Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1987, Blaðsíða 24

MILLI LÍNA
Gunnar Gunnarsson
Ég fann í gömlu dóti rit um
„stjörnuspá og speki“, eins og á saur-
blaði stendur, og fór að fletta. Þar
gaf að lesa margan fróðleiksmola um
persónugerð manna. En eins og frægt
er þá hafa stjörnuspekingar komist
uppá lag með að lesa mann niður í
kjölinn með því einu að frétta hven-
ær maður fæddist, ár, mánuð,
vikudag og klukkuslag. í allsherjar
úttekt á því fólki sem fætt er undir
sömu stjörnu og ég segir að við séum
fjölhæft fólk og listhneigt.
Þetta kom mér verulega á óvart.
Og ég settist niður og velti því vel
og vandlega fyrir mér í hverju þessi
fjölhæfni fælist eða birtist heiminum.
En ég komst ekki að neinni niður-
stöðu, Hingað til hef ég ekki litið á
sjálfan mig sem fjölhæfan. Því fer
víðsfjarri að ég sé þúsundþjalasmið-
ur. Ég gæti ekki smíðað eina einustu
fíöl. Ég er hvorki hagur á tré né járn.
Ég get ekki einu sinni skrúfað saman
módelgrip eftir númeruðu korti. Fyr-
ir nokkrum árum lenti ég í því að
kaupa einhver verksmiðjuframleidd
húsgögn sem maður gat flutt heim
með sér á bíldruslunni, dregið inn á
stofugólf og reynt síðan að skrúfa
saman með aðstoð leiðarvísis.
Ég varð að ná í nágranna minn,
laghentan pilt, og fela honum verkið
eftir að hafa stórslasað sjálfan mig
og grætt aðra í fjölskyldunni.
Nei
húgsaði ég. Ég er fjandakornið
ekki fjölhæfur. Ég hef til dæmis ekki
enn náð afreksmannaárangri í
neinni fþróttagrein. Ég hef ekki svo
mikið sem komist á varamannabekk
landsliðsins í handbolta, hvað þá fót-
bolta.
Nú vill svo til að ég þekki fólk,
greint og menntað, sem leggur mikið
er. Og við ráðumst oftast á garðinn
þar sem hann er hæstur, rjúkum af
stað og byrjum að klastra löngu áður
en forsenda er fyrir því að verk geti
hafist. Það er ekki langt síðan við
lærðum það hér á íslandi að byggi
maður hús þarf götu nærri því og lóð
sem hægt er að fara um. Gömlu út-
hverfin í Reykjavík voru áratugum
saman óhrjálegri mannabústaðir en
stríðsrústir í Évrópu. Þar þyrlaðist
um ryk og skítur og sum húsin stóðu
með fúskaralegum vinnupöllum utan
á sér árum saman.
Þegar landbúnaðurinn tækni-
væddist fyrir alvöru á sjöunda
áratugnum fylltust skurðir og móar
af gömlum tólum og þessu dóti sem
bændur og búalið gátu ekki lært á.
Enn liggur í landi draslarahátturinn
í þessum efnum - og sér viðar til
hans en í landbúnaði. Við leyfðum
útlendingum að hrófla hér upp ál-
verksmiðju og datt ekki í hug að láta
þá útbúa almennilega vörn gegn
mengun. Og finnst víst enn eins og
'það eigi að fylgja með í kaupunum
að þeir útskfti hér land og lög. Enda
erum við ekk'i vaxin uppúr því sjálf.
Okkur finnst enn í aðalatriðum sjálf-
sagt að hver sem er geti brunað á
jeppa uppí heiði og markað spor í
viðkvæman gróður (þennan sem við
ætlum að sýna útlendu túristunum)
svo að mun taka meira en ellefu
hundruð ár að koma lagi á þá jörð
aftur.
Stjörnuspekin
er einhvers konar fúskaravísindi,
vel til þess fallin að búa til vitrænan
afsökunarramma utan um athafnir
okkar sem þykjumst þúsundþjala-
smiðir og fær í flestan sjó, en erum
í raun enn á fúskmannastigi.
-GG
Fúsk
uppúr stjörnuspeki. Og hefur hvað
eftir annað komið með skarpar at-
hugasemdir um persónuleika minn,
byggðar á upplýsingum um fæðing-
arstund mína. Kona nokkur hafði,
að mér skildist, mikinn áhuga á
framtíð minni vegna þess að hún sá
í mér brot af snillingi - en missti svo
áhugann þegar hún var langt komin
með að reikna út stjörnukortið mitt.
- Hvur fjárinn, hvað er að? spurði
ég-
- Tja, sagði hún. Það er eins og
þig vanti allt jarðsamband.
Já!
hugsaði ég. Þarna gæti verið kom-
in skýringin á því hvers vegna þetta
stendur í stjörnuspekiritunum um
fjölhæfnina. Ég get vel byggt geir-
neglda skýjaborg þar sem ég sit í
stólnum heima og þarf ekki að hafa
gengið á iðnskóla ellegar lært til
arkitekts. Og ég geri ótalmargt ann-
að í huganum. Og ferst það vel úr
hendi. Ég get dreymt mig inn í hvaða
úrvalslið sem er, skrúfað saman allt
helvitis ikea á nótæm og gert við
hárþurrku konunnar fái ég bara að
blunda stundarkorn í góðum stól.
Ætli mín fjölhæfni felist í því sem
ég get afrekað í draumi?
Við draumóramenn
erum náttúrlega ekki barnanna
bestir þótt lítið fari fyrir okkur,
dormandi í stól. Við fáum nefnilega
hinar undarlegustu hugmyndir í dag-
draumunum miðjum og stundum er
þeim hugmyndum hrint í fram-
kvæmd. Þá getur illa farið.
Ég er að tala um draumóramenn í
tilefni af því að nú um stundir tíðk-
ast það með okkar þjóð að velta
vöngum yfir hvers konar gróðabralli
uppá framtíðina að gera. Maður opn-
sumar. (Ég lenti í því að realisera
dagdraum minn, gamlan, og reið með
þessum Svisslendingi og fleira fólki
yfir hálendið.) Merkilegt, sagði hann
og virti fyrir sér íslensku fararstjór-
ana þar sem þeir voru álengdar að
járna. - Ekkert hefur staðist það sem
auglýst var og lofað í sambandi við
þennan túr. En flest hefur bjargast
á einhvern losaralegan og tilviljun-
arkenndan hátt. Þetta fólk sem er
að fara með túrista á hestum yfir fjöll
er augljóslega fúskarar; veit kannski
eitthvað um hross, en ekkert um fólk.
Og enn minna um móttöku og með-
höndlun ferðamanna. Satt að segja,
sagði Svissarinn og horfði alvarlega
í augun á mér - þá finnst mér merki-
legast við ykkur Islendinga að þið
eruð hreinlegt fólk og nokkuð vel
klætt. Það stemmir ekki við fúskið
og draslaraháttinn að öðru leyti.
Það var ónotalegt
að hrökkva upp úr dagdraum um
ferðamannalandið ísland og hrossa-
kynið sérstæða á þennan hátt. Á
þeirri stundu sem Svisslendingurinn
benti mér á fúskið og mistökin og
hálflygina og það sem ósagt var í
sambandi við sölu á íslandsferðum
var ég trúlega staddur í miðri áætlun
um að gera ísland að vin í mengaðri
og þéttbýlli Evrópu, allsherjar þjóð-
garði sem við litum eftir og ræktuð-
um og leyfðum svo erlendum
mönnum að fara um og segðum til
vegar 'af kunnáttu og viti. Þið eruð
greinilega fjölhæf og atorkusöm
þjóð, sagði Svissarinn - en eigið
margt eftir að læra.
Fúsk
er trúlega svo algengt hér vegna
þess að við draumóramenn ímyndum
okkur oft að við getum gert hvað sem
ar naumast blað án þess að lesa
draumórakennda áætlun einhvers
sem hefur skrúfað saman eftir núm-
erakerfi einhverja áætlun um gróða
af ferðamönnum, sölu smádýra í stór-
iðjubrúk, fjallavatns til drykkjar í
Austurlöndum ellegar rafmagns til
Skotlands. En fyrst og fremst eru það
þó vesalings útlendu ferðamennirnir
sem virðast eiga að fá að blæða hér
á landi næstu árin.
Merkilegt
sagði ungur maður frá Sviss í fyrra-