Dagur - 17.10.2000, Blaðsíða 5

Ð^tr
ÞRIÐJUDAGVR 17. OKTÓBER 2000 - 5
FRÉTTIR
Otvíræð hagræ ðins
- eða pólitískt slysi
Össur Skarphéðins-
son segir samruna
ríkisbanka auka á fá-
keppni. Valgerður
Sverrisdóttir segir
hagræðingu ótvíræða.
Margrét Frímanns-
dóttir segir samrun-
ann pólitískt slys.
Ossur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, hóf umræður
utan dagskrár á Alþingi í gær
vegna fyrirhugaðrar sameiningar
ríkisbankanna. Hann gagnrýndi
hvernig að málinu hefur verið
staðið og líka það að sameina
bankana fyrst og selja síðan.
Hann benti á að fyrir sameiningu
hefðu Islandsbanki annars vegar
og FBA hins vegar verið metnir
samtals upp á tæpa 60 milljarða
króna fýrir sameiningu en 49
milljarða eftir hana. Hann sagði
þessa aðferð ríkisstjórnarinnar við
að sameina bankana í stað þess
að láta markaðinn sjá um fram-
vinduna væri vanhugsað.
„Eitt helsta einkenni banka-
markaðarins í dag er mikil fá-
keppni sem endurspeglast í
háum vöxtum og háum þjón-
ustugjöldum. Það er fátt eins
nauðsynlegt frá sjónarhóli neyt-
Bankamálin voru rædd á þingi í gær.
enda eins og að
lækka þennan
kostnað. Með því
að fækka keppi-
nautum á markað-
um tekur ríkis-
stjórnin sjálf for-
ystu um að draga úr
samkeppni og í
reynd að stuðla að
því að landsmenn
þurfi að greiða
hærri vexti og fá
lakari þjónustu en
áður. Ákvörðun rík-
isstjórnarinnar er
því líkleg til að
ganga gegn hags-
munum neytenda,"
sagði Ossur.
Hann sagði að
þessi nýi sameinaði
banki myndi hafa
hér algera yfir-
burðastöðu og
draga úr allri sam-
keppni. Hann fullyrti að hvergi í
nágrannalöndum okkar, þar sem
sameining eða samruni banka
hefði átt sér stað, hefðu vextir
eða þjónustugjöld lækkað. Talað
væri um hagræðingu. Hann
spurði hvort hún fælist í lokun
útibúa á Iandsbyggðinni eða
fækkunar starfsfólk.
„Hér þarf ráðherra að tala
miklu skýrar,“ sagði Össur
Skarphéðinsson.
Of margir bankar
Valgerður Sverrisdóttir viðskipta-
ráðherra sagði í upphafi svar-
ræðu sinnar að mjög mikilvægt
væri að fá álit Samkeppnisráðs
um hvort samruninn stenst sam-
keppnislög. Hún sagði það útúr-
snúning og ósannindi að hún
hefði einhvern tíma talað um að
breyta samkeppnislögum til þess
að sameining bankanna gæti átt
sér stað. Hún hefði aldrei sagt
það og það stæði
heldur ekki til að
breyta lögunum.
„Eg er sannfærð
um að samruni
Landsbanka og
Búnaðarbanka
yrði hagstæður
fyrir íslenskan
ljármagnsmarkað.
Við Islendingar
erum ekki eyland
á bankamarkaði.
Hér eru starfandi
of margir bankar.
Við verðum að
geta boðið sam-
keppnishæf kjör
því að öðrum kosti
mun fjármála-
þjónusta í framtíð-
inni fyrst og
fremst boðin af
bönkum með að-
setur erlendis.
Með samruna er
verið að tryggja bankakerfið bet-
ur í sessi og stuðla að því að íjár-
málaþjónusta verði rekin af ís-
lenskum fyrirtækjum og jafn-
framt að tryggja störf íslenskra
bankamanna,“ sagði Valgerður
Sverrisdóttir.
Hún sagði að þriggja manna
nefnd hæfra lögfræðinga yrði
henni til ráðgjafar í samruna-
ferlinu.
„Þessi nefnd á að vera mér til
ráðuneytis og móta tillögur til
mfn um afstöðu til samrunans á
grunni þeirra upplýsinga sem
fyrir liggja.
Valgerður var gagnrýnd fyrir
þetta. I fysta lagi sagði í fréttatil-
kynningu frá iðnaðar- og við-
skiptasráðuneytinu sl. föstudag
að þessi þriggja manna nefnd
ætti að hafa samráð við banka-
ráðin til að gæta hagsmuna ríkis-
ins. Ríkið á 2/3 hluta í bönkun-
um. Þá er spurt hver gætir hags-
muna 1/3 hluta hluthafa?
Selja með hraði
Aðrir sem til máls tóku voru ým-
ist með eða efuðust um kosti
þess að sameina bankana. Ög-
mundur Jónasson efaðist, Sigríð-
ur Anna Þórðardóttir sagði kosti
samruna ótvíræða. Sverrir Her-
mannsson sagði sameiningu af
hinu góða. Margrét Frímanns-
dóttir var á móti og kallaði sam-
runan „pólitískt slys.“
ísólfur Gylfi sagði samruna
bankanna í takt við tímann.
Steingrímur J. Sigfússon gagn-
rýndi aðallega óðagotið sem
hann kallaði svo, í þessu máli.
Lúðvfk Bergvinsson talaði um
„pólitískt möndl,“ í málinu. Jón
Kristjánsson sagði að vernda
þyrfti starfsfólkið og hafnaði
óðagoti. Vilhjálmur Egilsson
sagði að sameina ætti og selja
bankana með hraði. -S.DÓR
Lækkuðu í verði
Nú þegar sameining Landsbanka
Islands og Búnaðarbanka Is-
lands er hafin, greinir menn á
hvort bankarnir eru meira virði
sjálfstæðir eins og þeir eru í dag
eða sameinaðir. Meðal þeirra
sem telja þá meira virði ósamein-
aða er tölfræðingurinn og fjár-
málamaðurinn Pétur H. Blöndal
alþingismaður. Davíð Oddsson
forsætisráðherra hefur hins veg-
ar sagt opinberlega að ríkið fengi
meira í sinn hlut ef bankarnir
yrðu sameinaðir áður en þeir
verða seldir.
Eftir að íslandsbanki og Fjár-
festingarbanki atvinnulífsins
voru sameinaðir þann 18. maí í
vor er leið lækkaði verðmæti
þeirra umtalsvert. Þann 12. maí
síðast liðinn var íslandsbanki
virtur á 28,5 milljarða króna
samkvæmt upplýsingum frá
Verðbréfaþingi. Fjárfestingar-
banki atvinnulífsins var þann
sama dag virtur á 29,2 milljarða
Viku fyrir sameiningu íslandsbanka
og FBA fyrr á þessu ári voru bank-
arnir samtals metnir á 57,7 millj-
arða króna. Daginn eftir samein-
inguna voru þeir metnir á 49,5
milljarða króna.
króna. Þetta gerir samtals 57,7
milljarða króna.
Niður um 9 milljarða
Sem fyrr segir voru þessir bank-
ar sameinaðir 18. maf í vor er
leið. Daginn eftir, þann 19. maí,
var hinn sameinaði banki virtur
á 49,5 milljarða króna á Verð-
bréfaþingi. Og hann hafði lækk-
að niður í 48,5 milljarða króna
síðastliðinn föstudag. A þessari
milljarðs lækkun kunna að vera
ýmsar eðlilegar skýringar.
Landsbanki íslands var síðast-
liðinn föstudag virtur á 30,8
milljarða króna en Búnaðarbanki
íslands á 21,1 milljarð króna.
Þriðja aflið í þessum bankamál-
um eru svo sparisjóðirnir. Nú er
rætt um að hugsanlega verði þeir
sameinaðir í hlutafélag en sam-
vinna þeirra er mjög mikil íyTÍr.
Þeir eiga saman Kaupþing og
fleiri dótturfélög. Þar sem þeir
eru ekki hlutafélag er ekki til mat
á virði þeirra á Verðbréfaþingi.
Guðmundur Hauksson, spari-
sjóðsstjóri Sparisjóðs Reykjavíkjur
og nágrennis, sagði í samtali við
Dag að sameiginlegt eigið fé
sparisjóðanna væri um 10 millj-
arðar króna. Fróðir menn telja að
tvöfalda megi þá upphæð cf meta
á markaðsvirði þeirra. -S.DÓR
Sameiningarferli hafíð
Bankaráð Landsbanka íslands
hefur formlega falið bankastjór-
um bankans að hefja undirbún-
ing að viðræðum við bankastjóra
Búnaðarbankans um samein-
ingu bankanna. I gær var svö
haldinn fundur í bankaráði Bún-
aðarbankans um málið.
Að sögn Helga S. Guðmunds-
sonar, formanns bankaráðs
Landsbankans, hefur mikil und-
irbúningsvinna þegar farið fram.
Nú verður lögfræðingi falið að
undirbúa ósk til Samkeppnisráðs
um það skoði sameiningu bank-
anna með tilliti til þess að hún
standist samkeppnislög, eins og
ráðherra hefur óskað eftir. Sagði
Helgi að hann vonaðist til að
þessu verki ljúki í þessari viku.
Nýr banki uin áramót
Samkeppnisráð fær 6 vikur til
að ljúka könnuninni. A meðan
geta samningamenn bankanna
lítið annað gert en að fínpússa
og hafa allt tilbúið ef Samkeppn-
isráð fellst á sameininguna, jafn-
vel þótt það verði með einhverj-
um skilyrðum um að Lands-
bankinn losi sig við einhverjar
eignir. Einnig má gera ráð fyrir
að Samkeppnisráð óski eftir ein-
hverjum nánari upplýsingum
varðandi málið.
-S.DÖR
Evrópu þjónað frá Bíldudal?
Á kirkjupingi sem hófst í
gær verða lagðar fram íjöl-
margar tillögur, m.a. um að
auglýsa beri embætti sókn-
arprests á Bíldudal laust til
umsóknar og embættið
verði tengt embætti Evr-
ópuprests. Sóknarprestur á
Bíldudal, sem jafnframt
væri Evrópuprestur, fengi
erindisbréf þar sem kæmi
skipulag þjónustunnar hér á
landi og á meginlandinu. Er
þetta hugsað sem tilrauna-
verkefni í 5 ár. Biskups-
fundur hefur ályktað að
sameina beri embættin á
Tálknafirði og Bíldudal en
heimamenn hafa lagst gegn
því.
Hótelgisting fjórðimgi dýraxi en 1998
Meðalverð á hótelherbergi í Reykjavíkí var 8.060 krónur í september
samanborið við 7.063 kr. fyrir ári og 6.270 krónur fyrir tveim árum,
sem samsvarar meira en 28% hækkun á tveim árum. Á landsbyggðinni
er hækkunin hlutfallslega svipuð, en meðalverð herbergjanna um
2.500 krónum, samkvæmt tekjukönnun SAF. Nýtingarmunur er líka
gríðarlegur. Herbergjanýting í Reykjavík var um 80% í september, svo
hvcrt framboðið herbergi skilaði um 193.000 króna tekjum. Á lands-
byggðinni var meðalnýting aðeins rúm 42% sem þýðir 70.000 kr. með-
altekjur af herbergi og utan Akureyrar og Keflavíkur aðeins rúmar
53.000 kr. Á landsbyggðinni hefur herbergjanýting hraðversnað frá
sept. 1996, úr tæplega 60% niður í rúm 42%, sem fyrr segir (og úr 47%
niður í 34% utan Akureyrar og Keílavíkur). í Reykjavík var nýtingin
álíka og 1998, en talsvert meiri en næstu tvö ár á undan. -HEl
Pétur Þórarinsson á tali við Sólveigu Pét-
ursdóttur á kirkjuþingi í gær.