Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1984, Blaðsíða 13

DV. FÖSTUDAGUR14. DESEMBER1984.
13
GUNNLAUGUR
STEFÁNSSON
GUÐFRÆÐINGUR,
STARFSMAÐUR HJÁLPAR-
STOFNUNAR KIRKJUNNAR
Hjálparstarfiö bjargar samt mörgum
frá dauða til lífs og leggur grundvöll aö
framtíð. Þaö er einnig hvatning til
valdhafa og almennings um aö málefni
fátækra og snauðra veröi tekin alvar-
legri tökum.
Hjálpum strax
I yfirstandandi landssöfnun Hjálpar-
stofnunar kirkjunnar, hefur því verið
heitið að send verði íslensk flugvél,
hlaðin matvælum og hjálpargögnum
ásamt hjálparliði, beint til Eþíópíu.
Matvælaskortur háir hjálparstarfinu
þar mjög mikið, og erfitt hef ur verið að
skammta öllum magafylli er til
hjálparbúðanna leita. Menn óttast aö
þetta ástand eigi eftir aö versna þegar
fram líður. Fórnarlömb hungursins
skipta nú þegar þúsundum. Með sam-
vinnu og samhjálp má enn bjarga
mörgum. Að því er stefnt í yfirstand-
andi söfnun.
Hjálparstofnun kirkjunnar leggur
einnig áherslu á nauðsyn þess, aö starf
að fyrirbyggjandi aðstoö verði eflt í
hjálparstarfinu. Sl. ár hefur stofnunin
axlað ábyrgð af þátttöku í fleiri slíkum
verkefnum en áður. Ákveðið er, að
f jölga íslendingum í þróunarstörfum á
vegum stofnunarinnar, en á vegum
Hjáiparstofnunarinnar starfa nú fimm
Islendingar að þróunarverkefnum.
En hvort tveggja, neyðarhjálpin og
langtímahjálpin, er háð velvilja og
skilningi íslensks almennings, aö
Hjálparstofnunin geti enn treyst á
fómfúsan hug í lifandi hjálparstarfi.
Gunnlaugur Stefánsson.
Þegar ríkistjómin okkar tók við
völdum var það sameiginlegt álit
stjómenda að landsmenn yrðu aö
spara til að ná árangri í bættum lífs-
kjörum og auðvitaö reiknaði
almenningur með því að stjórnendur
landsins gengju þar á undan meö
góðu fordæmi. Hvernig hefir svo til
tekist? Landsmenn sýndu í verki að
þeir tóku alvarlega áskorun lands-
feöra. Mögluðu ekki heldur fannst
sjálfsagt að rýra kjörin meðan
árangriyrðináð.
Hins vegar tóku ráöamennirnir
þessu ekki eins. Meðan tækifærin
streymdu til þeirra vom þau ekki
nýtt. Þegar svo leið aö því að kjara-
samningar yröu endurskoöaöir
komu sumarfríin. Allt lenti þetta í
hnút og vitleysu og hið andstyggilega
verkfall, öllum til óþurftar, skall á og
sá timi sem heföi átt aö vinna vel á
hljóp í burt. Eftirleikinn vitum við nú
og þar sér enginn fyrir endann á.
Það átti að spara: Og almenningur
spyr. Hvar er sparnaður á vegum
AÐ
SPARA
ríkistjórnarinnar? Hafa utanlands- Hefir alls konar nefhdum á kostnað
siglingar á vegum ríkisins minnkað? ríkisins fækkað? Og hvaö um öll
fp „Aðstoðarráðherrum og öðrum slíkum
hefur fjölgað um leið og talið var bót að
fækka nokkrum þvottakonum hingað og þang-
að.”
Kjallarinn
ÁRNI HELGASON,
FV. PÓST- OG SÍMSTJÓRI,
STYKKISHÓLMI
veisluhöldin, glauminn og gleðina?
Hefir því verið stillt í.hóf? Nei, því
miður. Þetta hefir allt aukist og væri
gott og gagnlegt fyrir almenning að
fá nákvæmar skýrslur af þessum
vettvangi. Nei, það drekka margir
og skemmta sér á kostnað ríkisins og
ekki fyllir það upp í fjárlagagatið.
Ekki stendur á góðum áformum.
Aðstoðarráðherrum og öörum
slíkum hefir fjölgað um leiö og taliö
var bót að fækka nokkrum þvotta-
konum hingað og þangað. Það er allt-
af ráðist á garðinn þar sem hann er
lægstur.
Ríkisskuldir, bæði innlendar og
erlendar, hafa stóraukist. Gengis-
lækkun hefir orðiö litið að segja
þegar sjávarútvegur á í hlut. Gróöa-
öflin ráða svo miklu í þjóðlífinu í dag.
Bankarnir blóinstra og í smáum
kauptúnum eru tveir og þrír. OIíu-
félögin hafa tök á að byggja stórar
milljónabyggingar út um allt og
skiptir þá engu þótt aðrar stöðvar
séu þar fyrir. Þaö á að spara.
Hverjir eiga aö byrja ef ekki þeir
sem eru í fararbroddi i þjóðlífi voru?
Þeir hafa að minnsta kosti lofað því.
Öreiðan og eyðslan vex. Og svona
gengur það og svona er það. Allir
vita þetta en enginn sér það. Og ætli
orö Skugga-Sveins séu ekki enn í
gildi: Það er engum að treysta. Þess
vegna er lausungin i þjóöfélagi voru í
dag. Það er hægt að snúá við þessari
öfúgþróun og ekki stendur á fólkinu.
Vilja nú ráðamenn ekki taka sig til
og byrja á byrjuninni? Sigursæll er
góðurvilji.
Árni Helgason.
GJAFAAUGLYSINGAR
í SJÓNVARPINU
þeir. Og þeir bæta við aö útsöluverð á
sjónvarpsauglýsingum hafi reyndar
staðiö yfir í mörg ár.
Tug milljóna tap
Ríkisútvarpið áætlar að í ár skili
sjónvarpið inn 77,5 milljónum króna í
tekjur af auglýsingum, gufuradíóið 95
milljónum og rás 2 13,8 milljónum. Þá
hefur söluskattur verið dreginn frá en
Ríkisútvarpið þarf eitt fjölmiðla að
greiöa söluskatt af auglýsingum.
Ef verð sjónvarpsauglýsinga yrði
hækkað til samræmis við Moggaverðið
þá myndu heildartekjumar hækka í aö
minnsta kosti 150 milljónir
(auglýsingum mundi jú eitthvaö fækka
við hærra verö). Það er hækkun upp á
minnst 80 milljónir króna. En þessu fé
tapar sjónvarpið í raun meö of lágum
auglýsingataxta. Sjónvarpsáhorfend-
ur tapa sömuleiðis því þetta bæta þeir
upp með hærra afnotagjaldi.
Hvers vegna?
Engin haldgóö rök era fyrir þessu
lága auglýsingaverði. Einhvem tíma
heyrðust forráðamenn sjónvarps
halda því fram að hátt auglýsingaverð
mundi fækka auglýsingum og tap yrði
á rekstrinum. Nú hafa þeir hins vegar
fyrir framan sig þá bláköldu staöreynd
að færri komast að en vilja. Ástæöan er
einföld: auglýsingar á útsöluverði.
Og ekki er þrýstingi stjómmála-
mahna um aö kenna eins og virðist
annars einkenna alla vitleysu sem
f ram fer í ríkisrekstrinum.
Hver er hvar og hvar er
hver?
„ Einn angi fávitarekstursins á
sjónvarpinu kemur fram í því hverjir
vinna að gerð ódýru sjónvarpsauglýs-
inganna. Það era starfsmenn
sjónvarpsins, nokkrir fyrrverandi en
flestir núverandi.
Starfsmenn sjónvarps hafa svo léleg
laun að í frítímum reka þeir eink'a-
fyriræki til að gera auglýsingar eða þá
að þeir starfa hjá slíkum. Þar fá þeir
nóg að gera því allir vilja auglýsa í
ódýrasta og áhrifamesta fjölmiðli
landsins.
Léleg laun þessara manna eru hins
vegar til komin annars vegar vegna
þess að þeir vinna hjá ríkinu og hins
vegar vegna þess að stofnunin sem
þeir starfa hjá kastar frá sér tæpum
eitt hundrað milljónumkróna á ári.
Gamlar klisjur
,,Ef þetta frumvarp felur í sér vera-
lega hættu á að Ríkisútvarpið bíði f jár-
hagslegan hnekki styð ég það ekki,”
segir Stefán Valgeirsson, framsóknar-
þingmaður og persónugervingur
afturhaldsins í viðtali við DV nýlega
um útvarpslagafrumvarpið. Við sama
tækifæri sjá fimm aðrir framsóknar-
' þingmenn ástæðu til aö óttast fjárhags-
legan hnekki Ríkisútvarpsins ef einka-
útvarp yrðileyft.
Viðbrögð þessara manna segja
margt um það hvað þeir vita um
fjárhag Ríkisútvarpsins. Mér sýnist
hins vegar meiri hætta á aö óttast um
fjárhag Ríkisútvarpsins meðan það
sefur þyrnirósarsvefni í einokunar-
vöggunni.
Og falskar fullyrðingar
Ur því verið er að ræða um aug-
lýsingar þá er ástæða til aö benda á
falskar fuUyrðingar sem Þorbjöm
Broddason lektor, eitt helsta
„átorítet” vinstri manna umf jölmiðla,
viðhefur í kjallaragrein í DV 26.
nóvember síðastliðinn.
Þorbjörn spyr í grein sinni hvort
einhver tapi á því að einkaútvarps-
stöðvar veröi f jármagnaðar með aug-
lýsingum. Svarar sér sjálfur og segir
því fljótsvarað: „I fyrsta lagi tapar
Ríkisútvarpið vegna minnkaðra
auglýsingatekna og í öðru lagi tapar
almenningur vegna hækkaðs
vöraverðs (auglýsingakostnaður er að
sjálfsögöu ekki gripinn úr lausu lofti
heldur leggst hann, eins og anuar
kostnaður, ofan á söluverð).”
Það er reyndar einkennileg þver-
sögn í þeirri fullyrðingu að
almenningur tapi eitthvað frekar á
auglýsingatekjum til einkastööva en
Ríkisútvarpsins. En þaö er ekki aðal-
atriðið. Auglýsingakostnaöur hækkar
ekki vöruverð, eins og Þorbjörn heldur
fram. Þvert á móti. Auglýsingar lækka
vöraverð.
Þetta er þekkt dæmi í hagfræði. Með
auglýsingum tekst framleiðanda eða
seljanda að koma vitneskju um vöra
eða þjónustu á framfæri. Mun fleiri
vita þá af vörunni/þjónustunni heldur
en ef ekki hefði verið auglýst. Og þá er
grundvöllur fyrir því að framleiða
meira magn á hagkvæmari hátt en
áður, sem lækkar verðið. Eða, að
kaupmaöurinn sem auglýsir getur selt
meira, og þá fær hann afslátt út á að
hann kaupir meira af framleiðand-
anum.
Dæmi um þetta er bílaframleiðsla.
Bilaframleiðandi sem auglýsir ekki
hefur fáa kaupendur. Framleiðslan
veröur óhagkvæm og bílarnir dýrir.
Bílaframleiðandi sem auglýsir fær
fleiri kaupendur, getur lækkað vöru-
verð með fjöldaframleiöslu og selt
bílana ódýrar en hinn.
Mundu það, Þorbjöm: Auglýsingar
lækka vöruverð.
Ólafur Hauksson
ritstjóri.