Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1982, Page 18

18
DV. MÁNUDAGUR 29. NOVEMBER1982.
Lesendur Lesendur Lesendur Lesendur
Bréf þetta barst okkur undirritaö nöfn-
um og nafnnúmerum 40 nema og
sveina i bifreiðasmiöi:
Þaö sem hér á eftir verður gert að
umtalsefni varðar allan þorra þeirra
sem bifreiðir eiga og reyndar alla sem
ferðast í umferðinni. Málefni þetta er:
Meðferð stærri bifreiöatjóna; hvemig
tryggingafélögin „losa sig við” stór-
tjónin; hvernig umskráningu eða skoð-
un bifreiða, sem lenda í slíkum tjónum,
er varið og hvernig búið er að þeim
fagmönnum sem starfa að tjóna-
viðgerðum.
Fagmenn sem bifreiðaréttingar
stunda, hafa lengi verið óánægöir með
hvemig öll þessi mál hafa verið
meðhöndluð. Á sínum tíma var á
þeirra vegum gerð tilraun til þess að
vekja athygli á ríkjandi ástandi, meðal
annars með bréfaskrifum til
tryggingafélaganna eða samstarfs-
nefndar þeirra svo og Bifreiðaeftirlits
ríkisins. Tilraunir þessar bám ekki
tilætlaðan árangur og var málefninu
ekki einu sinni ansað þrátt fyrir ítrek-
anir. Þessi bréfaskrif vorú liður í her-
ferð sem þá var farin og beindist í þá
átt að uppræta ólögleg bílaverkstæði;
verkstæði sem rekin voru og enn eru
rekin án þess að þar séu starfandi fag-
menn.
Verkstæði þessi eru auk þess að stór-
um hluta rekin þannig aö þau komast
hjá opinberum gjöldum, nema kannski
að litlu leyti. Svo ekki sé talað um
launatengd gjöld vegna starfsmanna
og söluskatt. Þessu til viöbótar komast
þau hjá því aö bera ábyrgð, nema að
takmörkuöu leyti á verkum sem þar
eru unnin.
Það kann að vera að einhverjir eigi
þama persónulegra hagsmuna aö gæta
og beiti því áhrifum sínum til þess aö
svæfa máliö en án þess að sá möguleiki
sé útilokaður þykir okkur þó jafnlík-
legt að sofandahátturinn einn hafi
mestu um ráðið.
Ferill bfls sem
lendir í stórtjóni
Til þess að menn átti sig á hvað hér
er um að ræða, skulum við rekja feril
bíls sem lendir í stórtjóni. Með stór-
tjóni er átt við tjón þar sem umfangiö
er 50% af verðgildi bílsins fyrir tjón
eða meira. Þegar umfang tjóns er af
þessari stærðargráðu er það venja
tryggingafélaganna að ,,losa sig við”
tjóniö á þann veg að eigandi skemmda
bílsins fær bíl sinn greiddan á gang-
verði tegundar og árgerðar miöað við
staögreiöslu. Ef ekki semst þá eftir
mati. Tryggingafélagið býöur
skemmda bílinn til sölu, ýmist beint
eða bilum er safnað saman á uppboö
eftir aö „vildarvinir” félaganna hafa
- valiðúr„góðu”tjónin.
Af þessu leiðir að stærstu tjónin og
þau sem mestrar viðgerðar þarfnast
lenda á uppboði. Þar hlýtur hæstbjóð-
andi hnossið, alveg án tillits til hvers
konar möguleika hann á til viðgerðar á
því; hvort kunnátta eða tækjakostur
gera kaupanda kleift að gera viö bílinn
svo í lagi sé. Síðan er „viðgerð” fram-
kvæmd allt of oft af mönnum sem
hvorki kunna það né geta. Að því loknu
kemur bíllinn til umskráningar eða
„Með stórtjóni er átt við tjón þer sem umfangið er 50% af verðgildi bílsins fyrir tjón eða meira" — segir i
brófi tuga nema og sveina i bifreiðasmiði.
D V-mynd: Sv. Þ.
Bera tryggingafélög-
in enga ábyrgð á
gerðum sínum?
— óhreinleiki í viðskiptum tengdum tjónaviðgerðum,
segir í bréfi 40 nema og sveina í bifreiðasmíði
skoðunar, án þess að Bifreiöaeftirlitið
hafi um það hugmynd að um bíl úr
stórtjónisé aö ræða.
Ekki er vitað um afleiðingamar af
núverandi fyrirkomulagi. Ætla má þó
aö bílar meö slika fortíö séu ekki alltaf
sömu öruggu farartækin eftir á og þeir
voru fyrir tjón. Engar upplýsingar eru
þó til, né heldur hefur farið fram nein
athugun á hvort fyrrverandi stórtjóns-
bílar lendi síðar í umferðaróhöppum
oftar en aðrir. Það er samt tæplega
nein tilviljun að í nágrannalöndum
okkar eru bílar, sem lenda í stærri
óhöppum, meðhöndlaðir þannig að
tryggt er að þegar þeir koma í umferð
að nýju séu þeir jafnörugg farartæki
og þeir voru fyrir tjón.
Bflar auðkenndir
eftir stórtjón
Sums staðar a.m.k. losnar bíllinn
aldrei á ferli sínum við auðkenni sem á
hann er sett við endurskráningu eftir
tjón, þannig aö kaupandi sem síðar
kaupir hann veit um þennan þátt í sögu
hans. Hér aftur á móti veit, eins og
áður sagöi, hið opinbera eftirlit ekki
einu sinni um tjónið. Að minnsta kosti
ekki á þann hátt að það leiöi til ná-
Tilboð óskast
eftirtaldar bifreiðar
sem skemmst hafa i umferöaróhöppum
Dadsun Sunny árg. '81
Daihatsu Charadi Run About árg. ’79
Dadsun 120V árg. ’80
Galant 1600 árg. '80
Lada árg. '79
Dadsun Cherry árg. '80
Dadsun 220e Diesel árg. '79
Simca 1508 g.t. árg. '78
Mini 1000 árg. '78
Lada 1500 árg. '80
Trabant árg. '78
V.W. 1300 árg. '73
Bifreiðarnar veröa til sýnis mánudaginn 22.
nóv. 1982 kl. 12—17.
Tilboöum se skilaö til Samvinnutryggingar
fyrir kl. 17, 23. nóv. '82.
SAMVINNU
TRYGGINGAR
ÁRMÚLA3 SlMI 81411
kvæmari skoðunar eftir að viðgerð fei
fram né heldur veit t.d. annar eða
þriðji eigandi frá tjóni nokkuð um a{
bíllinn hans hafi lent í slíku. Að ekki sé
minnst á að hann viti á hvem hátt við-
gerð var framkvæmd.
Okkur virðist að þeir, sem ættu a{
vera ábyrgir í svona málum, séu mei
þessu fyrirkomulagi að minnka hjá séi
útgjöld vegna tjóna (sem kannski síðai
koma þeim í koll með bótum á öðru
tjóni en um það er ekki hugsað nú:
„Den tid den sorg”). Eigum við þar við
tryggingafélögin.
Ef við hugsum okkur bíl sem metinn
er þannig að verðgildi hans hafi rýrnað
um 50% við tjón. Þá greiðir trygginga-
félagið hann út til eigandans og selur
H
Tiiboðsaugiýsingar á borð viðþessa
eru algeng sjón. Þá er ásigkomulag
bifreiðanna sem i boði eru yfirleitt
svipað og gefur að lita hór að ofan.
SMITWELD
rafsuðuvír
Rafsuðumenn um allan heim
þekkja SMITWELD merkið. í yfir
hálfa öld hefur SMITWELD
þjónað iðnaði og handverks-
mönnum um allan heim.
SMITWELD rafsuðurvírinn er
einn sá mest seldi í Evrópu.
Yfir 70% af rafsuðuvír fyrir ryð-
varið efni, sem selt er í Vestur-
Evrópu erfrá SMITWELD.
Sannar það eitt gæði hans. Við
höfum fyrirliggjandi í birgðastöð
okkar allar algengustu gerðir
SMITWELDS rafsuðuvírs og
pöntum vír fyrir sérstök verkefni.
SMITWELD:
FYRSTA FLOKKS VÖRUR Á
MJÖG HAGSTÆÐU VERÐI
SINDRA
STALHF
Pósthólf 881, Borgartúni 31, 105 Reykjavlk, slmi: 27222, bein llna: 11711.
Kvöld og helgarslmi: 77988.
síðan skemmda bílinn, annaö hvort
beinni sölu eða býður hann upp. Þessi
50% verðgildis, sem verið er að selja
verða oft á uppboðum 60—75% verð-
gildis bílsíns fyrir tjón. Þegar
kaupendur hafa fengið bílinn í
hendurnar hefst viðgerð. Þá er reynt
að láta kaupverðið plús viðgerðar-
kostnað ekki fara fram úr gangverði
bílsins. Það reynist erfitt oft á tíðum
nema með ítrasta sparnaði og jafnvel
með „fúski”.
„Jón í skúrnum"
með pálmann
í höndunum
Þegar ofan á þetta bætist tækja-
kostur og kunnáttuleysi, ásamt því að
varahlutum er skrapaö saman úr
notuðum bílum eða „hræjum”, eins og
sagt er þá er ekki að undra þó fag-
mannsaugu sjái (jafnvel úr fjarlægð)
sitthvaö bogið við ýmis farartæki:
Form sem litið eiga skylt við hin
upphaflegu; stórtjónshræ endurkomin
í umferðina. En hversu öruggir far-
kostireruþetta?
Þessi öfugþróun hefur svo leitt til
þess að á hin löglegu bílaverkstæði
kemur alls ekki nema mjög lítill hluti
stórtjónabifreiða.
„Jón í skúrnum” stendur með pálm-
ann í höndunum. Hann, sem öllum
opinberum gjöldum stal undan, getur
veitt viðskiptavini sínum dálítinn af-
slátt og sett restina í vasann og ber
ekki ábyrgð á vinnu sinni.
Þessi gjaldflótti er staðreynd, sem
ekki ætti að líta framhjá eins og gert
er, og tjónabílamir, sem hér hafa aðal-
lega verið gerðir að umræðuefni, eru
kjörinn og notaður vettvangur fyrir
slíkt svindl. Tryggingafélögin eru ekki
heldur hér hinn saklausi aðili því þau
beina oft á tíðum viðskiptum til þess-
ara manna.
Það sem hér hefur verið rakið er
ekki nema litill hluti þess óhreinleika
sem tíðkast í viðskiptum sem tengd
eru tjónaviðgerðum. Rétt er að sjá
viðbrögðin við þessum skrifum áður en
lengra er haldið því margt er ennþá
ósagt.
Fyrirspurnir
til ráðherra
Að lokum viljum við beina fyrir-
spurnum til heilbrigðis- og trygginga-
málaráðherra, Svavars Gestssonar, og
dómsmálaráöherra, Friðjóns Þórðar-
sonar.
Til tryggingamálaráðherra:
Bera tryggingafélögin, sem haga sér
eins og að framan er rakið, enga
ábyrgð á geröum sinum í sambandi viö
að hleypa ófaglæröum og oft til þess
allsendis óhæfum mönnum í að búa til
slysavalda í umferðinni, til viðbótar
þeim sem fyrir eru? Eða er þarna ef til
vill fundin aðferð til þess að hafa nóg
að gera á sjúkrahúsunum sem undir
sama ráðuneyti heyra?
Til dómsmálaráðherra (Bifreiða-
eftirlit ríkisins heyrir undir það ráðu-
neyti):
Hefur aldrei komið til umræðu að
lögreglu og tryggingafélögum sé gert
að skyldu að tilkynna Bifreiðaeftirlit-
inu hvaða bílar lendi í stórtjónum,
þannig að tryggt sé að þeir hafi hlotiö
faglega viðgerö þegar þeir koma til
skráningar að viðgerð lokinni?
I fyrsta kafla Reglugerðar um gerö
og búnaö ökutækja segir svo: 1. gr.
„Sérhvert ökutæki skal svo gert og
haldið þannig við að af notkun þess
leiði hvorki óþarfa hættu né óþægindi.”
Er nokkur leið til þess að koma á
reglu í þessum málum nema með því
að herða ákvæðin um skráningu og
skoöun og löggilda þá fagmenn sem
þessa vinnu stunda og þá vinnustaði
sem vinnuna taka að sér?
Þessi löggildingarmál hafa reyndar
oft komið upp áður en við teljum að
framkvæma megi þetta meö miklu
minna lagabreytingavafstri en þá voru
uppi hugmyndir um. Meö laga- eða
reglugeröarbreytingu varðandi Bif-
reiðaeftirlit ríkisins má veita því vald
til þess aö framkvæma slíka fullgild-
ingu.
Við munum að morgni 29. nóvember
1982 afhenda báðum ofangreindum
ráðherrum ljósrit af bréfi þessu. Viö
væntum skriflegra svara þeirra
beggja í lesendadálki DV sem allra
fyrst. Sömuleiöis munum við afhenda
tryggingafélögum ljósrit af bréfinu.
Við væntum einnig skriflegra svara
þeirra í lesendadálki DV.