Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.1991, Qupperneq 6

6
Viðskipti
ÞRIÐJUDAGUR 11. JÚNÍ 1991.
Ríkið greiðir um 9,4 milljarða í vexti á árinu:
7 3% af tekjusköttum fólks
fara í vaxtagjöld ríkisins
Rikið greiðir um 9,4 milljarða
króna í vexti á þessu ári. Það þýðir
að 1 króna af hverjum 10, sem koma
inn í ríkiskassann, fer í að greiða
vexti af lánum.
Þetta hlutfall hefur veriö mjög
svipað undanfarin ár. Þess má geta
að ríkiö hefur umtalsverðar vaxta-
tekjur lika, eða um 3,7 milljarða
króna á þessu ári.
Fréttaljós
Jón G. Hauksson
Það er athyglisvert að ríkið hegðar
sér ekki eins á lánamarkaðnum og
einstaklingar. í stað þess að fresta
neyslu og framkvæmdum eins og
einstaklingar gera þegar vextir
hækka þá slær ríkiö lítið af.
Nýlega hækkaði ríkið vexti á spari-
skírteinum og ríkisvíxlum til að geta
tekið meira af lánum til að standa
undir hallarekstri ríkisins. Hallinn
stefnir í að verða á fimmta milljarð
króna á árinu þrátt fyrir viðnámsað-
gerðir ríkisstjórnarinnar. Hallinn
hefði annars oröið í' kringum tíu
milljarðar króna.
Vaxtagjöld ríkisins eru um 9,4
milljarðar króna á þessu ári. Þaö eru
um 157 þúsund krónur á hverja fjög-
urra manna fjölskyldu í landinu.
- vextir ríkisins nema um 157 þúsundum á hverja fjölskyldu
157 þús. kr.
á hverja fjögurra
manna fjölskyldu
73% af tekjuskatti
einstaklinga
Vaxtagjöld ríkisins nema um 153
þúsund krónum á hverja fjögurra
manna fjölskyldu.
Stór hluti af öllum tekjuskatti ein-
staklinga, staðgreiðslunni, fer í að
Vaxtagjöld ríkissjóðs
— í milljörðum króna
o
1988
1989
1990
1991
Vaxtagjöld ríkisins hækka stöðugt. í ár verða þau 9,4 milljarðar en voru i
fyrra 8,3 milljarðar. Ríkið hefur einnig umtalsverðar vaxtatekjur, eins og
sjá má á súluritinu.
greiða vexti af lánum ríkisins. Stað-
greiðsla einstaklinga er um 12,9
milljarðar á árinu en vaxtaútgjöld
ríkisins 9,4 milljarðar. Um 73 prósent
af staðgreiöslu þessa árs fara því í
vexti ríkisins.
Raunar hefur þetta hlutfall oft ver-
ið hærra. í fyrra, áriö 1990, voru
vaxtagjöldin 8,3 milljarðar en stað-
greiðslan 12,1 milljarður. A árinu
1988 voru vaxtagjöldin 6,9 milljarðar
en staðgreiðslan um 6 milljarðar. Það
ár fór því allur tekjuskattur einstakl-
inga og meira til í vaxtaútgjöld ríkis-
ins.
Heildarskattar ríkisins á undan-
fomum árum hafa hækkað verulega.
Árið 1988 voru þeir um 64,6 milljarð-
Aðeins vika í stórfund EB og EFTA1 Lúxemborg:
Gagnkvæmar veiðheimildir
eru alls ekki útilokaðar
- segir Jón Baldvin Hannibalsson utanríkisráðherra
Jón Baldvin Hannibalsson utan-
ríkisráðherra segir að gagnkvæmar
veiðiheimildir á milli íslands og Evr-
ópubandalagsins séu alls ekki útilok-
aðar ef þær verði til þess að íslend-
ingar fái tollfijálsan aðgang að mörk-
uöum bandalagsins fyrir fiskafurðir.
íslendingar eiga nú í tvíhliða viðræð-
um við Evrópubandalagiö um gagn-
kvæmar veiðiheimildir. Mikil
spenna ríkir í Brussel á milli aðal-
samningamanna landanna en aðeins
vika er í sameiginlegan ráðherra-
fund Evrópubandalagsins og EFTA í
Lúxemborg.
Fyrsti tvíhliða fundurinn
hefur farið fram
„Evrópubandalagið hefur óskað
eftir þessum tvíhliða viðræðum við
íjögur EFTA-lönd: ísland, Noreg, Sví-
þjóð og Finnland. Fyrsti fundur ís-
lands og Evrópubandalagsins er bú-
inn. Það sem gerðist á þeim fundi var
einfaldlega þetta: Við höfum áður
boðið þeim upp á tvíhliða viðræður
um einhvers konar rammasamning
um fiskveiðimálefni. Það á sér rætur
aftur í fríverslunarsamninginn sem
við gerðum 1972 og varð virkur 1977.
Þar er ákvæði sem segir að í fram-
haldi af þessum samningi skuli hald-
ið áfram viðræðum á milli íslands
og Evrópubandalagsins um svona
rammasamning sem er staðlaður
samningur sem Evrópubandalagið
hefur við allar fiskveiðiþjóðir í Evr-
ópu.“
Þráðurinn tekinn upp að
nýju á árinu 1989
„Það var langt komið árið 1981 að
gera slíkan samning en hann sprakk
á kröfunni um veiðiheimildir. Síðan
var þráðurinn tekinn upp aftur af
fyrrverandi sjávarútvegsráðherra,
Halldóri Ásgrímssyni, á árinu 1989.
Það hefur heldur ekki gengið vegna
þess að sjávarútvegsdeild Evrópu-
bandalagsins hefur sett það sem skil-
yrði að það þýði ekki að fara í þenn-
an samning nema íslendingar fallist
á að veita Evrópubandalaginu ein-
hliða veiðiheimildir."
Evrópubandalagið kúvendir
og segir nú: Allt í lagi
„Við höfum hafnaö því alla tíð að
veita einhliða veiðiheimildir og höfn-
um því ennþá. Það sem nú hefur hins
vegar gerst er að Evrópubandalagið
hefur sagt: Allt í lagi, við skulum að
minnsta kosti athuga hvort við get-
um náð þessum samningi án fyrir-
fram skilyrða.
Það sem gerðist á þessum fyrsta
fundi var ekkert annað en það að
þeir hafa spurt og við höfum upplýst
þá um hluti eins og ástand fiski-
stofna, um minnkandi afrakstur
fiskistofna, um íslenska kvótakerfið
og þess háttar hluti. Þannig að viö
höfum verið að færa rök fyrir því í
smáatriðum að veiöiheimildir fái
þeir engar.“
Evrópubandalagið
er loksins að átta sig
„Hitt er svo annað mál að það
stendur það tilboð sem upphaflega
var gert að ef þeir vilja ræða málin
á gagnkvæmnisgrundvelli, það er að
segja einhver málamyndaskipti á
veiðiheimildum, þá erum við til við-
ræðu en þeir hafa enn ekki nefnt
neitt í því samhengi. Þannig að í raun
og veru er það að gerast að Evrópu-
bandalagið er að átta sig á því að það
nær ekki veiðiheimildum og þá er
spurningin orðin sú hvort þeir geti
engu að síður náð svona samstarfs-
samningi til að geta sagt inn á við í
bandalaginu að þeir hafi náð ein-
hverjum samningsárangri."
- Ert þú tilbúinn í gagnkvæmar
veiðiheimildir?
„Við höfum áréttað þá stefnu að
við stöndum við þá opnun sem var
gefin í því efni í mars 1989 í tíð fyrri
ríkisstjórnar. Þannig að við erum til-
búnir að hlusta á það og það fer svo
eftir því hvað um er að ræða hvort
að það geta tekist einhverjir slíkir
samningar."
- Hefur þú þá í huga vannýtta fiski-
stofna?
„Menn eru raunverulega fyrst og
fremst að tala um sameiginlega fiski-
stofna. Hann er aðeins einn hvað
snertir ísland og Evrópubandalagið
og sá fiskistofn heitir kolmunni.
Hlutur íslands í þeim flökkustofni
er lítill. Við höfum aldrei komist upp
á lag með að veiða hann og út af fyr-
ir sig hefur hann verið nefndur áöur
sem dæmi.
Að því er varðar vannýtta stofna
þá byggist það á umsögnum Haf-
rannsóknastofnunar og sjávarút-
vegsráðuneytis hvort eitthvað slíkt
kemur til greina. Út af fyrir sig eru
engar slíkar kröfur komnar upp á
borðið ennþá.“
Fáum loðnu fyrir karfa
„Síðan er auðvitað spurningin um
mál sem hefur snertiflöt á milli ís-
lands og Evrópubandalagsins og það
varðar samskipti okkar við Græn-
land. Við eigum auövitað mikla fiski-
stofna sameiginlega með Grænlend-
ingum og má þar nefna loðnu, rækju,
þorsk, karfa og fleira. Við höfum
aðeins náð samningum við Græn-
lendinga um skipti á einum stofni,
loönunni.
Hins vegar hafa íslendingar reynt
í mörg ár að ná samningum við
Grænlendinga. Þeir hafa lýst sig já-
kvæða í viðhorfum en það hefur
aldrei neitt orðið úr samningum.
Grænlendingar hafa tíu ára samning
frá árinu 1984 við Evrópubandalagið
um að það kaupi veiðiheimildir hjá
þeim. Sem dæmi má nefna að þeir
hafa keypt veiðiheimildir upp á 45
þúsund tonn af karfa en þeir hafa
aldrei getað veitt nema 5 þúsund.
Það er mat íslenskra fiskifræöinga
að það væri skynsamlegra að veiða
karfann þegar hann væri betur fram-
genginn og þroskaðri þegar hann
gengur í íslenska lögsögu. Það getur
verið hagsmunamál fyrir íslendinga
að fá stærri hlut í loðnunni og láta
þá kannski eitthvað í staðinn af
karfa. Svona hluti má ræða ef það
getur orðið til þess að við næðum
meginmarkmiðum okkar í samning-
unum; sem væri að ná tollfrjálsum
markaðsaðgangi fyrir fiskafurðir
okkar án þess að láta einhliða veiði-
heimildir í staðinn," segir Jón Bald-
vin.
-JGH
ar, árið 1989 um 80 milljarðar, árið
1990 um 92,5 milljarðar og á þessu
ári verða heildarskattarnir um 101,7
milljarðar króna.
-JGH
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
INNLÁN ÖVERÐTR.
Sparisjóðsbækurób. 5-6 lb
Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 5-9 Sp
6mán. uppsögn 6-10 Sp
Tékkareikningar, alm. 1-3 Sp
Sértékkareikningar 5-6 Lb.lb
ViSITOLUB. REIKN.
6mán. uppsögn 3-3,75 Sp
15-24 mán. 7-7,5 Sp
Orlofsreikningar 5,5 Allir
Gengisb. reikningar í SDR6.4-8 Lb
Gengisb. reikningar í ECU 8,3-9 Lb
ÓBUNDNIR SERKJARAR.
Vísitölub. kjör, óhreyfðir. 3-4 Bb
Óverðtr. kjör, hreyfðir 12-13,5 Sp
BUNDNIR SKIPTIKJARAR.
Vísitölubundin kjör 6,25-7 Bb
óverðtr. kjör 15-16 Bb
INNL. GJALDEYRISR.
Bandaríkjadalir 4,5-4,75 Bb
Sterlingspund 9,5-10,1 SP
Vestur-þýskmörk 7,5-7,6 Sp
Danskarkrónur 7,5-8,1 Sp
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
ÚTLÁN óverðtr.
Almennirvíxlar(forv.) 18-18,5 Bb
Viðskiptavíxlar(forv.)(1) kaupoenqi
Almennskuldabréf 18,5-19 Lb.Sp
Viðskiptaskuldabréf (1) kaupgengi Allir
. Hlaupareikningar(yfirdr.) UTLÁN VERÐTR. 21,25-22 Bb
9.75-10.25 Lb.Bb
AFURÐALÁN
Isl. krónur 17,75-18,5 Bb
SDR 9,5 Allir
Bandaríkjadalir 7,75-8,25 Lb
Sterlingspund 13,2-13,75 Sp
Vestur-þýskmörk 10,5-10,75 Ib.Bb
Húsnæðislán 4,9
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 23,0
MEÐALVEXTIR
Óverðtr. frá mars 91 15,5
Verðtr. frá apríl 91 7,9
VÍSITÖLUR
Lánskjaravísitala júní 3093 stig
Lánskjaravísitala maí 3070 stig
Byggingavísitala júní 587,2 stig
Byggingavísitala júní 183,5 stig
Framfærsluvisitala maí 152,8 stig
Húsaleiguvísitala 3% hækkun 1 apríl
VERÐBREFASJOÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Einingabréf 1 5,658
Einingabréf 2 3,039
Einingabréf 3 3,708
Skammtímabréf 1,890
Kjarabréf 5,557
Markbréf 2,969
Tekjubréf 2,131
Skyndibréf 1,650
Fjölþjóðabréf 1,270
Sjóðsbréf 1 2,710
Sjóðsbréf 2 1,865
Sjóðsbréf 3 1,876
Sjóðsbréf 4 1,636
Sjóðsbréf 5 1,129
Vaxtarbréf 1,9252
Valbréf 1,7921
Islandsbréf 1,177
Fjórðungsbréf 1,106
Þingbréf 1,176
öndvegisbréf 1,162
Sýslubréf 1,189
Reiðubréf 1,149
Heirhsbréf 1,089
HLUTABRÉF
Sölu- og kaupgengi að lokinni jöfnun:
KAUP SALA
Sjóvá-Almennar hf. 6,10 6,40
Ármannsfell hf. 2,38 2,50
Eimskip 5,50 5,72
Flugleiðir 2,31 2,42
Hampiðjan 1,80 1,90
Hlutabréfasjóður VlB 1,03 1,08
Hlutabréfasjóðurinn 1,60 1,68
Islandsbanki hf. 1,62 1,70
Eignfól. Alþýðub. 1,62 1,70
Eignfél. Iðnaðarb. 2,33 2,42
Eignfél. Verslb. 1,73 1,80
Grandi hf. 2,55 2,65
Olíufélagið hf. 5,45 5,70
Olís 2,15 2,25
Skeljungur hf. 6,00 6,30
Skagstrendingur hf. 4,20 4,40
Sæplast 7,20 7,51
Tollvörugeymslan hf. 1,00 1,05
Útgerðarfélag Ak. 4,20 4,35
Fjárfestingarfélagið 1,35 1.42
Almenni hlutabréfasj. 1,05 1,09
Auðlindarbréf 1,01 1,06
Islenski hlutabréfasj. 1,06 1,11
Síldarvinnslan, Neskaup. 2.52 2,65
(1) Við kaup á viðskiptavixlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge.
Skammstafanir: Bb = Búnaðarbankinn,
lb = Islandsbanki Lb= Landsbankinn,
Sb = Samvinnubankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast í DV á fimmtudögum.