Dagblaðið Vísir - DV - 18.08.1984, Qupperneq 8

8
DV. LAUGARDAGUR18. ÁGUST1984.
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖROUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRlSTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HAR ALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: SÍÐUMÚLA 12—14. SÍMI 686611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI
27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerö: HILMIR HF., SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakur hf., Skeifunni 19.
Áskriftarverð á mánuöi 275 kr. Verö í lausasölu 25 kr. Helgarblað 28^kr.
Notodirdjo er óvelkominn
Sendiherra Indónesíu á íslandi, með aðsetri í Osló,
heldur á mánudaginn hanastélsboð í Reykjavík fyrir vini
og aðdáendur eins mesta fjöldamorðingja og rummungs-
þjófs, sem uppi er um þessar mundir. Sá er Suharto hers-
höfðingi og forseti og er fátt um hann prenthæft að segja.
Indónesía er land auðugt að olíu, málmum og timbri.
Þar ætti að vera hægt að bæta lífskjör fólks eins og gerzt
hefur í sumum nágrannalandanna. Hin fátæka þjóð þarf
hins vegar að sæta sérlega grófri f járpyndingu Suhartos,
ættingja hans og nánustu klíkubræðra í hernum.
I fáum löndum heims eru mútur eins veigamikill liöur í
aðgangseyri erlendra fyrirtækja. Einkum er það
áberandi í olíunni. Um þetta er skrifað fullum fetum á
prenti hér á Vesturlöndum. Ljóst er, að undan hefur ver-
ið komið f járhæðum, sem eru hærri en við fáum skynjað.
Á móti þessu mútufé þarf gengi Suhartos að gera óhag-
stæða samninga fyrir hönd Indónesíu. Þannig tvöfaldast
tjónið, sem hin fátæka þjóð verður fyrir af völdum hins
umboðslausa hóps valdhafa, er brauzt til valda í heims-
frægu blóðbaði fyrir tæplega tveimur áratugum.
Talið er, að Suharto og félagar hafi slátrað um 300.000
manns í kringum valdatökuna. Það er meiri fjöldi en allir
islendingar. Tugir þúsunda urðu að hírast við illa aðbúð í
fangabúðum, flestir í tíu ár eða lengur. Af þeim hafa rúm-
lega 30.000 verið leystir úr haldi.
Allur þorri þessara manna fær ekki vinnu, annaðhvort
af því að pólitískrar fangavistar þeirra er getið í nafn-
skírteinum þeirra eða af því að þeir hafa ekki fengið nafn-
skírteini. Sumir þeirra hírast í útlegð á fjarlægum eyjum
án sambands við ættingja sína.
Allt eru þetta þó smámunir í samanburði við þjóðar-
morðið mikla á eyjunni Timor. Herlið Suhartos gerði inn-
rás á austurhluta eyjarinnar fyrir níu árum og hefur
síðan komið fyrir kattarnef 200.000 af 600.000 íbúum
hennar. Þetta er eitt mesta þjóöarmorð síðustu áratuga.
Um leið hafa menning og þjóðhættir eyjarskeggja
verið lögð í rúst. Frásagnir sjónarvotta að atburðum
þessum eru ekki prenthæfar, svo ógeðslegar eru þær. En
niðurstaða þeirra má vera öllum ljós, þar á meðal hana-
stélsliði Notodirdjos, sendiherra Suhartos.
Ríkisstjórn Reagans Bandaríkjaforseta hefur sætt
réttmætu ámæli fyrir stuðning við ýmsa stórglæpamenn
á valdastóli, bara ef þeir eru hægri sinnaðir. Þess vegna
er athyglisvert, að Shultz, utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna, hefur hvað eftir annað kvartaö við Suharto.
Nú síðast afhenti utanríkisráðherrann mótmælabréf
frá 123 bandarískum þingmönnum. Jóhannes Páll páfi
hefur einnig nýlega gagnrýnt Suharto fyrir að standa
þversum í vegi fyrir alþjóðlegu hjálparstarfi á Timor.
Glæpalýður Suhartos tekur ekki mark á neinu af þessu.
Á alþjóðavettvangi er stjórn Suhartos í fremstu röð
þeirra ríkja, sem eru að breyta Unesco, Menningar-
stofnun Sameinuðu þjóðanna, í svínastíu. Þeir beita stofn-
uninni til að reyna að hindra vestræna fjölmiðla í að afla
frétta af óhugnaðinum hjá valdhöfum eins og Suharto.
Notodirdjo, sendiherra Suhartos, er ekki velkominn
hér á landi. Hann er fulltrúi eins mesta rummungsþjófs
og fjöldamorðingja nútímans. Enginn ætti að koma
nálægt honum. Samt skulum við vona, að brennivínið
standi ekki í stuðningsliði Suhartos á Islandi.
Jónas Kristjánsson
KARDÍNÁLAR
í KARPHÚSINU
Mér skilst aö nú séu ýmsir aðilar
vinnumarkaðarins að semja bak við
tjöldin. Þetta er auðvitað ekkert nýtt.
Samningar hafa aldrei fariö fram
öðruvísi. Það eru í samningaviðræðum
sem öðrum ákveðnar siðareglur, ef
ekki helgisiðir, sem fara verður eftir.
Þetta hefst á því að verkalýðsfélög
segja upp samningum. Síðan er samin
kröfugerð sem endurspeglar frekar
það sem leiðtogar verkalýðshreyfing-
arinnar telja umbjóðendur sína vilja
en þaö sem þeir telja sig geta náð
f ram. Síðan vísa vinnuveitendur kröfu-
gerðinni frá og láta þau boö ut berast
aö fallist verkalýðshreyfingin ekki á
kauplækkun, afnám orlofs, lífeyris-
sjóðagjalda og lengda vinnuviku fari
öll fyrirtæki í landinu á hausinn.
Við þetta verða verkalýösleiötogar
ákaflega reiðir og afla sér umsvifa-
laust verkfallsheimildar. Þeir veifa
þeirri ágætu heimild síðan og segjast
beita henni þegar í stað ef ekki verður
gengið að kröfum þeirra að fullu.
Síðan hætta deiluaðilar að talast
við, nema hvaö þeir hreyta ónotum í
andstæðingana í fjölmiðlum þangað til
sáttasemjari kallar þá á fund. Þeir
mæta, luntalegir, en eiga engra kosta
völ.
Síðan tekur sáttasemjari til við að
þreyta þá, eins og laxa á stöng. Fundir
verða sífellt lengri og fundahlé styttri.
Smám saman er lögð sífellt meiri
áhersla á næturfundi og í stuttu máli
sagt gerir sáttasemjari allt sem hann
getur til þess aö rugla lífsmynstri
samningamanna og þreyta þá sem
mest, þar til þeir þola þetta ekki lengur
og komast aö samkomulaginu sem all-
ir sáu fyrir að yrði niðurstaðan, löngu
áður en samninga viöræður hóf ust.
Þetta er um margt svipuð aðferð og
notuð er við aö velja páfann í Róm. Þar
eru kardinálamir lokaðir inni og fá
ekki að hafa samband við umheiminn
fyrr en nýr páfi hefur veriö vaiinn og
fulltrúiþeirra hefur kallað út yfir Pét-
urstorg: ,,Habemus papam”.
Þess ber þó að geta að núoröið er
ekki gengið eins hart að kardínálunum
í Róm, frekar en á íslenska vinnu-
markaðinum, og áður var. Sagnaritar-
ar á miðöldum greina frá því að þegar
kardínálum gekk ilia aö velja páfa á
sínum lokuöu fundum hafi óþolinmóðir
lénsherrar, sem auðvitað studdu til-
tekna frambjóðendur, átt það til að
minnka, og jafnvel stöðva, matarsend-
ingar til kardínálanna til þess aö flýta
fyrir því að samstaða næðist. Þaö er
jafnvel sagt að á stundum hafi furstar
og hertogar umkringt húsakynni
kardínálanna og komið í veg fyrir aö
næturgögn fengjust tæmd og brást þá
ekki að nýr páfi fékkst fljótlega út-
nefndur.
Ekki hafa farið af því sögur að
sáttasemjari ríkisins hafi nokkru sinni
gengið svo langt en hver veit nema ein-
hvern tímann verði klósettum í karp-
húsinu læst þegar mikið liggur viö.
Það er svo annar handleggur, eins
og Svejk hefði sagt, að hver sem niður-
staðan verður veröur ávinningur
verkalýöshreyfingarinnar lítill, ef þá
ekki hrein og klár kjaraskerðing, en
mun þó í raun vera þjóöarbúinu ofviöa
eins og vinnuveitendur geta sýnt fram
Ólafur B. Guðnason
á með óhrekjandi tölvísi. Og samt mun
jörðin snúast áfram og aftur koma vor
ídal.
Fornir helgisiðir eiga sér fjölmarg-
ar hliöstæður í stjómmálum á tuttug-
ustu öld. Forfeður okkar í Evrópu
höfðu það fyrir siö að kenna kóngum
sínum um allt það sem miður fór en
þakka þeim það sem betur tókst. Þann-
ig vai kóngum þeirra þakkað ástsam-
lega þegar viðraði vel til veiöa og land-
búnaðar en á rigningasumrum urðu
víða mannaskipti á hásætum.
Þetta er í raun ósköp svipað nú á
dögum utan hvað í hinum iönvædda
heimi er forsætisráöherrum og forset-
um ekki fórnað í hallærum. Þeir tapa
bara kosningum. Og nýir menn taka
við og stundum gengur betur meöan
þeir sitja á stóli og þá er þeim þakkað
fyrir. En þeir ráða ekki meiru um slíkt
en kóngar forfeðra okkar um úrkom-
una, auðvitað.
Það athygbsverða er að eins og
kóngamir í fornöld trúðu því sjálfir að
vond sumur væru þeim að kenna en
góð að þakka trúa stjórnmálamenn því
aö þeir ráöi einhverju um gang mála í
stjórnmálum. Það má að vísu til sanns
vegar færa aö í afmörkuðum, stað-
bundnum tilfellum hafa þeir stundum
áhrif. Fjölmargir taptogarar um allt
land eru því til sönnunar.
En í raun og veru ráða vorir starf-
sömu þingmenn sáralitlu um afkomu
okkar. Þeir lesa skýrslur og skrifa álit
og gera tillögur. Þeir tala um „verð-
bólgu”, „ fjárfestingarhvetjandi aö-
gerðir”, „ívilnandi aðgerðir” (þeg-
ar þeir óttast um atkvæðin sín) og í því
líkjast þeir mest forfeðrum okkar sem
færðu blóðfórnir og fóru með galdra-
þulur og dönsuöu regndansa. Þegar
rigndi, var það vegna þess aö þeir
höfðu hitt á réttu seremóníuna. Þegar
ekki rigndi var það illum öndum að
kenna, eða óvinum, eöa reiði guðanna.
En þaö var auövitað ekki þeim sjálfum
að kenna, þeir höf ðu gert sitt besta.
Nú skilst mér að mál málanna sé að
kcma formanni Sjálfstæðisflokksins á
ráðherrastól Þetta eru eðlileg viö-
brögö því þaö hefur gengið frekar illa
hjá okkur Islendingum upp á síðkastið,
nema í júdó. Það er þess vegna sjálf-
sagt að láta reyna á þaö hvort formað-
ur Sjálfstæðisflokksins getur ekki fært
ríkisstjóminni einhverja gæfu. Ef þaö
gengur ekki verður aö leita hennar
annars staðar.
Á meðan gengur þjóölífið sinn vana-
gang og þegnarnir milli banka, eins og
alltaf. Að visu hafa stjómvöld nú flækt
málin með því að leyfa bönkunum að
ráða eigin vöxtum, svo nú er reiknings-
dæmið eilítiö flóknara, en menn laga
sig eflaust fljótt að breytingunum. Is-
lendingar eru kannski ekki ríkir en
meðan bankar eru til finnum við ekki
svo mjög fyrir fátæktinni.