Dagur - 01.11.2000, Síða 6

6 - MIDVIKUDAGUR 1. NÓVEMBEII 2000
ÞJÓÐMÁL
Utgáfufélag: dagsprent
Útgáfustjóri: eyjólfur sveinsson
Ritstjóri: ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON
Aðstoðarritstjóri: BIRGIR GUÐMUNDSSON
Skrifstofur: strandgötu si, akureyri,
GARÐARSBRAUT 7, HÚSAVÍK
OG ÞVERHOLTI 14, REYKJAVÍK
Símar: 460 6ioo OG 800 7080
Netfang ritstjórnar: ritstjori@dagur.is
Áskriftargjald m. vsk.: 1.900 kr. á mánuði
Lausasöluverð: iso KR. OG 200 KR. helgarblað
Grænt númer: 800 7080
Netföng auglýsingadeildar: augl@dagur.is-gestur@ff.is-karen@dagur.is
Símar auglýsingadeildar: (REYKJAV(kJ563-1615 Ámundi Ámundason
(REYKJAVÍKJ563-1642 Gestur Páll Reyniss.
(AKUREYRI)460-6192 Karen Grétarsdótlir.
Simbréf auglýsingadeildar: 460 6161
Simbréf ritstjórnar: 460 6i7i(AKUREYRl) 551 6270 (ReykjavíK)
Ahyggjulaus ráðherra
í fyrsta lagi
Aðgerðarleysi hefur einkennt viðbrögð fjármálaráðherra Sjálf-
stæðisflokksins við því sem miður fer í íslenskum þjóðarbú-
skap. Það á líka við nú þegar gengi íslensku krónunnar hríð-
fellur. Krónan er nærri átta prósentum verðminni en hún var
um síðustu áramót. Slíkt hrap er ekkert annað en gengisfell-
ing þótt breytingin eigi sér stað í áföngum. Dapurlegt hrun
krónunnar veldur áhyggjum víða í þjóðfélaginu. En ekki hjá
íjármálaráðherra Sjálfstæðisflokksins. Hann telur það smámál
að gengi krónunnar hrapi með þessum hætti.
í öðru lagi
Fjármálaráðherrar Sjálfstæðisflokksins hafa nýtt góðærið til að
moka skattpeningum almennings í ríkiskassann. Hjá launa-
fólkinu í landinu hefur skattbyrðin aldrei verið meiri. Stórgall-
að tekjuskattskerfi hefur gert fjölskyldufólki afar erfitt fyrir.
Margítrekuð loforð um lagfæringar hafa lengst af verið orðin
tóm. Það er fyrst núna, eftir mikinn þrýsting frá framsóknar-
mönnum í ríkisstjórninni, að fjármálaráðherrann neyðist til að
gera úrbætur í áföngum fyrir barnafólk. Hins vegar eru aldrað-
ir og öryrkjar, sem þurfa að treysta á greiðslur tryggingakerfis-
ins sér til framfærslu, enn látnir sitja við fátæktarmörkin þótt
ekkert lát sé á flóði skattpeninga í sjóði fjármálaráðherrans.
I þriðja lagi
Ábyrgðarlaust áhyggjuleysi hefur mörg síðustu misseri ein-
kennt afstöðu fjármálaráðherra Sjálfstæðisflokksins til við-
skiptahallans sem verið hefur gífurlegur undanfarin ár og er
enn. Nýjustu tölur Hagstofu Islands sýna þannig að fyrstu níu
mánuði ársins var 28 þúsund milljóna króna halli á vöruskipt-
um Islendinga við önnur ríki. Sambærilegur halli fyrstu níu
mánuði síðasta árs voru 19 þúsund milljónir. Ástandið hefur
því versnað á milli ára um 9 þúsund milljónir króna. Þetta hef-
ur valdið ugg víða í samfélaginu, en að sjálfsögðu ekki hjá fjár-
málaráðherra Sjálfstæðisflokksins. Hann yppir bara öxlum og
leitar að fiðlunni sinni. rl. „ , ,T.
Elias Snæland Jonsson
Kraftbirttng
auglýsinga
Nú ler í höncl ógurlcg auglvs-
ingatíð og verður hugsanlega
með nýstárlegu sniði þar sem
kirkjan hefur nú tekið hönd-
um saman við Samtök versl-
unarinnar um kristilega aug-
lýsingastefnu. Ekkert hefur
komið fram með hvaða hætti
verður staðið að því að sveigja
auglýsingar að rétttrúnaði og
móta þær í kristilegum anda,
en ekki er ólíklegt að menn
leiti í ótæmandi hrunn biblí-
unnar í því skyni. Enda hefur
sú góða bók gagnast mörgum
vel í gegnum tíðina og
verið brúkuð til að
staðfesta ágæti hinna
ólíkustu kenninga og
sjónarmiða. Þannig að
klókum auglýsinga-
gerðarmönnum og
markaðssetningarsér-
fræðingum ætti ekki
að verða skotaskuld úr því að
notfæra sér biblíuna sem efni-
við í auglýsingagerðinni, ekki
síst nú þegar nær dregur stór-
hátíð kristinna manna.
Og hver veit nema við eig-
um eftir að sjá og heyra í sjón-
varpinu auglýsingar á borð við
eftirfarandi þegar nær dregur
jólum:
Kristilegt kók
Flosi Olafsson í gená Jóhann-
esar skírara kemur þrammandi
eftir eyðilegum Hólasandi,
glaðbcittur og hress. Hann
lyftir tveggja lítra plastflösku
af kóki að vörum og sýpur
drjúgum, sleikir út um, ropar
pent eins maltextrakt hafi ver-
ið í flöskuni, glottir flírulega
til þriggja mývctnskra sauða í
gervi úlfalda á leið gegnum
nálaraugað og segir: „Ja, það
verður sko enginn þorstaheft-
ur í eyðimörkinni með kippu
V
af kók í farteskinu. Alveg ein-
stök tilfinning!" Og herskarar
þingeyskra áhugaleikara í
gervi engla valhoppa í kring-
um Flosa, blásandi í lúðra og
syngjandi svo undir tekur í
Hverfjalli eða Hverfelli: „Allt
gengur betur með kók, það
stendur í bókanna bók!“.
Rafknúið krafta-
verk
Tólf þreytulegir piltar úr Hug-
leik í hlutverkum postulanna
sitja berfættir á bekk í
gras- ellegar skrúð-
garði. Sigurjón Kjart-
ansson tvíhöfði kem-
ur slangrandi inn frá
hægri í gcrvi Jesú
(Sigurjón hefur leikið
hann áður), með
vatnsfötu og visku-
stykki í hendi og tekur þegar
að lauga fætur lærisveinanna.
Honum sækist verkið seint og
þegar hann er að ljúka fót-
þvotti hjá þriðja Iærisveinin-
um, hugsanlega Júdasi, lítur
Sigurjón/Jesús óþolinmóður á
Rolex armbandsúrið silt og
hristir höfuðið. I söntu svifum
kemur inn frá vinstri Helga
Braga Jónsdóttir í hlutverki
Maríu Magdalenu með ein-
hverjar græjur í höndunum
sem hún réttir Jesú/Sigurjóni
og syngur með sínu nefi: „Hef-
urðu prófað Hallelúja-fót-
þvottatækið frá Elko?“ Sigur-
jón tekur fegins hendi við
þessu rafknúna kraftaverki,
stingur tækinu í samband og
klárar fótaþvottinn á mettíma.
Og postularnir kyrja þrefallt
hallelúja og líta með velþókn-
un niður á tandurhreinar tær
sér. GARRI
Alþekkt er sagan um blindu
mennina þrjá sem lýstu sköpu-
lagi fílsins. Einn þeirra þreifaði á
rananum og sagði að fíllinn væri
langur, mjór og mjúkur viðkomu.
Annar greip á fæti og taldi fílinn
vera eins í laginu og greinalaus
trjábolur. Sá þriðji tók um halann
og velktist ekki í vafa um að fíll-
inn væri grönn og loðin skcpna.
Oft kemur jiessi ágæta dæmi-
saga upp 1' hugann þegar reynt er
að rýna í torráðna hluti eða hug-
myndir. Þar má nefnda til yfir-
máta bólgna umræðu um mið-
lægan gagnagrunn á heilbrigðis-
sviði. Undirritaður viðurkennir
fullkomið skilningsleysi á útliti
þeirrar skrýtnu skepnu þrátt fyrir
margítrekðar tilraunir til að bæta
úr þeim bága þekkingarskorti.
En þegar gáfnaljósin láta birtu
sína skína og deila hart um hvort
gagnagrunnur þessi er mönnum
og siðgæði bjóðandi eða ekki,
verður tornæmum hugsað lil fíls-
ins og blindu inannanna og spyr,
Míðlæg huýsni um einkahagi
án þess að búast við svari: Er
fólkið að tala um eina og sömu
skepnuna, eða er það að lýsa
ólíkunt líkamspörtum og alhæfa
um útlit hennar, hver eftir sínu
brjóstviti?
Ósvífni
Um þennan illskilj-
anlega gagnagrunn
er deilt ár eftir ár og
þykir sem tilvist hans
sé gróft tilræði við
einkalíf fólks og til
þess fallið, að mis-
nota og beita gegn
þeim einstaklingum
sem leggja til sýni í miðlægan
gagnagrunn á heilbrigðissviði. Að
hinu Ieytinu á grunnurinn að
vera mikil blessun og arðbært
framfarastökk í leitinni iniklu að
eilífri æsku og heilbrigði.
En unt aðra hnýsni um einkalíf
fólks er lítið deilt þótt hún sé
ekki annað en frekfeg ósvifni,
eins og hægt er að telja mörg
dæmi um. Loks á að fara að gcra
eitthvað í kennitölufarganinu
sem dónar í fyrirtækjum og
stofnunum leggja á viðskiptavini
sína. Vonandi verður óviðkom-
andi fólki bannað að heimta
kennitölu af fólki
sem stundar hvers-
dagsleg viðskipti, en
talnaröðin veitir
meiri upplýsingar
um einkahagi en
flestir gera sér grein
fyrir.
Fyrir hverja?
Gallup heitir fyrir-
tæki sem býr til álit og skoöanir
undir yfirskyni rannsókna. Yfir-
Icitt cru þetta kallaðar skoðana-
kannanir. Þegar fyrirtækið hring-
di út um síðustu helgi var fórnar-
lamb spurt hvort það vildi svara
nokkrum spurningum. Það taldi
vfst að um skoðanakönnun væri
að ræða og sagði já.
En engin spurninganna var um
skoðanir eða álit, aðeins um
einkahagi, fjölskyldumál og
vinnustað. Ef kunningí eða
vinnufélagi hegðaði sér eins og
Gallup þætti ágengnin jaðra við
ósæmilega forvitni. Ekki til-
greindi fyrirtækið fyrir hvern
þessi „könnun“ var gerð eða í
hvaða tilgangi ætti að nota upp-
lýsingarnar sem fram komu. E11
einhver pantaði þjónustuna og
borgar fyrir að frétta af fjöl-
skylduhögum á þriðju hæð að
Ásvallagötu 1. og hvernig græjur
fólkið scm þar býr notar á vinnu-
stað, svo eitthvaö sé nefnt. En
hvernig sú skepna er f laginu ef
hún kemur öll í ljós, er hulinn
leyndardómur.
Ef ástæða er til að óttast um
lífsýni sín í genabanka er líklega
ntiklu fremur ástæða til að hafa
áhyggjur af söfnun uppiýsinga
um einkahagi sem fyrirtækjum
eins og Gallup er borgað fyrir að
safna og óþekktir aðilar samkeyra
í tölvukerfum.
.VMjur
Erþað rétthjá landbún-
aðarráðherra að leyfa til-
raun meðinnflutning
fósturvísa úrnorskum
kúm?
Atli Vigfússon
Inhtdi á Laxamýri íAðaldal.
“Hér er Guðni að
taka ranga
álcvörðun. Ég lít
svo á að við eig-
um að halda f
kosti íslensku
kýrinnar sem eru
miklir; hún hefur á löngum tíma
aðlagast íslenskum aðstæðum -
og hagstæður kostur við mjólk-
urframleiðslu. Síðan hef ég
áhyggjur af þvf að með innflutn-
ingi fósturvísa geti hingað horist
sjúkdómar og því tel ég að menn
hefðu átt að staldra betur við -
því verði eitthvað slys vegna
þessa verður það ekki aftur tek-
ið."
Sigurður Ingi Jóhannsson
dýraUvkniráMidfelli í Hntnam.hr.
“Ef fullnægt er
öllum þeim skil-
yrðum sem allar
þær nefndir sem
komið hafa að
þessu máli hafa
sett sé ég eltkert
því til fyrirstöðu að menn haldi
áfram þróunarvinnu um hagræð-
ingu í íslenskri nautgriparækt.
Hins vegar er þetta mál stór-
pólítískt; ef samkeppnisaðstæður
íslenskra bænda eiga að breytast
og þeir að keppa við erlenda
starfsbræður þurfa þeir öflugri
kýr. Ef kerfið er hins vegar
óbreytt, það er styrkjakerfi og
innflutningshöft, þá geta þeir vel
unað við sínar íslensku kýr
áfram.“
Gunnar Jónsson
bóndi á Rifkelsstöðnm í Eyjafj.sveit.
“Pcrsónulega hef
ég veriö á móti
innflutningi fóst-
urvísa úr norsk-
um kúm hingað
til lands, því það
má vera segin
saga að cl rnenn ná ekki árangri
með íslenskum kúm í sínum bú-
skap þá ná þeir honum ekki
heldur með norskum. Þá er
betra að menn athugi sinn gang
meðan ekki er vitað hvort sá
sjúkdómur sem nú er kominn
upp í Noregi á rætur sfnar að
rekja til kúariðu eða einhvers
annars."
Guðmundur Lárusson
bóndi í Stekknm í Flóa ogjv. fonnaðnr
Landssbambands kúabænda.
“Guðni er kom-
inn undan feldin-
um og ég fagna
þvf mjög að hann
skuli hafa tekið
þessa réttu
ákvörðun. Rökin
fyrir innflutningi hafa alla tfð
verið þau að við kúabændur telj-
um að með norskum kúastofni
sé hægt að ná fram meiri hag-
kvæmni í búrekstri og hættan á
nýjum sjúkdómum sé hverfandi.
Við getum aldrei tekist á við
samkeppni í þessari grein, nema
hafa enn betri gripi en við höfuni
í dag.“