Dagur - Tíminn - 16.11.1996, Side 9
|Dagur-'2Iúirám
Laugardagur 16. nóvember 1996 - 21
Eins og hrætt barn
Pétur var prestur í Glerársókn um tíma
en þar kom að heilsan bilaði og eftir vist
á heilsuhælinu í Hveragerði ákvað hann
að segja upp störfum að læknisráði. Hér
hefur Inga orðið:
Þegar Pétur kom heim frá Hvera-
gerði var hann óskaplega lítill í sér og
fannst allt vera gersamlega hrunið. Þetta
var erfiður tími því nú þurfti hann að
ákveða hvað hann ætlaði að gera og
hann var mjög ósáttur við að þurfa að
gefast upp. En hann sá að læknarnir
höfðu rétt fyrir sér þegar þeir sögðu að
þetta starf væri allt of erfltt fyrir hann.
Og það var þá alltaf betra að geta sagt
að læknirinn segði eitthvað því um líkt.
Það er betra að vera fótbrotinn og með
gifs en að eitthvað sé að manni á sálinni.
Hann hafði fíka farið að fá eitthvað neð-
an í fæturna, meðan hann dvafdi í
Hveragerði, sem læknar vissu ekkert
hvað var. Iiann horaðist mikið því hann
tók auðvitað æfingarnar þar með stæf
eins og allt annað.
Um jólin héngu fötin utan á honum
svo hann passaði í föt af Þórarni sem var
bara stráklingur þá. Við fórum saman á
aðventukvöld og honum leið alveg ömur-
fega en fannst hann verða að fara í
kirkjuna. Hann var eins og hrætt barn
og hélt fast í handlegginn á mér.
Harkalegt uppeldi
Pétur og Inga eiga þrjú börn, Þórarin
Inga, Jón Helga og Heiðu Björk. Hér lýs-
ir Pétur því hvernig hann hefur tekið á
uppeldi sonanna:
Strákarnir, Þórarinn Ingi og Jón
Helgi, voru strax á Hálsi byrjaðir að
spila fótbolta og voru báðir mjög dugleg-
ir. En kröfurnar sem ég gerði til.þeirra
voru að mörgu leyti ósanngjarnar. Ég
gerði kröfur til sjálfs mín og lagði hart
að mér vegna þess að ég hafði ekki sömu
möguleika og jafnaldrar mínir heilsu-
farslega þegar ég var unglingur. Þessi
harka kom mjög oft fram gagnvart
strákunum mínum.
Ekki síst gat ég verið mjög grimmur
við Þórarin varðandi búskapinn, eigin-
lega uppstökkur, og vildi að hann væri
nánast eins og fullorðinn maður í því
sem ég bað hann að gera. Þegar Jónki
byrjaði að keyra traktor um tíu ára ald-
ur fannst mér ómögulegt að hann skyldi
ekki ná því um leið. Það var Inga sem
gat laðað fram löngun hans til að keyra,
skotinu sem ég vildi helst þurrka úr
minninu. En þau eru á sínum stað og
kannski ágætis víti til að varast; hvernig
ég öskraði á hann ef hann gerði ekki
rétt, hvernig ég skipaði honum að
hlaupa, þó að hann væri orðinn dauð-
þreyttur og væri búinn að hlaupa eins og
hann þoldi.
Svona píning
og þrældómur
og vægðar-
lausar kröfur
eru vísasti
vegurinn til að
snúa áhugan-
um í and-
hverfu sína.
Ég gerði líka
kröfur til Ingu
ef eitthvað
gekk illa í bú-
skapnum. Þá
fór sjálfs-
stjórnin gjör-
samlega úr
böndunum hjá
mér. Mér þótti
ágætt þegar
nágranni
minn, sem bjó
handan Hörg-
ár, sagði eitt
sinn við mig:
Ja, við heyr-
um nú stund-
um í þér þeg-
ar þú ert að
skipa fjöl-
skyldunni fyr-
ir. Það kom
hressilega við
kaunin á mér.
Guði
þakklátur
fyrir þig
Inga hefur
staðið þétt við
bakið á Pétri í
veikindum
hans. Hér lýsir
hann þakklæti
sínu til hennar
í bréfi sem
hann sendi
Ég sagði við hjúkkuna sem fór með
mér í flugvélinni að þig skorti ekkert
nema séra fyrir framan nafnið að þú
gengir alveg inn í mitt starf, svo það
þyrfti engan til að leysa mig af þótt ég
væri á sjúkrahúsi. Já, mér skilst að kon-
an þín sé alveg einstök, sagði hjúkkan,
Inga að ritarastörfum í fjárhúsunum, þrotin að kröftum eftir baráttu við
krabbamein. Fyrir krakkana voru veikindi mín örugglega meira áfall en
hægt er að gera sér grein fyrir. Þau voru orðin vön því að pabbi þeirra þyrfti
á sjúkrahús. Þá var ég sú manneskja sem tók við og þau gátu treyst á.
frá Borgarspítalanum
skömmu fyrir jól 1994. Þá var búið að
taka af honum vinstri fótinn og tvísýnt
um það hvort hann héldi þeim hægri:
Að kvöldi 6. 12. 94
Dráttarvélin góða afhent Pétri í Laufási á afmælisdegi hans 23. júní 1995. Það verður að taka líkamann eins og
hann er, sætta sig við ástand hans, gera eins gott úr því og hægt er, gefast ekki upp þrátt fyrir mótlæti og leita
eftir styrk frá vinum og ástvinum.
ég hefði alveg getað eyðilagt þá löngun.
Ég hefði líka getað eyðilagt löngun Þór-
arins í búskap nteð þessari yfirkeyrslu
og óraunhæfu og ósanngjörnu kröfum á
hendur honum. Það hefði ekki verið
mikill vandi.
Það eru mörg atvik ljóslifandi í hug-
Nú er klukkan orðinn 11 (23) og ég
ligg hér á Borgarspítalanum og horfi
suður yfir Kópavog. En þótt sjóninni sé
beint í suður þá leitar hugurinn í norður
kannski örlítið órólegur yfir ástandinu,
en þó er einhver þíða yfir öllu saman
einhver dulin vissa að þetta sé allt í lagi
þetta fer allt vel.
og ég tók undir það. Þú veist það eflaust
undir niðri, hvers virði þú ert mér samt
gerir þú þér örugglega ekki til fulls grein
fyrir áhrifum þeim sem tilvera þín og
fórnfýsi hefur á kjark
minn til að takast á við
þennan krankleika
minn. Mér eykst styrkur
þegar ég finn að ég er
ekki að svíkjast úr vinn-
unni hlaupa frá þegar
svo mikið stendur til í
h'fi safnaðanna í mínu
prestakalli.
Það er hins vegar ekk-
ert sanngjarnt að skilja
þig eftir með alla byrð-
ina, bæði þín daglegu
störf, og svo það sem
átti að hvfla á mínum
herðum. En svona ertu
og ég nýt sannarlega
góðs af. Samviska mín
gagnvart söfnuðunum
er rólegri og tilhugsunin
um að geta aftur komið
heim og fundið að veik-
indi mín settu ekki
kirkjustarfið úr skorð-
um. í raun væri mór
ekki stætt á að hverfa
svona sí og æ af vett-
vangi, ef ekki værir þú
til staðar.
Laufás er okkur báðum
(og öllum) haldreipi í
þessu veikindastríði, og
Laufás megum við ekki
missa. Þess vegna ætla ég, hvað sem
verður um fótinn, að halda prestsstarf-
inu. En mér er það vel ljóst að ef þín og
fórnfýsi þinnar nyti ekki við þá yrði ég
að segja starfinu lausu. Ég leggst því
nokkuð rólegur á koddann í kvöld, Guði
þakklátur fyrir þig, Inga mín.
Lifandi frásögn
fremur en ævisaga
Strax eftir að ég missti fyrri fótinn
var farið að hafa samband við mig
um að ég myndi skrifa eitthvað um lífs-
reynslu mína og veikindi okkar hjón-
anna. Ég neitaði þar sem ég var engan
veginn í stakk búinn fyrir slíkt. Hálfu
ári síðar þurfti að taka hinn fótinn.
Þegar það var búið fóru bæði einstakl-
ingar og bókaforlög að hafa samband
við mig og vita hvort hægt var að fá
þessa lífsreynslusögu skráða og skrif-
aða. IJvorugt okkar Ingu var neitt sér-
staklega spennt fyrir að skrifa ævisögu
á miðjum
aldri. Síðan
fórum við að
velta fyrir
okkur að
kannski gæti
frásögn af
okkar reynslu
orðið
einhverjum til
gagns. Þannig
að við féll-
umst á
þetta,“ sagði séra Pétur Þórarinsson,
sóknarprestur í Laufási, þegar hann
var spurður um aðdraganda bókarinn-
ar Lífskraftur sem birt eru brot úr hér
á síðunni.
Þrjú bókaforlög voru inni í myndinni
og á endanum var Vaka-Helgafell valin.
Pétur segir að þau hjónin hafi viljað
forðast að bókin yrði í ævisögustfl og
var þeirra hugmynd að hún yrði frekar
skrifað sem lifandi frásögn. Hann er
nokkuð sáttur við útkomuna og þakkar
ekki síst höfundinum, Friðriki Erlings-
syni, hvernig til tókst. „Það hefði senni-
lega ekki getað valist betri einstakling-
ur í þetta en Friðrik. Hann flutti hingað
til okkar í maí og bjó hjá okkur þar til í
ágúst. Þetta var besti kostur sem hægt
var að hugsa sér því á þennan hátt
kynntist hann okkur ekki bara í gegn-
um samtöl heldur líka í hinu daglega
Iífi. Við vorum því mjög ánægð með
vinnubrögðin. Eftir á finnst manni auð-
vitað að kannski hefðum við átt að
segja þetta en ekki hitt en í heild finnst
mér hafa tekist vel til og hugmyndir
okkar Ingu hafi komið vel fram.“ AI
Ævintýri að kynn-
ast þessu fólki
Friðrik Erlingsson er höfundur bók-
arinnar Lífskraftur. Bókin er sú
fyrsta sem hann skrifar eftir frásögn
annarra fremur en frá eigin brjósti og
segir hann það hafa verið nýja reynslu.
„Ég er í raun ekki höfundur þessarar
bókar heldur
fremur skrá-
setjari og það
kallar á annan
hugsunarhátt
og önnur
vinnubrögð."
Friðrik lét sér
ekki nægja að
heimsækja
hjónin og taka
við þau viðtöl
heldur dvaldi
hann hjá íjölskyldunni sumarlangt.
„Fyrir mig sem höfund var mikið ævin-
týri að komast svo djúpt inn í líf annars
fólks, sérstaklega fólks sem hefur geng-
ið í gegnum aðra eins hluti og þau
hjónin. Að sjá hvernig þau hafa unnið
sig úr sínum erfiðleikum, kynnast börn-
unum þeirra og ijölskyldu. Þetta er
mikill íjársjóður fyrir mann sem ætlar
sér að skrifa sögur um fólk í framtíð-
inni,“ segir Friðrik. Og ekki er annað
að heyra en að Friðrik eigi góðar minn-
ingar frá Laufási. „Ég var nánast eins
og einn úr Qölskyldunni. Neyddist
meira að segja til að horfa á Evrópu-
keppnina í fótbolta,“ segir hann og
hlær, en Pétur er mikill fótboltaáhuga-
maður, ólíkt Friðriki, sem hefur lítinn
áhuga á kappleikjum af því taginu. AI