Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.1984, Síða 8

8
DV. FÖSTUDAGUR 3. FEBRUAR1984.
Neytendur Neytendur Neytendur Neytendur «
GREIÐSLUKORT
„SPORI
RÉnA
Án,f
„Þetta er aö mínu mati spor í rétta
átt. Því er ekki aö leyna aö kaupmenn
hafa orðiö miklar áhyggjur af þessum
viöskiptahætti. Mér sýnist aö meö
tiilögu Verölagsráös sé verið að
leiörétta þaö misræmi sem veriö hef ur.
Þaö er aö sjálfsögöu korthafinn sem á
að borga kostnaðinn viö þessi viö-
skipti, annaö er ekki sanngjamt. Aö
öðrum kosti er ljóst aö kostnaðurinn á
eftir aö fara út í verðlagið og bitna á
öilum neytendum,” sagði Magnús L.
Finnsson, framkvæmdastjóri Kaup-
mannasamtaka Islands, þegar DV
spurði hann álits á þeirri tillögu sem
kom fram á fundi Verðlagsráðs sl.
mánudag.
Magnús sagöi ennfremur aö þóknun,
sem kaupmenn greiddu nú vegna þess-
ara viðskipta.væri of há.Reyndar voru
geröir samningar milli kaupmanna og
Visa Island þegar Visa hóf starfsemi
sína hér innanlands. Þessir samningar
leiddu til þess aö prósentuhlutfallið,
sem kaupmenn eiga aö greiða,
lækkaöi. Og þessi lækkun hjá Visa varö
svo aftur til þess aö Kreditkort sf.
lækkaði prósentuhlutfallið hjá sér
þannig aö segja má aö samkeppni ríki
milli þessara tveggja fyrirtækja. En
kaupmenn yröu að hugsa fram í
tímann og búast mætti viö að þessi við-
skipti ættu eftir aö aukast. Þóknunin,
sem kaupmenn þurfa aö greiöa, er enn
of há og viö núverandi ástand sjá ka up-
menn ekki aö pláss sé fyrir þessa
þjónustu.
Magnús sagðist vita aö þessi mál
væru til umræöu í öörum löndum og í
Bandaríkjunum, þar sem notkun
greiöslukorta er mjög mikil, væru
vangaveltur um þaö aö færa kostnaö-
inn yfir á korthafana sjálfa.
Aöspuröur hvort ekki væri eölilegt aö
kaupmenn greiddu fyrir þessa þjón-
ustu, þar sem hún kæmi í stað þess aö
þeir þyrftu aö láta viðskiptavini sína
skrifa hjá sér, sagði Magnús aö það
væri ekki svo algengt að kaupmenn
létu skrifa hjá sér og því síöur væri
gert ráö fyrir því í verölagningunni.
Þaö væru einstakar verslanir sem
leyfðu aö láta skrifa hjá sér og væri
þaö fyrst og fremst arfleifö frá fyrri
tímum þegar slík viöskipti voru
algeng. Aðalatriðiö væri þaö aö við
óbreytt ástand myndi þessi aukni
greiösluþungi á kaupmönnum koma
fram í hækkuðu verðlagi.
Greiðslukortin viröast ætla aö
veröa óþrjótandi umræöuefni.
Síöastliöinn mánudag samþykkti
Verölagsráö á fundi sínum aö mæl-
ast til þess viö stjórnvöld aö settar
yrðu ákveðnar reglur um greiöslu-
kortanotkun. Einnig er gert ráö fyrir
því aö þar veröi ákvæöi sem geri ráö
fyrir því aö kostnaöur samfara
greiöslukortum færist í auknum
mæli yfir á greiðslukortahafana
sjálfa. Þessi ákvöröun Verölagsráös
er í beinu framhaldi af þeirri tillögu
sem Asmundur Stefánsson og Snorri
Jónsson komu meö á síöasta fundi
Verölagsráös. TiUagan var þess
efnis aö þeir kaupmenn, sem eru
meö greiðslukortaþjónustu, gefi
staðgreiðsluafslátt þeim viöskipta-
I samþykkt þeirri, er gerö var á
fundi Verðlagsráös um greiöslukort,
er gert ráð fyrir því aö stjórnvöld
setji löggjöf um almenna notkun
greiöslukorta og þar veröi tryggt aö
jtostnaður samfara kortunum faUi
ekki á aðra neytendur en þá sem
nota greiðslukort.
vinum sínum sem ekki hafa greiðslu-
kort en staðgreiða vörurnar. Bak-
grunnur þessarar tiUögu var sá aö
ekki væri réttmætt aö mismuna viö-
skiptavinunum. Auk þess sem
greiðslukortahafar fá langan
greiðslufrest greiöa kaupmenn
ákveðiö prósentuhlutfaU tU greiðslu-
kortafyrirtækjanna. Fyrst þeir gætu
veitt þessum viöskiptavinum sínum
þessa þjónustu væri eöUlegt að veita
einnig öðrum sem staögreiða afslátt.
Þá hefur Innkaupasamband mat-
vörukaupmanna einnig sent frá sér
yfirlýsingu þar sem fariö er fram á
að kostnaðurinn samfara greiðslu-
kortaviöskiptum veröi færður á herö-
ar greiðslukortahafanna.
Neytendafélag Reykjavíkur og ná-
Þá er einnig gert ráð fýrir því aö
Verðlagsráð hefji viöræöur viö
greiöslukortafyrirtækin um breyt-
ingar sem verður að gera á sam-
starfssamningum þeim er þau gera
viö kaupmenn. Þar segir aö söluaðil-
ar eigi aö veita korthöfum sömu víö-
skiptakjör og þjónustu og þeir veita
„Eg tel aö það sé ekki nauðsynlegt
aö setja löggjöf un notkun greiöslu-
korta. Löggjöf, sem yröi sett af stjóm-
völdum, gæti torveldaö framgang
þessara mála. Þaö eru fyrst og fremst
þeir aðilar sem hlut eiga að máli og
þeir sem reynslu hafa í þessum málum
sem eiga aö setja reglur um greiðslu-
kortaviöskiptin. Slíkum reglum væri
hægt að breyta án mikillar fyrirhafnar
ef svo bæri undir,” sagöi Arni Áma-
son, framkvæmdastjóri Verslunar-
ráðslslands.
Að sögn Arna vinnur Verslunarráö
nú aö því aö skilgreina ýmis atriði í
sambandi viö greiðslukortaviöskipti.
Þetta er gert í samvinnu við aðra aðila
sem hlut eiga aö slíkum viöskiptum,
s.s greiöslukortafyrirtækin tvö sem
hér em starfandi og Kaupmannasam-
tökin. Þaö em ýmis atriöi varðandi
greiöslukort sem þarf aö kanna og
samræma á milli fyrirtækjanna
grennis telur rétt aö lög verði nú
þegar sett um greiöslukortaviöskipti
þar sem réttur neytenda veröi
tryggður, bæöi þeirra sem nota slík
kort og eins hinna sem ekki notfæra
sérþessa þjónustu.
Þaö hefur ekki fariö fram hjá nein-
um aö viðskipti meö greiöslukortum
hafa fariö mjög vaxandi hér á landi
en enn sem komið er virðist þetta
nýja greiðslufyrirkomulag ekki vera
komið í varanlegar skoröur svo allir
megi vel við una. Þær ályktanir, sem
nefndar hafa veriö hér aö framan,
stefna allar í sömu átt, þ.e. að settar
veröi ákveðnar reglur þar sem ekki
orkar tvímælis hvemig stunda eigi
þessi viöskipti.
-APH
viðskiptavinum sem greiða í reiöufé.
Þetta atriði samningsins er taliö
binda hendur kaupmanna sem vilja
t.d. veita viðskiptavinum sínum
staögreiðsluafslátt og hindra fram-
kvæmd tillögu Verölagsráös.
APH
tveggja. Þessi atriöi beinast m.a. aö
atriðum sem enn eru óljós í notkun
kortanna. Það er t.d. í tilfellum þar
sem er boöið upp á afslátt í verslunum,
stúdentaafslátt t.d., þar sem ekki er
ljóst hvort mégi nota greiðslukort.
Einnig em nokkur vafaatriöi í sam-
bandi við hvemig nota eigi greiðslu-
kort þegar boöiö er upp á afborgana-
viöskipti.
Um þaö hvort ráölegt væri aö færa
kostnaöinn af greiðslukortunum yfir á
korthafna sjálfa sagði Ámi aö
almenna reglan væri sú þar sem
greiðslukort væm í notkun aö fyrirtæki
greiddu þóknun fyrir þá þjónustu sem
kreditkortafyrirtækin veittu. Þaö væri
því nokkuð erfitt fyrir Islendinga aö
fara aö breyta reglunum. Með því
yröi Island komiö á skjön við heiminn.
Hingaö kæmu erlendir feröamenn sem
notuðu þessi kort og spurningin væri
því hvemig ætti aö meðhöndla þá.
-APH
„Viljum
læra af
reynslu
Dana”
Aö sögn Bjöms Líndals, deildar-
stjóra í viöskiptaráöuneytinu, liggja
nú fyrir í ráöuneytinu tvenn drög aö
fmmvörpum þar sem fiallað er um
greiöslukort.
Á miöju árinu 1982 fól viöskiptaráðu-
neytið Seölabankanum aö útbúa laga-
frumvarp sem sneri eingöngu aö sjálf-
um greiöslukortafyrirtækjunum.
Efnisatriöi þessa fmmvarps skipta
hins vegar ekki miklu máli nú sé litiö
til framvindunnar síöastliðna mánuöi,
þ.e. aö bankarnir hafa nú með höndum
útgáfu greiöslukortanna.
I þessu frumvarpi var m.a. gert ráð
fyrir því aö bankaeftirlitiö heföi eftirlit
meö þessum fyrirtækjum. Slíka
heimild verður væntanlega að finna í
frumvörpum aö nýrri bankalöggjöf
sem ætlunin er aö leggja fyrir Alþingi
á næstunni.
Ennfremur liggja fýrir drög aö_
frumvarpi um afborgunarviöskipti. I
þessum drögum er m.a. fjallað um
greiöslukort. Þessi drög hafa verið
send ýmsum aðilum til umsagnar.
Drögin eru í megindráttum samin eftir
danskri fyrirmynd en fyrir tæpu ári
tóku í Danmörku gildi lög sem nefnast
„Lov om kreditköb”. Þessi lög eru
fyrst og fremst samin til aö vernda
hagsmuni neytenda við margskonar
afborgunarkaup.
Umsagnir flestra aöila hafa nú bor-
ist ráöuneytinu og kom fram nokkur
gagnrýni á ýmis ákvæöi laganna og sú
skoðun aö skoöa bæri drögin í heild bet-
ur. Þess vegna hefur veriö ákveðiö aö
bíöa um stundarsakir og kanna hver
reynsla Dana hefur oröiö í sambandi
viöþessilög.
Björn Líndal sagöi ennfremur að
ráöuneytiö myndi aö sjálfsögðu taka
ábendingar Verðlagsráðs til athugun-
ar. -APH
Hóflegar
úttektir á
greiðslu-
kortin
„Þaö hefur verið nokkuð jöfn notkun
á kortunum og enginn virðist hafa far-
iö yfir leyfileg úttektarmörk. Eg
reikna með að uppgjörið núna
veröi eins og þaö hefur verið áður hjá
okkur,” sagöi Gunnar Bæringsson,
framkvæmdastjóri Kreditkorta sf.,
þegar DV spurði hann hvort búast
mætti við einhverjum greiðsluöröug-
leikum hjá korthöfunum. Mikiö hefur
veriö um þaö rætt aö kreditkortin hafi
verið skammgóöur vermir yfir jólin og
nú sé komið að skuldadögunum en aö
sögn Gunnars virðist fólk hafa haldiö
sig við leyfilegar úttektarupphæöir.
Þess ber þó aö gæta að fólk getur samt
sem áöur lent í vandræðum meö aö
borga ef þaö hefur ekki gert nákvæmar
ráðstafanir hvaö snertir greiöslur.
Hjá Visa Island var sömu söguna aö
segja. Aö sögn Einars S. Einarssonar
var mjög góö dreifing á úttektunum og
virtist sem fólk hefði tekiö út á kortin
mjög hóflegar upphæðir og ekki liti út
fyrir að fólk hefði kollkeyrt sig á þessu.
Næstkomandi mánudag reiknast
dráttarvextir hjá báöum þessum fyrir-
tækjum. Eölilega heföu dráttarvext-
irnir átt að reiknast hjá Visa Island 2.
þessa mánaöar en ákveðið var að
reikna ekki dráttarvexti fyrr en 6.
febrúar vegna óviöráöanlegra seink-
ana á útsendingu tilkynningaseðla.
-APH
-APH
Upplýsingaseðill!
til samanburðar á heimiliskostnaði!
i
Hvað kostar heimilishaldið?
Vinsamk’Ka sendið okkur þcnnan svarseðil. Þannig eruð þér orðinn virkur þálttak- |
andi í upplVsingamiðlun meðal almennings um hvert sé meðaltal heimiliskostnaðar j
fiölskyldu af sömu stærð og vðar. Þar að auki eigið þér von um að fá nvtsamt heimilis-
íæki.
Nafn áskrifanda
Heimili
Simi
Fjöldi heimilisfólks
Kostnaðurí janúar 1984.
fvíatur og hreinlætisvörur kr.
Annað kr.
Alls kr.
í
Flestir spá því að uotkun greiðslukorta cigi eftir að aukast. En hvenær ástandið verður cins og á þessari mynd er
erfitt að segja um að svo stöddu.
SAMÞYKKT VERÐLAGSRÁÐS
UNNIÐ AÐ SAM-
RÆMINGU REGLNA
UM GREIDSLUKORT