Dagblaðið Vísir - DV - 15.01.1983, Blaðsíða 6

6
DV. LAUGARDAGUR15. JANUAR1983.
Þannig lita tækin út i klefanum.
Lengst til vinstriá myndinnier tæki
sem mælir þrýsting en i þvi prófi
þarf barnið ekkert að gera, því tæk-
ið vinnur sjáift. í þessum klefa fara
fram fimm mismunandi próf á
heyrninni. Einnig hefur stöðin tæki
til umráða þar sem viðkomandi þarf
engu að svara. Kemur það sór vel
t. d. fyrir ungbörn og vangefin börn.
Til að geta sóð innra eyrað, hijóðhimnu, hamarskaft og fíeira er sórstök
smósjó. Á smósjónni er gert ráð fyrir að foreidri barnsins geti sóð innra
eyra barnsins ásamt lækninum og getur hann útskýrt og sýnt hvar
meinið er ef um það er að ræða.
Eftir að læknirinn hefur skoðað barnið ferþað inn i sórstakan hijóðein-
angraðan klefa þar sem mæling fer fram. Foreidri getur setið hjá barn-
inu ó rnoðan rannsóknin fer fram. Heyrnartœki er sett á barnið og úrþvi
koma ýmisleg hljóð, t.d. stillimyndahljóð sjónvarpsins. Hljóðin koma
með smábiH og misjafnlega hóvær. í hvert sinn sem barnið heyrir hijóð
ó það að segja jó. Efbarnið er feimið geturþað fengið í hendur smótæki
og ýtir það þá á takka þegar hljóðin koma ístað þess að svara. Hjúkrun-
arkona fylgist með ó öðru tækihvort barnið svarar hljóðunum rótt.
Yfiriæknir byrjar á þviað skoða eyru barnsins. . . ■ ■ -og síðan hálsinn. Það kom iIjós að kirtlar voru í fínu lagisvo og ytra eyra. Eftir öll
. prófin úrskurðar yfiriæknir hvort frekari rannsóknar er þörf eða hvort viðkomandi
þarfá heyrnartœki að halda.
DV kaniiar starfsemi Heyrnar- og tal ineinastöð varinnar:
Þar heíur verið gert
átak í greinmgu
heyrnarskemmda
Undanfarin ár hefur orðið ör þróun
hér á landi við greiningu heymar-
skemmda og heldur sú þróun stöðugt
áfram. Er svo komið að öll börn sem
fæöast á Fæðingardeild Landspítalans
eru heymarmæld á þriðja degi eftir
fæðingu. Það er nýjung sem hefur
reynst ákaflega vel og miklar vonir
eru bundnar viö.
Heyrnarmælingar fóru fram í
Heilsuvemdarstöð Reykjavíkur frá
árinu 1962 og þjónaði sú deild öllu Stór-
Reykjavíkursvæöinu. Einnig var
Heymarhjálp starfandi sem þjónaöi
landsbyggðinni. Þessar tvær deildir
voru sameinaðar og 1. janúar 1979 tók
til starfa Heymar- og talmeinastöðin.
Fyrst um sinn haföi stöðin aösetur í
kjallaranum í Heilsuvemdarstöðinni
eöa þangað til í júni 1980 er hún fékk
efstu hæð Valhallar, húss Sjálfstæðis-
flokksins, til umráða. A síðasta ári
leituðu sex þúsund manns til Heymar-
og talmeinastöðvarinnar og sífellt
fjölgar þeim sem þangað leita.
En hver er starfsemi stöðvarinnar
og hver getur leitað þangaö? Til að fá
svör við þeim spurningum fékk
Helgarblað DV að heimsækja stöðina
og ganga í gegnum þær prófanir sem
gerðar eru. Mjög stór hluti þeirra sem
þama koma em foreldrar með böm
sín. Við ákváðum því að fara með
tæplega f jögurra ára gamalt barn með
okkur í prófið, en fyrst var rætt við
yfirlækninn Einar Sindrason.
Enga tilvísun
„Hingað þarf fólk ekki að koma með
tilvísun. Það hefur aöeins samband við
okkur og pantar tíma,” sagði Einar.
,,Það getur þó verið að biðtími sé allt
aðtveir mánuðir.”
— Hvenær eiga foreldrar að koma
með börn sín í heyrnarmælingu?
,,Ef nokkur grunur er um að heyrn
eða tal sé í ólagi ber að koma meö
barnið í rannsókn. Oftast er það þannig
að móðirin hefur á réttu aö standa
varðandi barnið. Það er einungis aö
panta tíma og síðan er barniö
rannsakað. Fyrsta skrefiö er að kíkja í
eyru, nef og munn bamsins. Ég er með
smásjá þar sem ég sé innra eyraö.
Síðan fer bamiö í heyrnarmælingu. Ef
um tal er að ræða fer fram raddbanda-
skoöun.
Hér fer fram skoðun og sjúkdóms-
greining. Þá er fræðsla fyrir foreldra
og upplýsingar. Ef viö finnum eitthvaö
að barninu gefum við tilvísun til sér-
fræðings.
Eftir að sjúkdómsgreining hefur
farið fram sendum við upplýsingar til
heimilislæknis, sérfræðings ef við-
komandi þarf til hans, til skóla bams-
ins og síðast en ekki síst höfum við upp-
lýsingar um alla sem hingað hafa
leitað. Löggiltar stofnanir hafa rétt á
að fá þær upplýsingar.
Engin talmeðferð
Ein algeng orsök til að fólk leiti
hingaö með böm sín er talið en börn
þurfa þá að vera orðin fjögurra ára
gömul, jafnvel fimm, sex ára. Þá er
venjulega talkennari sem tekur við
barninu og rannsakar þaö frekar. A
vegum stöðvarinnar er engin talmeð-
ferð, eingöngugreining.
Eg get nefnt sem dæmi talmeinastöð
á NJótlandi þar sem ég þekki til og
þjónar fimm hundruð þúsund manna
héraði, sem viðmiðun við okkur hér.
Miðað við þá stöð þyrftu tuttugu
manns að starfa hér en við emm með
einn mann. Að vísu höfum við nýlega
fengið leyfi fyrir annarri stöðu og fáum
við í hana mann núna eftir áramótin.
Annars höfum við notið velvildar
stjómvalda og emm allvel búin
tækjum sem öll eru mjög dýr. Einnig
erum við ánægö með aðstöðu okkar
hér,” sagði Einar.
— Hvað með alvarlegri heyrnartil-
felli?
„Hjá okkur er meöferð á varanlegu
heymarmeini. Ef um alvarlega
heyrnarskemmd er að ræða á innri
eyra sem er ólæknanlegt sjáum við um
að útvega heymartæki og þau hjálpar-
gögn sem nauðsynleg eru. Við tökum
mál af eyrunum því heymartæki þurfa
að passa eins og falskar tennur. Það
þarf að velja heyrnartækin en þau eru
mjög mismunandi þó þau líti öll eins
út. Þá sjáum við um viðgerð á
heyrnartækjum og að kenna fólki á
þau. Það getur verið mikið verk aö
kenna gömlu fólki á slík tæki enda á
það fólk mjög erfitt með að aðlagast
nýjumhlutum.
Heyrnartæki
á fyrsta ári
Nýburaathuganir okkar eru mjög
gagnlegar fyrir þá sem em með
meðfædda heyrnardeyfu. Það skiptir
miklu máli aö byrja notkun á heyrnar-
tækjum áður en bamið verður
ársgamalt.
Fyrir utan börn er stærsti hópurinn
sem hingað kemur eldra fólk og fólk
sem vinnur í hávaða. Það hefur
einmitt veriö gert átak í heyrnarmæl-
ingum á vinnustööum sem viö frám-
kvæmum og verður gert stórt átak í