Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1987, Blaðsíða 10

MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 1987.
Fermingarbarnið Auður Jónsdóttir með afa og ömmu tveimur tímum fyrir athöfnina.
DV-myndir Brynjar Gauti
Ég er mest að
skemmta mér
— stutt spjall við Halldór Laxness um lífið og tilveruna
í tilefni 85 ára afinælis hans
Það er hryssingslegt veður fyrir
utan, austanrok og gengur á með
slyddu og rigningu. Inni er hlýtt og
notalegt en mikið um að vera. Það
er nefnilega ferming í íjölskyldunni
og amman er að hjálpa til við undir-
búning fermingarveislu dótturdóttur
sinnar og nöfnu.
Við erum stödd á Gljúfrasteini og
höfum lokað húsbóndann, Halldór
Laxness, af í vinnuherbergi hans til
að spjalla ögn við hann um daginn
og veginn í tilefni af 85 ára afmæli
hans.
Hluti af
vinnunni
Við lítum á lætin í veðrinu út um
gluggann og Halldór er spurður
hvort hann sé búinn að fara í sína
daglegu gönguferð í dag.
„Nei, ég fer sjaldan út í svona
bjálfalegu veðri. Þá kem ég hund-
blautur heim og það verður lítið úr
ánægju og hollustu af slíkum göngu-
ferðum."
- En þú ferð annars ennþá í göngu-
ferðir um umhverfið ú hverjum degi?
„Já, nema þegar veðrið er svona
vont. Þetta er bara hluti af vinnu
minni. Þegar vinnudegi er lokið fer
ég út að ganga til að fá ferskt loft,
hvíla mig. Þetta er mín leið til að
slaka á eftir vinnu, sumir hafa annan
hátt á, leggja sig eða setjast fyrir
framan sjónvarpsskjáinn."
Ekki mikill
afmæl i smaður
- Mér skilst að hvorki þú né þín fjöl-
skylda séuð mikið afmælisfólk.
„Afmælisfólk! Nei, við höfum ekki
gert mikið af því að halda upp á af-
mæli á þessu heimili. Afmæli brestur
náttúrlega á mann einu sinni á ári á
meðan maður tórir, en það er enginn
undirbúningur hafður undir þau
hér.“
- Nú verður samt talsvert umstang
í kringum 85 úra afmælið 23. apríl,
sérstakar leiksýningar og útkoma
nýrrar bókar.
„ Já, en ég er svo heppinn að það
snertir mig ekki. Það eru þessir Svíar
sem setja þarna strik í reikninginn
með sínum áhuga fyrir mínum bók-
um. Þetta ágæta fólk hefur tekið að
sér upp á eigin býti að halda upp á
þetta afmæli.
Þeir sýna leikrit sem þeir fá út úr
róman eftir mig, Atómstöðinni. Þeir
búa þetta til sjálfir; ég sagði þeim
bara að gera svo vel. Sjálfsögð kurt-
eisi á báða bóga.
Þeir sendu mér handritið á sínum
tíma; ég las það yfir og sendi það til
baka um hæl. Ég var sáttur við þessa
leikgerð, þeim er velkomið að leika
sér að söguefninu."
Sagan
af brauðinu
dýra
í tilefni afmælisins er líka að koma
út hátíðarútgáfa af smásögunni Sag-
an af brauðinu dýra. Sagan birtist
upphaflega í Innansveitarkroniku en
kemur nú út í stóru viðhafnarbroti
með mörgum skemmtilegum mynd-
um eftir myndlistarmanninn Snorra
Svein Friðriksson.
„Já, þessi saga var sögð þegar ég
var lítill drengur að alast upp hér í
dalnum. Hún var útbúin sem þáttur
í Innansveitarkroniku, bók sem ég
setti saman í þakklætisskyni við
Mosfellssveitina.
Skrítin tilviljun að einmitt þessi
saga kom fyrst út áður en ég samdi
Innansveitarkroniku hjá einu helsta
listaverkaforlagi í Sviss, Galerie Er-
ker, í samvinnu við Danann Aager
Jorn, heimsfrægan málara. En sú
bók hefur mér vitanlega ekki sést
hér á landi. Mér hefur verið ánægju-
efni að það skyldi vera tekið svona
vel á móti þessari sögu sem er í eðli
sínu heldur dapurleg.“
Við heyrum að fermingarbarnið er
komið í heimsókn í sínu fínasta pússi
til ömmu og afa. Það er Auður yngri,
dóttir Sigríðar Halldórsdóttur og
Jóns Gunnars Ottóssonar en fjöl-
skyldan býr í næsta húsi við Gljúfra-
stein, Jónstótt, sem er rétt handan
við ána.
Engar stórar
fermingar í fjöl-
skyldunni fyrr
- Nú stendur mikið til, dótturdóttir-
in að fermast.
„Já, hún Auja er að fermast. Ég
man nú ekki eftir að við höfum haft
stórar fermingar i fjölskyldunni fyrr.
Ég held að dætur okkar hafi ekki
fermst. Amma þeirra skírði þær báð-
ar samkvæmt litúrgíunni.
Þó ég sé nú ekki lúterstrúarmaður
þá verð ég að gera ráð fyrir að svona
ung stúlka, sem er mikið innan um
félaga, leikbræður og vini, vilji líka
vera með þeim í kirkjunni. Ungling-
ar eru ekki mikið fyrir að skera sig
úr, þeir eru venjulega félagslyndir á
þessum aldri.“
- Ertu lítið hrifinn af lúterskri ferm-
ingu?
„Nei, nei, ég er al veg hlutlaus. Ég
tek yfirleitt ekki þátt í trúmálaum-
ræðu, nú orðið að minnsta kosti. Ég
gerði það meðan ég var unglingur.
Þá var allt nýtt fyrir mér í kaþólsk-
unni. Ég hef reyndar alltaf játað
kaþólska trú síðan.“
Ekki skipt mér
af trúboði
- En þú hefur ekki verið mikill
kirkjumaður, alla vega ekki hin síð-
ariár?
„Ég hef ekki skipt mér af trúboði.
Ég hef kannski ekki alltaf verið
mjög þægilegur í athugasemdum
mínum um lúterskuna. Ég skrifaði
til dæmis töluvert um 16. öldina í
síðasta greinasafni mínu. En það er
engin ástæða til að fara út i hasar
út af trúmálum á íslandi.
Stelpurnar mínar mega gjarnan
hafa þá religion sem þær vilja; ég
skipti mér ekkert af því. Mér finnst
sjálfsagt að láta hvern finna þann
guð sem honum hentar. Þetta er
einkamál.
Plattþýskir
herrar danska
ríkisins
Ég er að minnsta kosti ekki gefinn
fyrir að kristna fólk með blóði og
eldi eins og var siður hér áður fyrr
- og þótti góður. Þegar lúterstrúar-
menn innleiddu sína trú hér á landi
byrjuðu þeir á því að höggva höfuðið
af mesta manni Islands, Jóni Ara-
syni. Plattþýskir herrar danska
ríkisins stóðu að þeim verknaði.
Þessir menn töluðu ekki danska
tungu og kunnu lítil skil á dönskum
málefnum, hvað þá íslenskum.
Trúarj átningin
í næsta herbergi mátti heyra að
Auður, kona Halldórs, var að hlýða
dótturdóttur sinni yfir trúarjátning-
una. Okkur fannst tilvalið að trufla
yfirheyrslurnar og mynda fermingar-
barnið með afa og ömmu.
Að myndatökum loknum fara þær
nöfnur fram og gera aðra atlögu að
trúarjátningunni.
- NúfermistAuðuríMosfellskirkju.
Þú hefur ekki verið neitt sérstaklega
hrifinn af Mosfellskirkju?
„Jú, ég hef skrifað bók um hana
sem ég tel sjálfur eina af mínum
skárri bókum; fyrmefnda Innan-
sveitarkroniku.“