Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.1990, Qupperneq 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 30. JANÚAR 1990.
Fréttir
DV
Hafskipsmáliö 1 Sakadómi Reykjavlkur:
Skipaverð er nú komið
niður í brotajárnsverð
- þetta segist Ragnar Kjartansson hafa sagt við bankastjóm Utvegsbankans
Ragnar Kjartansson og Páll Bragi Kristjónsson í Sakadómi. Búið er að
yfirheyra Ragnar um þrjá kafla ákærunnar. Páll Bragi var yfirheyrður í gær
og því verður fram haldið í dag. DV-mynd GVA
Eins og sakir standa er erlendur
skipamarkaður afar ótryggur. Skipa-
verð er jafnvel komið niöur í brota-
jámsverö, eða kílóaverð. Þetta segist
Ragnar Kjartansson, fyrrum stjóm-
arformaður Hafskips, hafa tilkynnt
bankastjóm Útvegsbankans í bréfi.
Ragnar sagði ennfremur að verið
væri að bera saman ólík skip þegar
sagt væri að Hafskipsmenn hefðu
ofmetið Rangá í efnahagsreikningi.
Hann sagði að erlendir skipamiðlar-
ar, sem um þetta hefðu fjallað, hefðu
ekki haft vitneskju um þær breyting-
ar sem gerðar voru á skipinu. Hann
ídómsalnum
Sigurjón M. Egilsson
sagði að skipið tæki fleiri gáma en
systurskipin, það hefði brennt svart-
ohu auk annarra breytinga.
Birgir Ómar Haraldsson, sem var
skipaverkfræðingur Hafskips, fór til
Noregs, og eftir þá ferð skrifaði hann
greinargerð. Þar kemur fram aö
samsvarandi skip hefðu kostað um 2
milljónir dollara en Rangá var keypt
á rúmar 3 mihjónir dollara. „Menn
mega ekki hengja hatt sinn á orða-
lag. Samsvarandi segir ekkert. Þetta
er bara orðalag."
Ragnar var spurður hvort skipa-
miðlarar hefðu ekki allar upplýsing-
ar um þau skip sem þeir eru að meta.
Hann sagði þá hafa upplýsingar um
aldur, ekki annað. Annarra upplýs-
inga verði þeir að leita sér.
Nafnverð Rangár var 1,8 milljón
dollara en bókfært verð var mun
hærra. „Það eina sem ég skammast
mín fyrir er að hafa ekki hringt í
skipamiðlarann, hann þekkti ég vel,
og skamma hann fyrir vinnubrögð-
in,“ svaraði Ragnar þegar hann var
spurður um mat dansks miðlara.
200 þúsund skeyti
Ragnar sagðist þurfa að fara í um
200 þúsund telexskeyti, sem tfl voru
hjá Hafskipi þegar fyrirtækið varð
gjaldþrota, tfl að staðfesta endanlega
að gámar hefðu verið keyptir á kaup-
leigu en ekki rekstrarleigu. Haxm
sagði að öll tvímæh verið tekin af
um þetta atriði.
Ragnar var spurður hvaöa sjónar-
mið hefðu ráðið því að gámamir
voru eignfærðir. Hann sagði það hafa
verið gert þar sem Hafskip ætti eftir
að eignast þá. Það hefði ekki veriö
gert aö fullu heldur notaðar áætlaðar
tölur.
Ragnar sagði að vörubretti hefðu
verið eignfærð frá því hann kom tfl
starfa hjá Hafskip. Ragnar sagði aö
Helgi Magnússon, sem var endur-
skoðandi félagsins, hefði tflkynnt sér
að hann eignfærði efniskaup en
gjaldfærði mannalaun og annan
kostnað á móti. Ragnar var spuröur
hvort tfl hefði verið skrá yfir brettin.
Hann sagði að svo hefði ekki veriö
og það þýddi htt aö hengja hatt sinn
á einhverja skrá.
Fyrst og fremst lesandi
Ragnar Kjartansson sagðist fyrst
og fremst hafa verið lesandi áætlana
um Atlantshafssighngar Hafskips.
Hann sagðist eigi að síður bera á
þeim ábyrgð.
Seint á árinu 1984 var gerð áætlun,
af hagdeild félagsins, sem gerði ráð
fyrir að tap af rekstri Hafskips, að
undanskildum Atlantshafssigling-
unum, gæti numið 80 til 100 milljón-
um króna. Á sama tíma var gert ráð
fyrir að hagnaður af Atlantshafssigl-
ingunum væri um 10 prósent. Ragnar
sagði að í fyrstu ferðunum, en þær
voru farnar seint á árinu 1984, hefði
verið fluttur meiri vamingur en gert
hefði verið ráð fyrir.
Um hvers vegna áætlanir stóðust
svo ilía sagöi Ragnar að það hefði
verið annað að sitja í miðju stríðinu
en skoða máhð nú. Það hefði verið
margt sem ekki var hægt að sjá fyrir.
Ragnar sagði að helstu ástæður
þess að áætlanir stóðust ekki hefðu
verið að kostnaður fór úr böndunum
en ekki að áætlanagerðimar sjálfar
hefðu verið svo rangar.
Fyrir opnum tjöldum
Ragnar Kjartansson sagði að hann
hefði setið undir ámælum frá nokkr-
um stjómarmönnum fyrir að hafa
sagt frá slæmri stööu félagsins opin-
berlega. Þá sagði Ragnar að innan
stjómar félagsins hefðu verið menn
sem vildu frekar hlutafjárútboð en
að Eimskipafélagið yrði einrátt á
markaðnum. Ragnar sagöi að oft áð-
ur hefði verið gripið tfl ahs kyns að-
gerða til bjargar fyrirtækinu og sér
hefði ekki þótt stætt á því að ákveðn-
ir aðflar greiddu niður vöruflutninga
tfl landsins.
Pakistani í Soho
Ragnar Kjartansson var meöal
annars spurður um skýrslu sem Ingi
R. Jóhannsson, endurskoðandi Út-
vegsbankans, tók saman en þar kom
fram lágt mat á skipinu Rangá. Ragn-
ar sagði að þessi ákveðni skipamiðl-
ari starfaði í lítflli kompu viö hhðina
á eldhúsinu heima hjá sér. Hann
sagði það vera svipað að styðjast við
mat þess manns eins og að Seðla-
bankinn hringdi daglega í Pakistana
sem ræki dollarabúð í Sohohverfinu
í London og fengi hjá honum upplýs-
ingar um gengisþróun.
í sambandi við konu
Páh Bragi Kristjónsson sagði að
mflliuppgjörið fyrir fyrstu átta mán-
uðina skipti ekki miklu máli í sínum
huga. Hann hefði verið upptekinn við
allt aðra hluti. Meðal annars hefðu
félagar í BSRB verið í verkfalh. „Ég
var í daglegu sambandi við konu i
ákveðnu húsi á Rauðarárstíg. Ég
man ekki lengur hvað hún heitir en
hún stjómaði þjóöfélaginu þá.“
Páh Bragi talaði meðal annars um
lögreglurannsóknina og þann tíma
sem hann sat í gæsluvarðhaldi. Hann
lýsti andlegu ástandi sínu meðal
annars á þá leið að talsverðu eftir
að hann var látinn laus hafi hann
og fjölskyldan farið í frí til útlanda.
Páh Bragi sagðist hafa vitað að
skömmu áöur hefðu tollverðir á
Keflavíkurflugvelli stöðvað Björgólf
Guömundsson að tilefnislausu. Páll
Bragi sagðist hafa verið hræddur.
Fjölskyldan hefði átt að fljúga utan
klukkan fimm síðdegis. Hann hefði
farið af skrifstofu sinni klukkan ell-
efu um morguninn og sótt fjölskyld-
una. Hann ók síðan um þar tfl komið
var að brottfór. Meö þessari sögu
sagðist hann vilja segja hversu nið-
urbrotinn og hræddur hann var.
-sme
í dag mælir Dagfari
Núillausnin
Samningar um kaup og kjör era á
lokasprettinum. Aðflar vinnu-
markaðarins hafa lagt hart að sér
að ná þessum samningum, sem
ganga undir nafninu „núlllausnin“
og felur það aðallega í sér að verð-
bólga, verðlag og laun hækki nán-
ast ekki neitt. Vextir og verðbólga
eiga jafnvel að lækka frá því sem
nú er og ríkir mikil bjartsýni um
að þessir samningar verði í höfn
næstu klukkutímana.
Ríkisstjórnin hefur verið að
streitast á móti þvi að þessir samn-
ingar takist og hefur neitað því að
leggja fram fé tfl að brúa bihn. Ólaf-
ur Ragnar Grímsson segir að ekk-
ert fé sé lengur til í ríkissjóði til aö
borga niður verðlagið og neitar því
að slá lán í Japan til að Islendingar
hafi efni á því að kaupa í matinn.
Þetta er skrítin afstaða hjá fjár-
málaráðherra og formanni Al-
þýðubandalagsins sem virðist vera
eini maðurinn sem telur það ekkert
annað en heimtufrekju hjá vinnu-
veitendum og verkalýðsforystu að
ætlast til að börn og bamaböm
núlifandi launþega greiði niður lán
fyrir matarkaupum foreldra sinna.
Dagfari er hins vegar ákveðinn í
að styðja núlllausnina. Japanir era
ekki of góðir til að lána okkur fyrir
matnum enda ríkastir allra þjóða í
heiminum og tími kominn tfl þess
að þeir láti af hendi rakna hluta
af auðæfum sínum tfl að viðhalda
fátækri þjóð á hjara veraldar. Eru
ekki Japanir að bjóða Pólverjum
og Rúmenum hagstæð lán, sem eru
þjóðir sem hafa hingað tfl ekki
kvartað undan lífskjörum? Eru
ekki Japanir að kaupa upp Amer-
íku til að Kanarnir geti bjargað
sér? Hvers vegna ættu þá ekki Jap-
anir að lána okkur aur svo að
verkalýðurinn hér á landi eigi fyrir
salti í grautinn? Var ekki verið aö
safna notuðum fötum fyrir munaö-
arleysingja í Rúmeníu? í næstu
kjarabaráttu getum við látið Rúm-
ena um skila fötunum aftur!
Ólafur Ragnar getur meö góðri
samvisku skrifað upp á hvaða
reikning sem kemur frá aðilum
vinnumarkaðarins og hann á að
fara létt með það að slá japanska
banka handa soltinni þjóð sinni
sem hefur ekki önnur ráð til að
bæta kjör sín.
Dagfari styður líka núlllausnina
vegna þess að hann er búinn að
finna það út eins og verkalýðsleið-
togamir að það er ekkert fengið
með því að fá hærri laun. Kjörin
versna í hvert skipti sem launin
hækka. Ríkissjóður tekur meira í
skatta, kaupmennirnir heimta
meira til að geta haldið Stöð tVö
gangandi og vextimir hækka upp
úr öllu valdi í hvert skipti sem
banki þarf aö kaupa annan banka.
Þetta er allt á sömu bókina lært og
algjörlega til einskis að fá meiri
laun því þau hverfa öll í hítina. Þá
er nú meira vit í því að halda
óbreyttum launum, semja um núl-
lið tfl að lifa kreppuna af. Eftir því
sem launin hækka minna því betra
hefur almenningur það, því betur
komast launþegarnir af og þaö er
hreinasta glapræði, svik við verka-
lýðinn, ef einhverjum dytti nú í hug
að krefjast kauphækkana í kjara-
bætur.
Dagfari veit um marga ábyrga og
mjög greinda launþega sem hafa
tekið sig saman um að hafna öllum
kjarabót'um sem hugsanlega mundi
verða samið um í tengslum við
núlllausnina. Slíkar kjarabætur
hafa alltaf komið sér flla og það
ætti að draga fyrri verkalýðsleið-
toga fyrir dómstóla og dæma þá
fyrir landráð og svik við málstað-
inn. Þessir menn hafa eytt ævinni
í það vísvitandi að koma aftan að
hagsmunum umbjóðenda sinna
með sífelldum kauphækkunum og
kjarabótum sem allar hafa farið í
súginn.
Loksins nú hafa þeir vitkast.
Loksins núna ætla þeir að semja
um núlllausn og allar líkur era á
því að vinnuveitendur muni fallast
á aö hækka ekki launin, eins og
þeir hafa alltaf gert fram að þessu.
Þetta verða vissulega sögulegir
samningar ef lyktir verða þær að
allt situr við það sama og launin
veröa eins. Þá verða þetta fyrstu
kjarasamningarnir þar sem laun-
þegar bera eitthvað úr býtum. Með
því að láta launin standa í stað og
standa gegn öllum kröfum um
launahækkanir er von tfl þess að
batnandi tímar séu framundan. Ef
samiö er um ekki neitt er ekkert
afþeim að hafa sem hafa ekki neitt
fyrir. Svo einfalt er það. Af hveiju
datt engum þetta í hug fyrr?
Dagfari