Dagblaðið Vísir - DV - 25.09.1990, Blaðsíða 11

ÞRIÐJUDAGUR 25. SEPTEMBER 1990.
11
Utlönd
Eitt mesta samgöngumannvirki 1 sögunni verður tilbúið árið 1993:
Ermarsundsgöngin graf in
með 1000tonna borvélum
- ef áætlanir standast verða fyrstu göngin fullgrafin í nóvember
Borvélarnar sem notaðar eru við að grafa Ermarsundsgöngin eru með allt að tíu metra breiðri krónu sem étur
sig hægt og sígandi i gegnum kalksteininn undir Ermarsundinu.
Þannig lítur sjálft ferlíkið út að utan. Þrátt fyrir mikla tækni hafa þarna orð-
ið slys á mönnum.
Eftir tvo mánuði mætast enskir og
franskir verkamenn undir miðju
Ermarsundi. Þá er gert ráö fyrir að
fyrstu göngin af þremur, sem eiga
að liggja samsíða undir sundið, nái
saman og í fyrsta sinn í 8000 ár verð-
ur gegnt milli Englands og Frakk-
lands.
Þótt þessi áfangi náist verður samt
mikið verk óunnið því þeta eru að-
eins þjónustugöng fyrir sjálf aðal-
göngin til beggja hliða. Og þaö á ekki
bara eftir að grafa heil ósköp heldur
á líka eftir að ganga endanlega frá
frjármögnun fyrirtækisins. Þó trúir
enginn öðru en að lokið verði við
göngin úr þessu þegar þau eru komin
svo langt á veg.
Opnuð fyrir akstur 1993
Aætlanir hljóða upp á að endanlega
verði lokið við að grafa göngin haust-
ið 1991 og að umferð um þau hefjist
ekki fyrr en sumarið 1993. Þetta eru
mestu jarðgöng sem nokkru sinni
hefur verið ráðist í að grafa og trú-
lega verður bið á að aftur verði haf-
ist handa við svipað verkefni.
Göngin eru grafin frá báðum end-
um samtímis. Til þess eru notaðar
gríðarstórar borvélar sem hafa verið
hannaðar til þessa verks. Sprenging-
ar eru hinsvegar óþarfar því göngin
liggja um mjúkan sandstein. í nóv-
ember er áætlað að vélarnar sem
bora þjónustugöngin reki saman nef-
in og sanni endanlega aö það er hægt
að grafa svo langa leið.
Hluthafar bíða í ofvæni eftir að
hægt verði að fagna þessum fyrsta
áfanga því þá er það trú manna að
fleiri fáist til að festa fé í fyrirtæk-
inu. Hlutabréf í því hafa fallið jafnt
og þétt í verði en hluthafarnir gera
ráð fyrir að bjartara verði framund-
an þegar göngin opnast.
Bjartara framundan
Til þessa hefur vinna við göngin
verið erfið og þó hefur fjarmögnunin
veriö erfiðust af öllu. í upphafi ríkti
bjartsýni á fyrirtækið og nægilegt fé
fékkst á frjálsum markaði til að hefja
verkið. Stofnað var stærsta einkafyr-
irtæki á þessu sviði í sögunni og
verkefnið var einnig umfangsmeira
en áður hefur þekkst.
Göngin eru ríflega þrjátíu kíló-
metra löng eða tífalt lengri en göngin
í gegnum Ólafsfjarðarmúla. Það seg-
ir þó ekki alla söguna því þessi göng
eru þrefóld og aðalgöngin eiga að
flytja járnbrautarlestir. Þetta verða
hraðlestir af nýjustu gerð og þeim
er ætlað að flytja bíla á tveimur hæð-
um.
Sérfræðingar í samgöngumálum
segja að göngin valdi byltingu í sam-
göngum í Evrópu. Litið er svo á að
þau muni styðja við sameiningu Evr-
ópu og gera Breta að meiri ,-,Evr-
ópubúum“ en þeir hafa verið til
þessa. Bretar eru reyndar síður
hrifnir af göngunum en Frakkar og
segja þeir svartsýnustu að land
þeirra verði aldrei samt og jafnt á
eftir
Helmingi fljótari í förum
Sem dæmi um samgöngubótina
með göngunum má nefna að nú geta
menn ekið bílum sínum, með viö-
komu í bílalestinni um göngin, frá
Lundúnum til Parísar á þremur
klukkutímum. Til Brussel tekur
ferðin innan við þrjá tíma. Nú taka
ferðalög milli þessara staða um sex
klukkutíma og er þá gert ráð fyrir
að farið sé yfir sundið með svif-
nökkva. Með hefðbundnari faratækj-
um tekur ferðin enn lengri tíma.
Vinna við göngin hefur gengið verr
en áætlað var. Nokkur slys hafa orð-
ið og innan fyrirtækisins sem annast
gröftinn ríkir mikil togstreita. Það
er að jöfnu undir stjórn Breta og
Frakka.
Kostnaður við göngin er þegar
kominn þriðjung fram úr áætlun og
það hefur gengið illa aö fá banka til
að lána fyrir því sem á vantar. Þá
er talið að kostnaðurinn eigi eftir að
fara enn meira fram úr áætlunum
þegar verkið kemst á lokastig.
Skulda þegar of mikið
Stjórnendur fyrirtækisins vita hins
vegar aö bankarnir sem upphaflega
lögðu fé í fyrirtækið eiga ekki svo
auðvelt meö að draga sig út úr því.
Verði fyrirtækið gjaldþrota þá tapa
þeir miklu fé og færu sumir á haus-
inn. Fyrirtækið lifir því samkvæmt
þeirri gömlu reglu að það borgi sig
best að skulda almennilega ef menn
vilja skulda á annaö borð.
En þrátt fyrir óhöpp á vinnusvæð-
inu hefur vinnan við göngin staðist
áætlanir. Bormennimir eru komnir
lengra en bjartsýnustu menn þorðu
að vona. Sandsteinninn er auðunn-
inn og vélarnar hafa uppfyllt þær
kröfur sem hönnuðumir gerðu í upp-
hafi til þeirra.
1000 tonna borvélar
Borvélarnar eru um 1000 tonn að
þyngd og þykja mikiö tækniundur.
Leysitækni er notuð til að stýra þeim
rétta leið og verkfræðingarnir á
svæðinu eru sannfærðir um að
stefna sé nákvæmlega rétt. Borkrón-
urnar eru um tíu metrar í þvermál
og snúast þrjá hringi á minútu um
leið og þær mylja bergið undir sig.
Jarðlagið sem göngin eru grafin
um er sem næst 150 metra þykkt og
það er vatnsþétt þannig að ekki þarf
aö gera sérstakar ráðstafanir til að
þetta gangi. Aðstæðurnar em því
eins góðar og hugsast getur. Borvélin
sér um að þétta yfirborð veggjanna
á göngunum um leið og hún borar
þannig að allt er tilbúið um leið og
hún hefur farið hjá.
En þetta er hættuleg vinna. Til
þessa hafa níu menn látið lífið í
göngunum. Flestir þeirra hafa orðið
fyrir vélum sem ekið er um göngin.
Þarna hafa því þegar orðið alvarleg
umferðarslys. Hins vegar er ekki
gert ráð fyrir að óhöpp geti orðið eft-
ir að allt er fullgert því í hvorum
göngum liggur umferðin aðeins í
aðra áttina. Lestirnar mætast því
aldrei á leið sinni um göngin.
Ekið um borð í lest
Þegar göngin verða opnuð fyrir
umferð verður mögulegt fyrir far-
þega að kaupa sér far með lest eða
að kaupa far fyrir bílinn sinn í sér-
stökum bílalestum. Þær eiga að geta
tekið stóra vörubíla og langferðabíla
jafnt sem venjulega fólksbíla. Far-
þegarnir sitja um borð í bílunum á
leiöinni og aka svo út úr lestunum
þegar ferðinni um göngin lýkur.
Ferðin um göngin sjálf tekur aðeins
35 mínútur. Fyrirtækið sem á göngin
gerir í áætlunum sínum ráð fyrir að
árið 2003 fari ekki færri en 44 milljón-
ir farþega um göngin og þá verði
boðið upp á sex ferðir á klukkustund
frá hvoru landi.
Talið er að í framhaldi af göngun-
um verði allt járnbrautakerfi Bret-
lands og Frakklands endurskipulagt.
Frakkar eru þegar farnir að huga að
nýjum hraðlestum sem eru mun
hraðskreiðari en þær sem nú eru í
notkun. Þessar nýju lestir eiga aö
veita innanlandsflugi harða sam-
keppni og hafa þegar gert það.
Bretar ekki of hrifnir
Bretar eru seinni til að endurskipu-
leggja járnbrautakerfið en þó er talið
að það reynist óhjákvæmilegt með
vaxandi umferð. Áhrifanna kann
líka aö gæta lengra í burtu. Þjóðverj-
ar telja sig líka verða að endurskipu-
leggja járbrautirnar hjá sér til sam-
ræmis við hin löndin og ítalir hafa
hug á hinu sama.
Bretar hafa meiri áhyggjur af
menningu sinni þegar Evrópubúam-
ir ílæða yfir land þeirra. Þeir gera
ráð fyrir að straumur ferðamanna
muni aukast mikið og jafnframt fær-
ist í vöxt að fyrirtæki af meginland-
inu tjárfesti í Bretlandi. Þeir eru ekki
of kátir með þetta þótt hnignandi
efnahagur í Bretlandi hefði gott af
vítamínsprautu.
Göngin eru þegar farin að taka á sig mynd enda eru aðeins tveir mánuðir
þangað til fyrstu göngin af þremur verða fullbúin.