Dagblaðið Vísir - DV - 03.02.1984, Qupperneq 12

DV
Frjálst.óháÖ dagblað
Ú-tqáfufclag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastióri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoöarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍDUMÚLA 12—14. SÍMI 66611. Auglýsingar: SÍDUMULA 33. SÍMI 27022.
Afgreiósla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 86611.
Setning, umbrot, mynda- og plótugerö: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12. Prentun:
Árvakur hf„ Skeifunni 19.
Áskriftarveröá mánuði 250 kr. Verð í lausasölu 22 kr.
Helgarblaó25kr.
DV. FÖSTUDAGUR 3. FEBRUAR1984.
Verðbólgu-
skepnan af líf uð
—en hvað tekur við?
Barist um bankastjóra
Bankastjórastööur virðast eftirsótt hnoss, ef marka
má það írafár í hvert skipti sem slík staða losnar. Nú er
bitist um bankastjórastöðu í Búnaðarbankanum og er það
í annað skipti á stuttum tíma. Einhver kynni að halda að
það væri ekki sérlega skemmtilegt starf að neita
hjálparþurfi fólki um lánafyrirgreiðslu eða skammta því
fé úr hnefa út á yfirdrátt í Seðlabankanum. En eflaust eru
bankastjórar vel launaðir og svo þykir það fínt. Menn
vilja vera fínir á íslandi. Þess vegna skipta stjórnmála-
flokkarnir þessum bitlingum á milli sín eftir lögmálum
samtryggingarinnar og rífast síðan um það innbyrðis,
eins og litlir krakkar, hver jir hreppi hnossið.
Framsóknarmenn urðu sér til athlægis á dögunum
þegar flokkurinn gerði upp á milli þriggja sauðtryggra
flokksmanna, án þess þó að sá erindisrekstur bæri
árangur.
Framsóknarformaðurinn mælti með Hannesi Páls-
syni, bankaráðið valdi Stefán Pálsson og sá þriðji, Stefán
Valgeirsson, fór í fýlu.
Stefán er enn í fýlu vegna þess að hann vildi að þing-
flokkur framsóknarmanna greiddi atkvæði um það hver
skyldi verða bankastjóri í Búnaðarbankanum. Þó situr
þessi alþingismaður í bankaráðinu og mun vera for-
maður þess.
Nú hefur það gerst að Magnús Jónsson frá Mel er fall-
inn frá og Sjálfstæðisflokkurinn telur sig eiga sætið. Þing-
flokkur sjálfstæðismanna hefur samþykkt að mæla meö
Lárusi Jónssyni alþingismanni og formaður flokksins til-
kynnt bankaráðinu þá samþykkt.
En þá bregður svo við að Stefán Valgeirsson snýr við
blaðinu. Nú er hann á móti því aö flokkarnir séu aö skipta
sér af stöðveitingunni.
Nú er principið fokið út í veöur og vind og nú skal
hengja bakara fyrir smið. Úr því Framsóknarflokkurinn
hunsaði sinn eigin þingmann og bankinn valdi annan
framsóknarmann en þann sem flokkurinn vildi, hefur
Stefán Valgeirsson valið þann kost að ná sér niðri á Sjálf-
stæðisflokknum með því að þvælast fyrir skipan Lárusar.
Allt er þetta heldur skondið og aftur eru flokkarnir að
verða að athlægi. Þeir geta ekki einu sinni komið sér sam-
an um að hafa „system í galskapet”. Þeir slá eign sinni á
embætti ríkisstofnana en þykjast samt vilja lúta niður-
stöðum bankaráðanna. Þeir þykjast hafa princip en gera
eitt í dag og annað á morgun. Stefán Valgeirsson vill
ýmist að flokkarnir ráði bankastjórana eða hann vill ekki
að flokkarnir ráði bankastjórana.
Það er leitt þegar góðir menn og gegnir dragast inn í
slík hrossakaup, eins og þau sem nú eiga sér stað. Lárus
Jónsson er hinn mætasti maður og hefur sér ekki annað til
saka unnið en þiggja tilnefningu flokksbræðra sinna.
Enda snýst þessa deila heldur ekki um hans persónu.
Hún snýst hins vegar um það hvort flokksræði eigi að
ríkja þegar kemur að veitingu áhrifamikilla embætta.
Allt þetta vandræðalega brölt, misheppnuð og heldur illa
þokkuð afskipti flokkanna af málefnum og stöðuveit-
ingum í Búnaðarbankanum eru sennilega fjörbrot
þeirrar samtryggingar sem hefur ríkt. Flestum er að
verða ljóst að flokkspólitískar stöðuveitingar tilheyra for-
tíðinni og ganga ekki í nútímaþjóðfélagi, þar sem fólk vill
vinna sig upp í stöðum í krafti þekkingar og starfshæfi-
leika. Bankamenn eru bankamenn og pólitíkusar eru
pólitíkusar. Því fyrr sem menn viðurkenna þessa stað-
reynd því betra, bæði fyrir bankana og flokkana.
ebs
Veröbólgan er til komin vegna
dekurs stjórnvalda viö þá sem stjóma
atvinnulífi þessa lands af stakri sér-
gæsku. Þaö er komið í veg fyrir sam-
keppni á innlendum og eríendum
mörkuöum meö ýmiss konar sam-
tryggingu og auöhringamyndun.
Verslunin og iönaöurinn skrúfa upp
verðlagiö og gengiö er fellt fyrir fisk-
iönaöinn. t fáum oröum sagt er þetta
uppskriftin að íslensku veröbóigunni.
Gjafafé var deilt út
A bernskuárum sínum malaði
íslenska veröbólgan gull fyrir atvinnu-
rekendur meö því aö skerða verðgildi
launa og breyta fjárfestingarlánum í
gjafir. Verkalýöshreyfingunni tókst þó
oft að sporna nokkuð viö skeröingu
verögildis launanna meö því aö knýja
fram visitölubindingu þeirra.
Þrátt fyrir þaö streymdi gjafafé
áfram úr bönkum og sjóöum í formi
óverðtryggðra lána. Alþýöan fékk
drjúga mola af boröum húsbændanna
sem óverötryggð víxillán, húsnæöis-
málastjórnarlán og námslán.
Atvinnurekendur notuöu sumt af
gjafafénu til aö reka heimili sín meö
sæmilegri reisn. Meirihlutinn fór þó í
bíræfnar fjárfestingar í fiskiskipum,
fiskiöjuverum, verslunarhöllum, skrif-
finnskumusterum o.fl.
Margar af gjafafjárfestingunum
skiluöu dágóöum gróða sem sást þó
Þorvaldur örn Árnason
lIffrædingur, starfar hjA
menntamAlarAðuneytinu.
stuölar reyndar hvort tveggja að sóun
verömæta, en hverju munar þaö þegar
hagur höfðingjanna er annars vegar?
Eins og mönnum er kunnugt eru
skattalögreglan og dómskerfiö nær
óstarfhæf þannig aö stór skattávika-
mál, sem uppvís veröa, dagar flestöll
uppi. Pöbullinn borgar sem sagt skatt-
ana en litlu sólkonungarnir eru skatt-
frjálsir eins og í Frakklandi foröum.
Almenningur reyndi vissulega aö
læra listir húsbændanna. Langar
biöraöir mynduöust hjá banka-
stjórunum og þeir heppnustu eignuöust
veglegar villur og lúxuskerrur og
ferðuðust til suðrænna landa á
óverðtryggðum víxlum, Launamenn
beittu töfrabrögöunum á sína eigin
sjóði, lífeyrissjóöina, og úthlutuðu sér
óverötryggöum lánum úr þeim á
kostnaö lífeyrisþega.
Þá varö til máltækið „glötuö er
geymd króna” og efnahagurinn
blómstraöi.
hvergi á skattaskýrslum. Skattalögin
eru nefnilega svo haganlega gerö aö
gróöi fyrirtækja er að mestu skatt-
frjáls. Þaö tekst einkum meö því að
hafa fjárfestingar skattlausar og leyfa
afskriftir langt umfram þarfir. Þetta
Svo kom að skuldadögum
Góðæri þetta gat ekki varaö enda-
laust. Sparifjáreigendur uppgötvuðu
einn af öörum aö það var verið að fé-
fletta þá. Þá fór margt gamalt fólk í
gröfina án þess aö hafa uppgötvaö aö
sparifé þess var oröið að verðlausum
pappír.
Nú tóku margir þaö til bragös aö láta
Dýrmætt starf
ungmenna- og
íþróttahreyfingar
— opið bréf til alþingismanna og forystu ÍSÍ og UMFÍ
Málefni ungmenna- og íþrótta-
hreyfingarinnar eru nú til meðferöar á
Alþingi Islendinga. Af því tilefni vil ég
undirritaöur vekja athygli á eftirfar-
andi:
Iþróttalög voru síðast endurskoöuö
af Alþingi fyrir tæpum 30 árum eöa 7.
apríl 1956. Þau skiptast í 6 kafla og
fjalla m.a. um: stjórn íþróttamála í
landinu, íþróttasjóö, íþróttir 1 skólum,
réttindi til íþróttakennslu, frjálst
íþróttastarf og ýmis ákvæði. Lögin í
sjálfu sér hafa verið ágæt og þjónaö
sínum tilgangi en þróun þjóðfélagsins
hefur á fyrrnefndu tímabili veriö svo
ör að endurskoðun og aölögun hlýtur
aö vera tímabær.
Þaö er öllum ljóst aö starf ung-
menna- og íþróttahreyfingarinnar frá
upphafi hefur veriö þjóöinni dýrmætt.
Svo mun einnig verða um ókomin ár og
jafnvel enn mikilvægara eftir því sem
tímar líöa. Stór hluti þjóðarinnar er fé-
lagsbundinn í íþróttahreyfingunni og
þeir eru fáir sem ekki tengjast starfi
hennar á einhvem hátt.
Frœðslustarf
Mikill meirihluti barna og unglinga í
landinu veröur fyrir uppeldisáhrifum
viö leik og störf í íþróttafélögunum ein-
Kjallarinn
Hermann Níelsson
formaður UÍA
mitt á mikilvægu mótunarskeiöi
einstaklingsins. Þaö er því brýnt aö
hreyfingunni veröi gert kleift aö halda
úti góðu fræðslu- og menntunarstarfi,
sérstaklega fyrir væntanlega leiðbein-
endur sem margir hverjir eru fyrir-
myndir æskufólks. Margt væri hægt aö
bæta og efla ef fjárhagslegur grund-
völlur væri fyrir hendi. Eg vil nefna
hér eitt dæmi um málaflokk sem mikiö
er til umræöu þessa dagana. Meö átaki
í fræðslumálum leiöbeinenda væri
hægt að samræma aðgerðir gegn notk-
un og útbreiðslu ávana- og fíkniefna.
Greinarhöfundur dvaldist viö nám í
Svíþjóö fyrir tveimur árum og varö
vitni aö jákvæðri tilraun í sveitarfélag-
inu Lidingö í Stokkhólmi. Þar tóku fé-
lögin sig saman og héldu fræðslufundi
og námskeið fyrir alla þjálfara bama
og unglinga í sveitarfélaginu. Var þar
rætt um áfengisneyslu unglinga,
orsakir og afleiöingar. Síöan ákváöu
leiðbeinendumir (þjálfararnir) að
ræöa málin við nemendur sína og
reyna að finna leiðir til áhrifa og ur-
bóta. Haldnir vom fundir einu sinni í
mánuöi þar sem leiöbeinendumir báru
saman bækur sínar og sögöu frá feng-
inni reynslu. Fyrrnefnd tilraun var
gerð aö undirlagi nemenda og
kennara viö Idrottsfolkhögskolan
Bosön Lidingö sem rekinn er af
íþróttasambandi Svíþjóöar. Því miöur
hef ég ekki upplýsingar um árangur í
tölum en það er þó alveg víst aö
viðleitnin var af hinu góöa og aö mínu
mati líkleg til árangurs.
Meining min meö þessum skrifum er
aö vekja athygli alveg sérstaklega á