Dagblaðið Vísir - DV - 27.12.1989, Blaðsíða 27

MIÐVIKUDAGUR 27. DESEMBER 1989.
27
Lífsstoi
Svíþjóð:
Óná-
kvæmar
mælingar
á blóð-
þrýstingi
Taliö er aö um 200 þúsund Svíar
neyti að staðaldri blóðþrýstingslyfja
að óþörfu. Þetta sýna niðurstöður
nýrrar rannsóknar sem gerð hefur
verið á þeim aðferðum sem beitt er
í dag við að mæla blóðþrýsting.
„Það er ekkert athugavert við blóð-
þrýsting þessa fólks heldur er að-
feröin sem beitt er við mælingarnar
ónákvæm," er haft eftir Mikael Stolt,
sérfræðingi í Stokkhólmi, um þetta
mál.
Rannsóknin náði til 48 sjúklinga á
efri árum. Samkvæmt hefðbundnum
mæhngum reyndust 15 þeirra vera
með of háan blóðþrýsting. Nákvæm-
ar mælingar leiddu hins vegar í ljós
að einungis 4 þeirra þurftu að taka
inn lyf tii að hamla gegn blóðþrýst-
ingnum.
Alls neyta um 700 þúsund manns
blóðþrýstingslyfja í Svíþjóð í dag.
Samkvæmt þessum niðurstöðum
gera 200 þúsund þeirra þaö aö óþörfu.
-Pá
Neytendur
Gegn blý-
mengun
Danska umhverfismálaráðuneytið
hefur s'ett á laggirnar mikla herferð
gegn blýmengun sem beinist að því
að draga úr notkun blýs í umhverf-
inu. Reynt verður í auknum mæli
að safna saman notuðu blýi og leitað
leiða til að nota aðra málma í stað
blýs þar sem því verður við komið.
25.000 tonn af blýi eru notuð í Dan-
mörku árlega. Bent er á eitt dæmi
þar sem nota mætti annan málm í
staö blýs en þaö er í innsiglum á
vínflöskum. Einnig er unnið að rann-
sókn á þvi hvort nota mætti annan
málm í högl og byssukúlur.
„Blý er heilsuspillandi fyrir fólk
og hættulegt umhverfmu. Því verð-
um við að útrýma notkun þess með
öllum ráðum,“ segir Lone Dybkjær
umhverfismálaráðherra.
Blý skaðar miðtaugakerfið og getur
valdið sjúkdómum í börnum og ófrjó-
semi í fullorðnu fólki.
-Pá
Öllum kemur saman um að græn-
meti og ávextir séu nauðsynlegir
þættir í fæðunni og að til þess að
halda heilsu ætti fólk að borða bæði
grænmeti og ávexti með hverri ein-
ustu máltíð.
í Bandaríkjunum er hrátt salat
borið fram með hverri máltíð og jafn-
an borðað á undan aðalréttinum en
ekki með honum eins og við gerum
á íslandi. Salatið þarf ekki alltaf að
vera fjölbreytt, t.d. nægir að bera
fram tvær tegundir grænmetis,
smátt skorið grænt salat og tómat-
sneiðar. Þar með er komið salat, hollt
og hressandi.
Stundum er maöur latur og hrein-
lega nennir ekki að verka einhver
ósköp af grænmeti í salat. Þá er gott
að vita að það er prýöilegt að bera
fram fáar tegundir, aðeins ef þær eru
ferskar og nýskomar er tilganginum
náð.
Öfug röð á réttunum
Sá siður að borða salatið á undan
aöalmáltíðinni er í tengslum viö
meltingarkeðjuna. Meltingarfærin
melta hráa grænmetið auðveldar og
fljótar en kjöt og fisk og því er betra
að það sé á undan í gegnum þarm-
ana. Sömu sögu er að segja um ávext-
ina. Það er betra að borða þá á undan
aöalréttinum en ekki á eftir sem
ábætisrétt, eins og langalgengast er
á íslandi og í öðrum Evrópulöndum.
Nema ef hægt er að láta líöa nokkurn
tíma á milli aðalréttarins og ávaxta-
eftirréttarins.
Fyrst þegar ég kynntist þessari, að
því er mér fannst, öfugu röð á réttun-
um hér kom það mér spánskt fyrir
sjónir en eftir að ég heyrði ástæðuna
skildi ég þetta. Þrátt fyrir það hef ég
þráast við og ekki breytt niðurröðun-
inni á réttunum hjá mér. Við borðum
því ávextina langoftast sem eftirrétt
en þeir eru á borðum hvern einasta
dag.
Líklega meira úrval á íslandi
Þegar þetta er skrifaö er ekki eins
mikið úrval af ávöxtum hér í mat-
vöruverslunum og fyrr í sumar. Mér
er ekki grunlaust um að meira úrval
sé í ávaxtaborðinu í íslenskum versl-
unum heldur en hér í St. Cloud. En
við höfum örugglega vinninginn ef
farið væri í samkeppni um lægsta
verðið.
Þessa dagana ber mest á alls kyns
eplategundum, perum, plómum, an-
anas og vínberjum. Nú eru tii hér
mjög falleg blá vínber sem ég hélt
fyrst að væru risastór bláber. Þetta
reyndist þá vínberjategund sem heit-
ir Concord og féll mér bragðið alls
ekki í geð. Bragðið minnti einna helst
á ilmvatn.
Enn er til gott úrval af melónum,
bæði cantalópum, hunangsdaggar-
melónum og vatnsmelónum. Hind-
berin eru ókaupandi vegna verðsins
og einnig eru þau oft skemmd í körf-
unni (lítil karfa kostar 3 dollara).
Jaröarberin (innflutt frá Kaliforníu)
eru ekki góð lengur þótt verðið sé
sæmilegt eða um 1,99 dollarar.
Appelsinu- og greiptré í garð-
inum
Appelsínu og greipuppskeran er
alveg á næsta leiti. Við eigum appel-
sínutré í garðinum og greinarnar
svigna undan uppskerunni en þær
eru enn nærri grænar á litinn. Við
erum líka með gríðarlega stórt greip-
tré og sýnist mér að uppskera af því
verði góð. Ejkki vildi ég nú samt hafa
það sem atvinnu að rækta greip. Þeg-
ar háuppskerutíminn er, eftir ára-
mótin, má fá tíu stykki fyrir einn
dollar.
Raunar er ein nýtínd appelsínuteg-
und komin á markaöinn nú þegar.
Auðvitað eru til hér appelsínur allt
árið um kring en þær eru fluttar
hingað frá Kaliforníu. En sem sann-
kallaðir Floridabúar viljum við held-
ur okkar eigin appelsínur. Til allrar
hamingju er hér alltaf til kíwí, þessi
skemmtilegi ávöxtur, sem gefur
hvaða salatskál sem er bæði lit og
bragð, en viö lærðum að borða og
meta kíwí á íslandi. Ekki veit ég
hvenær aöaluppskerutími kíwís er
en núna eru 6 stykki seld fyrir 1,90
dollara.
Daglegt ávaxtasalat hjá okkur
þessa dagana samanstendur því af
cantalópu, eplum, vínberjum, banön-
um og kíwí. Stundum látum við an-
anas saman við (ýmist ferskan eöa
niðursoðinn). Döðlur og hnetur eru
ákaflega góð viðbót við salatskálina
og fyrir kemur að við bætum fáein-
um niðursoðnum kirsuberjum út í,
rétt aðeins til þess að fá rauðan lit á
skálina.
Maður fær aldrei leiða á græn-
metis- og ávaxtasalati og þaö kemur
fyrir að það er öll máltíðin hjá okk-
ur. Við sleppum þá fiski og kjöti og
okkur líður afar vel eftir slíka mál-
tíð. En þess á milli fáum við okkur
kjöt eða fisk eins og hverjir aðrir
sársvangir íslendingar.
Anna Bjarnason
St. Cloud, Florida
FLUGELDASALA
FJÖLSKYLDUPOKAR - 4 GERÐIR
BLYS - ORGEL - GOS
ALLAR STÆRÐIR FLUGELDA
VERÐ OG GÆÐI VIÐ ALLRA HÆFI
FRAMHEIMILIÐ VIÐ SAFAMÝRi
SÍMAR 680342/680343
SKIPHOLT 21 (HORNI NÓATÚNS)
Miðvikudagur27. des.......................kl. 13-20
Fimmtudagur28. des........................kl. 10-22
Föstudagur 29. des........................kl. 10-22
Laugardagur 30. des.......................kl. 10-22
og að sjálfsögðu gamlársdagur,
sunnudagurinn 31. des.....................kl. 10-16
KRINGLAN í NÝJA MIÐBÆNUM
Fimmtudagur 28. des.......................kl. 10-19
Föstudagur 29. des........................kl. 10-19
Laugardagur 30. des.......................kl. 10-16
VEIÐIVON, LANGHOLTSVEGI 113
Miðvikudagur 27. des......................kl. 14-19
Fimmtudagur 28. des.......................kl.10-19
Föstudagur 29. des. kl. 10-19
Laugardagur 30. des........................kl. 10-16
VISA/EURO ÁVÍSANIR GEYMDAR