Dagur - 17.10.2000, Blaðsíða 17

ÞRIDJUDAGU R 17. OKTÓBER 2000 - 17
Tfcyjur
WKDiNM
■hbhmm
r
Iitskyggnur
og tónlist
Undurfagrar
myndir úr náttúru .CunnÞóra
j , , . , , GunnatsdotUr
Islands og tonverk-
ið Pláneturnar voru felld sam-
an í áhrifamikia sýningu í
Norræna húsinu um helgina.
Það var Magnús Einarsson
jarðfræðingur sem efndi til
þessarar veislu fyrir augu og
eyru og notaði til þess 420 lit-
skyggnur sem hann hefur tek-
ið sjálfur víðs vegar um landið
og miðin. Með sérstakri tækni
lætur hann myndirnar renna
saman og mynda kafla sem
kallast á við kaflana í liljóm-
sveitarsvítunni Plánetunum
eftir Gustav Holst. Kröftugur
Mars er tii dæmis túlkaður
með ólgandi hverum og
eldsumbrotum og hinn frið-
sami Venus með lognværum
stemmngsmynd u m.
Bliðíiiniur til Danmerkur
Bók Þorvaldar Þorsteinssonar,
Ég heiti Blíðfinnur en þú mátt
kalla mig Bóbó verður gefin út
á dönsku á næsta ári af bóka-
forlaginu Rosinante. Bókin
hlaut afar góða dóma hórlend-
is og hreppti barnabókaverð-
laun Reykjavíkurborgar 1999.
Samningurinn við Rosintante
hefur mikia þýðingu l'yrir sölu
bókarinnar til annarra landa
því val þess á bókum vekur
ávallt athygli annarra útgáfu-
fyrirtækja. í tilkynningu frá
forlaginu Rosintante segir að
langt sé síðan það hafi átt kost
á útgáfu á jafn vænlegri bók.
Þar segir m. a. „Bókin er heill-
andi, falleg, sterk og algerlega
óviðjafnanleg."
í lok þessa mánaðar kemur
út hér á landi önnur bók um
Blíðfinn. Sú lieitir Ert þú Blíð-
finnur? Ég er með mikilvœg
skilaboð.Pað er Bjartur sem
gefur bókina út eins og lúna
fyrri.
s_______________________________/
Hætti á tmdinum
„Stúikan með lævirkjaröddina “ er komin í heimsókn tilíslands á ný. MYND: GVA
Öll lögErluÞorsteins-
dóttureru að koma út á
plötu þessa dagana.
Skífan er þessa dagana að gefa
út heildarlagasafn Erlu Þor-
steinsdóttur. Erla naut mikilla
vinsælda hér á landi á sjötta
áratugnum og lengi síðan og var
kölluð „stúlkan með lævirkja-
röddina", en það er einmitt heiti
nýju plötunnar.
Alls eru þetta 38 lög, sem öll
hafa komið út á plötu áður. Þar
á meðal eru lög eins og Draum-
ur fangans, Kata rokkar og
Hreðavatnsvalsinn. Fjögur lag-
anna eru dönsk og liafa ekki
heyrst mikið hér á landi.
Erla segist vera mjög ánægð
með þessa plötu. „Þetta var orð-
ið svo gamalt og slitið allt saman
og mikil vinna við að laga það
tú. Þeir hafa gert það reglulega
vel hjá Skífunni."
- Þú erl biíin að vera úti ára-
tugum saman?
„Ég fór út fyrst 1951 og var
þá í eitt ár,“ segir Erla, „og vann
á barnaheimili. Svo fór ég heim
eftir það, en var þá búin að
kynnast manninum rmnum. Ég
var heima í hálft ár tú þess að
hugsa mitt mál. En það var ekk-
ert við því að gera. Ég varð að
fara aftur, og hef verið þar síð-
an. Þetta var vorið 1953.“
Lögin hennar voru öfl tekin
upp í Kaupmannahöfn. „Það
byrjaði 1954, og var bara í
þennan stutta tíma, ijögur og
hálft ár,“ segir Erla.
Eftir það hefur hún ekkert
sungið opinberlega, utan hvað
hún hefur komið hingað tvisvar
sinnum á seinni árum. „Fyrst
með Hauki Morthens á Hótel ís-
landi fyrir tíu eða tólf árum. Og
svo seinna með gömlu söngkon-
unum í sjónvarpinu í þætti sem
hét „Manstu gamla daga“ eða
eitthvað svoleiðis. Það hefur ver-
ið 1992, held ég.“
Rak rafemdafyrirtæki
Að öðru leyti hefur hún bara
sungið heima hjá sér. „Hjá fjöl-
skyldunni minni, með börnunum
mínum og barnabörnunum mín-
um í dag. Bara prívat.“
- Hvað hefiurðu verið að gera
úti í Danmörku allan þennan
tíma?
„Ég giftist manninum múi-
um,“ segir Erla. „Og með tíman-
um eignuðust við fjögur börn.
Snemma byrjuðum við hka með
fyrirtæki. Það er rafeindafyrir-
tæki. Maðurinn var búinn að
vera í svo mörgu í þess háttar
tækni að hann hafði mikinn
áhuga á þessu og vúdi prófa fyr-
ir sjálfan sig.“
Hún segir að fyrirtækið sé
nokkuð stórt miðað við önnur
fyrirtæki á þessu sviði. Það hefur
verið starfandi í 35 ár, yfirleitt
með 60-70 manns í vinnu.
Framleiðslan er seld tú fyrir-
tækja um heim aúan. „Við erum
að franúeiða þessar plötur sem
stýra öúu. Og það er allt mögu-
legt, aút frá því minnsta upp í
það stærsta. Aút upp í rakettur."
Varð að velja
Eftir að maðurinn hennar féú
frá fyrir tveimur og hálfu ári
hafa tveir yngstu synir hennar
haldið áfram starfinu, en sjálf
stendur hún fyrir fyrirlækinu og
fylgist með þótt hún komi þang-
að ekki daglega.
- Þú hefiðir ekki viljað syngja
meira opinberlega?
„Nei,“ svarar hún án þess að
hika. „Þetta var orðið það mikið
á þessu túnabúi að þegar ég átti
von á þriðja barninu mínu þá
fannnst mér það vera orðið of
mikið. Það er ekki nóg að syngja
inn á plötur. AUt þetta sem fylgir,
það tók túna. Ég var beðin um
að syngja við ýmis íslensk tæki-
færi í Danmörku og í Svíþjóð. Og
svo auðvitað hér á landi að
halda konserta hingað og þang-
að um landið eins og við gerð-
um, Haukur Morthens og ég. Og
þetta var orðið mjög mikið. Svo
mér fannst ég verða að velja.“
- Og enginn efi þar?
„Nei. Það var það ekki.“
- Og ekki síðar heldur, engin
löngun sem vaknaði?
„Nei, ekki það heldur,“ segir
Erla. „Ekki beint. Þetta var
skemmtúegt á margan hátt auð-
vitað. En mér fannst það kosta
of mikið. Ég vildi hafa frið og ró
heima með börnin og fjölskyld-
una. Og við höfðum nóg að gera.
Þetta var það sem ég valdi."
Hissa á inóttökinium
- Þetta voru miklar vinsœldir
sem þú naust á þessum árum
meðan þú varst að syngja?
„Jú, ég get sagt það. Ég fékk
nú að vita það seinna, að á árinu
áður en ég hætti hefðu plöturnar
mínar selst best af öUum plöt-
um. Þannig að þetta var á há-
tindinum hjá mér sem ég hætti.
Og forstjóri Fálkans var nú ekki
ánægður með það, hann Harald-
ur Ólafsson."
- Var hann að reyna mikið að
fá þig til að halda áfram?
„Hann reyndi það mikið, og
var bæði skúffaður og reiður. En
ég var búin að taka ákvörðun.“
Erla segir að það hafi komið
sér mjög á óvart hvað fólk sýndi
henni mikinn áhuga og vinsemd
þegar hún kom hingað tú lands
fyrir rúmum áratug.
„Þegar ég kom tú þess að
syngja á Hótel íslandi eftir 30 ár,
þá hringdi í mig fólk aús staðar
að af landinu. Það hélt ég væri
dáið. Hafði ekki heyrt neitt um
mig eða séð nema plöturnar
náttúrlega. Þá hafði ég komið
fram í sjónvarpinu og útvarpinu
og hafði sagt frá sjálfri mér. Fólk
var svo ánægt yfir því að ég
hefði það gott og vúdi bara segja
mér það. Og ég var svo hissa á
þessu,“ segir Erla.
-GB
Piýðileg verð-
launabók
Leikur á borði er bókin sem að
þetta árið hlaut íslensku
barnabókaverðlaunin. Höfund-
urinn er Ragnheiður Gestsdótt-
ir sem er kunnur barnabóka-
höfundur.
Aðalsöguhetjan er Sóley,
sem í sögunni heldur upp á tólf
ára afmæli sitt. Hún er bókelsk
og listhneigð og góð náms-
manneskja. Hún sker sig úr
hópi skólasystkina sinna og er
fyrir vikið lögð í einelti. For-
eldrar Sóleyjar eru skilin, fað-
MENNINGAR
VAKTIN
Kolbrún
Bergþórsdóttir
skrifar
irinn er í útlöndum en boðar
hcimkomu til íslands með nýrri
konu. Sóley þarf því að takast á
við nýjar aðstæður í ljölskyld-
unni og einnig innan skólans
því í bekkinn kemur stúlka sem
á eftir að hafa afdrifarík áhrif á
líf Sóleyjar.
Hér er á ferð prýðileg barna-
bók. Einn af kostum hennar er
eftirminnileg og geðþekk lýsing
á aðalpersónunni, Sóleyju.
Ungir lesendur ættu ekki að
eiga í erfiðleikum með að lifa
sig inn í hugarheim hennar og að-
stæður. Vel tekst að lýsa samskiptum
hennar við Qölskyldu þar sem hún
sýnist umvafin ást og umhyggju þrátt
fyrir nokkur vandamál, og nýjum
kynnum og vináttu við stúlku sem
virðist í byrjun algjör andstæða henn-
ar. Ekki tekst síður vel að lýsa and-
stæðu þessa heims, grimmri veröld
eineltis. Þar eru áhrifamestu kaflar
bókarinnar sem hljóta að vekja les-
endur til umhugsunar, og jafnvel
breyta viðhorfum eins og góður
skáldskapur gerir svo gjarnan.
Leikur á borði er saga um vináttu,
hversu miklu hún getur breytt og
kjarkinn sem hún færir þeim sem
hana þiggur. Þetta er vel skrifuð bók,
spennandi og eftirminnileg og í henni
er fallegur réttlætistónn. Verðug
verðlaunabók.
Leikur á borði fékk íslensku barnabókaverð-
launin í ár. Þetta er vel skrifuð bók, spenn-
andi og eftirminnileg.
tagnlieiður Grslsdó
-riaair.iO athsiV .enBTÖjíaáiel rmsvl in tc u 'iuOmanBnjBi
j;nnmg Jií lieí ián r.lJim ue óbú „niat»í