Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1988, Blaðsíða 6

6
MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEMBER 1988.
Sandkom
Tuttugu og fimm
árum síðar
FrúVigdís
FiruibogacióUir
íorsctiogJón
Baldvm
Hanníbalsson
utanríkisráö-
herra voru
bæðiáaðal-
fnndiVarð-
bergsumsíð-
ustuhelgi.
Varðbcrger,
einsogkunn-
ugt er Jélag áhugamanna um vest-
ræna samvinnu. Þeim sem tU þekkja
þótti undarlcgt aö sjá þau á fundi
þessa áhugahóps - þegar það er rifjað
upp að árið 1963 sátu þau annan fund.
Sá flmdur var haldin af Samtökum
hemámsandstæðinga. Þau Vigdís og
Jón Baldvin voru ekki óbreyttir tund-
armenn árið 1963 -frekar en nú.
Fyrir tuttugu og flmm árum skiptu
þau með sér verkum sem fundarrit-
arar. Jón Baldvin var fundarritari
fyrir hádegi og Vigdís Finnbogadóttir
eftirhádegi.
Handhafar
forsetavalds
mættu ekki
Sáfáheyrði
atburðurvarð
erVigdísFinn-
bogadóttirkora
heimúrheim-
sóknölKanada
aðbandhafar
forsetavalds
mættuekkitil
aðtakaáraóti
forsetanumviö
heimkomuna.
Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra sat
ríkisstjómarfund og komst ekki þess
vegna. Bílstjóri Steingríms átti að
sækja Guðrúnu Helgadóttur, forseta
sameinaðs þings, og Magnús Thor-
oddsen, forseta Hæstaréttar. BDstjór-
inn svaf yfir sig ogþegar hann var
ekki kominn tíl að sækja Guðrúnu
Hélgadóttur samkvæmt fyrirhugaðri
áætlun hringdi Guörún í bílstjórann.
Hann var þá í fasta svefni.
Umferðin tafði
Bílsfjórinn
rauktilogsótti
Guörúnu.Þá
varnæstafl
sækjaforseta
Hæstaréttar.
Þauvoruorðin
afltofseinogá
leiðheimtil
Magnúsar uröu
ennfnckari tal'-
ir Mikflum-
ferðvarog
seinkaði það feröinni all verulega.
Þegar bíflinn renndi loks í hlað hjá
Magnúsi var greinilegt að þau myndu
aldrei ná á tilsettum tíma til Keflavík-
ur. Þá var tekin sú ákvörðun að hætta
við aö taka á móti forsetanura. Þetta
mun vera einstakt í sögu lýðveldisins
- það er aö handhafar forsetavalds
taki ekki á móti þjóðhöfðingjanum
er hann kemur úr opinberri embætt-
isferð.
FuKlnýta Seðla-
bankahúsið
Sútillagahef-
urveriölögö
framaönýta
megi Seöla-
bankahúsiö,
allan sólar-
hringinn, rétt
einsogfisk-
vinnsluhúsá
g landinu. TUlag-
aneráþáleið
aðJóhannes
---- "t Nordaloghans
samstarfsfólk fái að halda þeim tíma
sem þau eru i húsinu - þaö er fhá níu
til Qögur. Frá klukkan fjögur tíl ell-
efu að kvöldi fái Davíð borgarstjóri
aögang að húsinu - og þá verði Seðla-
banakahúsið ráöhús. Eftirklukkan
ellefu íái Ólafur Laufdal húsið leigt
fyrir skemmtistað. Honum verði gert
skylt að koma gestum sínum tíman-
lega út svo þrífa megi áður en Jó-
hannes og starfsfélagar raæta til
vinnu.
Umsjón: Sígurjón Egllsson
Fréttir_______________________________________
Skattheimtan enn aukin í nýjum flárlögum:
Ríkissjóður eykur hlut
sinn um 5,2 milljarða
- skattar ríkissjóðs ekki verið hærra hlutfall af landsframleiðslu síðan 1974
í frumvarpi að fjárlögum fyrir áriö
1989 er gert ráð fyrir að skattheimta
aukist um 2,8 milljarða á næsta ári
þrátt fyrir að tekjur ríkissjóðs af
söluskatti muni minnka um 1 millj-
arð. Nýir skattar og hærri álagning
á aðra skattstofna en söluskatt nema
því hátt á fjórða milljarð króna.
Ekki hærri skattar
síðan 1974
Með þessari hækkun á sköttum
verður hlutdeild tekna ríkissjóðs af
landsframleiðslu komin í um 28,1
prósent sem er um 1,8 prósent meira
en í ár. Ef ríkissjóöur hefði ekki auk-
ið hlutdeild sína heldur dregið saman
seglin í takt við minnkandi lands-
framleiðslu hefðu skattar á næsta ári
orðið um 5,2 milljörðum minni en
gert er ráð fyrir. Þessi fjárhæð gefur
hugmynd um hversu sneið ríkisins
af þjóðarkökunni er stærri á næsta
ári en í ár. Aðrir verða að draga sam-
an seghn sem þessu nemur til við-
bótar við þann samdrátt sem minnk-
andi landsframleiðsla leiðir af sér.
Ef öðrum tekjum ríkissjóðs en
sköttum er sleppt og skattheimtan
ein er skoðuð kemur í ljós að hún
verður á næsta ári um 26,8 prósent
af landsframleiðslu. Það er hæsta
hlutfall skattheimtu ríkissjóðs af
landsframleiðslu síðan 1974 þegar
hlutfallið var 27,3 prósent.
Skattheimtan eykst
um 2,8 milljarða
Tekjur ríkisins aukast að raungildi
um 2,8 milljarða á næsta ári, miöað
við áætlun fjárlaganna um útkomu
þessa árs eöa um 3,8 prósent. Mest
hækka gjöld af innflutningi eða um
rúmlega 1,7 milljarða. í þessari
hækkun felst hækkun á vörugjaldi á
ýmsar vörur og sérstök hækkun á
bílainnflutning.
Tekjuskattar einstakinga og fyrir-
tækja hækka um 1,6 milijarða. Ríkis-
stjórnin hefur enn ekki ákveðið
hvernig sú hækkun verður fram-
kvæmd; hvort álagningarprósentan
verður hækkuð eða hvort bætt verð-
ur viö nýju skattþrepi við 150 til 170
þúsund króna mánaðartekjur. Al-
þýðuflokkurinn mun leggjast mjög
hart gegn hugmyndunr um nýtt
skattþrep.
Ólafur Ragnar Grímsson fjármála-
ráðherra sagðist telja að hækkun á
tekjusköttum einstaklinga gæfi rík-
issjóði um 500 milljónir í tekjur. Við
það bætist að á þessu ári var tekju-
skattur ekki staðgreiddur nema í ell-
efu mánuði þar sem kerfið tók ekki
gildi fyrr en um áramót. Tólfti mán-
uðurinn á næsta ári ætti því að gefa
ríkissjóði um 750 milljónir.
Fyrirtækin bera
350 milljónir
Samkvæmt þessu má gera ráð fyrir
að tekjuskattur fyrirtækja muni
hækka um 350 milljónir. Inn í þess-
ari upphæð eru skattar á veðdeildir,
fiárfestingariánasjóði og orkufyrir-
tæki sem nú verða skattlögð eins og
önnur fyrirtæki.
Eignarskattur einstaklinga og fyr-
irtækja mun hækka um 650 milljónir
á næsta ári. Gert er ráð fyrir að sér-
stakt skattþrep fyrir þá sem eiga 12
milljón króna skuldlausa eign eða
meira gefi um 200 milljónir. Þá mun
allur eignarskattur hækka úr 0,95
prósent af skuldlausri eign í 1 pró-
sent.
Mun meira tekið inn
með beinum sköttum
Gert er ráð fyrir að tekjur ríkis-
sjóðs af ýmsum óbeinum sköttum
muni hækka um 350 milijónir en hins
vegar muni tekjur vegna söluskatts
dragast saman um 1 milljarð. Tekju-
tap ríkissjóðs af söluskattinum er í
raun 1,5 milljaröar en skaðinn verð-
ur að hluta til bættur með 500 milljón
króna skatti á happdrættismiða
hvers konar. Af hverjum miða þarf
að greiða 12 prósent söluskatt.
Vegna minnkandi tekna ríkissjóðs
af söluskatti á þessu ári breytist hlut-
failið á milh beinna og óbeinna skatta
lítillega í flárlögum næsta árs. Beinir
skattar stóðu undir 13 prósent af
tekjum ríkisins samkvæmt fiáriög-
um þessa árs. Á næsta ári munu
þeir hins vegar verða um 18,1 pró-
sent af tekjum ríkissjóðs. Það er eftir
sem áður lægra hlutfall en í ná-
grannalöndum okkar.
-gse
Olafur Ragnar Grímsson fjármálaráðherra heldur hér kampakátur á fjárlög-
unum sínum fyrir næsta ár. Hann var þó ekkert að reyna að fegra afurðina
og kallaði hana „sorgartióindin". DV-mynd GVA
Lánsfláráætlun 1987:
Erlend lán stefna
nú í 140 milljarða
í lánsfiáráætlun fyrir 1989 er gert
ráð fyrir aö tekin verði ný erlend lán
fyrir um 14,2 milljarði króna. Með
þeirri lántöku má búast við að er-
lendar skuldir þjóðarbúsins verði
komnar í hátt í 140 milljarða á næsta
ári. Það jafngildir um 51 prósenti af
landsframleiðslu. Þaö tæki þjóðina
því hálft árið að vinna fyrir skuldum
sínum.
Lánsfiáráætlun fyrir árið í ár gerði
ráð fyrir erlendri lántöku.fyrir um
9,3 núlijarða. Horfur eru hins vegar
á að erlendar lántökur verði um 18
milljarðar.
í áaatíuninni ver gert ráð fyrir að
hlutur hins opinbera yrði um 950
milljónir. Hið opinbera stefnir hins
vegar í að taka um 3,8 milljöðrum
meira eða um 4,7 milljarða í allt.
Opinberum lánasjóðum voru áætlað-
ir um 1,6 milljarðar í erlendar lántök-
ur. Horfur eru á aö sjóðirnir taki
tæplega helmingi meira að láni eða
um 3,1 milljarð. í lánsfiáráætlun var
gert ráð fyrir að atvinnufyrirtæki
tækju um 6,7 milljarða að láni er-
lendis. Reyndin varð önnur. Það
stefnir í að fyrirtækin taki 3,5 mill-
jörðum meira að láni eða 10,2 millj-
arða í allt.
í lánsfiáráætlun fyrir 1989 er gert
ráð fyrir að opinberir aðilar taki um
1,5 milljarða að láni eriendis og opin-
berir lánasjóðir um 4,4 milljaröa.
Gert er ráð fyrir að fyrirtækin taki
að láni um 8,3 milljarða.
Með þessari lántöku stefnir allt í
að erlendar skuldir þjóðarbúsins
verði á næsta ári um 140 milljarðar.
En eins og lánsfiáráætlun fyrir árið
í ár skeikaði um helming má allt eins
búast við að lánsfiáráætlun fyrir
næsta ár fari úr böndunum. Ef svo
verður ekki er það í raun undantekn-
ing því það er nánast regla að láns-
fiáráætlanir reynist fiarri raunveru-
leikanum. Ný lán atvinnufyrirtækja
í áætluninni eru nánast spá þar sem
ríkið hefur takmarkaða getu til aö
hindra lántöku fyrirtækjanna. En
það sem hefur fyrst og fremst farið
úrskeiðis á umliðnum árum eru lán-
tökur opinberra aðila og sjóða.
-gse
Þjóðhagsáætlim:
Flestallt á niðurleið nema viðskiptahallinn
- gert ráð fyrir 6,25 prósent lækkun ráðstöfunartekna
í þjóðhagsáætlun, sem forsætis-
ráðherra lagði fram í gær, er gert ráð
fyrir um 12,4 milljarða viöskiptahalla
á næsta ári. Eins og í ár jafngildir
það um 4,5 prósentum af landsfram-
leiðslu.
Viðskiptahaihnn er ásamt sam-
neyslunni einu tölur þjóðhagsáætl-
unar sem ekki stefna niður á við.
Gert er ráð fyrir að aflaverðmæti
dragist saman um 4,5 prósent. Þar
veldur mestu að spáð er að þorskafli
minnki úr 360 þúsund tonnum í 340
þúsund tonn og loðnuaflinn verði 800
þúsund tonn í stað 1 milljónar tonna
í ár. Útflutningsverðmæti sjávar-
afurða mun af þessum sökum
minnka um 3 prósent eða 1,5 millj-
arða króna. Annar útflutningur mun
lítillega hækka en eftir sem áður
mun vöruútflutningur landsmanna
dragast saman um 2,3 prósent. Þegar
tiflit hefur verið tekið til aukins út-
flutnings á þjónustu mun allur út-
flutningur dragast saman um 1,1 pró-
sent eða um einn milljarð.
í þjóðhagsáætlun er því spáö að
innflutningur muni dragast enn
meira saman eða um 3,8 prósent. Þaö
jafngildir um 3,7 milljörðum. Vextir
af erlendum lánum verða hins vegar
um 10 milljarðar á næsta ári sem er
2 mifljörðum meira en í ár. Við-
skiptahallinn verður því eftir sem
áður 4,5 prósent af landsframleiðslu
eða 12,4 milljarðar.
Ástæðan fyrir því að spáð er
minnkandi innflutningi er sú að gert
er ráð fyrir að ráðstöfunartekjur á
mann minnki á næsta ári um 6,25
prósent frá í ár. Þetta leiðir til um
3,5 prósenta minni einkaneyslu. Þaö
jafngildir að hún dragist saman um
6,2 milljarða.
Samneyslan mun hins vegar auk-
ast um 0,5 prósent samkvæmt áætl-
uninni eða um 250 milljónir króna.
í þjóðhagsáætlun er gert ráð fyrir
að fiárfesting muni dragast saman
um 3,2 prósent á næsta ári eða um
1.5 milljarða. Gert er ráð fyrir að at-
vinnuvegirmr fiárfesti um 4 prósent-
um minna, hið opinbera dragi saman
seglin um 3,9 prósent og að íbúöar-
byggingar verði svipaðar og í ár.
Meö þessum samdrætti í einka-
neyslu og fiárfestingu er gert ráð fyr-
ir að þjóðarútgjöld dragist saman um
2.6 prósent.
-gse