Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1988, Blaðsíða 15

MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1988. -
15
Framsókn og
frjálshyggjan
Framsóknarflokkurinn hefur þá
náttúru kameljónsins aö geta skipt
litum eftir hentugleikum. Stundum
er hann vinstri flokkur, stundum
miöjuflokkur og stöku sinnum
borgarlegur flokkur - allt eftir því
hvernig viðrar í stjórnmálum á
hverjum'tíma. Þessa stundina er
Framsóknarflokkurinn félags-
hyggjuflokkur og formaöur hans
er forsætisráðherra í ríkisstjóm
jafnréttis og félagshyggju.
Markmiö stjórnarflokkanna er
að ýta Sjálfstæðisflokknum til hhð-
ar í stjómmálunum. Forystumenn
Framsóknarflokksins, með Stein-
grím Hermannsson í broddi fylk-
ingar, ætla nú að kenna frjáls-
hyggjunni um allt sem aflaga hefur
farið. Þar með ætlar Framsóknar-
flokkurinn að firra sig allri áhyrgð
gerða sinna undanfarin ár. - Og
það þótt sú staðreynd liggi fyrir að
flokkurinn hafi setið í ríkisstjóm
síðustu 17 árin!
En hvað er frjálshyggja? Þegar
framsóknarmenn eru spurðir verð-
ur fátt um svör. Sé reynt að grafast
fyrir um þá merkingu sem fram-
sóknarmenn leggja í frjálshyggj-
una verður þó helst skihð að vaxta-
frelsið og verðbréfasjóðirnir, ásamt
kaupleigufyrirtækjunum, séu þau
afkvæmi fijálshyggjunnar sem allt
vont á ættir að rekja til.
Ábyrgð framsóknar
Af orðum framsóknarmanna -
ekki síst Steingríms Hermannsson-
ar - verður helst ráðið að vaxta-
KjaUarinn
Friðrik Sophusson
varaformaður Sjálfstæðis-
flokksins og 1. alþingismaður
Reykvíkinga
frelsi og verðbréfasjóðir hafi fiætt
yfir landið í óþökk Framsóknar-
flokksins. Hann hafi hvergi komið
nærri og heri því enga áhyrgð á
tilveru þessara fyrirbæra.
Staðreyndin er hins vegar sú að
það var ríkisstjórn Steingríms Her-
mannssonar sem tók þá ákvörðun
að bankarnir réðu sjálfir sínum
vöxtum og það var ríkisstjórn hans
sem opnaði fyrir verðhréfasjóðina.
Steingrímur Hermannsson var for-
sætisráðherra og fór með efnahags-
málin og Matthías Bjarnason var
viðskiptaráðherra þegar þessi
„voðaverk" voru framin. Núver-
andi viðskiptaráðherra minnti
Steingrím á þetta í blaðagrein fyrr
á þessu ári: „Frelsi banka til að
ákveða vexti sína var leitt í lög í tíð
síðustu ríkisstjómar undir forsæti
Steingríms Hermannssonar, þótt
hann virðist ekki lengur vilja
kannast við krógann. Með þeirri
lagasetningu var beinlínis stefnt að
því aö takmarka eins og kostur
væri afskipti stjórnvalda af vaxta-
ákvörðunum."
Jón Sigurðsson viðskiptaráö-
herra sagði enn fremur í þessari
grein: „Bein afskipti stjórnvalda af
„Staðreyndin er hins vegar sú að það
var ríkisstjórn Steingríms Hermanns-
sonar sem tók þá ákvörðun að bank-
arnir réðu sjálfir sínum vöxtum og það
var ríkisstjórn hans sem opnaði fyrir
verðbréfasj óðina. ‘ ‘
Þegar þessi „voðaverk" voru framin var Steingrimur Hermannsson for-
sætisráðherra og fór með efnahagsmálin og Matthías Bjarnason var
viðskiptaráðherra, segir m.a. í greininni.
ákvörðun vaxta kunna heldur ekki
góðri lukku að stýra. íslendingar
hafa af því langa reynslu aö
skömmtun fjármagns í verðbólgu
er forskrift að sóun fjármuna og
misskiptingu auðs.“ Enn hefur við-
skiptaráðherrann ekki lýst því yfir
að hann hafi skipt um skoðun.
Sósíalistar í Vestur-Evrópu gera
sér þetta ljóst þótt framsóknar-
menn og sósíalistar á íslandi virð-
ist ekki vilja skilja. Jafnvel á sama
tíma og Sovétleiðtogarnir boða
aukið frelsi í efnahagslífmu til að
bæta lífskjörin berja framsóknar-
menn höföinu við steininn.
Frjálsræðið bætir lífskjörin
Sjálfstæðisflokkurinn er sá
stjórnmálaflokkur sem öðrum
flokkum fremur skilur mikilvægi
frjálsræðis í viðskiptum og öðrum
samskiptum manna. Frjálshyggja
Sjálfstæðisflokksins á rætur í
grundvallarstefnu flokksins. Hún á
rætur í trúnni á frjálsa einstakl-
inga sem bera ábyrgð á sjálfum sér
og umhverfi sínu. Það er einmitt
þetta athafnafrelsi og þessi sjálf-
sprottna ábyrgð sem er grundvall-
arþáttur í vestrænum lýðræðis-
þjóðfélögum og skilur þau frá ein-
ræðis- og alræðisríkjum.
Það er þetta athafnafrelsi sem
hefur fært lýöræðisþjóðum betri
lífskjör og meiri farsæld en öðrum
þjóðum. Þetta fijálslynda viðhorf
ræður ríkjum í nágrannalöndunum
sem við berum okkur saman við.
Ráðast á ráðdeildarfólkið
Forystumenn ríkisstjórnarinnar
tala um uppgjör við frjálshyggjuna
og ætla að stjórna með handafli,
boðum og bönnum. Þeir hafa tekið
að sér áð færa fjármagn milli fyrir-
tækja og atvinnugreina. Þeir ráðast
á ráðdeildarfólkið í nafni jafnréttis
og félagshyggju. Nú gildir að vera
í hópi þeirra sem ríkisstjórnin hef-
ur velþóknun á. Auðvitað eru slík-
ar aðferðir dæmdar til að mistakast
fyrr eða síðar en þær geta samt
yaldið varanlegu tjóni og skert lífs-
kjörin. Þess vegna berst Sjálfstæð-
isflokkurinn fyrir fijálsræðinu
gegn stjórnlyndisöflunum. Þess
vegna er Sjálfstæðisflokkurinn í
andstöðu við ríkisstjómina og
stefnu hennar.
Friðrik Sophusson
Norskir
laxastofnar
„Giskað hefur veriö á að náttúruleg seiðaganga hérlendis nemi um 1
milljón seiða árlega," segir í greininni.
Tvö íslensk fiskeldisfyrirtæki
hafa flutt inn laxahrogn frá Nor-
egi. Þessi fyrirtæki em ISNO í
Kelduhverfi og íslandslax í landi
Staðar vestan Grindavíkur.
Nú hefur þróunin náð því stigi
að unnt er að dreifa til eldisstöðva
hrognum norskra laxastofna,
þ.e.a.s. hrognum úr flski sem alist
hefur upp á íslandi allt frá hrogna-
stigi.
Eldismenn telja almennt að
norski stofninn gæti hentað betur
í laxeldi en hann hefur verið kyn-
bættur í nokkur ár og verður
seinna kynþroska en íslenski stofn-
inn.
Dreiflng norskra laxastofna um
landið er umdeild og ber einkum
tvennt til.
Landbúnaðarráðherra skipaði í
ágúst sl. nefnd til þess að setja regl-
ur um dreifmgu norskra laxastofna
hérlendis.
í nefndinni eiga sæti Rafn Breið-
flörð, formaður Landssambands
stangveiðifélaga, en hann er for-
maður nefndarinnar, Árni ísaks-
son veiðimálastjóri og Böðvar Sig-
valdason, formaður Landssam-
bands veiðifélaga, auk undirritaðs.
Nefndin hefur unniö gott starf og
er vinna hennar á lokastigi þegar
þetta er ritað.
Fisksjúkdómar
Fisksjúkdómanefnd hefur heim-
ilað dreifingu laxastofnanna fyrir
sitt leyti. Þótt ekki sé unnt að full-
yrða um slíkt með 100% vissu telur
nefndin yfirgnæfandi líkur á að
sjúkdómalega stafi ekki hætta af
slíkri dreifingu.
Kjallariim
Guðmundur G.
Þórarinsson
þingmaður fyrir
Framsóknarflokkinn
Af þeim sýklum, sem þekktir eru,
er aöeins vitað um tvo sem berast
inni í hrognum, þ.e. nýrnaveiki og
IPN-veiran. Nýrnaveiki fmnst ann-
að slagið í villtum íslenskum laxi
en IPN er einhver algengasti laxa-
sjúkdómur sem til er.
Fisksjúkdómanefnd telur algjör-
lega hverfandi líkur á að þessir
sjúkdómar berist hingað meö
norsku laxahrognunum. Hrognin
og stofnarnir hafa verið það lengi
undir öruggu eftirliti að sæmileg
vissa er fengin.
Erfðablöndun
Hitt atriðið, sem mjög hefur verið
í umræðunni, er erfðablöndun sem
sumir kalla erfðamengun.
Þar kemur fram það sjónarmið
að íslensku laxastofnarnir hafi að-
lagast náttúrulegum aðstæðum í
aldir og hafi því til að bera verðmæt
erfðaefni. Með blöndun gætu þessi
erfðaefni glatast. Til þess áð þannig
færi þyrfti að vera um að ræða
mikla, stöðuga og langvarandi
blöndun.
Giskað hefur verið á að náttúru-
leg seiðaganga hérlendis nemi um
1 milljón seiða árlega. Þeir sem
hræddastir eru við erfðablöndun
stofnanna benda á þá hættu að ef
tugir þúsunda „norskra laxa“
sleppa árlega úr sjókvíum og
hundruðum þúsunda „norskra
laxa" er árlega sleppt í hafheit geti
blöndun orðið mikil.
Árangurinn gæti orðið sá að ís-
lensku laxastofnarnir breyttust
með tímanum.
Um þetta greinir menn á og skipt-
ast í tvo hópa.
Nefndin er hins vegar sammála
um að fara varlega í þessu efni og
leggja til að eldi norsku stofnanna
verði aðeins heimilað þar sem ör-
yggi er svo mikið að laxinn sleppi
ekki, svo sem í strandeldisstöðv-
um.
Eldislax
Norðmenn hafa í nokkur ár kyn-
bætt eldislax sinn. Þar hafa þeir
lagt áherslu á vaxtarhraða, síð-
búinn kynþroska, mótstöðuafl
gegn sjúkdómum o.s.frv. Með kyn-
bótum hafa þeir náð verulegum
árangri og eru því talsvert á undan
okkur. Þaö getur því veriö íslensk-
um eldisstöðvum mjög mikilvægt
að stytta sér leið með því að taka
norska stofna til eldis.
Nú er dr. Stefán Aðalsteinsson
að fara af stað með samanburðarat-
hugun á eldi íslenskra og norskra
stofna. Fróðlegt verður að sjá nið-
urstöður úr þeim athugunum.
Mikilvægt er og fyrir íslenskt lax-
eldi að kynbæta íslenska stofninn.
Kynbótastöð fyrir íslenskan eldis-
lax er eitt af helstu hagsmunamál-
um í íslensku laxeldi.
Kynbætur á hafheitarlaxi eru nú
hafnar í Kollafirði en í hafbeit er
ratvísi mikilvægur eiginleiki. Þær
kynbætur miða því ekki að sama
marki og kynbætur á eldislaxi.
Við þurfum að halda þannig á
málum að innflutningur norsku
laxastofnanna verði íslensku fisk-
eldi til góðs, stytti leiðina til góðs
árangurs.
Seint verður næg áhersla lögð á
nauðsyn rannsókna og þróunar í
fiskeldi hérlendis.
Guðmundur G. Þórarinsson
„Viö þurfum aö halda þannig á málum
að innflutningur norsku laxastofnanna
verði íslensku fiskeldi til góös, stytti
leiðina til góðs árangurs.“