Dagur - 03.02.2001, Blaðsíða 4

M EN N1N GARLÍFÐ \ 4 - LAUGARDAGUR 3. FEBRÚAR 2001
t

Sniglaveislan
Olaf Jóhann Olafsson
Leikstjórn:
Sigurður Sigurjónsson.
Leikmynd og búningar:
Elin Edda Árnadóttir
Tónlist:
Hilmar Örn Hilmarsson
Lýsing:
Halldór Örn Óskarsson
Aðstoðarleikstjórn:
Randver Þorláksson
Leikendur:
Gunnar Eyólfsson,
Sigurþór Albert Heimisson,
Sunna Borg og
Hrefna Hallgrímsdóttir.
Samstarfssýning við
Leikfélag íslands.
Frumsýning:
föstud. 02.02.kl.20.00
UPPSELT
2. sýning: laugard.
03.02.kl.20.
UPPSELT
3. sýning: sunnud.
04.02.kl.16.00
örfá sæti laus
Takmarkaður
sýningafjöldi á
Akureyri
Kortasalan
í fullum gangi!
I f-l-'lluúiMni B i iliv.iu 1
linipjniliiÉíJirilfcnÉ.iiri
ILEIKEÉLA6 AKUREYRAR f
Miðasalan opin alla virka daga,
nema mánudaga, frá kl. 13:00-
17:00 og fram að sýningu,
sýningardaga.
Sími 462 1400.
www.leikfelag.is
Leikfélag
Húsavíkur
Fröken
Nitouche
í leikstjórn Sigurðar
Hallmarssonar
Laugardag
3. febrúar kl. 16.00.
Miðasala í síma
464 1129
símsvari allan
sólarhringinn
I íslenska smiðju
BÓKA-
HILLAIM
Elías Snæland
Jónsson
ritstjóri
Þótt margt í lífí
og starfi Richard
Wagners hafí
löngum verið
umdeilt, fer ekki
á milli mála að
hann er eitt af
frumlegustu tón-
skáidum sögunn-
ar. Hið mikla
verk hans um
Niflungahring-
inn er í fjórum
löngum hlutum
(Rínargullið, Valkyrjan, Sieg-
fried og Ragnarök) sem í heild
sinni taka um fimmtán klukku-
stundir í flutningi. I atburðarás
og texta þessa mikla verks birt-
ast hetjur og goð frá tímum nor-
rænnar heiðni. Ahrif verksins
hafa verið slík að víða um lönd
hafa margir eina fróðleik sinn
um þennan forna goðaheim úr
Niflungahring Wagners.
Þótt Wagner hafi skapað afar
frumlegt meistaraverk hefur
lengi verið ljóst að hann sækir
fyrirmyndir sínar í fornar ritað-
ar heimildir. Margir hafa gengið
út frá því sem vísu að þar væru
Niflungaljóðin þýsku helsta fyr-
irmyndin, en Islendingar hafa
fundið meiri skyldleika með ís-
lenskum fornritum. Og nú hef-
ur Árni Rjörnsson, þjóðhátta-
fræðingur, skrifað stórmerkilega
bók um Niflungahringinn og ís-
lenskar fornbókmenntir þar
sem hann sýnir fram á það með
rækilegum samanburði hversu
mikið Wagner studdist við ís-
lensk rit við smíði þessa þrek-
virkis.
íslenskar uppsprettur
Árni hendir á það á einum stað í
bókinni að vinnubrögð Wagners
við samningu texta Niflunga-
Teikning af dauða Siegmunds í Valkyrjunni.
R/chard Wagner: byggði mikið á íslenskum
fornbókmenntum.
hringsins hafi um margt verið
svipuð og Halldórs Laxness við
ritun Islandsklukkunnar. Eins
og margir muna hefur ýmislegt
verið skrifað um aðföng þeirrar
merku bókar sem sýnir texta-
uppsprettur í eldri ritum. Það
dregur á engan hátt úr mikil-
fengleik Islandsklukkunnar;
sýnir einungis að Halldór leitaði
víða fanga í skáldsögu sem á
rætur í raunverulegum atburð-
um og einstaklingum.
I bókinni um Wagner og Völs-
ungana fer Árni í gegnum texta
Niflungahringsins lið fyrir lið
og útskýrir hvað sé frá Wagner
sjálfum komið og hvað úr forn-
um heimildum svo sem Snorra
Eddu eða Völsungasögu. Þetta
er stórfróðleg samantekt sem
nýtist jafnt unnendum Nifl-
ungahringsins og áhugamönn-
um um íslenskar fornbók-
menntir. I heild fær lesandinn
afar góða innsýn bæði í nor-
ræna goðaheiminn og þá veröld
sem Wagner skóp á þeim grun-
ni.
Þessi ítarlegi samanburður
leiðir Árna til þeirrar niður-
stöðu að af aðfengnum hug-
myndum í efnisþræði, tilsvörum
og umhverfislýsingum Nifl-
ungahringsins sótti Wagner
Iangflestar úr eddukvæðum,
Snorra Eddu og Völsungasögu
auk nokkurra atriða úr Þiðreks
sögu og Niflungaljóðum. í meg-
intexta bókarinnar færir hann
rækilega sönnur á þessa niður-
stöðu.
Árni leggur réttilega áherslu á
að með þessum samanburði er á
engan hátt verið
að draga úr af-
reki þýska tón-
skáldsins. „Ur
þessum frum-
gerðum smíðar
Wagner sína eig-
in vésögn, velur
úr og lagar eftir
eigin höfði svo að
úr verður rökleg
atburðarás og
samhengi. Þessi
úrvinnsla
Wagners er óneit-
anlega afar snjöll
og ítrekað skal að
hin aðfengnu
minni eru ekki
nema hluti af öll-
um skáldskapn-
um" (bls. 189).
Það er margt
annað f þessari
ágætu bók en
samanburðurinn
á Niflungahringnum og íslensk-
um bókmenntum fornum. Árni
fjallar þannig um Wagner sjálf-
an og hvernig og hvenær hann
samdi þetta stærsta verk sitt, og
setur það einnig í samhengi við
merka atburði í Evrópu og á Is-
landi á sama tíma. Hann lýsir
því hvernig þýsk þjóðarvitund
varð til og efldist og segir frá
kynnum Þjóðverja af íslenskum
fræðum. Þá rekur Árni í megin-
atriðum hvernig Islendingar
kynntust Wagner og verkum
hans. I heild er þetta stórfróð-
leg bók. Hún er líka aðgengileg
í uppsetningu og vel mynd-
skreytt.
WAGNER OG VÖLSUNGAR.
Höfundur: Árni Björnsson.
Útgefandi: Mál og menning.
Nútíma Robinson Crusoe
KVIK-
MYNDIR
Cast Away
Sambíóin,
Borgarbíó Ak-
ureyri.
Leikstjóri: Ro-
bert Zemeckis.
Aðalhkutverk:
Tom Hanks og
Helen Hunt.
Bandarísk,
2000
skrifar
Samhíóin og
Borgarbíó Akureyri hafa tekið til
sýninga eina af vinsælustu mynd-
um f Bandaríkjunum um þessar
mundir, Cast Away, sem er þegar
komin þar yfír 200 milljón doll-
ara múrinn. Aðalhlutverkið er f
höndum tvöfalds Oskarsverð-
launahafa, Tom Hanks, sem fékk
Golden Globe verðlaunin fyrir
hlutverk sitt. Aðalkvenhlutverkið
leikur annar Óskarsverðlauna-
hafi, hin skemmtilega Helen
Hunt.
Leikstjóri myndarinnar er Ro-
bert Zemeckis. Síðastliðið ár var
gott fyrir Zemeckis. Hann leik-
stýrði tveimur af vinsælustu
myndum ársins. Auk Cast Away
leikstýrði hann Michelle Pfeiffer
og Harrison Ford í spennuþryll-
inum What Lies Beneath síðast-
liðið sumar.
Cast Away fjallar um mann
sem neyðist til að lifa á eyðieyju
eftir að flugvél hans brotlendir.
Myndin hefst á því að við kynn-
umst póststarfsmanninum
Chuck Nolan (Tom Hanks).
Tom Hans í hlutverki Chuck.
Hann lifir góðu lífi. Hann er
ánægður í starfi sínu, sem felst í
því að fljúga með hraðpóst á milli
landa, á elskulega vini og fjöl-
skyldu. Hápunktur lífs hans er
samt sambandið við kærustuna,
Kelly (Helen Hunt).
Rétt áður en Chuck fer í venju-
bundna vinnuferð gefur hann í
skyn að hann vilji giftast Kelly er
hann kemur til baka. Á leiðinni
lendir flugvélin í miklum stormi
og brotlendir. Chuck er sá eini
sem lifir af en þegar hann hefur
rannsakað umhverfið kemur í
Ijós að hann er fastur á eyðieyju.
Hann sættir sig fljótlega við hlut-
skipti sitt vegna þess að hann
trúir því að einhver muni finna
hann.
Robinson Crusoe
Flestir þekkja söguþráð myndar-
innar úr einni þekktustu skáld-
sögu allra tíma, Robinson
Crusoe eftir Daniel Defoe.
Robinson Crusoe var ein fyrsta
skáldsagan sem skrifuð var, og
segir frá dvöl manns á eyju einni
eftir að skip hans ferst. Vinskap-
ur hans og Frjádags (Fridáy) er
líklega minnisstæðasti hluti bók-
arinnar. I Cast Áway er sagan
færð í nútímann.
Myndin byijar vel og samband
Chuck við kærustuna og nánustu
vini er fagmannlega gert. Flug-
slysið er einnig sannfærandi.
Fyrstu atriðin á eyjunni eru líka
góð. Gott dæmi er þegar Chuck
reynir að komast um borð í skip
sem hann sér. Þá eru tilraunir
hans við að kveikja fyrsta eldinn
virkilega skemmtilegar. Þær eru
hápunktur myndarinnar.
Því miður eru skemmtilegu at-
riðin of fá og flest í fyrri hlutan-
um. Seinni hlutinn er verri og á
stundum lítt áhugaverður.
Myndin verður langdregin, enda
mjög löng. Hugmyndirnar eru
greinilega húnar er líður á mynd-
ina og Chuck eyðir miklum tíma
f að tala við sjálfan sig.
í staðinn fírir að einblína á
dvöl Chucks á evjunni hefði mátt
leggja meiri áherslu á hver áhrif
„dauði“ Chuck hafði á vini hans,
sérstaklega Kelly. Áhorfandinn
fær ekkert að vita um ástand
hennar fyrr en í lokin.
Hanks og Hunt
Þar sem myndin gerist að miklu
leyti á eyjunni, veltur mikið á
Tom Hanks. Hanks stendur sig
ágætlega, sérstaklega er hann
kveikir sinn fyrsta eld og í atrið-
unum fyrir flugslysið. Leikur
hans versnar er líður á myndina
en það er að hluta til vegna hug-
myndaleysis handritsins.
Helen Hunt er ágæt í hlutverki
Kelly en hlutverk hennar mætti
vera stærra. Samleikur hennar og
Hanks er góður.
Cast Away er á heildina litið
ekki ekki eins góð og hún hefði
getað orðið og húast hefði mátt
við af þremur Óskarsverðlauna-
höfum (Zemeckis, Hanks og
Hunt). Hún er of langdregin og
einhvern veginn býst maður við
betri mynd frá fagmanni eins og
Zemeckis. Samt efast ég ekki um
að aðdáendur Hanks, og jafnvel
Hunt, munu skemmta sér, en
aðrir verða líklega fyrir nokkrum
vonbrigðum og mun syfja er líður
á myndina.