Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.1985, Page 11

DV. FÖSTUDAGUR15. FEBRUAR1985.
DV-yfirheyrsla
DV-yfirheyrsla
u
DV-yfirheyrsla
DV-yfirheyrsla
Þekki engin rök fyrirað neita
hungruðu bami um brauð
—Guðmundur Einarsson, 35 ára gamall f ramkvæmdastjóri H jálparstof nunar kirkjunnar,
svarar DV-spurningum um hjálparstarf ið í Eþíópíu
Myndir: Kristján Ari Einarsson
Texti: Eiríkur iónsson
— Hefur þú komlö til Eþíópíu eða
Afríku?
„Já, vissulega. Þaö er mitt starf
að fylgjast með og vera á þessum
stöðum. En ég hef ekki verið í Eþíóp-
íu eftir að þetta siðasta neyðar-
ástandkomupp.”
— Nú virðist hjálparstarf í þróun-
arríkjunum vera nokkurs konar lífs-
stfll. Fólk ferðast, býr á góðum hótel-
um, fsr dagpenlnga og hefur það i
einu orði sagt gott undlr yfirskini
mannúðar. Er þetta ekkert vanda-
mál hjá H jálparstofnuninni?
„Þetta er ekkert vandamál hjá
okkur. Við sendum fólk, til að mynda
héðan frá Islandi, til starfa við mjög
erfiðar aðstæður. Þau hótel sem
starfsfólk okkar býr á núna utan viö
Addis Ababa eru hótel sem vart yrðu
kölluð annað en skúrar hér heima.
Sannleikurinn er sá að í þá sex mán-
uði sem starfstíminn er býr þetta
fólk í tjöldum.
— Verðið þið þá ekkert varir við
að vel menntaðir tslendingar sæki í
þessi störf vegna þess ævlntýrablæs
sem er yfir þeim hvað sem ailrl
mannúð líður?
„Það er rétt, það er stór hópur
fólks sem litur á starf í þróunarlönd-
unum sem ævintýramennsku. Ungt
fólk sækir um störf í þessum löndum
vegna þess að þaö heldur að þetta sé
eitt allsherjar ævintýri. Annars geta
þeir sem hafa unnið þama borið því
vitni að ævintýraljóminn er fljótur
að hverfa. Svo dæmi sé tekið af
hjúkrunarfræðingunum okkar sem
fóru utan í síðasta mánuði þá leið
þeim ókaflega illa á fyrstu starfsdög-
um sfnum þegar þær stóöu frammi
fyrir þvi aö þurfa aö velja eitt bam
úr fjölskyldu sem mátti gefa mat.
Það er allur ævintýraljóminn.
— Hveralg búið þið að ykkar fólkl
varðandi laun, dagpeninga og hótel?
„Reglan er sú að fólk heldur þeim
launum sem þaö hafði hér á landi.
Við vitum að flestir Islendingar eru
skuldbundnir vegna húsnæðiskaupa
og annars og óstæðulaust að láta það
liða vegna þess. Þá er þess að geta
að Hjálparstofnun kirkjunnar ræður
ekki sjálfboðaliöa til starfa einfald-
lega vegna þess að þeir láta ekki að
stjórn. Við viljum greiöa fólki laun
og geta í staðinn gert kröfur til þess í
samræmi viðþað.”
— Fær fólklð þá ekkert aukalega?
„Ef um er að ræða gistikostnað eða
kostnað vegna ferða þá er það að
sjálfsögðugreitt.”
— Nú hafa f jölmiðlar, sérstaklega
sjónvarpið i Kastljósþætti, dregið
upp sterka mynd af hungursneyðinni
i Eþíópíu. Stríðið og fátæktln hefur
gleymst. Er Hjálparstofnunhi að
kaupa upp f jölmiðla til að auka f jér-
safnanlr?
„Hlutverk Hjálparstofnunar kirkj-
unnar er að sinna þeim sem líða
vegna hungurs. Við reynum að draga
athygli manna aö þeim milljónum i
veröldinni sem liða hungur. Það er
talið að um 800 milljónir manna í
heiminum séu vannærðir og
hungraðir. Ef flugvél með 100 ferða-
mönnum ferst einhvers staðar úti í
heimi getur það verið forsíðuefni
dagblaöa svo dögum skiptir. Minna
er um að sagt sé frá þeirri skelfilegu
staðreynd að milljónir líða og deyja
vegna hungurs. Við gemm okkar til
aö draga athygli f jölmiðla aö þessari
staðreynd. Við lítum svo ó að það sé
hlutverk annarra að fjalla um stjóm-
málaástand í þessum löndum.”
— Er það ekkl hlutl af neyðinni?
„Vissulega og við höfum alla tíð út-
listað þaö í okkar málf lutningi að þaö
er skelfileg staða aö þurfa aö horfa
upp á sama land ár eftir ár án þess
að geta gert neitt. Eg held að það
væri afar gagnrýnisvert ef hjáipar-
stofnanir ó Vesturlöndum ætluðu sér
að fara að hafa áhrif á stjórnmála-
óstandiö í þessum löndum. Ef það er
eitthvaö sem hvíta manninum hefur
veriö legið á hálsi fyrir vegna af-
skipta sinna i Afriku er það einmitt
ihlutun i innanrikismál og þar meö
menningu þessara þjóða. Hjálpar-
stofnun kirkjunnar vinnur eftir
þeirri siðfræði sem fram kemur í
sögunni um miskunnsama Samverj-
ann. Að líkna þeim sem liggur á veg-
inum í stað þess að elta þann sem
barði manninn niður. ’ ’
— Nú er flogið með íslenskar af-
urðir yfir hálfan hnöttinn til svelt-
andi fólks. Væri ekki hægt að senda
peninga og kaupa hjálpargögn i
Afríku?
„Það er alveg ljóst að það er þessi
ákvörðunartaka sem tekur hvað
lengstan tima hjá okkur. Þaö er
spumingin hvernig á að verja hjálp-
arfé. 1 þessu tilviki var mjög mikill
skortur á mjólkurdufti og héma
heima voru til 100 lestir af því. Þegar
við höfðum athugaö möguleikana á
því að fá ríkið til að niðurgreiða
mjólkurduftið, fundiö flugvél sem
gat tekið allt i einni ferö auk veiðar-
færa sem bráðlá ó niðri í Massawa
var þaö ekki lengur nein spuming í
okkar huga að þessi ákvaröanataka
varrétt.”
— Eru þessar vörur grelddar fullu
verði?
„Við höfum notið þess í okkar
starfi að fá þær vömr sem við kaup-
um nær því ókeypis í mörgum tilvik-
um eða þó ó læsgta verði sem hugs-
anlegt er. Fyrir bragðið fáum við
margfalt meira magn; verðmæti
þess sem við sendum út fer langt
fram úr þeim krónufjölda sem við
höfumtilumráða.”
— Nú bámst af því fréttir fyrir
skömmu að utanríklsráðherra
Eþíópíu héldi þvi fram að hjálpar-
gögn er bæmst til landslns væru ekki
í nelnu samræmi vlð þær f járhæðlr
sem sagt var að safnast hefðu er-
lendis?
„Þetta er ekki í fyrsta skipti sem
slik gagnrýni kemur fram og einmitt
þess vegna höfum við tekið upp þá
stefnu aö senda hjálparfólk beint
héðan með þeim vörum sem fara út
til að ömggt sé aö allt komist á leið-
arenda.”
— Hver tekur ákvörðun um hvað
á að kaupa?
„I þessu tiiviki var það einfalt mál.
Það er aðeins einn aðili sem selur
mjólkurduft; Mjólkursamsalan.
Mjólkurduftið var efst á lista yfir
þær vörur sem skorti þannig að í því
máli velktist enginn í vafa um hvaö
velja ætti.”
— Nú hafa heyrst gagnrýnlsradd-
ir um að verið sé að drepa niður allt
frumkvæði meðal eþíópisku þjóðar-
innar með þessum látlausu matar-
sendingum til landsins. Hefur aldrei
hvarflað að mönnum að láta þetta
land í friði í nokkra áratugi og sjá
hvað setur?
„Eg þekki engin rök fyrir að neita
hungraðu bami um brauð.”
— Er þetta skemmtilegt?
„Þetta er fyrst og fremst mjög gef-
andi starf. Eg hef verið hér í ná-
kvæmlega 10 ár að einu ári undan-
skildu þegar ég reyndi fyrir mér í
einkageiranum sem framkvæmda-
stjóri Kaupstefnunnar. Eg var þá
með mínar efasemdir um hvað ég
væri að gera hér, hafði betri laun hjá
Kaupstefnunni en sneri aftur. Ef það
segireitthvað.” _FIR