Dagur - Tíminn - 16.11.1996, Page 8

20 - Laugardagur 16. nóvember 1996
ílctgur-'íHíntnm
Lífskraftur
Hægri fóturinn á Pétri Þórarinssyni merktur fyrir aðgerð. Þá hafði sá vinstri þegar verið tekinn af. Þótt hann hafi
misst báða fætur segir Pétur í bókinni: Þrátt fyrir allt er þetta líf stórkostlegt og alls engin þrautaganga.
Brot úr bók Friðriks Er-
lingssonar um hjónin í
Laufási, séra Pétur Þórar-
insson og Ingibjörgu
Siglaugsdóttur.
Mótlæti í lífinu fer misjafnlega
með fólk. Sumir gefast upp aðr-
ir herðast við hverja raun. Séra
Pétur Þórarinsson og Ingibjörg Siglaugs-
dóttir í Laufási hafa orðið fyrir ýmsum
áföllum á liðnum árum. Hann hefur
misst báða fætur vegna sykursýki, hún
fengið brjóstakrabbamein. Vaka-Helga-
fell gefur út í nóvember bók um þau
hjón sem nefnist Lífskraftur en höfundur
hennar er Friðrik Erlingsson. Þar segja
þau frá lífi sínu og hvernig þeim hefur í
sameiningu tekist að sigrast á erfiðleik-
unum. Þau íjalla í bókinni opinskátt um
það mótlæti sem þau hafa orðið að sigr-
ast á hvort í sínu lagi og saman. Þótt líf
séra Péturs og Ingu hafi ekki verið neinn
dans á rósum eru þau bjartsýn og láta
ekki vandamálin rísa sér yfir höfuð.
Friðrik Erlingsson hefur bæði rætt við
þau hjón en styðst einnig við bréf úr
einkasafni þeirra og aðrar heimildir.
Dagur Tíminn birtir hér nokkur kafla-
brot úr bókinni með leyfi útgefanda.
Það er alltaf Ijós í myrkrinu
í upphafi bókarinnar gerir Pétur grein
fyrir því af hverju bókin varð til. Þau
hjón vonast með henni til að geta veitt
(iðrum styrk í erfiðleikum með því að
sýna hvernig þau bregðast við þegar á
móti blæs:
Mín vandamál og árekstrar við lífið
og tilveruna hafa ekki gert mig blankan,
segir Pétur. Þvert á móti verður maður
ríkur inni í sér. Það er að segja ef maður
sættist við örlög sín. Ég hef fundið að
fólk álítur okkur Ingu skilja betur hvað
er að berjast um inni í þeim sem eiga við
vandamál að stríða vegna þess að við
höfurn sjálf lent í erfiðleikum. Og ef
maður getur nýtt áföll lífsins til að
þroska sinn innri mann og trúarlíf sitt,
víkkað og dýpkað sjónarhornin, í stað
þess að sjá bara inyrkur, þá verða áföllin
manni til góðs, svo ankannalega sem
það hljómar. Það er alltaf ljós í myrkr-
inu.
Þannig geta áföll, ef maður reynir að
vinna sig út úr þeim til góðs, orðið til
þess að maður geti gefið öðrum styrk.
Þannig lief ég litið á þessa bók. Ég vil að
þeim sem les hana sé hún ekki endilega
svo mikill sannleikur um okkur, heldur
einhver smáspegill fyrir lesandann á það
hvernig við reyndum að taka á því sem
okkur mætti og hvernig hann getur ef til
vill lært eitthvað af því.
Þessi glansmynd sem margir eiga af
okkur, því við erum nú yfirleitt hress út
á við, virðist vera ómanneskjuleg í aug-
um margra. Við höfum oft verið spurð:
Hvernig getið þið verið svona hress í
þessu ástandi? Við byrgjum náttúrlega
ýmislegt inni sem við vinnum úr í sam-
einingu. Og það er nokkuð sem við Inga
kunnum núna en kunnum ekki fyrst, að
hjálpast að. Það er engin himnasending
að við skulum núna vera fær um að
vinna úr okkar málum og styðja hvort
annað í því. Það er afrakstur langs tíma.
Pétur missir stjórn á sér
Pétur hefur á stundum ekki verið sér-
lega auðveldur í umgengni við Ingu og
má þar kenna um veikindum hans. Þau
hafa lagst þungt á sál hans. Hér lýsir
Inga því þegar þau voru
að koma heim af árshá-
tíð hjá Oddfellow árið
1989 og Pétur missti
stjórn á sér upp úr
þurru:
Hann var eitthvað
við skál en þó ekki
þannig að þetta væri
neitt ölæði. Hann öskr-
aði á mig og sagðist
bara vilja hverfa héðan,
sagðist ekki nenna
þessu lengur. Ég var
skjálfandi á beinunum
og skildi ekki hvað hafði
gerst. Hann vildi ekki
koma upp í bilinn til
okkar og ætlaði bara að
labba eitthvert. Einn
vinur okkar fylgdi hon-
um eftir eins og skugg-
inn en það tók langan
tíma að fá hann til að
koma með mér heim.
Þegar heim var komið
var hann eins og snúið
roð í hundskjaft, gjör-
samlega vitlaus í skap-
inu og vildi ekkert við
mig tala en fór að hátta
sig. Ég var hræddust um að hann myndi
gera eitthvað af sér svo ég sat uppi og
vakti.
En um morguninn vildi Pétur hvorki
sprauta sig né taka lyfin og sagði að ef
Hann þarna uppi kærði sig eitthvað um
að hann lifði þá skyldi hann bara sýna
honum að hann gæti það án þess að
nota lyf. Ég reyndi að tala um fyrir hon-
um og sagði að hann vissi að ef hann
lognaðist út af þá sendi ég hann beint á
sjúkraliús. Jú, hann vissi það svo sem en
það væri alveg sama, hann ætlaði ekki
að taka lyfin, hann vildi ekki borða og
hann vildi ekki neitt.
Hönd í lófa
við kistulagningu
Sem prestur hefur Pétur oft þurft að
sinna erfiðum athöfnum. Hann lýsir því í
bókinni hvernig hann hefur upplifað
slíkar stundir en meðal þeirra er kistu-
Iagning og jarðarför fimmtán ára pilts á
Akureyri sem Jósep hét en hann hafði
verið besti vinur Jóns Helga sonar hans:
Það voru erfið spor á mánudags-
morgni þegar ég kom heim til foreldra
Jóseps heitins í fyrsta skipti. Að þurfa að
liorfa framan í þetta fólk, setja sig í spor
þess og spyrja sig: Hvernig myndi mér
líða ef þetta hefði verið Jónki? Jósep
hafði verið í landsliði þessa aldurshóps,
bæði í handbolta og fótbolta og var bráð-
efnilegur. Skólinn og allt það samfélag
sem hann hafði tilheyrt var gjörsamlega
lamað. Hann hafði verið með fæðingar-
galla sem aldrei hafði borið á. Þennan
dag hafði hann verið eitthvað þreyttur
og lagt sig inn í rúm og sofnað og vakn-
aði ekki aftur til þessa h'fs.
Það er afar erfitt við svona aðstæður
að vera prestur sem á að veita stuðning
og styrk. Ég hafði yfirleitt verið mjög
sterkur og gat unnið þannig að það væri
stuðningur að mér. En í þessu tilfelli
þræddi ég einnig götu syrgjandans. Mér
fannst ég vart vera þess megnugur að
vinna þetta verk. Þetta voru slík átök. Ég
hafði oft talað við þennan strák þegar
hann kom í Arnarsíðuna með Jónka, þó
að ég þekkti hann ekki mikið og íjöl-
skyldu hans þekkti ég lítið sem ekkert.
Mér er afskaplega minnisstæð kistu-
lagning þessa drengs. Við vorum bara
fimm, foreldrar Jóseps
heitins, yngri systur hans
tvær og svo ég. Ég stóð
öðrum megin við kistuna
og þau fjögur hinum
megin og héldu þétt hvert
utan um annað. Ég beitti
öllum brögðum til þess
að reyna að standa mig
og bresta ekki. En það
var erfitt þegar maður
horfði á drenginn. Þegar
mér leið hvað verst þá
vissi ég ekki fyrri til en
hönd var komin í lófann á
mér. Þá var móðirin kom-
in við hlið mér. Bara að
finna einhverja nálægð
hjálpaði mér að slaka ör-
lítið á. Ég spurði hana
eftir á hvers vegna hún
hefði komið yfir til mín.
Þá sagðist hún hafa
skynjað hvernig mér leið.
Spennan og átökin við
þessa athöfn voru slík að
ég hef sjaldan reynt það í
annan tíma. Inga beið
eftir mér fyrir utan Kk-
húsið. Þegar ég kom út
og settist upp í bil þá
brast ég eins og ilóðgátt.
Það er svo einkennilegt að þó að ég vissi
hver þarna var og tengslin við hann hafi
kannski verið meira á ytra borðinu, þá
sá ég alltaf Jónka fyrir mér liggjandi í
kistunni. Ég skynjaði hvernig mér myndi
líða ef þetta hefði verið hann. Athöfnin í
kirkjunni var líka átakanlega erfið því
drengurinn var vinsæll hjá öllum helstu
knattspyrnu- og íþróttamönnum Akur-
eyringa sem voru þekktir fyrir annað en
að brynna músum. Að upplifa fulla
kirkju af unglingum og fullorðnu fólki,
flestum grátandi, þá var eins og ég öðl-
aðist innri styrk og ég hætti að sjá fólkið.
Það var það eina sem ég gat gert, að sjá
engan og horfa í gegnum alla. Þannig
leið þessi athöfn. Jónki minn var einn af
þeim sem báru kistuna.
Velunnarar Péturs og Ingu efndu til tónleika til að safna fé til kaupa á sérútbúinni dráttarvél svo hann gæti
áfram tekið þátt í búskapnum í Laufási. Ég var mest hræddur um að ég myndi brotna niður á tónleikunum og
verða eins og lítið barn.