Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1987, Blaðsíða 11

MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 1987.
73
Minningarmerki
eru sjaldnast hol
að innan
„Mér skilst að ég hafi lýst því yfir
þegar hún var endurreist að það
skipti ekki máli hvort kirkjan væri
hol að innan eða ekki. Mér er út af
fyrir sig sama um það. Hún er ágæt-
is minningarmerki en slík merki eru
venjulega ekki hol að innan nema
að þau séu úr blikki."
Við horfum út um gluggann yfir
Mosfellsdalinn og sýnist okkur frek-
ar vera að bæta í vindinn en hitt.
- Hafa ekki orðið geysimiklar breyt-
ingar á Mosfellsdalnum þessi ár sem
þið hafið búið hér?
„ Jú, bæði til góðs og ills. Hér hafa
risið upp mörg íbúðarhús á seinni
árum en búskapur hefur lagst af í
dalnum nema á einum eða tveim
bæjum. Sumirhafa þó fáeinar kindur
sér til skemmtunar, eins og af göml-
um vana. Þannig er það til dæmis
með vin minn og nágranna, Bjarna
yngri á Hraðastöðum. Hann er með
nokkrar sauðkindur sér til ánægju-
auka, rétt eins og aðrir hafa blóm.
Svo hygg ég að hann sé með nokkra
hesta. Annar búskapur er nú ekki
rekinn á Hraðastöðum.“
Vissu ekki hvað
átti að gera við
heita vatnið
- Varnokkurtrafmagneðaheitt
vatn þegar þið fluttuð í dalinn?
„Hér var hvergi heitt vatn á bæjum
nema þar sem það kom upp í hlað-
varpanum við þrjá bæi sunnanmegin
í dalnum, Æsustaði, Norður-Reyki
og Hlaðgerðarkot. Þar var óhemju-
mikið sjóðheitt vatn en það vissi
bara enginn hvað ætti að gera við
það. Reyndar var þvottur þveginn í
heitum pollum sem mynduðust ná-
lægt húsunum. Þannig sparaðist
eldiviður til að hita upp vatn i þvott-
inn en það datt engum í hug að leiða
vatnið inn í húsin til að hita þau
upp. Þessir bændur voru miklir
ágætismenn en hugmyndin um upp-
hitun húsa með hveravatni kom ekki
upp fyrr en löngu síðar.“
Huldufólk
sérstakur
þjóðflokkur
- Trúir þú á huldufólk og álfa?
Nei, það hef ég aldrei gert. Það er
erfitt að átta sig á því hvernig þessar
sögur hafa orðið til. Hvort fólk hefur
samið þær til að vekja á sér athygli
og koma í gang skemmtilegu um-
ræðuefni eða hvort fólk hefur dreymt
þetta. Það væri fróðlegt rannsóknar-
efni.
Það voru aldrei sagðar neinar
huldufólks- eða álfasögur á mínu
heimili. Það voru frekar hrollvekj-
andi frásagnir, sögur af draugum sem
gamlar kellingar kunnu og fóru með
svona án þess að taka mikið mark á
þeim.
Gamla fólkið kunni mikið af svona
þjóðarfróðleik. Huldufólkið hefur
dálitla sérstöðu á íslandi. Þetta er
fólk sem þó ekki er fólk en er al-
mennt viðurkennt á landinu sem
sérstakur þjóðflokkur, eins og fróð-
legt er að heyra í útvarpserindum
Ólafs Ragnarssonar sem hafa staðið
yfir undanfarið.“
Fjölmiðla-
byltingin
- Hvað finnst þér um hinar miklu
breytingar sem orðið hafa í fjölmiðl-
um?
„Ja, menn verða að hafa mjög góð-
an tíma til að sinna öllu sem er á
boðstólum í fjölmiðlum. Eg hef aldrei
verið mikið fyrir útvarp og sjónvarp
og lítið skipt mér af þeim miðlum
nema hvað ég hef gefið góðum mönn-
um, aðallega útlendum, leyfi til að
filma nokkra af rómönunum minum.
Ég reyni hins vegar að fylgjast með
blöðunum en ég skil ekki hvernig í
ósköpunum menn eiga að fara að því
að lesa öll þessi býsn sem dembt er
yfir lesendur dagblaðanna. Ég hef
ágætan tíma en það tekur mig hálfan
daginn að gera blöðunum sæmileg
skil. Og hvað með þá sem einnig
reyna að fylgjast með fleiri og fleiri
útvarpsrásum og tveim sjónvarps-
dagskrám? Þeir hljóta að byrja
klukkan sex á morgnana til að geta
haft við.“
Þetta eru
þolanleg afköst
- Ertu að vinna að nýrri bók þessa
dagana?
„Nei, nei, ég er mest að skemmta
mér. Ég er nú búinn að skrifa fimm-
tíu bækur og fólk hlýtur að halda
að ég sé orðinn vitlaus ef ég skrifa
meira. Það þótti löngum góður siður
að skrifa eina bók, samanber suma
höfunda íslendingasagnanna, og láta
þær svo fara frá sér án þess að merkja
þær höfundi. Ekki rýrði það gildi
bókanna. Nei, ég held að þetta séu
nú orðin þolanleg afköst hjá mér.“
- Hefurðu velt því fyrir þér hvað
þú hefðir tekið þér fyrir hendur hefð-
ir þú ekki sem ungur maður lagt fyrir
þig ritstörfin?
Hyskinn við
önnur verk
„Ég setti mér eiginlega enga val-
kosti. Þetta var svo náttúrlegt val
fyrir migi Ég hef sennilega fengið
þessa áráttu við að hlusta ungur á
upplesnar bækur á mínu heimili,
Laxnesi. Alltaf þegar fór að hausta
og allan veturinn voru útvegaðar
bækur til upplestrar að gömlum og
góðum sið.
Á hverju kvöldi meðan fólk vann
handavinnu eða aðra þá vinnu sem
fólk vann innandyra var einn sem las
upphátt fyrir alla hina. Þessi lestur
stóð yfir í tvo tíma eða lengur á
hverju rúmhelgu kvöldi sex daga
vikunnar. íslendingasögurnar voru
oft lesnar og Riddarasögurnar og svo
bækur eftir íslenska höfunda eins og
Jón Trausta og Einar Hjörleifsson
Kvaran.
Á mínu heimili var því sjálfsagt að
lesa bækur og ég leitaði mikið í bóka-
skápinn."
- Nú varstumjögungurþegarfyrsta
bókin þín, Barn náttúrunnar, kom
út. Voru örlög þín og framtíð þar
með ráðin?
„Ja, ég gat að minnsta kosti ekki
varist því að skrifa fleiri bækur og
beina áhuga mínum að bókmenntum.
Ég var allur á kafi í bókmenntum
og heldur hyskinn við önnur verk-
efni og fræðigreinar.
Ég var sautján ára þegar Barn
náttúrunnar kom út. Ég var mjög
fljótur að átta mig á þeim möguleika
að það var ekki aðeins hægt að lesa
bækur; það var líka hægt að skrifa
bækur. Áður en Barn náttúrunnar
kom út var ég búinn að skrifa mikið
magn af alls kyns pistlum, greinum
og öðrum langlokum sem fylltu
þykkar stílabækur eins og þá voru í
tísku. Sem betur fer týndust þessar
úttútnuðu stílabækur ásamt þeirri
snilligáfu sem þar til heyrði.
Ég hef víst haft í mér þessa nátt-
úru, hvernig sem á því stóð.“
-ATA
„Mér finnst sjálfsagt að láta hvern finna þann guð sem honum hentar.“