Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1981, Blaðsíða 19

19
DAGBLAÐIÐ& VÍSIR. MÁNUDAGUR 14. DESEMBER 1981.
Sigurður A. Magnússon
MÖSKVAR
MORGUNDAGSINS
Þetta er sjállstœtt íramhald
metsölubókarinnar Undir
kalstjprnu. Þegar frásögnin
heíst er söguhetjan 9 ára
og þegar henni lýkur er
hann kominn „í íullorðinna
manna tölu."
Möskvar morgundagsins er
ekki síður en fyrri bókin
fallegt og átakanlegt lista-
verk og um leið sérstœð
aldaríarslýsing aí þeim
sviðum Reykjavíkurlíísins á
kreppu- og hemámsárum
sem lítt hefur fyrr verið
hampað í bókum.
Jakobína Sigurðardóttir
í SAMA KLEFA
Aðalpersónur eru miðaldra
kona og ung stúlka sem
verða af tilviljun samskipa
á leið suður. Áþeim rúma
sólarhring sem ferðin tekur
segir eldri konan þeirriyngri
slitur úr œvisögu sinni. Af
hversdagslegri írásögn
hennar - og ekki síður þvi
sem hún lœtur ósagt - nemur
lesandinn örlagasögu
umkomulausrar manneskju
og það hugaríar sem til
verður í harðbýlum og aí-
skekktum byggðum og
skapar henni örlög. Er þá
ónefnd lýsing ungu konunn-
ar og að hve miklu leyti
hennar bíður sams konar
hlutskipti þrátt íyrir þá upp-
reisn sem henni býr í brjósti.
Hér er mikilli sögu þjappað
saman á íáar blaðsíður í bók
sem enginn bókmennta-
unnandi má láta fram hjá
sér fara.
Einar Kárason
ÞETTA ERU ASNAR
GUÐJÓN
Bráðvel skrifuð íslensk nú-
tímasaga. Aðalpersóna er
ungur maður sem er í upp-
reisn gegn umhveríi sínu.
uppreisn sem er hálfáttavillt
og steínulaus. Við fylgjum
honum eftir í stúdentsprófs-
fylliríi sem œtlar engan
enda að taka. í kommúnu
gamalla skólafélaga sem
haía sest að á sveitabœ til
að nýta gœði landsins, í
misheppnaðri tilraun til
háskólanáms og á trillu og
togbát þar sem lítið íer fyrir
sjómannarómantík í lýsingu
höfundar.
Vandfundin er jaín hnyttin
lýsing á lífi og hugsunar-
hœtti ungs fólks nútímans og
í þessari bók. Málíarið er
ósvikið og sver sig í œttína
og sagan er auk þess
krydduð með hráslaga-
legum gálgahúmor sem
hœfir eíninu einkar vel.
Vilborg Dagbjartsdóttir
UÓÐ
Ljóðasafn eins aí allra list-
íengustu ljóðskáldum okkar.
Hér er að finna allar þœr
ljóðabœkur sem Vilborg
hefur gelið út, Laulið á
trjánum, Dvergliljur og
Kyndilmessu. Til viðbótar
eru hér prentuð ljóð sem
síðar hafa birst í blöðum og
tímaritum. Er ekki minnstur
fengur að fá þau kvœði öll
saman á einum stað því
meðal þeirra eru mörg aí
merkilegustu ljóðum
Vilborgar. Jón Reykdal
teiknaði kápu og sá um útlit
bókarinnar.
Tryggvi Emilsson
KONA SJÓMANNSINS
og aðrar sögur
Æviminningar Tryggva
Emilssonar haf a notið
mikillar hylli og viður-
kenningar. Sögur þessarar
bókar eru skáldsögur þó að
þœr sœki að einhveiju leyti
efnivið sinn til raunveru-
leikans. Sögusviði í Konu
sjómannsins svipar að tals-
verðu leyti til œviminning-
anna, þar er lýst lífsbaráttu
fólks og byrjandi verkalýðs-
baráttu í ungum og vaxandi
kaupstað þar sem óbrúan-
legt djúp er milli stétta.
í bókarlok eru nokkrar
smœrri sögur þar sem frá-
sagnargáfa höfundar nýtur
sín einna best.
Mikhaíi Búlgakof
MEISTARINN
OG MARGARÍTA
Söguþráð þessarar
mögnuðu og œrslafullu
skáldsögu er eríitt að rekja
í stuttu máli. Hér er fléttað
saman píslarsögunni og frá-
sögn aí því er andskotinn og
árar hans heimsœkja
Moskvu - og setja allt á
annan endann. Það íólksem
aí því hlýtur uppreisn,
örlagasaga þess og ástar-
saga. er þungamiðja bókar-
innar upp frá því.
Mikhaíl Búlgakof (1891-
1940) lauk við þessa skáld-
sögu skömmu fyrir andlát sitt
og var þá lítil von til þess að
sagan kœmist nokkru sinni á
prent. Frumprentun var í
sovésku tímariti 1966-7.
með ýmsum úríellingum. í
þýðingu Ingibjargar
Haraldsdóttur, sem gerð
er beint úr rússnesku, er
sagan óstytt.
Snorri Hjartarson
KVÆÐ11940-1966
Heildarsaln ljóða Snorra
Hjartarsonar fram að verð-
launabókinni Hauströkkrið
yfir mér.
Myndskreytingar eftir Jón
Reykdal. Bók sem enginn
ljóðaunnandi getur án
verið.
William Heinesen
KVENNAGULLIÐ í
GRÚTARBRÆÐSLUNNI
Fimmta bókin í sagnasafni
Heinesens í þýðingu Þorgeirs
Þorgeirssonar. Um siðustu bók
sögðu gagnrýnendur m.a.:
„Er nú ekki að orðlengja það
að slíka bók leggja menn frá
sér með þakklœti og biðja
William Heinesen að liía í
hundrað og tuttugu ár. Þorgeir
Þorgeirsson lœr ósvikið lof fyrir
þýðingu sína sem hinar fyiri í
þessu ritsafni - hún er á miklu
máli og góðu." ÁB Þjv.
„Þessar dýrlegu smásögur
Heinesens eiga eflaust eftir að
vera öllum unnendum hans
kœrkomin upplyíting í annars
snautlegu jólabókaílóði."
SSHp.
„Þegar öðru hverju er verið
að rífast út af Norrœna
þýðingarsjóðnum. aldrei
heyrist þá neínt hvað við
eigum sjóðnum að þakka...
í mínum huga er enginn vaíi
á því að þýðingar Þorgeirs
Þorgeirssonar eru það sem
við eigum sjóðnum mest að
þakka það sem af er."
ÓJ Dbl.
„Sem bókmenntaverk er
„Það á að dansa" með þvi
besta aí þýddu efni, sem
undirritaður hefur fengið til
lestrar mjög lengi."
JGTíminn.
Maj Sjöwall og
PerWahlöö
MAÐUR UPPIÁ ÞAKI
Sjöunda bókin í hinum
vinsœla lögreglusagna-
flokki Skáldsaga um glœp.
Þessar bœkur haf a komið
út í 22 þjóðlöndum og
hvarvetna notið mikilla vin-
sœlda. Eftir þessari sögu
gerði Bo Widerberg
kvikmynd sem m.a. hefur
verið sýnd hér á landi.
Þýðandi er Ólafur Jónsson.
Richard Llewellyn
GRÆNN VARSTU
DALUR
Saga námumannaíjölskyldu
í Wales skömmu íyrir síðustu
aldamót. Sagan er í senn
uppvaxtarlýsing, þjóð-
íélagsleg skáldsaga og
ástarsaga. Engum dylst aö
höfundur nauðþekkir það
fólk sem hann lýsir og að
það á samúð hans óskipta.
Saga þess verður heillandi
lestur, ljóðrœn, full af hlýju.
skaphita, angurvœrð og
góðlátlegri kímni.
Þessi skáldsaga hefur
hvarvetna íarið siguríör.
Þýðing Ólafs Jóhanns
Sigurðssonar var íyrst
prentuð 1949ogseldistupp
á tveimur mánuðum en
hefur ekki verið endurprent-
uð fyrr en nú.
Vésteinn Lúövíksson
í BORGINNI OKKAR
Sögur og ævintýri frá
kostulegri tíð.
Vésteinn Lúðvíksson er
löngu kunnur sem einn
fremsti rithöfundur okkar.
Með þessu sagnasaíni mun
hann þó enn koma lesend-
um sínum á óvart. Hann
íjallar hér um samtíð okkar
frá sjónarhóli framtíðar-
innar og birtir hana um leið í
nýju og kostulegu ljósi.
Lestur þessara sagna er ekki
síður skemmtun en opin-
berun á þeim veruleika sem
við þekkjum best.
Það er góður sögumaður
sem heldur á penna.
Kristján Jóhann Jónsson
HAUSTIÐ ER RAUTT
Fjölskrúðug nútímasaga
sem gerist í íslensku þorpi
og sveitinni þar i kring. Þetta
þoip er þó ekki allt þar sem
það er séð. í rás sögunnar
tekur það t.a.m. stökkbreyt-
ingu og þenst út í allar áttir.
Er ekki að íurða þótt ýmsar
aí sögupersónum verði átta-
villtar og að háttvirtur
höíundur óttist að missa allt
útúrhöndumsér.
Kristján Jóhann Jónsson er
f. 1949. Hannkennirnúvið
Menntaskólann á Egils-
stöðum. Haustið er rautt er
fyrsta skáldsagan sem eítir
hann birtist.
Mál M og menning