Dagblaðið Vísir - DV - 09.10.1982, Qupperneq 21

• o.i. itoA.i vn t tvt
DV. LAUGARDAGUR 9. OKTOBER1982.

Dieter Roth er her kunnur, fædd
ist i Hannover 1930, en má sjalf
sagt frekar flokka sem alþjóðleg
an. Fer þvi vel á að hann sýni nu
fyrir Svisslendinga. Í þeirra húsa-
kynnum sýnir hann timabil ævi
sinnar allt frá þvi er honum var
boðiö að sýna á Biennalinum til
opnunar sýningarinnar. I öðrum
salnum eru Ijósmyndir og dag
bókarblöð, í hinum fjölmargar
sýningarvélar sem varpa á vegg
ina kvikmyndum sama efnis.
Alejandro Otero fæddist 1921 og
býr i New York og i Caracas i
Venezuela. Myndir hans, risa-
vaxnar einingamyndir, er að finna
viða um heim. Hörð formin, ein
faldar einingarnar, bera í sér
ákveðinn hreinleika, þótt kaldur
Antoni Tapiés fæddist i Barcelona 1923 og byr þar., Hann er vafalaust
einn fremsti myndsköpuður aldarinnar, verk hans eru sannfærandi og
full af krafti. Túlkun hans á myndlist má skilja gegnum yfirlysingar sem
þessa (1961). ,,Hinir akademisku fagurfræðingar eru aðeins eftirhermur
sem við loðir liklykt safnanna. Fyrir mig er sérhver ósjálfstæð hreyfing,
þótt ekki sé nema krass á vegg, svo fremi hún túlkar eitthvað mann
legt, verðmeiri en öll þau safnmálverk sem ekki eru tengd lifi okkar
Wolfgang Laib, f. 1950, býr við
Biberach/Riss i V-Þýskalandi. Sá
ungi maður eyðir miklum tima til
söfnunar á blómhnappadufti sem
hann á sýningum stráir á gólfflet
ina i einföld myndform. Einnig
fæst hann við að bóna steinplötur
og hella vatni á. List hans felur i
ser tilbeiðslu til einfaldleikans.
Litirnir, sem hann safnar saman
úr blómunum, bera af að fegurð,
slikir finnast i engri málningardós
eða túpu.
Rainer Fetting, 32 ára, býr i Berlin
og er einn hinna ungu ,,villtu"
listamanna Þjóðverja. Hröð vinna
og æpandi litir, áberandi kynfæri
og stórir fletir eru meðal einkenna
þessarar stefnu. Aðalmiðstöðvar
hennar eru i Berlin, Hamborg og
Köln og eru hóparnir þegar byrj-
aðir að deila um hver sé betri.
Fetting hefur unnið i félagsskap
með ,,Galerie am Moritzplatz"
grúppunni. Unglingar - i baði,
fyrir framan spegil, i indiánaleik
eru aðalmótif hans, allt unniö
með miklum pensilsveiflum og
litadýrð.
Franco Morresi, f. 1941, byr i Civitanova Marche i Italiu og er dæmi um
hina yngri Itali, tilfinningamyndir þrungnar tjáningarþörf, harðir litir,
orvæntingarfull sjálfsleitun.
Leit einstaklinga
Walter Pichler er einn þekktasti lista-
maöur Alpasvæðisins. Fyrir um tíu
árum byrjaði hann að breyta sveita-
býli sínu í einkasafn persónulegrar
dulhyggju. Hin einstöku hús býlisins
umskapaúi hann í hofum líkar kyrra-
lifsmyndir. Hlutir likjast likneskjum
eöa fómarhlutum, heilögum minjum
eða merkjum. Sýningarhofi Austurrik-
is var breytt hið innra til að gefa því
mynd upprunalegrar upplifunar á
verkinu. Blær heiðinnar tilbeiðslu, há-
tignarlegir búkar á mannsmynd á há-
sætum, dularfullir fómargripir og
fuglslíki á staurum einkenna samsetn-
ingarPichlers.
Eva Sörensen bar af Skandinövum.
Granitblokkir hennar, óunnar utan
sérstæðra tilhögginna lína og sléttaðra
flata, bera óm af ljóði til náttúrunnar,
hqúf formin 'fela í sér ferskleika sem
annars var aðeins aö leita í íslenska
skálanum. Ef til vill er markmið Evu
og Walters hið sama, leitin af hinu upp-
runalega, leynda i náttúmnni, fmm-
kallinu. Eva finnur leiöina í efnisheim-
inum, í blokkum sprengdum úr ölpun-
um, Walter aftur á móti í dulhyggju og
leitarí andlegri menningarlegri erfð.
Samanborið við þessa leit Evrópu-
mannanna bera verk Oteros merki
ögrunar. Strangar stærðfræðilegar lín-
ur, hörð form, rísa risavaxin úr jarðar-
yfirborðinu, í senn ógnun og boðskap-
ur. Risastórar grindumar bera i sér
vægðarlausa tæknidýrkun og líkjast
helst byggingakrönum eða rakettu-
skotpöllum.
Bakþankar og óöryggi
Biennalinn er haldinn á f jórum stöð-
um í borginni. Aðalsvæðið austur af
Markúsartorgi, þar sem hver þjóð
hefur sinn bás, er í heild heldur lit-
laust. Margt gott drukknar í kaosi
miður heppnaðra verka og flóði mis-
munandi líststíla. Er þar sjálfsagt síð-
ur um að kenna listamönnum sjálfum
en skipulegg jendum.
Yfir þessum hluta sýningarinnar
hvíldi bragur bakþanka. Sérsýning á
verkum Brancusis, Matisse og Egon
Schiele bar vott um það, þótt vissulega
sé ætið ánægjulegt aö kynnast þeim
meisturum að ný ju.
Sami bragur var yfir sýningu USA á
Robert Smithson, sem aö visu var með
athyglisverðari framlögum á sýning-
,unni. Spuming vaknar samt um hvort
ekkert frambærilegt hafi komið þar
síðan Robert lést árið 1973.'
Sýningar meiriháttar menningar-
lands vom litauðugar en án merkjan-
legra hápunkta. Ljóspunktum brá oft
óvænt fyrir meðal hinna minna þekktu
menningarsvæöa og löndum þriöja
heims. Hjá hinum síðarnefndu má
merkja togstreitu milli vestrænnar
myndmenningar og eigin fortiðar.
Balan Nambiar frá Indlandi og
egyfsku þátttakendumir eru dæmi
sliks.
1 öllum glundroðanum var hressandi
að lita inn í sal Svisslendinga sem
höfðu Dieter Roth að fulltrúa. Full-
komlega persónubundin list hans, án
væmni eða heilagleika, túlkun með
suðandi kvikmyndavélum, . ljós-
myndum og skrifuðum lýsingum, var
ánægjulega hversdagsleg inrih'n um
allanhátíöleikann.
Niðursaltaðir
unglistamenn
I gömlu saltgeymslunum við Zattare
(Magazzini del Sale alle Zattere) og i
Cantieri Navali alla Giudecca em
aðrir hlutar sýningarinnar. Þótt ekki
feli Italimir beinlínis þessi salaikynni
er aðgangur ekki auðveldaður með
merkingum', og til síöari staðarins er
nauðsynlegt að sigla með almennings-
báti.
Á þessum sýningarsvæðum fá yngri
listamennirnir aö sýna sig, þó án
frekari hápunkta en eldra fólkið laðaði
fram. ,,Hlutstæða myndræna list” er
þar aö finna, sérstaklega ítalskan
nýmanierisma, seilingar aftur til 17.
aldar, „villta” þýska og ítalska list,
f áeinar höggmyndir og mörg málverk.
Gömlu saltgeymslumar, með hráum
múrsteinsveggjum, em skemmtilegar
og bjóða upp á notkun fyrir hvers kyns
list en bera gripi þá sem sýndir eru
ofurliði. Sýningarsalimir í Cantieri
Navali eru í aflóga verksmiðjubygg-
ingu og er á hrollvekjandi hátt skipt i
stöðluð hólf fyrir listamennina, líkt og
búrídýragarðL
Antoni Tápies
Innan ramma Biennalins er sér-
sýning á verkum Ántoni Tapies í
Scuola Grande di San Giovanni
Evangelista ai Frari. Ætíð er ónægju-
legt að sjá verk Tapies og þama hefur
tekist að setja saman athyglisverða og
vel upp setta sýningu.
Stórir salimir með verkum hans,
sjálfum sér samkvæm, eru sannkölluð
vin fyrir þá sem vilja njóta listar í stað
þess aö ganga gegnum basar.
Hér er líka eini sýningartilutinn þar
sem maður verður þess var að fólk
staldraði við í lengri tíma og ræddi um
verkin, settist niður eða gekk fleiri
ferðir gegnum sýninguna.
Gagnrýni
Meðal gagnrýnenda ber lítið á lof-
gjörð um Biennal þessa árs. Vali lista-
manna er likt við smekk nasista á
þægum listamönnum. Meðalmennska
og lágt rifuð segl eru talin einkenna
sýninguna. Um sliktmá sjálfsagt velta
vöngum, víst er aðeins að byltingar
áttu sér ekki stað, og hneyksli eigi að