Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1986, Blaðsíða 8

52
DV. LAUGARDAGUR 10. MAÍ 1986.
Ný gerð
kvenréttindakvenna
- eftir dr. Leah Hertz
Hvers vegna hafa svo margar
sjálfstæðar konur, sem stefnt hafa
að því að komast í góðar stöður,
snúið baki við kvenréttindahreyf-
ingunni? Hvers vegna setur að
þeim hroll þegar látið er að því
liggja að þær séu kvenréttindakon-
ur? Hvað hafa kvenréttindakonur
gert við kvenréttindastefnuna með
þeim afleiðingum að margar konur,
sem krefjast jafnréttis, vilja ekki
fylgja henni? Mér hefur skilist að
í rauninni sé kvenréttindastefnan
aðeins jafnréttisstefha; lögð sé
áhersla á fjárhagslegt og þjóðfé-
lagslegt jafnrétti. Hver getur líka
haldið því fram að svo rökrétt
ályktun sé röng? En það hlýtur
eitthvað að hafa farið úrskeiðis því
að þessum einfalda boðskap er ekki
trúað.
Það sem úrskeiðis fór er að
vinstrisinnaðar konur hafa rænt
kvenréttindahreyfingunni. Þær
túlka stefnuna á þann hátt að kon-
ur eigi að hafna kapítalisma og þar
með hefðbundnu hlutverki kon-
unnar, fiölskyldulífinu og kapp-
hlaupinu um efhislegu gæðin.
Röksemdin á bak við boðskapinn
um að hafna beri kapítalismanum
er sú að hann feli í sér kúgun þeirra
sem minna mega sín og þar sem
konur nutu ekki fullra réttinda
verði konur, sem krefiast jafréttis,
að hafna kapítalisma. En sú firra!
Það er einmitt kapítalisminn, sem
býður konunni jafnrétti með því
að færa henni vald, bæði á efna-
hagssviðinu og stjómmálasviðinu.
Eigi konur að bera sigur úr býtum
í baráttu sinni verða þær að ná
tökum á kapítalismanum og krefi-
ast sinnar hlutdeildar í auði
heimsins.
í stað þess að hvetja konur til
þess að takast á við þetta viðfangs-
efni svo að þær geti náð jafnlangt
og karlmenn á báðum þessum svið-
um hafa svokallaðar kvenréttinda-
konur boðið konum upp á
auðveldari leið sem leiðir ekki til
fulls árangurs. Þær hafa barist fyr-
ir nýju skiplagi sem felur ekki í sér
sömu erfiðleikana og konur myndu
mæta í viðleitni sinni til að ná tök-
um á kapítalismanum og afrakstur-
inn yrði vissulega miklu minni,
enda gerir þetta nýja skiplag ekki
ráð fyrir því að konur þurfi að
keppa við karlmenn. Hugmyndin
hefur á.tt fylgi að fagna meðal
þeirra sem hafa ekki getað tekið
fullan þátt í baráttunni fyrir jafn-
rétti vegna áhrifa karlmannanna.
Konur áttu þó vissulega að fá að
greiða hátt gjald fyrir að þurfa
ekki að taka þátt í efnisgæðakapp-
hlaupinu. Þetta fyrirmyndarskipu-
lag - þar sem konur áttu að vera
lausar undan borgaralegri áþján
eins og því að fegra útlit sitt, eiga
falleg heimili og yndisleg börn -
átti sér hins vegar ekki þann efna-
hagslega grundvöll sem hefur gert
þjóðfélag okkar að því sem það er
ídag.
Það er þessi rangtúlkun á kven-
réttindum sem hefur orðið til þess
að áhugasamar konur, sem langt
hafa náð og verið gætu fyrirmynd-
ir, hafa sagt skilið við stefnuna. í
hópi þeirra sem það hafa gert eru
þó konur sem gætu hafa orðið fyrir-
mynd yngri kynslóðarinnar vegna
afreka sinna. Samtímis hafa millj-
ónir réttindaskertra, vinnandi
kvenna tekið höndum saman til að
mynda breiðfylkingu öreiga undir
fána kvenréttinda. Eftir voru skild-
ar í einangrun ýmsar konur sem
voru þegar komnar hálfa leið upp
stigann og þurftu aðeins dálítinn
stuðning annarra réttindaskertra
kvenna og karla. Skyndilega voru
þær einar á báti. Þær minntu á vel
klæddar húsmæður í útliti en voru
í rauninni eins og harðsnúnir við-
skiptajöfrar, en þó einmana. Og
það voru ekki bara kvenréttinda-
konurnar sem sneru baki við þeim
heldur einnig þær sem heima sátu.
Þær vildu heldur ekkert með þær
hafa. í þeirra augum minntu þessar
konur á persónur sem litu út eins
og konur en hugsuðu eins og karl-
menn.
Er þetta rétt? Eru ákveðni, met-
orðagirnd og velgengni einkenni
karlmennsku? Getur kona ekki náð
góðum árangri og samt verið falleg
og notið þess að vera í félagsskap
annarra kvenna? Auðvitað getur
hún það.
Það er kominn tímí til að kalla
inn úr kuldanum allar þær konur
sem náð hafa langt en skilið hafa
við kvenréttindahreyfinguna og
öfgakonur til vinstri. Konur sem
hafa styrk og úthald til að berjast
í heimi karlmannanna eiga það
skilið að kvenréttindahreyfingin sé
skýrgreind á nýj an hátt.
Það er kominn tími til að koma
lagi á hlutina með því að kynna
nýja gerð af kvenréttindakonu:
kapítalisku kvenréttindakonuna.
Hver sú kona sem telur sig jafn-
ingja karlmanna og trúir því að
hún eigi að bera jafnmikið úr být-
um á sviði efnahagsmála og stjórn-
mála og fer að berjast fyrir því
getur talið sjálfa sig kapítaliska
kvenréttindakonu.
Það besta við kapítalisku kven-
réttindakonumar er að afrek
þeirra em áþreifanleg. Þær gegna
vel launuðum stöðum, hafa meiri
áhrif á stjórnmálasviðinu og eiga
meira á bankareikningunum sínum
en aðrar konur.
Og einmitt af því að afrek þeirra
eru svo áþreifanleg þá eru kapítal-
isku kvenréttindakonurnar mun
meiri baráttukonur en gömlu kven-
réttindakonumar. Margaret
Thatcher er dæmigerð kapítalisk
kvenréttindakona og það má einn-
ig segja um Joan Collins og
Jennifer D’Abo sem stjórnar Ry-
manverslununum. Allar ásettu þær
sér að krefiast síns á sviði efna-
hagsmála, stjórnmála eða í við-
skiptum og þær náðu allar
markmiði sínu. Kapítaliskar kven-
réttindakonur eru mun hættulegri
andstæðingar fyrir karlmenri en
gömlu kvenréttindakonurnar af
því að þær búa yfir svo mörgum
eiginleikum. Þær hafa komið auga
á það sem leiðir til velgengni og
þær viða að sér úr mörgum áttum
til að auka fiölhæfni sína. Þær vita
líka hvenær þær eiga að vera kven-
legar og hvenær þær eiga að beita
hörku. Þær klæðast því sem tískan
býður, láta fræga hárgreiðslu-
meistara greiða hár sitt og þoka
sér í áttina til meiri áhrifa og valds
án þess að karlmenn átti sig raun-
verulega á því að þeir hafi eignast
keppinauta. Svo gera þær kröfu til
þess sem þær hafa lagt hald á og
gerast fyrirmynd annarra kvenna.
Þar sem kapítalisku kvenrétt-
indakonumar geta hvorki talist
karlmannlegar né fylgj endur hóp-
hreyfinga kvenréttindakvenna þá
vita sumir karlmenn ekki hvernig
þeir eiga að mæta þeim. Þær eru
laglegar, vel klæddar og aðlaðandi,
en um leið hæfar og ákveðnar. Þær
vita hvað þær vilja og hvernig þær
eiga að ná marki sínu; og þær tala
rólega og frekar lágt. Þær eru því
sannarlega bæði frábrugðnar kon-
um í hefðbundnum skilningi og
gamaldags kvenréttindakonum.
Þessi nýja gerð kvenna kann að
reynast karlmönnum erfið viður-
eignar. En hvers vegna ættum við
að vera að hafa áhyggjur af vanda-
málum karlmanna? Þeir láta sig
okkar vandamál ekki svo miklu
skipta.
Dr. Leah Hertz hefur skrifað nýja
bók, The Business Aamazons, og
kemur hún út hjá breska útgáfufyr-
irtækinu André Deutsch nú í maí.