Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1982, Qupperneq 40

44
DV. MIÐVIKUDAGUR 8. DESEMBER 1982.
DÆGRADVÖL
DÆGRADVOL
DÆGRADVÖL
Vernhardur med fyrstu LP plötu sem hann keypti. Nokkur þúsund plötur hafa sig/t i kjölfar þessarar i plötu
safn Vernharðs eins ogsjá má. DV-mynd: Einar Ólason.
— segir Vernharður Linnet jassgeggjari
Jassinn hefur fangaö hugi margra,
jafnvel svo að þeir hafa ekki orðið
samir menn á eftir. Haröasti kjami
áhugamanna um þennan kvist á tón-
listartrénu hefur löngum verið nefndur
„jass-geggjararnir”
Um langt skeiö voru jassáhugamenn
litnir hornauga og taldir sérvitringar
er æskulýöur landsins gargaöi og reif í
hár sér og spriklaði undir leik bítlatón-
listar. En jassinn liföi þetta tímabil af
og kappar eins og Vernharöur I,innet,
Jón Múli Arnason og Guömundur
Ingólfsson og Guömundur Steingríms-
son úr hópi jassleikara eru ekki lengur
hrópendur í eyöimörk heldur fram-
herjar í gróskumikilli sveit.
DV rabbaöi við einn eldheitan tón-
listaráhugamann sem hefur valiö jass-
tónlist sem sína dægradvöl. Vemharö-
ur I.innet hefur um árabil verið
framarlega í flokki þeirra sem kynnt
hafa jass-tónlist hér á landi. Hann er
nú formaður félags áhugamanna um
jass-tónlist, Jazzvakningar.
Er blaðamann DV bar aö garöi aö
heimili Vernharös í Breiöholtinu þurfti
hann ekki að fara í grafgötur um hvar
íbúö Vernharðs væri aö finna í fjöl-
býlishúsinu. Ljúfur söngur og píanó-
sláttur Taníu Maríu og bassaleikur
Njáls Hængs Péturssonar ómaði út um
opnar dyr íbúöar Vernharðs. Ekki
óviöeigandi því Njáll, eða Niels
Henning Örsted Pedersen hefur vakiö
áhuga ótrúlega margra Islendinga á
jass-tónlistinni.
„Ég er aö prógrammera upptöku af
tónleikum þeirra hér um áriö fyrir út-
Varpið,” sagöi Vernharöur um leið og
hann skenkti blaöamanni kaffi aö
góöum siö. Þaö fer ekki milli mála
hvert aöal-áhugamál Vernharðs er
þegar inn í stofu hans er komið. Einn
veggur stofunnar er blátt áfram þak-
inn hljómplötum.
„Jú, ég fékk delluna strax. Þaö er
með jassinn eins og meö vínið og fyrsta
sopann að annaö hvort veröur maöur
forfallinn eftir fyrsta sólóið eöa ekki.
Kveikjan aö þessum ólæknandi „sjúk-
dómi” var þegar ég heyrði í Gerry
Mulligan Quartet frá Parísartón-
leikunum ’54. Eg varellefu ára gamall
og bjó úti á landi. Eg fékk aö fara í bæ-
inn fyrir jólin til aö kaupa plötu og
keypti þá fyrstu L.P. plötuna mína,
Gerry Mulligan Ten Tette. Þeir ætluöu
varla aö vilja selja mér plötuna í
Fálkanum, fyrr en þeir vissu aö ég var
meö á hreinu hvaö ég var aö kaupa.
En þegar ég var ellefu ára fór ég í
sveit aö Sámsstööum í Fljótshlíð. Þaö
var eitt mesta jass-center á landinu
þá. Kona Gunnars Reynis Sveinssonar
var ráöskona og hann kom um helgar
meö plötur á staöinn. Viö hlustuðum á
sendingar Voice of America ætluöum
Austur-Evrópu og fengum þannig aö
heyra þaö nýjasta í jassinum á þeim
tíma. Þá var cool-jassinn allsráöandi
og Willis Connor útvarpsmaöur sá
okkur fyrir jassi meö Mulligan, Getz,
Modern J azz Quartet og ööru. ”
— Hvernig stundar þú þessa dægra-
dvöl. Hlustar þú á tónlist öllum
stundum eöa einbeitir þú þér aö tónlist-
inni í hvert skipti sem þú setur plötu á
fóninn?
„Eg hlusta frekar h'tiö ef ég er aö
gera eitthvað sérstakt. Ef ég bregö
plötu á fóninn og er aö fást viö eitthvaö
þá vel ég tónlist sem ég gjörþekki. En
yfirleitt einbeiti ég mér aö tónhstinni.
Þess á milli finnst mér mikils viröi aö
hafa þögn í kringum mig.”
— Feröu oft utan gagngert til aö
faraátónleika?
„Áöur en ég varö fjölskyldumaður
og var nýbúinn í námi geröi ég töluvert
af því. Eg fór á hátíöir á hverju
sumri. Þegar ég var kennari í Þor-
lákshöfn sagöi ég skólanefndinni þegar
ég var ráöinn aö ég yröi aö fá frí ef
Ellington spilaði í Evrópu. Og þeir
sættu sigviö það!”
— Hvaöáttþúmikiöaf plötum?
„Égáekkimikiö! Egerekkiástríöu-
fullur piötusafnari. Ekki lengur. Það
er ekki hægt fyrir fjölskyldumann aö
vera safnari á íslandi. Ég kaupi allt
meö sumum meistaranna eins og
Elhngton, Armstrong og Miles Davis
en aö ööru leyti safna cg ekki kerfis-
bundiö. Ég reyni samt auövitað aö
fylgjast með því sem er aö gerast og
kaupi þaö sem ég tel áhugavert. Jú,ég
kaupi líka tímarit, ööru vísi er ekki
hægt aö fylgjast með. Núna kaupi ég
Down Beat, Jazz Journal og danska
blaöiöM.M.”
Að svo búnu slæ ég botninn í spjall
mitt viö Vernharö og vona aö lesendur
séu einhvers vísari um þá dægradvöl
aöhlusta á jass.
ás
Vinsælasta dægradvöl í heimi er
líkast til tónlistin. Milljónir manna
um ahan heim frá Vladivostok til
Skagastrandar njóta tónlistar á einn
eöa annan hátt daglega. Jónmundur
á Skagaströnd hefur ótal möguleika
til aö njóta tónhstar en e.t.v. eiga
Evgení í Síberíu og Ntitsju í Namibíu
ekki jafnfjölbreytilega möguleika til
aö ástunda þessa dægradvöl. Hér á
Islandi eru hljómflutningstæki og út-
vörp almenningseign og jafnframt
htt kostnaðarsamt aö kaupa hljóö-
færi.
En þaö er öldungis ekki sjálfgefið
að Ntitsju vinur okkar í Namibíu uni
sér ekki jafnvel og Jónmundur við
þessa dægradvöl enda þótt hann
muni aldrei eignast „hi-fi stereo”
eöa rafmagnsgítar. Til aö njóta tón-
listar þarf ekki aö eiga einn einasta
eyri. Margt af því bitastæðasta í tón-
listinni á rætur sínar aö rekja til
kúguðustu þjóöa og stétta í veraldar-
sögunni. Blús-tónlist, flamenco, jass,
sálmasöngur, jafnvel karlakóra-
söngur, öll þessi tiibrigöi tónhstar
eiga rætur sínar aö rekja til hinna
kúguöu. Og vitaskuld hafa kóngar,
aðalsmenn og borgarar lagt myndar-
legan skerf til tónlistarinnar.
Hvort sem þaö er á akrinum,
þrælamarkaöi, kóngshöll, kjarnorku
stöö eöa dísilstilhngu Jónmundar,
ahtaf er tónlistin nálæg. Otbreidd-
ustu fjölmiðlarnir, útvarp, sjónvarp
og jafnvel dagblööin.gera tónhstinni
myndarleg Skil. 50—70% dagskrár
útvarps er helguö tónhst. Sjónvarpið
notar tónlist til uppfylhngar og í sér-
stökum þáttum. I kvikmyndum
þykir sjálfsagt að nota tónlist tU aö
auka áhrifamáttinn. Jafnvel dag-
blööin hafa á sínum snærum sérfræð-
inga í öUum vinsælustu tónlistar-
formunum. MUljónir leika á hljóö-
færi, syngja í kórum eöa raula í bað-
inu.
Til aö sinna vinsælustu dægradvöl í
heimi eru þúsundir manna sem hafa
þann starfa aö leika og syngja öðrum
til dægrastyttingar og listrænnar
fuUnægingar. I kringum sjálfa
sköpunina og neysluna eru miUjónir
manna sem vinna á einn eöa annan
hátt við þetta fyrirbæri: plötusölu-
menn, tónleikahaldara r, þjónar,
hljóðfærasmiðir, hljómtækjahönnuö-
ir, auglýsingaskrumssérfræöingar,
hljóöfærastiUingarmenn og svo
framvegis. Meira aö segja tónlistar-
ráöherrar! Á vorum dögum er vita-
skuld allt söluvara og e.t.v. er tón-
listin besta dæmiö.
í Dægradvöl aö þessu sinni er rætt
viö þrjá einstakhnga sem njóta tón-
hstar sér til dægradvalar. Og meira
en þaö.
Vernharður Linnet er einn af
svoköUuöum jassgeggjurum. Auk
þess aö njóta tónhstar með aöstoö
vandaöra hljómflutningstækja er
hann ekki aðeins fastagestur á öllum
jasstónleikum hér á landi heldur er
hann oft og tíöum einn af þeim sem
heldur tónleikana. Hann hefureinnig
Tónlist
Texti:
Árni Snævarr
margoft fariö utan gagngert tU aö
fara á tónleika — og hefur á þann
hátt kynnst mörgum þekktustu jass-
leikurum heimsins í dag. Vemharð-
ur er formaður félags jassáhuga-
manna, J azzvakningar.
Guöni Guðmundsson er þekktur
maöur hér í bæ, aö vísu ekki aöahega
fyrir tónhstarástundun heldur fyrir
aö vera rektor Menntaskólans í
Reykjavík og enskukennari þar um
árabU. Þaö hefur vissulega ekki
farið framhjá nemendum hans þar
að Guöni er söngelskur maður. Á
hverju vori stjórnar hann f jöldasöng
á stúdentaútskrift og aö auki telur
hann ekki eftir sér aö raula lagstúfa
til aö koma enskum oröum og orðatil-
tækjum til skila. Hann er aö auki
mikill aðdáandi klassískrar tón-
listar, kórsöngs og ekki síst óperu.
Guöni Rúnar Agnarsson er þriðji
viömælandi okkar í dag. Hann er Ula
haldinn af tónlistarbakteríunni og
hefur um langt skeiö breitt út
uppáhaldstónlistarstefnur sínar á
öldum ljósvakans og meö því aö taka
þátt í hljómleikahaldi. Jafnframt á
hann Ukast til eitt digrasta plötusafn
landsins. Viö ræöum viö Guðnana tvo
og Vemharö hér á opnunni og for-
vitnumst mn þaö hvernig þeir líta á
þessa dægradvöl og hvemig þ.eir
stunda hana.
FORFALLINN EFTIR
FYRSTA SÓLÓIÐ