape jba uiasppojoqi Jeuung , 'e>|jj jo|p |pBes ,,‘ipn eujes jnpiaq 'epuoq ujofg bjbj6 |e>js 1613“, 'uooqa jpq uuueBox, '6p|ejpæjg , '9661 pue ippB j >j>)aB eddajqejjaAS 60 eunjdneq
Bjpujaujnpe Buiujauies ua uinje njjeþcj epj9A pe juAj peisdne>pepje[jes| jsipeuiaujes jn|epsjjun pe eiaB pe jaq ssacj ua ‘pAaBuiq 60 pAajeu ‘uAajnpng ‘jniepsjjun ‘jnpjofjesj nja jejæqjepjefjesj e>|jeui ueuuj ma uias uiuiq J|uJ!peiss||Aqjiaq ,
J0Ag