Dagblaðið Vísir - DV - 10.05.1986, Side 4

DV. LAUGARDAGUR 10. MAÍ 1986.
Kristbjörn Þórarinsson atvinnukafari: Ástandið í atvinnumálum kafara aldrei verið verra en í dag.
„Ég held að dánartíðni meðal kaf-
ara sé hvergi nokkurs staðar hærri
en hér á landi. Það er alveg ljóst
að þessum mannfórnum verður að
linna. Hér eru að fást við köfun
menn með litla sem enga þjálfun
og reynsluleysið verður þeim að
fjörtjóni. Og það verður að lýsa
ábyrgð á hendur þeim sem hvöttu
þá til þess að gera þessa hluti.“
Kristbjörn Þórarinsson, atvinnu-
kafari og fyrrverandi formaður
Félags íslenskra kafara, var ekkert
að skafa utan af hlutunum þegar
DV ræddi við hann á dögunum um
atvinnumál kafara.
„Ástandið í þessum málum hefur
aldrei verið verra heldur en það er
nú. Hér er varla nokkur maður sem
getur farið og unnið að mann-
virkjagerð í sjó. Köfun er nú að
mestu leyti aukabúgrein - eitthvað
sem menn stunda með annarri
vinnu. Það er eiginlega óhugsandi
að menn geti unnið fyrir sér sem
kafarar í dag. Og ástæða þess að
ástandið er svona eru þau nei-
kvæðu áhrif sem utanaðkomandi
aðilar hafa haft á þessa atvinnu-
grein.“
Unga út köfurum
á færibandi
„Þessir utanaðkomandi aðilar
eru aðallega björgunarsveitirnar
og slysavarnafélögin, sem unga út
á færibandi köfurum sem ekki hafa
fengið almennilega kennslu og
þeirra menn taka alla þá vinnu sem
þeir komast yfir. Við höfum óskað
eftir því við formann Slysavarnafé-
lags Islands að þar verði aðskilin
starfsemi sveitanna og atvinnu-
mennska.
Hann fullyrti að það væri enginn
slysavamafélagsmaður í sam-
keppni við atvinnukafara, það er
að segja að taka frá þeim vinnu.
Við fullyrðum allt annað. Þeir ná
sér í alla þá vinnu sem þeir geta
og það er bara mannlegt. En það
er skýlaus krafa okkar að þetta sé
algjörlega aðskilið.
Það er svo önnur saga, sem okkur
kemur ekki beint við sem atvinnu-
köfurum heldur sem ábyrgum
manneskjum, að björgunarstörf
eru ekki á færi manna sem hafa
ekki lært köfun almennilega og
fengið litla sem enga þjálfun. Það
tekur ákveðinn tíma að verða góð-
ur kafari og geta unnið þessi störf.
Það cr talið að það þurfi fjögur
hundruð köfunartíma á ári til þess
að halda sér í þjálfun sem góður
atvinnukafari, en ég er efins um
að á allri sinni kafaraævi nái þess-
ir menn fjögur hundruð tímum.
Þeir eru margir hverjir hlaupandi
í þetta hálftíma til klukkutíma í
einu, einu sinni í viku eða mánuði
eða jafnvel bara tvisvar á ári.
Þetta þurrkar kafarastéttina út.
Það eru alltof margir að fást við
þetta miðað við verkefnin, sem
þýðir að ekki er hægt að halda
mönnum í þjálfun. Og afleiðingin
er endalausar mannfómir að
ástæðulausu."
Lögin um atvinnuköfun
aldrei í framkvæmd
„Félag íslenskra kafara var
stofnað árið 1957 og í lögum félags-
ins síðan þá kemur fram að
nauðsynlegt sé að lögbinda þetta
starf til þess að koma upp nægilega
mörgum köfurum til þess að vinna
við mannvirkjagerð í sjó. Það tók
tæp tuttugu ár að fá þá lögbindingu
í gegn.
Halldór E. Sigurðsson, þáverandi
samgöngumálaráðherra, bar þetta
fram sem stjórnarfrumvarp á þingi
1975. Þetta var eitt af þeim frum-
vörpum sem duttu í gegn á síðustu
dögum þingsins. Þetta hafðist með
ósvífnum eftirrekstri af hálfu at-
vinnukafara. Ég var formaður
félagsins á þessum tíma og ég man
að ég var óhemju kjaftfor og leiðin-
legur út af þessu. Ég hef reyndar
alltaf skammast mín fyrir þaðsíðan
og vona bara að menn séu búnir
að fyrirgefa mér núna, en öðruvísi
gekk þetta ekki.
Útslagið gerðu þó sennilega
skýrslumar sem við höfðum safnað
um ýms slys og óhöpp við köfun.
Slys sem hefðu ekki átt sér stað
hefðu kafararnir kunnað sitt fag.
Það sorglega er að það hefur ekk-
ert lát orðið á þessum slysum frá
því við fengum þessi lög samþykkt.
Astandið hefur ekkert breyst við
þessa lagasetningu, enda er hún
ekki framkvæmd."
Siglingamálastofnun ábyrg
„Það er í lögunum að Siglinga-
málastofnun beri að sjá um fram-
kvæmd laganna. Lögin segja að
engum sé heimilt að stunda köfun
í atvinnuskyni nema hafa skírteini
fi*á Siglingamálastofnun.
Til að byrja með var þetta gert
þannig að allir þeir sem höfðu
stundað þetta áður og tekið gjald
íyrir fengu skírteinin sjálfkrafa.
Éftir það áttu menn að læra köfun.
Siglingamálastofnun átti að sjá
um að halda námskeið í köfun en
til þess að það væri hægt þá þurfti
fyrst að semja sérstaka reglugerð
og síðan námsskrá. Það tók að mig
minnir þrjú ár að koma reglugerð-
inni á en námsskrá höfum við enn
ekki séð.
Eftir að reglugerðin hafði verið
samþykkt var kosin þriggja manna
prófnefnd. Einn nefndarmanna var
starfsmaður Siglingamálastofnun-
ar, ráðinn sérstaklega í það að
framkvæma lagasetninguna, en
engu að síður eru þessi lög orðin
tóm ennþá."
íslenskir kafarar ekki
viðurkenndir erlendis
„Hvað hann hefur verið að gera
þessi starfsmaður, sem ráðinn var
sérstaklega til að sjá um fram-
kvæmdina, það vitum við ekki. Það
var hann sem átti að stjórna ferð-
inni. 011 nauðsynleg gögn, og
reyndar öll gögn sem hægt var að
ná í um köfun, færðu kafarar úr
Félagi íslenskra kafara honum á
silfurfati, en það glopraðist niður.
Öll sambönd sem við höfðum náð
við aðra kafara erlendis; á Norð-
urlöndunum, i Evrópu og Ameríku,
allt týndist þetta niður.
Meiningin var að koma á þeim
staðli að íslenskir kafarar gætu
mannfórnir