Dagblaðið Vísir - DV - 26.03.1988, Blaðsíða 18

18
LAUGARDAGUR 26. MARS 1988.
Yasser Arfat:
í hugum margra, einkum ísraela
og Vesturlandabúa, er hann réttur
og sléttur hermdarverkamaöur og
ferill hans drifmn blóöi saklausra
fórnarlamba vægöarlausrar
grimmdar. Aðrir lita á hann sem
frelsishetju, einu von Palestínu-
manna um að eignast aö nýju
heimkynni og tilverurétt.
Hann þykir ekki hetjulegur útlits.
Meira aö segja stuðningsmenn hans
segja hann þybbinn stubb sem óftast
skartar rytjulegum skeggbroddum,
að mestu gráum. Ef ekki væri fyrir
klæöaburö mannsins gæti vart
nokkrum dottiö í hug að þar færi
einn af leiðtogum Palestínumanna.
Hann hefur náð frama sínum með
skarpskyggni í stjórnmálum og ótrú-
legri ræðumennsku. Haft er á orði
að þegar maðurinn talar hlusti allir
nærstaddir sem bergnumdir, hvort
sem þeir skilja eitt orð af því sem
hann segir eöa ekki.
Hann heitir Mohammed Abed
Ar'ouf Arafat en er oftast nefndur
Yasser Arafat. Hann hefur verið
virkur félagi í palestínsku skæru-
liðasamtökunum A1 Fatah frá
upphafi þeirra á sjötta áratug aldar-
innar og lengst af leiðtogi þeirra. Frá
árinu 1969 hefur hann einnig verið
leiðtogi frelsissamtaka Palestínu,
sem oftast eru nefnd PLO.
Af aðalsættum?
Yasser Arafat fæddist í Jerúsal-
em árið 1929. Margir vilja telja hann
af palestínskum aðalsættum en sjálf-
ur heldur Arafat þeim hluta bak-
grunns síns ekki á lofti.
Vitaö er að fjölskylda hans átti
Arafat hefur náð langt með pólitískrl
skarpskyggni sinni og ræðu-
mennskuhæfileikum.
Símamynd Reuter
töluverðar eignir í Kaíró en missti
þær í málaferlum. Faðir Arafats
varði miklum hluta lífs síns í mála-
ferli vegna þess eignamissis.
Heimildum ber ekki að fullu saman
um fyrstu áratugina í lífi Arafats.
Ein sagan hermir að íjölskylda hans
hafi farið frá Jerúsalem snemma á
fimmta áratug aldarinnar og hafi
faðir hans opnað litla verslun í Ka-
író. Önnur saga segir að fjölskyldan
hafi verið flóttafólk á Gaza-svæðinu,
eftir að Ísraelsríki var sett á stofn.
Ljóst er þó að Yasser á tvo bræður
og eina systur og að hann hefur
nokkurt samband við fjölskyldu
sína.
Einnig er ljóst að Yasser tók þátt í
baráttu araba gegn ísraelum þegar í
bardögum á árunum 1948 og 1949.
Verkfræðingur
Yasser Arafat er verkfræðingur
að mennt. Eftir að stríðinu lauk árið
1949 nam hann verkfræði við Fuad I
háskólann, sem nú nefnist háskólinn
í Kaíró.
Arafat starfaði um hríð sem verk-
fræðingur í Egyptalandi en flutti svo
til Kuwait þar sem hann stofnaði
verktakafyrirtæki. Árið 1958 réðst
hann sem verkfræðingur til fram-
kvæmdastofnunar ríkisins í Kuwait
og gegndi því embætti til ársins 1965.
Skæruliði
Þegar á námsárunum voru af-
skipti Yassers Arafat af stjórnmálum
hafin. Hann var kjörinn formaður
samtaka palestínskra stúdenta við
háskólann og var virkur í starfi
þeirra.
Um svipað leyti fór Arafat að
kynna sér baráttuaðferðir skæru-
liða. Hann varð kennari og leiðtogi
skæruliða sem herjuðu á Breta við
Suez-skurðinn árin 1951 og 1952.
Að loknu verkfræöinámi nam Ara-
fat síðan við egypska herskólann og
hlaut þar meðal annars þjálfun í
meðferð sprengiefna. Hann varð liðs-
foringi í egypska hernum og þjónaði
sem sprengiefnasérfræðingur í bar-
dögum við Frakka og Breta viö Port
Said og Abu Kabir árið 1956.
Á meðan hann starfaði í Kuwait
hélt Arafat áfram að vinna með Pal-
estínumönnum og skæruliðahreyf-
ingum þeirra. Hann ritstýrði tímariti
sem bar nafnið Okkar Palestína og
var mjög þjóöernissinnuð útgáfa Pa-
lestínumanna. Hann þjálfaði einnig
palestínska skæruliða sem stóðu að
aðgerðum í ísrael.
A1 Fatah
Yasser Arafat tók um þetta leyti
upp dulnefnið Abu Amar og gerðist
félagi í nýrri skæruliðahreyfmgu
sem nefndist A1 Fatah.
Fullt nafn hreyfingarinnar er Har-
akat al Thrir al-Falastin, eða samtök
til frelsunar Palestínu. Talið er að
samtökin hafi verið stofnuð snemma
á sjötta áratug aldarinnar eða um
miðbik hans. Fyrstu hermdarverk
A1 Fatah voru þó ekki framin fyrr
en á fyrstu árum sjöunda áratugar-
ins.
Yasser Arafat tók við hlutverki
leiðtoga A1 Assifa, sem var hemaðar-
armur A1 Fatah, árið 1965. Hann
stýrði þar málum af sömu röggsemi
og hann hefur sýnt á öðrum vett-
vangi síðar og vakti þegar athygli
með þvi að vera hinn eini af leið-
togum skæruliðaflokka Palestínu-
manna sem stjómaði opinberlega og
þoröi að sýna á sér andlitið.
A1 Fatah gat sér íljótlega orð fyrir
sjálfstæði og hörku og ólíkt flestum
öðmm samtökum Palestínumanna
lýsti hreyfingin ekki yfir fylgi við
ríkisstjóm neins arabaríkis.
A1 Fatah var í fyrstu talin ólögleg
hreyfmg af ríkisstjómum arabaríkja
jafnt sem öðrum. Félagar úr hreyf-
ingunni vom oft fangelsaðir í þeim
arabaríkjum þar sem þeir höfðu
bækistöðvar.
PLO
Viðhorf araba til A1 Fatah áttu
þó eftir að breytast fljótlega.
Um miðbik sjöunda áratugarins
var frelsishreyfmg Palestínu, PLO,
orðin þau samtök Palestínumanna
sem mest bar á. PLO var stofnað á
ráðstefnu Arababandalagsins árið
1964 og gegndi frá því hlutverki eins
konar útlagastjórnar innan banda-
lagsins. Völd samtakanna voru þó í
fyrstu meira í orði en á borði því að
Nasser Egyptalandsforseti hélt fast
um stjórnartaumana og lét öðrum
eftir lítið ákvarðanavald.
Þegar ísraelar niðurlægðu PLO,
ásamt Egyptum, Jórdönum og Sýr-
lendingum, í júní árið 1967, breyttust
áherslur meðal araba nokkuð. Þeir
fóm að leita sér nýrra leiðtoga, nýrra
stuðningshreyfmga, og þá varð A1
Fatah fyrst verulega áberandi meðal
þeirra. A1 Fatah var óumdeilanlega
stærstu skæruliðasamtökin og þau
sem best voru skipulögð. Fylgi araba
við hreyfmguna jókst því skyndilega
og sá leiðtoganna, sem þorað /hafði
að starfa fyrir opnum tjöldmn, Yass-
er Arafat, varð skyndilega eins konar
þjóðhefja.
í ársbyijun 1969 hafði A1 Fatah náð
fullum völdum innan PLO og Arafat
var orðinn framkvæmdastjóri hreyf-
ingarinnar.
Erfiðleikar
Þótt margir arabar litu á PLO
sem helstu von frelsisbaráttu sinnar
hefur hreyfingin ekki alltaf verið
velkomin í arabalöndunum. Fljót-
lega eftir stríðið 1967 þótti uppbygg-
ing hreyfingarinnar ógna innan-
landsöryggi bæði í Líbanon og í
Jórdaníu. Líbanir reyndu að hefta
starfsemi skæruliðasamtaka innan
landamæra sinna árið 1969 og kom
þá til átaka milli skæruliða og stjórn-
arhersins. Síðan hefur lengst af ríkt
fremur þvingað andrúmsloft á milli
og Palestínumenn oft verið augljós
þymir í augum líbanskra stjóm-
valda.
Til átaka kom einnig í Jórdaníu
áriö 1970 og eftir að skæruliðar
reyndu að ná stjórn á nokkrum jórd-
önskum borgum, til að mótmæla
friðarviðræðum Jórdana og Egypta
við ísraelsmenn, kom til uppgjörs
þar. Jórdanski herinn vann þá sigur
á skæruliðunum og varð Arafat loks
að undirrita griöasáttmála við Hus-
sein Jórdaníukonung síðari hluta
ársins.
Síðan hefur PLO oft orðið að þola
hlutverk hornrekunnar. Starfsemi
þeirra hefur verið heft, jafnvel bönn-
uð meö öfiu í ýmsum arabaríkjum.
Samtökin þoldu niðurlægingu á
fyrstu árum áttunda áratugarins og
virtust standa völtum fótum. Síðan
hafa þau þó, undir forystu Arafats,
náð sér nokkuð á strik að nýju og
virðast í dag njóta mikils fylgis með-
al Palestínumanna, jafnvel svo að
meirihluti þeirra telur samtökin
helstu fulltrúa sína, jafnt stjóm-
málalega sem hemaðarlega.
Innaníylkingarátök
Þótt Arafat sé óumdeilanlega
leiðtogi PLO í dag hefur hann aldrei
100 gr afléttmjólk innihalda aðeins 46
hitaeiningar. Og það eru verðmætar
hitaeiningar, því aðþeim fyigja
lífsnauðsynleg næringarefni. Efþú vilt
grennast, þá erbetra að draga úröðrum og
þýðingarminni hitaeiningum.
Kalk er nauðsynlegt til þess að bein og
tennurnái fullrilengd, þéttleika og styrk. Kalk í
mjólknýtist vel vegna annarra efna í mjólkinni
a sem vinna með kalkinu.
f
i