Dagblaðið Vísir - DV - 21.01.1987, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 21. JANÚAR 1987.
15
BJ gegn fjórflokknum
Bandalag jafnaðarmanna var
stofiiað 15 janúar 1983. I drögum að
málefriagrundvelli segir m.a.:
„Bandalag jafnaðarmanna er ekki
einn flokkurinn enn heldur banda-
lag gegn flokkunum fjórimi."
Það var tímabært að gera tilraun
til að brjóta á bak aftur hin þröngu
flokksvöld og koma á algerlega nýrri
skipan.
Sérhagsmunahópar í fjór-
flokknum
Fjórflokkurinn samanstendur af
valdamiklum sérhagsmunahópum
sem halda fast um völdin, sölsa und-
ir sig fé í skjóli eldgamalla og úreltra
laga, stunda fyrirgreiðslupólitík þar
sem fólk er jafnvel nauðbeygt til að
fóma atkvæði sínu gegn smávægi-
legum greiða sem sjaldnast er svo
fómarlambinu til framdráttar enda
unninn með það eitt i huga að halda
atkvæðamagni og völdum.
Valdaklíkm- sem standa að baki
fjórflokksins virðast stjóma gerðum
þingmanna og ráðherra með harðri
hendi og þar er engin miskunn. Sá
sem vill bijótast út er umsvifalaust
látinn víkja.
Samt em margir ágætiseinstakl-
ingar' í þessum fjórum flokkum.
Einstaklingar sem vilja gera góða
hluti og bera hag kjósenda sinna
fyrir brjósti. En það verður bara
aldrei neitt úr neinu. Aðeins orðin
tóm. Nýlegt dæmi er að oddviti fr am-
kvæmdavaldsins, Steingrímur
Hermannsson, tilkynnti að embætt-
ismannakerfið á íslandi væri
ómögulegt og hlýddi ekki ríkis-
stjóminni, að dómskerfið virkaði
ekki og loks vildi hann fyrirskipa
opinbera rannsókn á Seðlabankan-
um. Og þótti nú mörgum kominn
tími til. En ekkert hefur gerst.
Manni þykja svona yfirlýsingar
heldur undarlegar og ábyrgðar-
KjaUaiinn
Anna Kristjánsdóttir
bankastarfsmaður
lausar þegar þeim er ekki fylgt eftir.
En ef forsætisráðherra myndi standa
við hótanir sínar og fara að gramsa
í embættismannakerfinu og skyggn-
ast bak við tjöldin í Seðlabanka
(jafnvel bera hann saman við mið-
banka annarra landa) kæmi nú
líklega ýmislegt í ljós sem yrði senni-
lega kallað „mál á viðkæmu stigi“
næstu fimm árin.
Sjálfstæðismenn em á barmi ör-
væntingar vegna þess að Albert
Guðmundsson, með vafasama aðild
að Hafskips-Útvegsbankamálinu,
sigraði í prófkjöri þeirra hér í
Reykjavík með glæsibrag. Það mál
er einfalt. Albert Guðmundsson hef-
ur auglýst sig sem fyrirgreiðslupólit-
íkus og fólk er einfaldlega svo illa
sett hvað varðar réttarstöðu og al-
menn mannréttindi að það telur sér
ekki fært að lifa í landinu bláa nema
eiga aðgang að einum slíkum. Og
þá er best að kjósa Albert.
Jón Baldvin Hannibalsson, leik-
stjóri litla sviðsins hjá Alþýðu-
flokknum, berst eins og ljón við af
safna fylgi. Leggur á sig að þeysa
um landið þvert og endilangt til að
spyrja hveijir eigi Island. Þetta var
óþarfa flan því allir vita að íslenska
lýðveldið er eign allra landsmanna.
Alþýðubandalagið, flokkur alþýð-
unnar, leggur mesta áherslu á að
skamma ríkisstjómina og virðist
röksemdafærsla þess stundum
byggjast á því einu að mótmæla því
sem fram kemur hjá ríkisstjómar-
flokkunum hvort sem það er til bóta
eða ekki.
Klúður fyrirgreiðslupólitíkur-
innar
Fjórflokkurinn er óhæfúr til að
stjóma þessu landi. Það er vegna
hagsmunaárekstra sem alltaf em að
eiga sér stað sem síðan valda sam-
tiyggingu svo yfirgripsmikilli að
ekki er hægt að taka á neinu máli
að gagni. Dæmi: Upp kemur okur-
mál. í marga mánuði standa lands-
menn á öndinni og lögreglan vinnur
og vinnur, saksóknari gefur út ákær-
ur í tugatali sem minna á jólabókaf-
lóð og síðan kemst Hæstiréttur að
því að okur er löggilt á íslandi.
Seðlabankinn hefur ekki sinnt
skyldum sínum og ekkert við því að
gera. Enginn ber ábyrgð. (En skrý-
tið, ég hef ekki séð neitt um skatta-
hlið þessa máls. Kannski farið fram
hjá mér.)
Hafskips-Útvegsbankamál: Þar
var reynt að finna sökudólga svo
hægt væri eins og venjulega að
hengja bakara fyrir smið. Það gekk
ekki því of margir blönduðust í mál-
ið og hagsmunaárekstrar urðu
allharkalegir. En hvað Útvegsban-
kann varðar var það bankaráð hans,
skipað alþingismönnum, sem bar
ábyrgðina og það er skylda þeirra
að koma því máli í lag. Það er ekki
hægt að klína skömminni á banka-
stjóra Útvegsbankans því allir vita
að það er í raun bankaráð ríkis-
bankanna sem stjómar þeim og
hvort sem mönnum líkar betur eða
verr verða þeir að kyngja því að fyr-
irgreiðslupólitíkin blómstrar hjá
bankaráðum ríkisbankanna.
Leiðir sem ræddar hafa verið til
að bjarga þessu klúðri alþingis-
manna eru bæði hallærislegar og
ómanneskjulegar. Það er nefnilega
lifandi fólk sem vinnur í Útvegs-
bankanum og margt af því hefur
unnið þar allan sinn starfsaldur.
Þetta fólk áatvinnuöryggi sitt undir
því hvar Útvegsbankinn endar á
taflborði alþingismanna. Ég vil
vekja athygli á því að starfsfólk
Útvegsbankans á líka tillögurétt í
þessu máli og það er lágmarkskrafa
að gefa því tækifæri til að setja fram
tillögur um framtíð bankans. Þá vill
svo til að Útvegsbankinn hefur
fiölda viðskiptavina sem kæra sig
ekkert um að bankinn verði lagður
niður sem slíkur eða sameinaður
öðrum.
En allt þetta klúður er vegna þeirr-
ar fyrirgreiðslupólitikur sem tíðkast
á íslandi.
Einstaklingurinn í fyrirrúmi
Stjómmálasamtök eins og Banda-
lag jafnaðarmanna eiga erfitt
uppdráttar af mörgum ástæðum.
Gamlar valdaklíkur, sem með engu
móti gefa eftir eða sleppa spóni úr
aski sínum, eru iðnar við undirróð-
ursstarfsemi og heilaþvott þegar að
kosningum líður. Sá sem einu sinni
hefúr selt sál sína og notar aðstöðu
sína til að græða hættir því ekki
baráttulaust.
Hvaðan gróðinn kemur skiptir
ekki máli - hvort hann er arður af
okurlánum, vafasamri verðbréfasölu
eða skattsvikum. „Greiði fyrir greiða
gróði“ er líka ábatasamur og þarf
ekki einu sinni að hafa fyrir því að
stela honum undan skatti.
Bandalag jafnaðarmanna berst
fyrir kerfisbreytingum. Stjóm, dóms-
og hagkerfi Islands em úrelt og
virka ekki öðmvisi en gegn hags-
munum og velferð hins almenna
borgara.
Bandalag jafnaðarmanna berst
fyrir valddreifingu, jöfnuði og
ábyrgð. Það er aðeins lítill hluti
landsmanna sem kemst fyrir í vest-
isvasa fiórflokksins eftir kosningar
og nýtur greiðasemi hans og fyrir-
greiðslu. Þess vegna er gmndvallar-
atriði að vinna að manneskjulegu
kerfi á öllum sviðum þar sem ein-
staklingurinn situr í fyrirrúmi og
heill hans sett ofar hagsmunapoti
og stjömuleik einstakra þingmanna.
Um þetta snýst kosningabarátta
Bandalags jafnaðarmanna í kom-
andi kosningum.
Anna Kristjánsdóttir.
„Valdaklíkur sem standa að baki fjór-
flokksins virðast stjórna gerðum þing-
manna og ráðherra harðri hendi og þar
er engin miskunn.“
Óskastjómin hans Ólafs
Ólafúr R. Grímsson kemur víða við
og hann vill ekki draga til morguns
það sem má gera í dag. Hugsjón
hans var að mynda stjóm fyrir kosn-
ingar og sýnir framsýni mannsins.
Hann var einn guðfeðga stjómar
Gunnars Thoroddsens sem kom dýr-
tíð okkar á þó nokkuð hátt plan.
Sjálfur hefúr Ólafúr að sögn ekki
hug á ráðherradómi eða a.m.k. „ekki
sérstaka löngun" í þá vem. Sýnir
þetta lítillæti mannsins. Óskastjóm
ÓRG er „jafnaðarstjóm", vaentan-
lega jafiiaðarmannastjóm. Svoddan
munstur hefði ekki átt upp á pall-
borð fyrir nokkrum árum í flokki
Ólafs. I stjóm þessari á Jón Baldvin
að vera innsti koppur í búri, hægri
krati og rósariddara æðstur. Þá
Kjartan úr Hafnarfirði. Næst nefiidi
Ólafur nafri Jóhönnu hinnar tann-
hvössu. Ekki nefridi Ólafúr til neina
aðstoðarráðherra, enda bráðlá ekki
á því, nógir um slík boð. Þá verður
að segja það hér strax, að sem að-
stoðarráðherra Jóns Baldvins kemur
bara einn maður til greina, Ámundi,
því öngvum einum manni á Jón
meira að þakka hvursu hátt hann
er kominn á loft á hinu pólitíska
himinhvolfi.
I „valkosti til vinstri" vill Ólafúr
hafa tvo Kvennalista-ráðherra. Það
er vegna pólitíska litrófsins. I flokki
Ólafs hlutu útnefningu Svavar form-
aður og Ragnar Amalds, báðir
reyndir „í bransanum" og svo Guðr-
ún Helgadóttir. Ef þetta gengur eftir
verða 4 konur í Ólafsstjóm og er
mál til komið að hlutur kvenna verði
þar meiri. En hvers á Hjörleifúr að
gjalda? Hann barðist þó hart og
hetjulega gegn auðhringnum Alús-
viss.
Þá em komnir átta, en einn að
auki hlaut náð hjá Ólafi, eins og
stendur í gömlu og góðu ljóði. Sá
níundi er sjálfur „verkamaðurinn" á
AB-listanum, félagi Ásmundur. Ekki
var þó mikill fögnuður Dagsbrúnar-
karla þegar Ásmundur sóttist eftir
að komast í forvalið. Hins vegar
vom nokkrir þekktir menn í BSRB
Kjallariim
Haraldur Guðnason
fyrrv. bókavörður
í Vestmannaeyjum.
sem vom svo vinsamlegir að skrifa
upp á hjá félaga Ásmundi; hafa þá
væntanlega viljað launa að nokkm
„stuðninginn" í löngu og ströngu
verkfalli BSRB haustið 1984. Er þá
komin á laggir Ólafsstjóm en þó
vantar einn. Nema horfið verði að
því skynsamlega ráði að fækka ráð-
herrum og þingmönnum. Eða á bara
að fækka bændum?
Stjórn Jóns
En ekki er sopið kálið... Nú var
boltinn hjá Jóni formanni, eins og
þeir segja í fiölmiðlunum. En hvað
segði hinn málglaði foringi hins
krataflokksins? Þar á bæ var bón-
orði Ólafs fálega tekið svo ekki sé
meira sagt. Og sumum óbreyttum
varð ekki um sel, héldu að svo kynni
að fara að kratatvístimið yrði jafii-
vel verra Steingrímsstjóm, því lengi
gæti vont versnað.
Þessa gætti líka nokkuð í söfnuði
Svavars formanns. En þessi kvíði
reyndist ástæðulaus. Jón tók nefni-
lega biðilstilburðum Ólafs svo illa
að hann þvertók fyrir að öðlast lang-
þráðan ráðherradóm fyrir atbeina
fyrrum félaga, Ólafe og Alþýðu-
bandalagsins. Og það sem meira var:
Ekki taka allaballa í sína tilvonandi
stjóm. Sagði þó að ekki væri með
öllu fráleitt að taka við „raunsæjum
mönnum" eins og Ámunda og
kannski Þresti enda félagi Ásmund-
ur einn hæfur Alþýðubandalags-
manna að sitja við háborð í Hótel
Örk, hið næsta Jóni formanni.
Jón formaður mun nú sjá fyrir að
svo geti farið innan tíðar að hjáleig-
an verði höfúðból og höfuðbólið
hjáleiga. Þá væri gott að vinátta
héldist milli höfuðbóls og hjáleigu -
sem fyrr. Svo sýnist sem Þorsteinn
formaður muni sérlegrar náðar njóta
og Sverrir úr gamla genginu, ef
marka má samtal formannsins, JBH,
við tímarit nokkurt. Vilhjálmur Eg-
ilsson gæti komið til greina að fengi
stól, kominn úr útlegð að norðan,
jafnvel Friðrik varaformaður og
Eykon. Að sjálfsögðu yrði Jón Bald-
vin forsætisráðherra.
Sjö sólir á lofti
„Nýsköpunarstjóm“ finnst Jóni
formanni ekki góður kostur en þó
aldrei að vita hvemig kaupin gerast
á eyrinni eftir kosningar. Þá gæti
Svavar formaður komið til álita „ef
hann bætir ráð sitt“ og veit Jón víst
einn í hveiju iðran Svavars á að
vera fólgin. Þá var nefnt nafri Ragn-
ars, fv. ráðherra, og svo má ekki
gleyma Þresti og Ásmundi sem báðir
em „ábyrgir". Jafnvel var nefnt naf-
nið Sigurbjamar, fyrrum Islands-
biskups. Þá hefúr Jón formaður
aðeins ýjað að þvf að forstjóri fisk-
vinnslustöðvar í Reykjavík gæti
komið til greina sem landbúnaðar-
ráðherra. Væri þá vel fyrir þvi
ráðuneyti séð og þeim landbúnaði
sem skrimtir af landeyðingarstefn-
una.
Sem sagt, sjö sólir á lofti hjá Jóni
formanni og fleiri þó. Og ein sú
skærasta, rauða rósin í safni foringj-
ans, Jón Sigurðsson, stundum
nefndur þjóðarhagur og ekki að til-
efiúslausu. Er líklegt talið að Jón
sjái fyrir sér ráðherradóm í hulinni
framtíð. En forsætisráðherra verðui
hann ekki í JBH-stjóm því sá virðu-
legi titill ber foringjanum einum.
Það er bjart framundan á hægri-
vinstri vængnum og víki nú burt
vetrarkvíði.
Haraldur Guðnason.
„Jón tók nefnllega biðilstilburðum Ólafs svo illa að hann þvertók fyrir að
öðlast langþráðan ráðherradóm fyrir atbeina fyrrum félaga, Ólafs og Al-
þýðubandalagsins."
„Sjálfur hefur Ólafur að sögn ekki hug á
ráðherradómi eða a.m.k. „ekki sérstaka
löngun“ í þá veru. Sýnir þetta lítillæti
mannsins.“