Dagblaðið Vísir - DV - 19.02.1985, Side 11

DV. ÞRIÐJUDAGUR19. FEBRÚAR1985.
11
Ríkisstjómin og
húsnæðismálin
— saga af sviknum lof orðum
Hún er heldur dapurleg sagan af
sviknum loforðum stjórnarflokk-
anna, húsnæðismálum. Á vormán-
uöum 1983 munaöi íhald og
Framsókn ekki um að lofa 80%
lánum á vildarkjörum til langs tima.
„Eign fyrir alla,” sögðu sjálf-
stæðismenn, „festa, sókn, framtíð,”
sagði framsóknarmaddaman og lof-
aði mönnum 80% húsnæðislánum til
42 ára og að tryggja mönnum fullt
jafnrétti til lifshamingju um leiö.
Og hver er útkoman? Tveggja til
f jögurra manna fjölskylda sem er að
byggja sína fyrstu íbúð getur nú
fengið lán úr Byggingarsjóði ríkisins
sem nemur 29,1% af kostnaðarverði
staöalibúðar, en kaupi sama fjöl-
skylda íbúð fær hún að láni 11,5% af
kostnaðarverði þessarar sömu stað-
alíbúðar. Sé miðað við visitöluíbúð er
þetta hlutfall heldur hagstæðara eða
u.þ.b. 18%. Þessu til viðbótar hafa fé-
iagslegar íbúðarbyggingar dregist
stórlega saman og ekki þarf að
minna á vasklega framgöngu sjálf-
stæðisforkólfanna við að úthýsa Bú-
seta, þ.e. húsnæðissamvinnufélaga-
forminu, út úr lánasjóönum. Þá hef-
ur f járhagsvandi byggingarsjóðanna
siðastliðið ár leitt til mikilla tafa á
afgreiðslu lána sem aftur hefur vald-
ið lántakendum ómældum vandræð-
um. Ofáar fjölskyldur hafa horft á
eftir mánaðarlaunum eða meiru til
framlengingar víxla meðan beðið er
eftir húsnæðislánunum sem koma
mánuðum seinna en lofað var.
Um efnahagsaðgerðir
og húsnæðismál
Ýmsar aðgerðir ríkisstjómarinnar
i efnahags- og kjaramálum hafa haft
meiri og minni áhrif á málefni
íbúðareigenda og húsbyggjenda. Ber
þar auðvitað hæst hrikalega kjara-
skerðingu en nærri lætur að fjórða
hver króna hafi horfið úr launaum-
slögunum í tíð þessarar ríkisstjómar
á sama tíma og dýrtíðin hefur ætt
áfram. Greiðslubyrði lána hvort
heldur sem er hjá byggingarsjóðun-
um eða lífeyrissjóðunum, hefur
þyngst gifurlega svo ekki sé nú
minnst á stöðu þeirra sem em ofur-
seldir okurvaxtafeni frjálshyggju-
fólskunnar. Af öllum skömmum rikis-
stjómarinnar er sú hvað verst að af-
nema verðbætur á laun og banna út-
reikninga kaupgjaldsvísitölu en
reikna skuldbindingu einstaklinga
upp í topp eftir öðrum vísitölum, svo
sem lánskjaravísitölu, sem mæla
dýrtíðina á fullu.
Tillögur
Alþýðubandalagsins
Nokkrir þingmenn Alþb. hafa
nýverið lagt fram á Alþingi
frumvarp til laga um ráðstafanir í
húsnæðismálum. Meginatriði þessa
frumvarps eru að afla tekna að
jafngildi 1400 milljóna króna á ári í 5
ár með skattlagningu á verslun,
banka, skipafélög og fleiri aðila, auk
framlaga úr ríkissjóði. Þessar tekjur
eiga að renna í byggingarsjóðina
sem framlög og myndu þannig stór-
bæta fjárhag þeirra. Tekjunum skal
síðan verja á eftirfarandi hátt:
— 400 mÚlj. kr. skal verja árlega til
að aðstoða þá sem byggt hafa eða
keypt húsnæði eftir 1980 og þurfa
áaðstoðaðhalda.
— 400 millj. kr. til viðbótar skulu
renna í Byggingarsjóð ríkisins til
að hækka lánshlutfall til þeirra
sem em að eignast húsnæði í
fyrsta sinn. Sjóðurinn skal miða
nýtingu þess fjármagns við það
að unnt verði að byggja 1000
íbúöir á ári af hóflegri stærð með
lánum sem nema 75% af kostnaði
viðkomandi íbúðar.
— 600 millj. kr. renni í Byggingar-
sjóð verkamanna og skiptist
þannig að 300 milljónir króna
renni til húsnæðissamvinnufélaga
sem fái aðild að sjóðnum út á
þetta nýja f jármagn. 100 milljónir
gangi til byggingar leiguhúsnæðis
á vegum Byggingarsjóðs verka-
manna og 200 milljónir til eflingar
verkamannabústaðakerfisins.
— Eitt meginatriðið enn í tillögum
Alþýðubandalagsins eins og þær
birtast í frumvarpinu er svo það
Kjallarinn
STEINGRÍMUR J.
SIGFÚSSOIM
ALÞINGISMAÐUR FYRIR
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
að verðtrygging vaxta og afborg-
ana verðtryggðra húsnæðislána
skuli ætíð miða við þá af
vísitölunum tveimur, kaupgjalds-
vísitölu (samkvæmt út-
reikningum kjararannsóknar-
nefndar) og lánskjaravísitölu,
sem er lægrí. Þannig yrði tryggt
að greiðslubyrði afborgana og
vaxta sem hlutfall af launum
ykist ekki.
Tillögur þingmanna Alþýðubanda-
lagsins vísa á raunhæfa leið út úr
þeim gífurlega vanda sem húsnæöis-
málin eru að sökkva í í meðförum
þessarar ríkisstjómar. Alþýðu-
bandalagið bendir á raunhæfar leiðir
til tekjuöflunar og það er i raun og
veru kjami málsins. Loforða-
glamrarar ríkisstjómar Steingríms
Hermannssonar hafa hins vegar
hvorki kjark, vit né vilja til þess að
sækja eitthvað af arðránsfeng fjár-
magnseigenda og milliliða til baka,
t.d. í húsnæðismálin, þar skilur á
milli í þessu máli sem fleirum.
SteingrímurJ. Sigfússon.
„Af öllum skömmum ríkisstjómarinnar er sú hvað varst að afnema
verðbætur & laun og banna útreikninga á kaupgjaldsvísitölu en reikna
skuldbindingu einstaklinga upp í topp eftir öðmm vísitölum, svo sem
lónskjaravisitölu, sem mæla dýrtíðina ó fullu."
Er þingmaðurinn í
vitlausum flokki?
Prófessor Gunnar G. Schram ritar
langa grein í Morgunblaðið þann 6.2.
sl. um það sem hann kallar brýnustu
verkefni ríkisstjómarinnar. Þar
kennir margra grasa og verkefnin
ærin aö mati prófessorsins. Hann
greinir réttilega frá því að engum
dyljist það að ríkisstjómin hafi átt
við verulegan mótbyr að stríöa frá
lokum verkfallsins í haust. Það dylst
heldur engum, sem grein prófessors-
ins les, að honum finnst Ul vist sin i
fylkingu stjómarhða á þingi, vill nú
fara að bjarga eigin skinni og þykist
enga ábyrgð bera á athöfnum
stjómarinnar. Augu hans eru
nefnilega loksins að opnast fyrir því
aö ríkisstjórnin ætlaði aðeins hluta
þjóðarinnar að axla allar byrðar af
herkostnaðinum gegn verðbólgunni,
en með því hefur hún misboðið
réttlætiskennd fólksins í landinu.
Þingmaðurinn veit það, alveg
jafnvel og allur almenningur, að
ríkisstjóm framkvæmir ekki aðför
sina að launaf ólki, nema hafa til þess
þingmeirihluta. Og í þeim meirihluta
hefur hann sjálfur verið og þar með
lagt sitt lóð á vogarskálina.
Eg get ekki látið hjá liða að vitna
orðrétt í grein dr. Gunnars. Hann
segir : „Eftir að verðtrygging launa
var afnumin í júní 1983, en henni
haldið á húsnæðislánum, hefur
greiðslubyrði húsbyggjenda aukist
svo verulega að í algert óefni er
komið.” Og síðar í greininni: „Þessi
þróun hefur leitt til þess að mikill
fjöldi ungs fólks er að kikna undir
hinni gífurlegu greiðslubyrði og
stendur frammi fyrir því að missa
eignir sínar á nauðungaruppboði.”
Harður dómur um stjómar-
stefnuna. Á þingmaðurinn sjálfur
nokkra sök? Ef hann væri einlægur
hefðu þessar tilvitnuðu greinar
trúlega hafist á þessa leið. Sú fyrri:
„Eftir að ég og félagar mínir í þing-
flokkum stjómarinnar afnámum
verðtryggingu launa í júní 1983, en
héldum henni á húsnæðislánum
o.s.frv.” Sú síðari hefði getað byrjað
eitthvað á þessa leið: „Þessar
aögerðir okkar félaganna hafa leitt
til þess o.s.frv.”. Nei takk, þing-
maðurinn vill vera stikkfrí og reynir
aö læða því að fólki að þama hafi
verið um einhvers konar
óumflýjanlega þróun að ræða.
Framkvæmd markvissrar og
ómannúölegrar stefnu kallar hann
þróun!! Að lokum telur dr. Giuuiar
að þaö sé sanngirnis- og réttlætismál
að leysa vanda þeirra þúsunda hús-
byggjenda sem hann sjálfur átti sinn
þátt í aö skapa þeim. Skilji nú hver
sembeturmá.
Sjálfsbjargarviðleitnin er sterk og
sjálfsagt að reyna að þvo af sér
syndimar. Það hangir þess vegna
fleira á þvottasnúrunni hjá dokt-
omum. Hann hefur um árabil veriö
helsti talsmaður Sjálfstæðisflokksins
í því réttlætismáli að launamenn
greiði ekki tekjuskatt af launum
sínum og enn fáum við að sjá þetta á
prenti.
Nú vill hann líka gera róttækar
skipulagsbreytingar á landbúnaðar-
málum, hverfa frá útflutnings-
bótum, niðurgreiðslum og jarð-
ræktarstyrkjum. Hann imprar
meira að segja á því að gera fjár-
hagslega endurskipulagningu á
sjávarútvegi. Skoðum nú málin í
ljósi reynslunnar. Hvemig hyggst
þingmaðurinn koma þessum
breytingum í kring? Og nú kemur
svolítið skrítið í ljós, sem hvorki ég
né aðrir sem skrif hans lesa getum
áttað okkur á. Fjárlög voru nefnilega
afgreidd fyrir um það bil tveim
mánuðum og þá virðist hafa verið
eitthvert sambandsleysi milli
handleggs og heila. Þá samþykkti
þingmaðurinn að leggja á launa-
menn 1.700 milljóna kr. tekjuskatt til
þess m.a. að greiöa um 1.300 millj.
kr. í útflutningsbætur, niðurgreiðslur
og jarðræktarstyrki. Er manninum
sjálfrátt?
Dr. Gunnari dugir ekki heilsíðu-
grein í Morgunblaðinu til þess að
lýsa eymd og athaf naleysi núverandi
ríkisstjómar. I DV þ. 11.2. sl. ritar
hann kjallaragrein um vanda hús-
byggjenda og verðtryggingarskuld-
ara. Þar er fast að orði kveðið, m.a.
eftirfarandi: „Það er sanngimis-
krafa og grundvallaratriði, að þeir
sem hafa tekið á sig fjárhagsskuld-
bindingar geti treyst því að hækkun
árlegrar greiðslubyrðar lána verði
ekki meiri en sem nemur hækkun al-
mennra launa.” Hvort eiga menn nú
aðhlæjaeðagráta?
Mergurinn málsins er sá að fólk
féll í þá ófyrirgefanlegu gildm að
treysta þingmanninum og hans sam-
BJARNI PÁLSSON
KENNARI, FJÖLBRAUTA-
SKÓLANUMí GARÐABÆ
starfsliði á sínum tíma. Doktorinn
fyllti nefnilega flokk þess fólks sem
hratt húsbyggjendum fram af bjarg-
brúninni fyrir hálfu öðru ári. Nú er
hann orðinn hræddur við af-
leiðingarnar, kannski styttist í
kosningar og þá er eins gott að hafa
alit á hreinu. Allt bendir samt til
þess, samkvæmt síöustu skoðana-
könnunum, að skuldaramir muni
sparkið.
Ef dr. Gunnar G. Schram hefur
tekið pólitískum sinnaskiptum frá
þvi um siðustu áramót þá á hann
ekki lengur heima í Sjálfstæðis-
flokknum. Þær skoðanir hans á
kjaramálum, tolla- og skattamálum,
húsnæðislánaokurmálum og land-
búnaðarmálum, sem hann tíundar i
tveim áðumefndum blaðagreinum,
samrímast ekki gerðum félaga hans
í ríkisstjóminni. Það er því einlæg
von min að þingmaðurinn sjái aö sér,
lagi sambandið milli hugar og hand-
ar og sameinist þeirri fjöida-
hreyfingu sem fylkir sér nú að baki
formanns Alþýðuflokksins. Þar
hefur hann tækifæri til þess að leggja
sitt af mörkum til að efla viðgang
jafnaðarmanna. Á þeim vettvangi
getur hann stuðlað að betra og rétt-
látara þjóðfélagi á Islandi og hvergi
annars staðar.
Bjami Pálsson kennari.
VANDIHUS-
BYGGJENDA -
NÝ ÚRRÆÐI
Verötrygging var tekin upp á hús-
ncöislánum á miöju ári 1979. Sú
verötrygging var ekki látin fylgja
kaupgjaidsvLsitölu, eins og réttast
heföi veriö heldur lánskjaravísitölu.
Afleiöingin er sú aö mikill fjöldi
þeirra, sem byggt hafa eigiö húsnxöi
aiöustu fimm árin, hefur lent i geíg-
vcnlegum skuídakröggum og marg-
lr þeirra eiga nauöungaruppboð yfir
höföi sér.
Þessir húsbyggjendur höföu flestir
gengiö út frá þvi sem visum hlut aö
kaupiö myndi hækka jafnmikiö og
verötryggöu lánin. En þaö varð ekki
þar sem lánskjaravisitalan hefur
hækkaö miklu meira en kaupiö. Og
þar viö bxtist aö mjög hcfur sigiö á
ógæfuhliöina síðan á miöju ári 1983,
þegar horfiö var frá visitölutrygg-
ingu kaupgjalds i landinu.
Vandi þessara fjölmörgu hús-
byggjenda er aö miklu leyti til kom-
inn vegna þeirra stjórnvaldsaö-
QUNNAR Q.
SCHRAM
PINOMAÐUR FYRIR
sjAlfstaoisflokkinn
• „Það er sanngimiskrafa og grund-
vallaratriði að þeir sem hafa tekið
á sig fjárhagslegar skuldbindingar geti
treyst því að hækkun árlegrar greiöslu-
byrðar lána verði ekki meiri en sem
nemur hækkun almennra launa.”
„Mergurinn málsins er sá afl fólk fáll i þá ófyrirgefanlegu gildru afl
treysta þingmanninum og hans samstarfsliði á sínum tíma."