Dagblaðið Vísir - DV - 08.12.1988, Blaðsíða 4

4
KIMMTUDAGÚR 8. DESEMBER 1988.
Viðskipti
Mjög hátt verð fyrir
danska rækju á Ítalíu
Piiluð dönsk rækja selst nú á um 1.035 krónur kilóið. Það er mjög gott verð.
Eins glöggt kemur fram á sölum
skipanna um síöustu mánaöamót féll
verð á fiski mikiö og var þaö vegna
of mikils framboðs.
Síðustu daga hefur markaðurinn
heldur lagast og standa vonir til aö
svo veröi fram eftir mánuöinum.
Sólborg fékk gott
verð í Grimsby
Bv. Sólborg seldi í Grimsby 5.-6.12.
1988, alls 158 lestir, fyrir 13.255.966
krónur. Meðalverð 83,59 krónur kíló-
iö.
Þýskaland
Bv. Sindri seldi i Bremerhaven.
alls 163 lestir, fyrir 10,8 millj. króna.
Meðalverð 66,42 kr. kg.
Bv. Klakkur seldi alls 181 lest fyrir
11 millj. kr. Meöalverö 61,14 kr. kíló-
ið.
Meöalverö á þorski var hjá þessum
tveim skipum 76,67 kr. kg, meðalverö
á ýsu 82,75 kr. kg. Verö á grálúöu var
141,34 kr. kg. Meðalverð á ufsa var
69,59 kr. kg og meðalverð á karfa
59,58 kr. kg.
Bv. Jón Vídalín seldi í Bremer-
haven, alls 139,8 lestir, fyrir 7,6 millj.
kr. Nokkur hluti aflans fór í gúanó,
annars veröur að segja aö verð hafi
verið gott á því sem var markaðs-
hæft.
Verð á þorski var 76,65 kr. kg, verð
á ýsu 104,78 kr. kg, ufsi 65,56 kr. kg.
Bv. Engey seldi afla sinn í Cux-
haven, alls 156 lestir fyrir 10,6 millj.
kr„ meðalverð 67,% kr. kg. Hæsta
verð fékkst fyrir grálúðu, 91,52 kr.
kg-
Mílanó
Kaupmenn í Mílanó vilja fá norsk-
an lax tvisvar í viku og telja það
nauðsynlegt vegna markaðarins. Að
undanförnu hefur verið kalt í veðri
á Ítalíu og vilja menn þá fá heitar
súpur til að verma sig á og fisk-
neysla dregst saman fyrstu kulda-
dagana.
Að undanfórnu hefur farið fram
umræða um gæði á laxi og borinn
hefur verið saman norskur og
kanadískur lax. Norski laxinn hefur
farið halloka í þeim samanburði og
meðal annars er bent er á að Kanada-
laxinn sé miklu betri vara og miklu
meiri kröfur um gæöi séu hjá
Kanadamönnum en Norðmönnum
sem hvolfi yfir markaðinn eldislaxi,
mismunandi að gæðum. Talað er um
aö Kanadamenn séu að færa sig upp
á skaftið á Bandaríkj amarkaði og
óvíst sé hvorir vinni í stríðinu á Evr-
ópumarkaðinum.
Mjög gott verð
á danskri rækju
Fiskverð á markaðinum í Mílanó
að undanfömu:
Þorskflök..........292-303 kr. kg
Rauðsprettuflök.......382-429 kr. kg
Skötuselshalar........642-823 kr. kg
Norskur lax, óslægður .357-428 kr. kg
Reyktur lax.........1011-1669 kr. kg
Innfluttur, frosinn lax ..482-580 kr. kg
Skötuselur................482 kr. kg
Fiskmarkaðir
Ingólfur Stefánsson
Rauðsprettuflök..........185 kr. kg
Pill. dansk. rækjur.446-1.035 kr. kg
Verð á stórmörkuðum PAM:
Norskur lax í sneiðum...822 kr. kg
Rækja í skel, hauslaus..1.282 kr. kg
Pillaðardanskar rælýur...1.210 kr. kg
Rauösprettuflök..........603 kr. kg
Skötuselshalar.........1.210 kr. kg
Reyktur skoskur lax í sn. ..2.232 kr. kg
Reykturnor.laxísérpk. ...3533kr.kg
Norðmenn selja meira
af saltfiski
Fyrstu niu mánuði ársins sem er
að líða jókst útflutningur Norð-
manna á saltfiski um 4.435 lestir mið-
að við sama tíma í fyrra. Litlar birgð-
ir era nú í Noregi en ekki hefur verð-
ið hækkað enn sem komið er, en
menn bjuggust við því þegar birgð-
irnar minnkuðu svo mikið. Var aðal-
lega búist við hækkun á fiski sem
seldur er til Brasiliu en þangað hafa
verið seldar 7978 lestir af þurrfiski,
en þangað voru aðeins seldar 4454
lestir á sama tíma í fyrra.
Til Portúgals hefur selst mun
minna í ár af saltfiski en á sama tima
í fyrra og er mismunurinn 3543 lest-
ir. í ár hafa verið seldar til Jamaika
4909 lestir en þangað var ekkert selt
í fyrra. Búist er við að alls seljist til
Portúgals 15.000 lestir í ár. Norð-
menn hafa sérstakan tollsamning við
Portúgala og er það vegna fiskveiði-
réttinda þeirra innan norskrar land-
helgi.
Stöðugt verð á laxi í New York
Á Fulton markaðinum hefur verð
á laxi verið stöðugt að undanfomu.
Kaupendur eru ánægðir með gæðin
og lýsir það sér best í því að verð á
laxi frá Maine og New England er
5-6 norskum krónum lægra. Ekkert
er getið um íslenskan lax á markað-
inum. Svo virðist sem framleiðendur
á Kyrrahafslaxi hafi hætt við franska
markaðinn. Amerískt tímarit, sem
fjallar aðallega um fisk, segir aö erf-
itt verði fyrir þá að komast inn á
franska markaðinn aftur.
Verð á laxi hefur verið sem hér
segir: 2-3 kg lax, 9$ kg, 408 ísl. kr.
og stærsti laxinn á 11$ kg eða 500
ísl* kr. Verð á ferskum þorskflökum
er 212-224 kr. kílóið og verð á ýsu
399-419 kr. kílóið. Verð á 6-10 kg lúðu
er 649 kr. kg. Búist var við að um
þetta leyti árs kæmi lax á markaöinn
frá Chile en ekki kemur hann enn á
markaðinn og orðrómur er um að
mikið af unglaxinum hafi drepist í
eldiskvíunum.
Fiskur seldur úr gámum 28.11 .-1.12. ’88
Sundurliðun eftirtegundum: Selt magn, kg Verði erl.mynt Meðalverð ákg Söluverð isl. kr. Kr. á kg
Þorskur 827.600,00 592.317,60 0,72 49.507.668,88 59,82
Ýsa 425.475,00 354.972,40 0,83 29.683.808,48 69,77
Ufsi 14.025,00 7.645,90 0,55 639.979,48 45,63
Karfi 16.720,00 6.595,10 0,39 551.626,62 32,99
Koli Grálúða 179.065,00 172.513,20 0,96 14.427.341,98 80,57
Blandað 73.512,50 76.475,20 1,04 6.395.430,37 87,00
Samtals 1.536.397,50 1.210.519,60 0,79 101.205.872,52 65,87
í dag mælir Dagfari______________
Víkjandi lán
Merkilegar fréttir bárust landslýð
nú í vikunni. Fjármálaráðherra
fyrir hönd ríkissjóðs hefur boðið
fiskvinnslufyrirtæki vestur á fjörð-
um að breyta skuld þess við ríkis-
sjóð í lán. Fréttin er kannski ekki
endilega fólgin í því að ríkið veiti
lán heldur í hinu, aö þetta á að
vera víkjandi lán eins og það heitir
á fagmáli, en það þýðir að fyrirtæk-
ið þurfi ekki aö greiða lánið nema
það eigi fyrir því. Þangað til fyrir-
tækið á fyrir því að greiða lánið
falla hvorki vextir né verðbætur á
höfuðstólinn, sem ku vera allt að
flmmtíu milljónir króna. Engin
tímaskilyrði eru sett á afborganir
en gert er ráð fyrir að Samband
íslenskra samvinnufélaga afskrifl
40 milljón króna skuld fyrirtækis-
ins við SÍS sem ætti að vera létt
verk fyrir SÍS því SÍS á þetta sama
fyrirtæki.
Þetta eru merkilegar fréttir fyrir
það að loks er fundin leið til að
komast út úr efnahagserfiðleikun-
um sem hrjáð hafa landsmenn að
undanfómu. Dagfari sér ekki betur
en aö vandamálin séu leyst ef þessi
lánafyrirgreiðsla verður almennt
tekin upp. Ef ríkissjóður yfirtekur
lán ríkisbankanna til fiskvinnsl-
imnar og annarra gjaldþrota fyrir-
tækja og breytir þeim í víkjandi lán
þá þarf enginn að borga neitt og
vandinn úr sögunni. Hingað til
hafa framleiðslufyrirtækin þurft
að greiða skuldir sínar og ef þær
lenda í vanskilum hafa hlaðist á
þessar skuldir vextir og veröbætur.
Þannig hefur skuldahalinn lengst
og gjaldþrotamálin aukist og kröf-
urnar um einhverjar björgunarað-
gerðir vaxiö.
Nú hefur fordæmið fengist. Fyrst
er skuldin við ríkisbankann flutt
yfir á ríkissjóð. Þar er skuldinni
breytt í nýtt lán. Síöan er láninu,
sem breyttist í skuld, breytt í víkj-
andi lán sem ekki þarf að greiðast
nema með því skilyröi að fyrirtæk-
ið beri sig.
Það er einmitt aöalkrafa allra
þeirra fyrirtækja sem eiga í erflð-
leikum að þurfa ekki að greiöa lán
og skuldir sem þau eiga ekki fyrir.
Það er auðvitaö forsendan fyrir því
að fyrirtæki geti staðið í skilum að
þau geti staðið í skilum. Nú veröur
þeim aö ósk sinni ef ríkissjóður og
fjármálaráðherra ákveða að taka
að sér lánin úr bönkunum, sem eru
í vanskilum, og fara eftir þeirri
meginreglu við innheimtu að þessi
lán séu því aðeins greidd af skuldu-
nautunum að þeir eigi fyrir lánun-
Hvers vegna var þessi efnahags-
aðferð ekki fundin upp fyrr? Hvers
vegna hafa bæði bankar og ríkis-
sjóður veriö að skattpína atvinnu-
vegina og heimta greiöslur á skuld-
um þegar ódýrasta og einfaldasta
leiðin er að veita þeim víkjandi lán
sem fela það í sér að fyrirtækin
greiða þau þegar þau geta staðið í
skilum. Til hvers er líka verið að
innheimta afborganir og vexti þeg-
ar ekkert er til af aurum og allir
sjá aö fyrirtækin fara beinustu leið
á hausinn ef þau þurfa að standa í
skilum?
Ef fiskvinnslan og önnur skuldug
fyrirtæki geta breytt skuldum sín-
um í víkjandi lán geta þau aftur
farið að reka sig með tapi og slá
ný lán og byrjað að skulda af full-
um krafti, án þess aö hafa áhyggjur
af því að þurfa að greiða skuldim-
ar. Áhyggjur þeirra af afborgunum
og vöxtum byrja þá fyrst ef fyrir-
tækið skilar hagnaði og það ætti
að vera létt verk fyrir íslensk fisk-
vinnslufyrirtæki að koma sér und-
an þeim áhyggjum sem hljótast af
því. Með víkjandi lánum má einnig
segja að taprekstur sé nokkurn
veginn gulltrygging fyrir því að
engu fyrirtæki detti í hug að græða
því þá þurfa þau loks að greiða
skuldirnar. Nú geta menn tapað
með góðri samvisku þvi þeir þurfa
ekki að borga á meðan.
Þetta er akkúrat lánafyrirgreiðsl-
an sem íslenskt atvinnulíf þarf á
að halda. Þaö getur auðvitað eng-
inn heilvita maður ætlast til þess
að fyrirtækin greiði skuldir ef þau
eiga ekki fyrir þeim. Það borgar
enginn meðan hann tapar. Menn
borga bara þegar þeir græða. Og til
hvers eiga fyrirtækin að búa til
gróða sem allur fer þá í greiðslur
af lánum? VíKjandi lán frá ríkis-
sjóöi tryggja taprekstur um alla
framtíð og það er einmitt ástandið
sem stjórnmálamennirnir hafa
leynt og ljóst verið að stefna að!
Bægja mönnum frá gróöanum!
Dagfari