Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1987, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 1987.
13
Hvert sem fólk ferðast, hvort sem
er á eigin vegum eða á vegum
ferðaskrifstofa, eru því boðnar svo-
kallaðar kynnisferðir til kaups.
Með í þessar ferðir, ferðamannin-
um til halds og trausts, fara farar-
stjórar sem hafa þann starfa að
lýsa því sem fyrir augu ber, segja
frá einkennum lands og þjóðar og
reyna að gera ferðina sm ánægju-
legasta fyrir þátttakendur.
Þetta ferst fólki auðvitað misvel
úr hendi. Til þess að reyná að
tryggja að vel sé séð fyrir þörfum
farþega í svona ferðum hefur víða
verið gert að skyldu að þeir sem
ráðnir eru sem fararsljórar afli sér
menntunar sem geri þá hæfari en
ella til þess að •sinna óskum far-
þeganna.
Námskeið í leiðsögn
Fyrir tólf til þrettán árum sótti
ég um inngöngu í Félag leiðsögu-
manna eftir að hafa sótt námskeið
sem haldið var á vegum félagsins.
Mér var neitað um inngöngu á
þeirri forsendu að skilyrði til inn-
göngu væri að ljúka námskeiði sem
haldið var á vegum Ferðaskrifstofu
ríkisins. Þetta þótti mér skynsam-
leg afstaða þeirra leiðsögumanna
svo að ég innritaöist á námskeiðið,
sótti tilskilinn tímafjölda og lauk
prófi.
Einhverra hluta vegna varð ekk-
ert úr því að ég sækti um inngöngu
í félagið að námskeiðinu loknu.
Síöastliðið vor hitti ég formann
leiðsögumannafélagsins á fomum
vegi og spurði hann hvemig ég
ætti að bera mig að við að sækja
um inngöngu í félagið. Sá góði
maður tjáði mér að ég gæti alveg
gleymt því að sækja um inngöngu
því að hana fengi ég ekki. Ég sagði
honum frá því sem greint er frá
Fararstjóm
til landsins og ferðast hér mikið.
Ummælin vom eitthvað á þá leiö
að í þetta skipti hefðu þau fengið
þannig fararstjóra að þau hefðu á
tilfinningunni að öll hans þekking
væri ennþá á bókum sem hann
hefði aldrei lesið og væm þar að
auki í Reykjavík. En samt er hún
atvinnumaöur (professional),
sögðu þau og þótti skrítið. Þau tóku
reyndar fram að þetta væri svosem
í lagi þeirra vegna en þau vor-
kenndu þeim sem vom að fara sína
fyrstu ferð.
Sjálfsagt verður félagsskirteini í
leiðsögumannafélaginu aldrei
trygging fyrir góðri leiðsögn, frek-
ar en félagsskírteini i öðrum félög-
um tryggja gallalausa vinnu. En
það er þó gott til þess að vita að til
flestra em gerðar kröfur um lág-
marks hæfni og þekkingu.
Guðmundur Axelsson
hér að framan og að auki því að
ég ætti í fórum mínum prófskír-
teini áritað af forseta íslands. En
allt kom fyrir ekki. Það er sem sagt
ekki nóg að eiga prófskírteini eins
og ég á. Ætli ég mér að ganga í leið-
sögumannafélagið verð ég að fara
á annað námskeið sem verður lík-
lega auglýst síðar!
Að sjálfsögðu sætti ég mig við
þessi málalok og hugsaði sem svo
að trúlega hefðu bæst við landið
firðir, fjöll, ár og vötn. Jarðfræði
landsins, dýra- og plöntulíf tekið
stakkaskiptum og enginn haft fýrir
því að láta mig vita. Allt þetta yrði
svo auðvitað kynnt á námskeiðinu
sem verður auglýst síðar. Ekki þarf
að taka fram að ég bíð í ofvæni eft-
ir auglýsingunni góðu.
Samskipti - þekking
Fyrir nokkrum árum réð ég mig
í sumarvinnu hjá því ágæta sóma-
KjáDaiinn
Guðmundur Axelsson
skrifstofumaður
„Ætli ég mér aö ganga 1 leiðsögu-
mannafélagiö verö ég að fara á annað
námskeið sem verður líklega auglýst
síðar!“
fólki sem á og rekur Hótel Reyni-
hlíö í Mývatnssveit. Þar kynntist
ég bæði mörgum leiðsögumönnum
og feröamönmun af ýmsu þjóðemi.
Af samtölum við þetta fólk varð ég
margs visari bæði um afstöðu leið-
sögumanna til starfsins og ferða-
manna og einnig fékk ég ýmislegt
að heyra um samskipti ferðamann-
anna við íslenska leiðsögumenn.
Langflestir virtust leiðsögu-
mennimir, eins og vera ber,
áhugasamir um að gera landi og
þjóð jákvæð skil þannig að þeir sem
á þá hlustuðu fæm héðan ánægðir
og bæm okkur vel söguna þegar
heim væri komið. Því miður var
þó í hópnum einn og einn sem
maður hafði á tilfinningunni að
þyrfti að drekka í sig kjark til þess
að þora að vera samvistum viö far-
þegana og getur hver og einn séð
að slíkt kann ekki góðri lukku að
stýra.
Mér em minnisstæð ummæh
skoskra hjóna sem höfðu oft komið
Stjórnun fiskveiða
Mér undirrituðum er farinn að of-
bjóða svo þessi dæmalausi kerl-
ingasöngur hinna ýmsu samtaka
og þeirra einfeldninga sem kristn-
aðir hafa orðið af þeim, að ég ætla
í fáum orðum að benda á nokkur
atriði, réttsýnu og hugsandi fólki
að leiðarljósi.
Það dylst vonandi engum að hér
á ég við takmarkanir gegn okkur
smábátasjómönnum. Við höfum
ekki gert annað en veija okkur
hingað til og benda á það óréttlæti
sem við höfum verið og emm beitt-
ir. Við höfum ekki ráðist í fjölmiðl-
um á aðrar stéttir í þjóðfélaginu
né sjómenn á stærri bátum, þó sí-
fellt sé verið að ásaka okkur um
að veiða (takmarkalaust) og smíða
allt of marga báta. Hveijum fyndist
hann mega vinna „óhindrað" sér
til framfærslu ef hann væri lög-
bundinn í 115 daga fríi á ári eins
og var fyrir 2-3 ámm? Finnst virki-
lega öllum landslýð það vera
óhindraðar veiðar þegar ekki má
fara á sjó 65 daga á ári?
Samanburður á opnum vélbát og
togara hefur mér alltaf fundist afar
heimskulegur en nú er gert ráð
fyrir því að smábátar undir 6 tonn-
um megi ekki róa í 85 daga á ári,
alveg dæmalaust þetta, því togari á
sóknarmarki hefur 90 banndaga á
ári en getur hæglega sótt 270 daga.
Á18 ára trilluævi hefur undirritað-
ur einu sinni komist í 150 róðra á
ári, algengast er 80-120. Veðurfar
og straumar sjá um takmarkanir á
sjósókn smærri báta og þarf engin
veiðibönn til að hefta sjósókn
þeirra. <
Dagróðrar ógnun
En forum nú nokkur ár aftur í
tímann, aftur í skrapdagakerfið og
kvótalögin. Hvort tveggja var sett
á með tvö sjónarmið að leiðarljósi,
það sem brýnast þótti var að
vemda þorskstofninn, svo og fleiri
KjaHarinn
Birgir Albertsson
sjómaður
fiskstofna, þó svo togarar hafi feng-
ið að veiða svo til hömlulaust
annað en þorsk. Það síðara var að
veiða fiskinn á sem hagkvæmastan
máta. Nú eru þessi höfuðatriði al-
yeg horfin. Eða dettur nokkrum
íslendingi í hug að smábátar sem
stunda dagróðra, flestir yfir sumar-
mánuðina, ógni fiskstofnum við
strendur landsins? Alveg öruggt
má telja að hagkvæmari veiðar er
ekki hægt að stunda, hvort heldur
er fyrir $jómanninn eða þjóðarbúið
í heild.
Horfið ykkur nær
Ágæta fólk, það er aðeins verið
að slá ryki í augun á ykkur því í
upphafi voru alrangar forsendur
fyrir því útreiknaöa aflamagni sem
smábátar fengu, og hitt sem er enn
alvarlegra er að með því að tönnl-
ast sífellt á óhindruðum veiðum og
miklum afla smábáta er aðeins ver-
ið að breiða yfir þá skyssu sem
sjávarútvegsráðuneytið gerði í
sambandi við sóknarmarksleiðina
svonefndu því togari, sem mátti
veiða 1200 tonn, er nú sjálfkrafa
búinn að hækka sig í 1700 tonn, sem
sagt bæta við sig 500 tonnum, enda
er búið að veiða á fáum árum,
þremur að ég held, 350-400 þúsund
tonn fram yfir það sem fiskifræð-
ingar töldu ráðlegt. Hver er hlutur
smábátasjómanna í þeim afla?
Nú nýlega birtust heilsíðufyrir-
sagnir í blöðum um að bæði á
Suðurnesjum og í Vestmannaeyj
um hafi ekki tekist að veiða upp í
leyfilegt sóknarmark. Hvers vegna
er verið að gera úlfalda úr mýflugu
með sífelldum áróðri á smábátasjó-
menn meðan svona heyrist ekki
nefnt nema sem lágvært hvísl á
göngum hjá ónefndum grátkerling-
um.
Ekki má það ske að þessari dug-
legu stétt sjómanna sé hegnt fyrir
þann sofandahátt sljómvalda að
lagfæra ekki snarvitlausar mæl-
ingareglur sem leiddu af sér smíði
á svokölluðum 9,9 tonna bátum
sem að mínu mati eiga enga sam-
leið með opnum vélbátum. En ekki
má gleymast að enn beinist áróður-
inn aðems gegn bátum undir 10
„Eöa dettur nokkrum íslendingi í hug
að smábátar, sem stunda dagróðra,
flestir yfir sumarmánuðina, ógni fisk-
stofnum við strendur landsins?“
- Hver er hlutur smábáta i þeim afla? er spurt í greininni. - Smábátar
vió bryggju i einni Austfjarðahöfninni.
tonnum. Hver er búmn að gleyma
því þegar soðnir voru 17 sentímetr-
ar framan á togara eða hann stytt-
ur um álíka lengd, aðeins til aö fara
í kringum gildandi fiskveiðireglur?
Nei, ég segi; ráðamenn, horfið ykk-
ur nær og látið ekki krókódílatár
grátkerlinga dáleiða ykkur, lítið á
málin af skynsemi og æthð ekki
þessum takmarkaða hópi sjó-
manna að taka á sig stórfellda
kjaraskerðingu á meðan aðrir fá
auknar tekjur fyrir sína vinnu. Illa
hrökk ég við er ég heyrði í útvarps-
þætti þann 6.12. bónda, kominn á
ffemsta bekk Alþingis, telja það
mestu skyssu sem orðið hefði við
setningu núverandi laga um fisk-
veiðistjórnun að leyfa „óheftar“
veiðar smábáta.
Þessi bóndi á að heita formaður
heils þingflokks og það meira að
segja þingflokks sem hreykir sér
af samvinnu og byggðastefnu, því-
lík ósvífni. Ég skora á háttvirta
kjósendur aö fylgjast vel með
næstu daga og misseri.
Þáttur landverkafólks
Margir bændur hafa fengið styrki
til búháttabreytinga undanfarið og
sumir notað þá til flárfestinga í
smábátum en nú eru þeirra eigin
flokksbræður að skera þá niður í
annað sinn, ég á við riðuniðuí--
skurð og yfirvofandi stéttarskurð.
Vafalaust er hvergi jafnlitlu til
kostað af hálfu sveitarfélaga eins
og bak við hvert atvinnutækifæri
sem skapast við smábátaútgerð. En
það viröist ekki samræmast sam-
vinnuhugsjóninni, hún virðist vera
nær hinni dönsku einokun, sem
hún var í upphafi stofnuð gegn,
svolitið ankannalegt, ekki satt.
Einn er sá þáttur sem er ekki
hvað síst alvarlegur í þessari aðfór
að okkur og það er þáttur land-
verkafólks. Nokkur fyrirtæki hafa
verið stofnuð á landinu, eingöngu
með hráefnisöflun smábáta sem
verkefni, og tel ég að nú sé verið
að veita þeim banahöggið. Erfitt er
að brúa 65 daga sem engin hráefn-
isöflun á sér stað en að hafa þá 85
og þar af 45 daga samfellt, sam-
kvæmt nýjustu tillögu ráðuneytis-
ins, það gengur ekki upp. Þetta
kallast á nútíma kosningamáli að
stuðla að uppbyggingu í hinum
dreifðu byggðum landsins og lyfta
menn sér gjaman upp á tæmar og
horfa bæði til hægri og vinstri eftir
svp virðulega sagða setningu:
Ég vona að ég hafi varpað ljósi á
sumar staðreyndir þessa máls og
sé svo þá er það vel. Ég vil að end-
ingu skora á þingmenn, sem nú
flalla um frumvarp ráöherra til
sflómunar fiskveiða næstu 4 árin,
að hengja ekki bakara fyrir smið.
Birgir Álbertsson