Dagblaðið Vísir - DV - 19.04.1988, Side 2
2
ÞRIÐJUDAGUR 19. APRÍL 1988.
Fréttir
Sambandið og bankamir:
Skuldar einn milljarð
sem er óveðtryggður
höfum byggingar, en ekki endilega veð, segir Helgi Bergs Landsbankastjóri
Valur Arnþórsson, stjórnarformaöur Sambandsins, og Guðjón B. Ólafs-
son, forstjóri. Sambandið á auðvelt með að fá lán í sumum bönkum
landsins án þess að leggja fram veð.
Eftir að þrír þingmenn sjálfstæð-
ismanna lögðu' fram frumvarp til
breytinga á lögum um samvinnufé-
lög lét Guðjón B. Ólafsson, forstjóri
Sambandsins, hafa það eftir sér að
ef frumvarp þetta næði fram að
ganga yrði fyrirtækið ekki láns-
hæft og því í raun óstarfhæft.
Samkvæmt ársreikningi Sam-
bandsins fyrir árið 1986 skuldaði
fyrirtækið um 2,5 milljarða króna
í langtímaskuldir. í reikningunum
er þessum skuldum skipt í tvo
flokka; veðskuldir og óveðtryggð
lán. Samkvæmt þessari skiptingu
hefur Sambandið ekki þurft að
leggja fram veð fyrir um þriðjungi
skulda sinna, eða rétt tæpum 800
milljónum króna á verðlagi ársins
1986.
„Sambandið hefur haft þannig
lánstraust að það hefur ekki þurft
að leggja fram veð fyrir öllum
skuldum sínum. Sambandið hefur
þetta traust náttúrlega meðal ann-
ars vegna þess að eiginíjárstaða
þess er mjög góð. Ef greiða ætti út
af eiginfjárreikningi umtalsverðar
fjárhæðir, ef kaupfélög yrðu gjald-
þrota eöa hættu á annan hátt í
Sambandinu, yrði eiginfjárreikn-
ingurinn ekki jafn góð trygging
fyrir lánadrottna þess,“ sagði Geir
Geirsson, endurskoðandi Sam-
bandsins, þegar DV leitaði skýr-
inga á hvað „óveðtryggð lán“ í
reikningum Sambandsins stæðu
fyrir.
í ljósi þessa skýrist hvers vegna
forstjóri Sambandsins telur að
frumvarp sjálfstæðismannanna
Fréttaljós
Gunnar Smári Egilsson
þriggja geti kippt fótunum undan
starfsemi fyrirtækisins. En þessi
tilhögun hlýtur að vekja spurning-
ar um öryggi þessara viðskipta
fyrir þá sem lána Sambandinu.
Þegar sjö bankastjórar Útvegs-
bankans voru ákærðir í kjölfar
Hafskipsmálsins í apríl í fyrra var
eitt af ákæruatriðinum að van-
rækja „að bankinn hefði ávallt
fuflnægjandi tryggingar fyrir
skuldbindingum Hafskips hf. og að
setja ávallt sem skilyrði fyrir au-
kinni fyrirgreiðslu við félagið að á
móti kæmu fullnægjandi trygging-
ar.“
Landsbankinn er helsti við-
skiptabanki Sambandsins. Við-
skipti þess eru stór hluti af
heildarviðskiptum bankans.
„Eg get vel trúað því að Sam-
bandið geti fengið lán án þess að
leggja til veð,“ sagði Helgi Bprgs,
bankastióri Landsbankans, þegar
DV bar undir hann ummæli Geirs
Geirssonar. „Landsbankinn hefur
fullnægjandi tryggingar fyrir öll-
um skuldum Sambandsins. Það
þurfa ekki endilega að vera veð.
Það geta til dæmis verið verðbréf
af ýmsu tagi sem hggja hér.“
Eitt shkra verðbréfa frá Sam-
bandinu komst í fréttir á síðasta
ári. Þá greindi DV frá því aö Lands-
bankinn hefði keypt 160 milljóna
króna verðbréf vegna skreiðarvið-
skipta við Nígeríumenn af Sam-
bandinu. Landsbankinn seldi síðar
Seðlabankanum þetta bréf meö af-
fóllum og tók með því á sig tap
vegna þessara viðskipta.
í ljósi umræðna um öryggi í
bankaviðskiptum að undanfómu,
og þá sérstaklega öryggi innan rík-
isbankanna, hlýtur það að vekja
athygli að Sambandið skuh geta
fengið yfir eins mihjarös króna lán,
á verðgildi dagsins í dag, án þess
að leggja til veðtryggingar.
-gse
Félagiö ísland - Palestína gekkst fyrir mótmælafundi á Austurvelli í gær.
Að honum loknum var Steingrími Hermannssyni utanríkisráðherra afhent
áskorun frá félaginu þess efnis að ísland beiti sér fyrir því á vettvangi
Norðurlandanna að sett verði ákveðin skilyði fyrir stjórnmálasambandi
Norðurlandanna og ísrael. Þau eru að ríkisstjórn ísrael láti af ofsóknum á
hendur Palestinumönnum, pólitiskum föngum hennar verði sleppt úr haldi,
brottreknum Palestínumönnum verði leyft að snúa aftur heim og að ríkis-
stjórn ísrael virði samþykktir Sameinuðu þjóðanna í Palestínumálinu. Hér
sést Sveinn R. Hauksson afhenda Steingrími Hermannssyni utanríkisráð-
herra áskorunina. DV-mynd GVA
Komið fram á sumar
þegar kuldum linnir
Gámautflutningurinn:
Nær úti-
lokað að
koma við
stýringu
„Ég fæ ekki séð að hægt sé að
koma við einhverri slýringu á
ferskfiskútflutningnum þegar
aflahrotur koma eins og var fyrst
eftir páskana. Það var ekki hægt
aö vinna aflann hér heima, til
þess var enginn mannskapur.
Helmingur þjóðarinnar var uppi
á fjöllum og hinn helmingurinn
að leita að honum og yfirvinnu-
bann að auki hér-í Vestmannaeyj-
um. Hvað átti að gera? Ég gerði
mér fulla grein fyrir að svona
mikið magn eins' og viö sendum
út í einu, 500 lestir, yrði tii þess
að verðið félli, en það var bara
ekkert annað hægt að gera viö
þennan fisk,“ sagði Jóhannes
Kristjánsson, framkvæmdastjóri
Gámavina sf. í Vestmannaeyjum,
í samtali við DV.
Nú er í gangi umraeða um aö
koma einhvers konar stýringu á
gámaútflutninginn til að reyna
að koma í veg fyrir verðfall eins
og varð á dögunum.
Jóhannes sagði aö það væri seg-
in saga að verð félh í stuttu
vikunum, eins og harin kahaði
það, eftir páska, í kringum 1. maí
og um hvítasunnuna. Við því
væri bara ekkert að gera, Spum-
ingin væri hvað ætti aö gera viö
fiskinn sem ekki er hægí að vinna
hér. Á að stoppa veiðarnar og
hver ætlar að stoppa hvaða báta?
spuröi Jóhannes.
-S.dór
„Það er skemmst frá þvi að segja
að 'það verður komið fram á sumar
þegar þeim kuldum linnir, sem ríkj-
andi hafa verið undanfarið. Hversu
langt verður hðið á sumariö er hins
vegar ekki ljóst," sagði Magnús Jóns-
son, veðurfræöingur, í samtali við
DV í gær þegar hann var spurður
hvemig veðurfar verði fram á sum-
ardaginn fyrsta.
Magnús sagðist búast við heldur
hlýrra veðri syðst á landinu næstu
daga en frost verður allan sólar-
hringinn fyrir norðan a.m.k. fram
yfir sumardaginn fyrsta. Búast má
viö björtu veðri vestanlands en élja-
gangur verður næstu daga á austur-
hluta landsins. Snjókoma á
annesjum Norðanlands gæti haldið
áfram.
Magnús sagði þetta kuldakast í
apríl langt frá því að vera einsdæmi
og ekki þyrfti að fara mörg ár aftur
í tímann th að finna svipað tíðarfar.
Nefndi hann sem dæmi árin 1979 og
1981. Hins vegar sagði hann þetta tíð-
arfar fremur óalgengt á þessum
árstíma.
-JBj
Sumir stórmarkaðir opnir í verkfalli verslunarmanna?
Hólagarður og
Kjötmiðstöðin
í Garðabæ ætla
að hafa opið
Ekki er víst að allir stórmarkaðir „Hólagarður verður opinn, jafti-
loki þegar verkfah verslunar- vel þótt fátt verði til vinnu. Það er
manna hefst á föstudaginn. Þannig hins vegar Ijóst að flestir stórmark-
ætla eigendur Hólagárðs í Breið- aöir koma til meö að loka, svo.og
holti og Kjötmiöstöðvarinnar í allar félagsreknar verslanir, svo
Garöabæ að hafa opiö í verkfallinu. sem KRON og SS. Smærri verslan-
DV spurði Guöna Þorgeirsson, irverðahinsvegarflestaropnar.“
fuhtrúa hjá Kaupmannasamtökum Hrafri Bachmann er eigandi Kjöt-
ísiands, hvaða verslanir mættu miöstöðvarinnar. DV spuröi hann
hafa opið í yfirvofandi verkfalh. hvort hann kæmi til meö að hafa
„Sú regla, sem í gildi hefur verið, opið;
er að eigendur einkafyrirtækja, „Það verður lokgð á Laugalækn-
sem unnið hafa i verslunum sínum, um en viö reynum að halda opnu
mega gera það áfram ásamt maka í Garöabænum. Við erum fjórir eig-
sínum og bömum sem yngri era endur og erum meö dýrara fólk en
en sextán ára. Þetta gildir um gengur og gerist. Hér vinna t.d. 17
hlutafélög. kjötiönaöarmenn og þrír kokkar
Það segir sig sjálft að ahir stór- sem alltaf hafa afgreitt og halda því
markaðir verða aö loka nema áfram.Einnigstarfahérþrirversl-
eigendur þeirra hafi starfað þar að unarstjórar og munu þeir vera á
jafhaði Ef verkfah verður langt fer vakt til aö hafa umsjón meö kæh-
hins vegar að saxast á birgðir tækjum og öðra slíku þótt þeir
þeirra verslana sem opnar eru og komi ekki th með að afgreiöa. Viö
er þá óvíst um dreifingu." verðum að reyna að hleypa fólki
Af framansögðu er Ijóst að nær inn í smáhópum. Mér finnst hiris
allir stórmarkaöir koma til með að vegar kominn tírai til að fyrirtækin
loka nema eigandi hafi unniö þar fái sjálf að semja við sitt fólk og aö
sjálfur og eigi nógu mörg böm til þeir sem ekki geta gengið að kröf-
að halda opnu. Einn slíkur er umn fólksins leggi hreinlega upp
Gunnar Snorrason, kaupmaöur í laupana."
HólagarðL DV haföi samband við -PLP
hann: