Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1987, Qupperneq 14

76
MIÐVIKUDAGUR 15. APRÍL 1987.
Öskubuska - páskaleikrit sjónvarpsins
„Það eru engir sálar-
tappar í þessu verki“
- segir höfundurinn, Gísli J. Astþórsson.
Edda Heiðrún Backman í hlutverki Maju eða Öskubusku.
„Ef þau tvö, Öskubuska og at-
hafnamaðurinn lífsþreytti, eiga að
hittast við þær kringumstæður sem
gert er ráð fyrir í myndinni þá verð-
ur það að gerast í Reykjavík vegna
þess að hún er eina borgin," segir
Gísli J. Ástþórsson, blaðamaður og
rithöfundur, en hann er höfundur
páskaleikrits sjónvarpsins í ár.
Verkið heitir Ögkubuska og mað-
urinn sem átti engar buxur. Til
þessa hefur Gísli verið þekktastur
fyrir sögur sem gerast í sjávarpláss-
um og í einu slíkú átti hún Sigga
Vigga samastað í tilverunni. Nú
víkur hann frá venjunni af ofan-
greindum ástæðum.
Öskubuska og lífsleiður at-
hafnamaður
1 Öskubusku og manninum sem
átti engar buxur segir frá Maju,
sem vinnur „í öskunni", og Niku-
lási, fyrrum athafnamanni sem
nennir ekki lengur að lifa. Þegar
leiðir þeirra liggja óvænt saman
finnur hún ævintýrið og blæs um
leið nýju lífi í gömlu kempuna sem
er búin að týna sínu ævintýri.
Þetta er kjami málsins en sögu-
þráðurinn er auðvitað miklu
flóknari og verður ekki rakinn hér.
I myndinni kemur ýmislegt spaugi-
legt við sögu. Þar á meðal er forláta
vasi sem fenginn var að láni hjá
kínverska sendiráðinu. Til tökunn-
ar þurfti „alveg spes vasa“, segir
Gísli um gripinn. „Vasinn, sem
fenginn var að láni, kostar, að því
er mér skilst, hundruð þúsunda
króna þannig að upptökufólkið var
með lífið í lúkunum meðan það
hafði gripinn í sinni vörslu og var
þeirri stund fegnast þegar búið var
að skila honum.“
Annars segist Gísli lítið hafa
komið nærri upptökum á verkinu.
Þó mætti hann til að fylgjast með
síðasta upptökudaginn. Þá var ver-
ið að mynda jarðarför í Dómkirkj-
unni og vantaði mann til að leika
prúðbúinn kirkjugest. Höfundur-
inn var því dubþaður upp snarlega
og settur á bekk með kirkjugestum.
„Ég veit ekki einu sinni hvort ég
sést,“ segir Gísli. „Það má hins
vegar líkja þessu við það að Hitch-
cock kom ávallt fram í aukahlut-
verkum í sínum myndum," heldur
Gísli áfram og er sýnilega skemmt
við tilhugsunina.
Bíð rólegur tll páskadags
Það er Hilmar Öddsson sem leik-
stýrir verkinu. „Við Hilmar fórum
yfir handritið áður en tökur hóf-
ust,“ segir Gísli. „Við urðum
ásáttir um að stytta verkið aðeins
og eftir það lét ég Hilmar alveg um
útfærsluna og hef ekkert skipt mér
af henni. Ég hef ekki einu sinni séð
verkið og ætla bara að bíða rólegur
og horfa á það í sjónvarpinu.
Ég bíð svona mátulega spenntur
eftir að sjá árangurinn en ekkert
ægilega. Það er þó óneitanlega
spennandi að sjá hvernig það sem
sett er á pappír tekur sig út á filmu.
Ég þarf þó engu að kvíða því ég
finn að það lenti í góðum höndum.
Það var góður andi í hópnum og
ég held að fólki hafi þótt heldur
gaman og það gæti gefið manni
vonir um að vel hafi tekist til.
Ég get nefnt sem dæmi um vinnu-
brögðin að þegar ég var með
upptökufólkinu síðasta daginn þá
var ég að spjalla í hléi við Eddu
Heiðrúnu sem fer með aðalhlut-
verkið. Síðan er hún kölluð í töku
og þá er eins og hún detti um leið
inn í hlutverkið og það var allt
önnur kona sem gekk frá mér en
ég var að tala við.“
Þriðj'a sjónvarpsleikritið
Þetta er þriðja leikritið sem Gísli
skrifar fyrir sjónvarpið. Margir
minnast eflaust Skrípaleiks, sög-
unnar um Rósant Hansson sem
ætlaði að fá lán fyrir vörubíl. Það
var tekið upp á Siglufirði og Gísli
var þar með í för. „Ég minnist enn
hvað hann Gísli Halldórsson gat
borðað mikið,“ segir Gísli þegar
hann rifjar þessa sögu upp. „Það
var heilmikil átsena í leikritinu.
Það varð að taka hana upp fjórum
sinnum og alltaf varð Gísli að inn-
byrða skammtinn sinn.“
Tildrögin að því að Gísli skrifaði
leikritið um Öskubusku voru að
Hinrik Bjarnason, dagskrárstjóri
hjá sjónvarpinu, kom að máli við
hann fyrir nokkru og bað um leik-
rit. Efnið var sjálfvalið og sjón-
varpið áskildi sér sjálfdæmi í hvort
það yrði tekið upp eða hafnað.
„Ég kann vel við þessa aðferð,"
segir Gísli. „Þetta er bæði jákvætt
og heiðarlegt að leggja svona spilin
á borðið fyrirfram."
Gísli segist fyrst hafa fengið hug-
myndina að Maju eða Öskubusku
og síðan hafi verkið spunnist út frá
henni. „Eftir að hún var fædd tók
hún að rata í öll þessi ævintýri,"
segir Gísli. „Mér hefur sjaldan
gengið jafnvel að skrifa. Mín
reynsla er sú að þetta sem speking-
arnir segja um að bíða eftir að
andinn komi yfir mann sé einber
vitleysa. Það er að vísu hvorki
skáldlegt né dramatískt að viður-
kenna það en ég held að það verði
að ganga að þessu eins og hverri
annarri vinnu.“
Blaðamennska og ritstörf
Gísli neitar því að leikrit hans
sé tilbrigði við ævintýrið alkunna
um Öskubusku þó verkið sé óneit-
anlega ævintýri. „Nafnið gengur
upp við hlutverkið og reyndar er
líf Maju hálfgert öskubuskulíf."
Fyrir utan leikritin hefur Gísli
skrifað nokkrar skáldsögur jafn-
framt því sem hann hefur verið
blaðamaður undanfarna Ijóra ára-
tugi, með hléum þó. „Ég ætlaði
einu sinni að hætta alveg í blaða-
mennskunni og hafa það rólegt og
skrifa sögur,“ segir Gísli. „Ég fór
að kenna og fékk það rúma stunda-
töflu að ég var laus á hádegi hvern
dag en mér varð voðalega lítið úr
verki þótt ég hefði nægan tíma. Það
er svona þegar pressuna vantar,
þá gerist ekki neitt.“
Gísli réðst því aftur í blaða-
mennskuna og hefur jafnframt
sinnt ritstörfum. Hann viðurkennir
með semingi að hafa nýtt leikrit á
prjónunum. Það er að vísu óskrifað
enn en „það er tilbúið í hugan-
um“, segir Gísli.
Öskubusku segist Gísli skrifa í
þeim tilgangi að segja sögu sem
allir geta skilið. „Það eru engir
sálartappar í þessu verki," segir
hann. „Og ef þarna eru einhver
sálarvandræði leyst þá eru þau svo
einföld að allir geta skilið.“
-GK