Dagur - 11.08.2000, Blaðsíða 13

Dagur - 11.08.2000, Blaðsíða 13
12- FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 2000 FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 2000 - 13 FRÉTTASKÝRING Kennarar í hæstum hæðum SIGURDÓR SIGURDÖRS- SON SKRIFAR Sveitarfélögin geta aldrei ráðið við neinar launahækkanir í átt að þessum kröíum, segir Gísli Gíslason bæjarstjóri á Akra- nesi. Ari Skúlason seg- ir kjarasamninga ASÍ félaga lausa ef ein- hverjir fari upp fyrir þá. Verði þetta kröfur kennara þá eru þær ekki í neinum takti við það sem samið hef- ur verið um á hinuiii aimenna launamark- aði, segir Karl Bjöms- son formaður launa- nefndar sveitarfélag- anna Kjarasamningar framhaldsskóla- kennara eru lausir 31. október næstkomandi og grunnskóla- kennara um áramót. Eins og kom fram í Degi í gær segja fram- haldsskólakennarar nauðsynlegt að fá 35% Iaunaleiðréttingu áður en eiginlegir kjarasamningar hefj- ast. Þessi 35% launaleiðrétting er til komin vegna þess hástökks í launum sem viðmiðunarstéttir kennara, sem eru í BHM, fengu þegar nýja launakerfið, hinir svo kölluðu vinnustaðasamningar, voru teknir upp hjá ríkinu fyrir tveimur árum. Elna Katrín Jónsdóttir, varafor- maður Kennarasambands Islands segir að það sé alveg nauðsynlegt fyrir kennara að fá þessa leiðrétt- ingu áður en farið verður að ræða hinar eiginlegu kaup- og kjara- kröfur. Ríkið er viðsemjandi framhaldsskólakennara og það var rikið sem gerði hina ævintýra- legu vinnustaðasamninga við op- inbera starfsmenn, svo sem hjúkrunarstéttirnar, íýrir tveimur árum og því erfítt að sjá með hvaða rökum það getur hafnað leiðréttingakröfu kennara. F.mi meiri hækkun Það eru hins vegar sveitarfélögin sem eru viðsemjendur grunn- skólakennara. Þeirra samningar eru lausir um áramótin. Guðrún Ebba Olafsdóttir, formaður Fé- lags grunnskólakennara, sagði í samtalí við Dag að gerð hefði ver- ið könnun.meðal grunnskóla- kennara fyrr á þessu ári þar sem spurt var hver byrjunarlaun þeir- ra ættu að vera og hver þeir teldu að meðallaun ættu að vera. Þegar meðaltalið var tekið úr þessari könnun kom í ljós að hyrjunar- launin ættu að fara úr 1 10 í 180 þúsund krónur á mánuði, sem er um 64% hækkun. Kennarar eru þekktir fyrir allt annað en að gefa eftir í kjarasamn- ingum, eins ogverkföll þeirra hafa Kjarabarátta kennara hefur verið mikið í umræðunni síðustu misseri, ekki síst þegar þeir sögðu upp störfum sínum í stórum stíl vítt og breitt um iandið. Margir hafa haft áhyggjur af áhrifum þess á skólastarfið en nú hafa menn ekki síður áhyggur af áhrifum krafna þeirra á stöðugleikann í þjóðfélaginu. sýnt á liðnum árum. I síðustu kjarasamningum fengu kennarar launahækkanir sem voru langt umfram það sem samið var um á hinum almenna launamarkaði. Launþegasamtökin gerðu engar athugasemdir við það þá vegna þess að þau töldu að um sann- girnismál væri að ræða, kennara- laun hefðu dregist aftur úr. Ari Skúlason, framkvæmda- stjóri Alþýðusambands Islands segir að það endurtaki sig ekki nú. 1 kjarasamningunum frá í vor sé ákvæði þess efnis að ef aðrar starfsstéttir fái meiri hækkanir, en þá var samið um, fái félagar í Alþýðusambandinu sömu hækk- un. Ogmundur Jónasson, formaður BSRB, segir í samtali við Dag að opinberir starfsmenn séu alger- lega óbundnir af Flóabandalags samningunum. Það hafi engar þær línur verið lagðar sem séu bindandi fýrir Iaunafólk í land- inu. Ef menn leyfi sér að tala á einhverjum þjóðarsáttarnótum verði þjóðin að koma að slíkum samningum. Svo sé ekki nú, þvf aðeins 10% vinnandi manna kom að Flóabandalags samningunum í vor. Ekki 1 takt við annað Karl Björnsson, bæjarstjóri Ar- borgar, er formaður launanefndar sveitarfélaganna. Hann benti íýrst á það að kjaraviðræður við kennara væru ekki hafnar og því erfitt fýrir hann að segja nokkuð til um þessar tölur. „En það sjá allir menn að verði þetta kröfur kennara þá eru þær ekki í neinum takti við það sem samið hefur verið um á hinum al- menna launamarkaði og annað það sem hefur verið að gerast í þjóðfélaginu. Þessar kröfur, ef þær verða settar fram, eru ekki í takt við þróun annarra efnahags- stærða í þjóðfélaginu. Það er aft- ur á móti þekkt að stéttarfélög setja f’ram sínar ítrustu kröfur í byrjun samninga en samningar enda oft á öðrum nótum,“ sagði Karl Bjönrsson. Hann sagðist ekld vilja segja neitt til um út frá hvaða punkti launanefnd sveitarfélaganna muni ganga þegar til samninga kemur, hvort það verða Flóa- bandalags samningarnir eða eitt- hvað annað. Kj arasanmingar í uppnámi „Eg hlýt að ganga út frá því að stjórnvöld fylgi þeirri launastefnu sem hefur verið mörkuð. Kennar- ar fengu verulega umfram aðra í síðustu kjarasamningum og um það var sátt í það skipti. Þing Verkamannasambandsins ályk- taði þá í þá veru að kennarar ættu Karl Björnsson, formaður launa- nefndar sveitarfélaganna rétt á þessu. Síðan hafa grunn- skólakennarar beitt vafasömum aðferðum til að bæta kjör sín enn meira. Eg er nokkuð viss um það að ef þessar kröfur kennara ganga eftir þá losar það um aðra kjara- samninga. Það eru ákvæði í samningum ASI félaga sem segja að þau eigi rétt á að fá sömu hækkun enda er í samningunum viðmiðunar ákvæði við aðra hópa í þjóðfélaginu," sagði Ari Skúla- son, framkvæmdastjóri ASl. Ari Skúlason, framkvæmdastjóri ASÍ Hann segir að eftir kjarasamn- ingana fýrir þremur árum hafi all- ir þotið frant úr félögum innan ASI og þá hafi ekkert ákvæði ver- ið í samningum þeirra um að fá það sama. Þess vegna var það negit niður í samningunum í vor að slíkt endurtæld sig ekki. „Það er því deginum Ijósara að ef einhverjir hópar fá launahækk- anir sem eru úr öllu korti miðað við okkar samninga þá yrðu okkar samningar nær örugglega losað- Már Guðmundsson, aðalhagfræð- ingur Seðlabankans ir,“ sagði Ari Skúlason. Ná tæplega óbreyttar fram Már Guðmundsson, aðalhag- fræðingur Seðlabanka lslands, sagði að hann hefði ekki kynnt sér kröfur kennara til hlýtar en ef þessar kröfur þeirra gengju eftir hefði það einhver efnahagsleg áhrif. Hins vegar hefðu slíkir samningar umtalsverð áhrif ef þeir yrðu til þess að losa um aðra kjarasamninga í landinu. Jónína Bjartmars, formaður Heimilis og skóla „Ef þessar kröfur verða settar fram hef ég ekki mikla trú á að þær nái fram að ganga óbreyttar. En ef svo færi að laun kennara hækki svona mikið og ef um það yrði sátt yrðu áhrifin ekki umtals- verð. Verði ekki sátt um slíka hækkun og hún yrði til þess að losa um alla aðra samninga getur það haft mikil efnahagsleg áhrif. En allt er þetta enn hulið inn i framtíðinni og því hefur maður í raun engin svör á reiðum höndum Gísli Gislason, bæjarstjóri á Akranesi varðandi hugsanlegar afleiðingar," sagði Már Guðmundsson. Ekki aftur kennaraverkfall Jónfna Bjartmarz alþingismaður er formaður samtakanna Heimili og skóli. Þau samtök hafa mjög beitt sér fyrir því að koma í veg fýrir að kennaraverkföll skemmi fyrir nemendum grunnskólanna. Hún sagðist vissulega óttast að til verk- falls geti komið þegar svona háar kröfur eru settar fram. „Allir eru sammála um að verk- fall kennara er afleitt fyrir allt skólahald. Það má því segja sem svo að það gengur ekki eina ferð- ina enn að kennarar leggi niður vinnu á miðjum vetri. Hitt vil ég taka fram að ég hef lengi verið þeirrar skoðunar að kennarar séu ekki of sælir af sínum launum. Ef við ætlum að fá ungt og hæfileika ríkt fólk í þessa stétt, í því magni sem við þurfum á næstu árum, verður eitthvað að gera og meðal annars að leiðrétta launin og bæta kjör kennara. Þetta er eindregin afstaða mín og hefur alltaf verið,“ sagði Jónína Bjartmarz. Hún segir að í síðustu kjara- samningum hafi verkfall kennara aðeins verið einn dagur. En þar áður var verkf'all þeirra Iangt og mjög erfitt fyrir nemendur og ekki síður heimilin. Hún bendir á að í um 90% tilfellum séu báðir for- eldrar úti vinnandi og allir hljóti að sjá hvaða afleiðingar kennara- verkfall hefur fyrir heimilin. „Kennaraverkfall er eitthvað sem við viljum ekki sjá endurtek- ið,“ sagði Jónína Bjartmarz. Útilokað fyrir sveitarfélögin Grunnskólakennarar semja nú við sveitarfélögin í landinu. Þau hafa barmað sér mjög vegna þess kostnaðar sem á þeim hefur lent vegna yfirtökunnar á grunnskólan- um og hefur farið langt um fram það sem gert var ráð fyrir. Þá hafa lögin um einsetningu grunnskóla verið og eru enn, sveitarfélögun- um mjög dýr. „Varðandi þetta vil ég fyrst nefna það að rétt eftir síðustu kjarasamninga við kennara fóru allflest sveitarfélögin í að gera við þá viðbótarsamninga, sem kost- uðu þau talsvert mikla fjármuni. Þeir sem hafa skoðað heildar- rekstrarútgjöld sveitarfélaga sjá að eftir að yfirtakan átti sér stað á grunnskólanum hefur svo kallaður rekstrarafgangur minnkað allveru- lega. Nýlega sendi félagsmála- ráðuneytið einum 20 sveitarfélög- um erindi þar sem mönnum er gert að huga betur að sínum rek- stri og skuldastöðu. Ég held að það sé því rniður nokkuð ljóst að það geti tæplega farið saman að menn standi annars vegar að gríð- arlegri uppbyggingu í skólamálum vegna einsetningar grunnskólans og gefi svo út tugi prósenta í launahækkanir. Það er gersamlega óraunhæft. Sveitarfélögin geta aldrei ráðið viö neinar launahækk- anir í átt að þessum kröfum. Ef það ætti að verða þyrfti að koma til aðstoð frá ríkinu ef menn telja að þetta sé sanngjörn og eðlileg kröfugerð," segir Gísli Gíslason, bæjarstjóri á Akranesi. Gunnar Björnsson, sem fer fyrir launanefnd ríkisins er f sumarfríi og því náðist ekki í hann. Ekki náðist í Geir H. Ilaarde fjármála- ráðhcrra. Hann svaraði ekki skila- boðunt þótt hann vissi hvert um- ræðuefnið væri. Langflestir ferðalangar koma inn til landsins í gegnum Leifsstöð, en það þýðir ekki að upplýsingakerfi Shengen geti ekki verið á allt öðrum stað. Upplýsingakerflð hluti af stórri heild Upplýsiiigakeríi Shengen er hluti af stórri alþjóðlegri deild innan ríkislög- reglustjóra emhættis- ins. Gæti orðið erfitt að kljúfa deildina og ilytja upplýsingakerf- ið út á land. Eram kom í viðtali sem Dagur birti í vikunni við Kristinn H. Gunnarsson, formann stjórnar Byggðastofnunar, að hann hefur lagt til við dómsmálaráðherra að kannað verði hvort upplýsinga- kerfi Shengen, sem sett verður upp þegar Shengen samkomu- lagið tekur gildi, verði staðsett úti á landi. Kristinn er þar að höfða til þess að samþykkt hafi verið að nýjar stofnanir verði settar niður út á landsbyggðinni sé það hægt. En hversu umfangsmikla starfsemi er hér um að ræða? Samkvæmt heimildum Dags er upplýsingarkerfi Shengen mjög þýðingarmikil upplýsinga- miðstöð með 1 5 til 20 manns í vinnu á vöktum allan sólarhring- inn og hluti af miklu stærri al- þjóðlegri deild ríkislögreglu- stjóra. Akveðið hefur verið að ríkis- lögreglustjóri sjái um hina svo nefndu Sirene skrifstofu hér á landi. Hún er tengiliður við móðurstöð sem er staðsett í Strassborg. Sirene skrifstofan er þar með hluti af alþjóðadeild rík- islögreglustjórans, sem sinnir fleiri þáttum svo sem Interpol og lögreglu og tollasambandi Norð- urlanda. Shengen upplýsinga- kerfið verður hluti af þessu mikla alþjóðasamstarfi. Frá ölltun lönduin Þegar Shengen samkomulagið kemur til framkvæmda verða settir hér upp ákveðnir öryggis- staðlar sem Evrópusambandið setur og fara verður eftir hér á landi. Það mun gera úttekt á því hvort Islendingar uppfylli þá ör- yggisstaðla sem um er að ræða. A Sirena skrifstofunni verður sólarhringsvakt sem tekur við upplýsingum frá öllum Shengen löndum. Ef lögregluyfir\'öld eru að leita að einhverjum ákveðnum per- sónum verður að kanna hvort viðkomandi hafi komið hingað eða komið hér við á leið sinni til Evrópu. Allar upplýsingar sem afla verður að utan eða upplýs- ingar sem koma þurfa héðan munu fara í gegnum Shengen upplýsingakerfið. Hér er að sjálf- sögðu um tölvuvinnslu að ræða, auk þess sem Sirene skrifstofan verður tengiliður lögreglustöðva út um allt land. Innan alþjóðadeildar ríkislög- reglustjóra, sem áður var Rann- sóknarlögregla ríkisins, er mun víðtækari starfsemi en bara þetta upplýsingakerfi Shengen, en hið nýja húsnæði ríkislögreglustjóra er sérhannað með þessa starf- semi í huga. Ef upplýsingakerlið yrði flutt út á land yrðu til tvær deildir. Onnur sæi um lnterpol samskiptin og Iögreglu- og toíla- sambandið en hin upplýsinga- kerfi Shengen. Með slíkri skipt- ingu þyrfti væntanlega að koma upp tvöföldum tækjabúnaði. - -S.DÓR Miirna kært fyrir norðan Nokkuð hefur borið á því í um- ræðunni undanfarið að óvenju mikið verði um kærur í ár vegna álagningaseðlanna sem bárust skattgreiðendum um síðustu mánaðamót. Lausleg könnun Dags bendir til að þetta eigi sér litla stoð f veruleikanum. Enn er þó fullsnemmt að spá fyrir um þróunina, þar sem kærufrestur rennur ekki út fyrr en um næstu mánaðamót. Helga Erlingsdóttir er lög- fræðingur á Skattstofu Norður- landsumdæmis eystra: „Það hef- ur ekki verið meira um kærur nú en venjulega heldur ósköp svip- að. Rólegra ef eitthvað er,“ segir Helga. Um 700-800 kærur hafa að jafnaði borist skattstofunni á Akureyri. Guömundur Björnsson, að- stoðarskattstjóri á skattstofu Reykjanesumdæmis, segir ekki tímabært að reyna að gera sér grein fyrir ástandinu, enda sé skráning á kærum aðeins að litlu leyti hafin. Ekki náðist samband við skattstjórann í Reykjavík í gær, reyndar varð enginn lýrir svörum þar í allan gærdag þótt Dagur hringdi ítrekað í skipti- borðið. Það bendir annað hvort til þess að mikið sé um athuga- semdir í höfuðborginni eða að undirmannað sé á stofunni. Helstu kæruatriðin varða að jafnaði vaxtabætur, barnabætur eða sein framtalsskil. Ekki er búið að greina hvort einhver „villufylgni" er milli þess hvort menn skila á Netinu eða ekki en mikil aukning varð í rafrænum skilum í ár. -BÞ

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/251

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.