Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1987, Page 21

FIMMTUDAGUR 17. DESEMBER 1987.
21
Mertning
er aö flnna á bls. 147:
„í þessari mynd og öðrum í líkum
anda er Kristín, eins og Ásgrímur
Jónsson, mitt á milli impression-
isma, skrásetningar á hinu séöa og
expressionisma, túlkunar á hinu
séða.“ Síöar í textanum segir Aðal
steinn: „Kristín haföi þaö fram yfir
Ásgrím og raunar marga aðra ís-
lenska landslagsmálara, aö hún dró
hárréttar ályktanir á því sem hún
var að gera.“ (bls. 147) Þetta þykir
mér frekar hæpin fullyrðing og ég
skil ekki fullkomlega hvað vakir fyr-
ir höfundinum. Framhaldið í textan-
um er á þennan hátt: „Þegar
málarinn er kominn ofaní landslag-
ið, bæði í eiginlegri og óeiginlegri,
það er táknrænni, merkingu, hverfa
skilin milli hins hlutlæga og hins
óhlutlæga.“ (bls. 148^Þetta hljómar
kannski flókið en er það ekki við
nánari skoðun og skýrist þegar Aöal-
steinn segir litlu síðar: „Kristín kom
því ekki auga á það hyldýpi, sem
margir starfsbræður hennar og jafn-
aldrar þóttust sjá milli hlutbundinn-
ar myndlistar og afstraktlistar.“ (bls.
148) Áðalsteini er tíðrætt um vinskap
Kristínar og Muggs og dregur sums
staðar þær ályktanir að Muggur hafi
haft töluverð áhrif á val Kristínar á
viðfangsefnum. Ég tel að þama hafi
Aðalsteinn teygt sig fulllangt í leit
að skýringum og reyndar slær hann
sjálfur vamagla í þessu sambandi.
Þegar á heildina er htið em þó list-
fræðilegar skýringar Aðalsteins vel
framsettar, aðgengilegar og upplýs-
.andi. Hann hjálpar lesandanum að
átta sig á myndlist Kristínar og eykur
þannig á hstræna upplifun þeirra
sem eiga kost á því að hafa myndir
hennar fyrir framan sig. Myndlist
Kristínar er ekki svo flókin að hætta
sé á að hægt sé að oftúlka hana á
nokkum hátt og að því er vikið í text-
anum að aðrir hstamenn hafi legið
henni á hálsi fyrir ahar blómamynd-
irnar og uppstilhngarnar. Það er rétt
að það era ekki mikla sviptingar eða
pæhngar í myndum hennar og henni
virðist ekki liggja annað á hjarta en
að mála góðar myndir sem vísa fyrst
og fremst inni sig.
Gildi íslenskra listaverkabóka
Kristín Jónsdóttir var enginn
heimshstamaður miöað viö þennan
óljósa alþjóðlega mælikvarða, sem
ekki er til í föstu formi eins og franski
gullmetrinn sem mælikerfi okkar er
miðað við. Því er ólíklegt að svona
bók hefði verið gerð í nokkm öðra
landi en á íslandi. Hlutur Kristínar
í þróun íslenskrar myndlistar er
einnig óljós og það er ekki víst að
þetta verk Aðalsteins breyti nokkm
þar um að ráði. Það skiptir hins veg-
ar ekki höfuðmáh, því eins og ég vék
að í upphafi, er tilgangur höfundar-
ins að vekja áhuga almennings á
verkum Kristínar og löngun list-
fræðinga til frekari rannsókna á
þeim. Aðalsteini hefur tekist ætlun-
arverk sitt að svo miklu leyti sem
snertir að kveikja áhuga almennings.
Um hitt atriðið ætla ég ekki að tjá
mig.
A blaðsíðu 14 notar höfundur orðið
„dílettantískar" og neðar á sömu
síðu „dhettantísku". Ég hef spurt
marga hvað þetta orð þýðir og enginn
hefur getað sagt mér það, jafnvel
þótt ég setti það í samhengi í textan-
um. Með hjálp orðabóka hef ég
komist að því að hér mun vera átt
við einhvers konar hstasnobb. Þetta
útlenska orð er engan veginn nægi-
lega vel þekkt hér á landi til að það
sé afsakanlegt að nota það í bók.
Þetta þótti mér vera löstur á annars
vel unnu verki sem fengur er í, þvi
það vantar enn mikið á að öll kurl
séu komin til grafar hvað snertir
stutta en ríka myndlistarsögu okkar
íslendinga.
Bókin um Kristínu Jónsdóttur er
197 blaðsíður í stóm broti. í henni
em 66 htprentaðar myndir af verk-
um Kristínar auk fjölda svarthvítra
ljósmynda. Hún er prentuð á góðan
pappír í Prentsmiðjunni Odda og
virðist htgreining hafa tekist aö von-
um.
Þorgeir Ólafsson
sjálfum okkur. Svona tilraunir með
sjónarhom þykja býsna nútímaleg-
ar hjá skáldsagnahöfundum og má
til dæmis benda á Tékkann Mhan
Kundera í þessu sambandi. Vita-
skuld em fleiri með svipaðar
sjónarhomsbreytingar en ástæðan
til þess aö ég nefni Kundera sér-
staklega er að gluggaþvottamaður-
inn í þeirri bók hans sem kom hér
út í fyrra, Óbærilegum léttleika th-
verunnar, er dæmi um nútíma-
mann sem leitar að lífsfyhingu hjá
endalausum skyndikonum. Kund-
era þarf ekki að senda sinn mann
í annan heim til að hfa slíku gjá-
lífi, honum nægir að láta hann þvo
glugga hjá heimavinnandi hús-
mæðram th þess að gera kynnin
möguleg.
Bókmenntir
Gísli Sigurðsson
Náttúruleg hegðun
í álfheimum 'rætist draumur
mannsins um frelsi, réttlæti og
sæmhegt viðurværi. Stærsta fram-
lag álfheima er þó á sviði kynlífsins
sem Ólafur nýtur hömlulaust. Og
stundum má jafnvel ætla að hér sé
á ferð heimur fuhvaxta karlmanna
sem hafa komið sér upp konum
hingað og þangað á bæjunum. En
frá shku er vitaskuld ekki hægt að
segja nema klæða það í álfabúning.
Og skyldi nú einhver halda að hér
sé um að ræða ofbeldishneigða
karlrembu þá fer sá vhlur vega því
að nauðgarinn fær enga miskunn
og stungið er upp á að refsa honum
grimmhega: „.. ,að hans eistu
skulu af honum út skorin verða og
skal hann þar eftir læknast.“! Þaö
kynlíf, sem einkennist af gagn-
kvæmum vhja þátttakenda, er
mjög prísað og alhr þeir sem eru á
móti svo náttúrulegri hegðun eru
fordæmdir hræsnarar.
Guðandus biskup er mikhl drag-
bítur á allt hf og hugsun í bókinni.
Hann er fuhtrúi hefðar og viðtek-
inna sjónarmiða og stendur uppi
fávís og fégráðugur. Hann heldur
ennþá fram forneskjihegum hug-
myndum um alheiminn sem vís-
indin á dögum Eiríks voru búin að
hrekja, og það sem verra er: Hann
beitir mikið fyrir sig guðsorði en
er í raun bara að ásælast fjármuni
fólks og gerir aldrei handtak nema
fá greitt fyrir.
Flókinn sagnavefur
Saga Ólafs Þórhallasonar er stór-
merkheg og vandlega unnin. Hún
gefur breiða mynd að mannlífi á
Islandi th sjós og lands í mörg
hundruð ár en er jafnframt sjálf-
stætt skáldverk þar sem meðvitað-
ur höfundur segir sína sögu og
heldur fram sínum skoðunum - á
þeim tíma sem slíkt var heldur fá-
títt hér á landi.
Útgefendur rita inngang og langa
ritgerð um höfundinn og söguna í
eftirmála. Einnig fylgir lauslegur
útdráttur sem hjálpar lesanda að
átta sig á þeim flókna sagnavef sem
af forminu hlýst.
í eftirmálanum eru saman komn-
ar miklar upplýsingar en nokkuð
skortir á skipuleg efnistök og oft
er erfitt að átta sig á hvenær höf-
undar spinna frá eigin brjósti,
hvenær vitnað er til annarra og
hvenær er byggt á frumheimildum.
Það hefði strax bætt úr þessum
ruglingi að fá yfirlit um tiltækar
heimildir og eitthvert mat á gildi
þeirra. Sem dæmi um þetta má
nefna að vitnað er til ummæla
nokkurra manna um Eirík Laxdal
og byijað á Prestatali Jóns Konr-
áðssonar, haldið áfram með orð
Hallgríms Jónssonar, Sighvats
Borgfirðings, Gísla Konráðssonar
og Guðbrands Vigfússonar og loks
endað á skrifum Einars Ólafs
Sveinssonar. Ómögulegt er að sjá
hver þessara manna hafði persónu-
leg kynni af Eiríki og hver studdist
eingöngu við orð annarra.
Gísli Sigurðsson
BMX HLAUPAHJOL KR. 6.900. S32
vio bjóÍHim meira
en reiðhjól
irerslumn vl^
414RKID
BMx, .12/2 , ira 3 ara, kr. Auk þess allt fyrir BMX
....... , BMX-hjólkoppar, BMX-hjálmar,
bmv «»’ fa t ír‘ l'lll BMX-hanskar, BMX-peysur,
BMX, 16, fra 5 ara, kr. 8.037. BMX-buxur, BMX-húfur o.fI.
BMX, 20", frá 6 ára, kr. 7.360.
Barnahjól, 12 , frá 3 ára, kr. 3.890.
Barnahjól, 14", frá 4 ára, kr. 6.720.
Barnahjól, 16”, frá 5 ára, kr. 6.980.
Barnahjól, 20", frá 6 ára, kr. 9.452
stgr.
Hjólabretti, frá kr. 1.320.
'---------:----1--------------
Borðtennisborð, verð frá kr. 10.355, stgr.
Borðtennisspaðar - Borðtenniskúlur
Hjólaskautar, frá kr. 2.420.
Öryggishjálmar - Öryggishlifar
BILJARÐBORÐ 2. 63 cm, kr. 3.100.
3 92 cm, kr. 4.000.
4 122 cm, kr. 7.600.
5 153 cm, kr. 14.155.
6183 cm, frá kr. 16.815.
Pilukasts skifa, fra kr. 675.
Pílur frá kr. 198.
Amerískir fótboltar
Verð frá kr. 910.
Armula 40
Simi 35320
l/érslunin \|/[
444RKK)