Dagblaðið Vísir - DV - 26.11.1991, Qupperneq 8

8
ÞRIÐJUDAGUR 26. NÓVEMBER 1991.
Útlönd
Aðskilnaðar-
hreyfingarí
sóknáNorður-
Ítalíu
Allt bendir til að aðskilnaðar-
hreyfmgar nióti vaxandi fylgis á
Norður-ítaliu, í bæjarstjórnar-
kosningum í bænum Breseia í
gær fékk flokkur Langbarða jafn-
mikið fylgi og kristilegir demó-
kratar sem jafnan hafa veriö
sterkir þar í bænum.
Langbarðar vilja aukna sjálf-
stjórn eins og reynar fleiri hópar
á þessum slóðum sem telja sig
bera skarðan hJut frá borði
stjómvalda i Róm. í kosningum
kom raunar einnig fram aö ýmsir
óánægjuflokkar eru aö sækja í sig
veörið. Niðurstaöan þykir gefa
vísbendingar um aö gömlu flokk-
amir fái slæma útreiö í þingkosn-
ingunum á næsta ári.
Kaupaekki
leikf öng fram-
leiddíKína
Verkalýðsfélög og neytenda-
samtök í Bandaríkjunum hvetja
félaga sína til að kaupa ekki leik-
föng frá Kína nú fyrir jólin vegna
gruns um að Kinveijar láti börn
vinna við leikfangagerðina í eins
konar þrælkunarvinnu.
Nær helmingur allra leikfanga,
sem flutt eru inn til Bandaríkj-
anna, koma frá Kína. Upplýs-
ingar hafa borist um aö böm séu
látin gera leikföngin og fai lítið
sem ekkert greitt fyrir. Meðal
frægra leikfanga, sem framleidd
em í stómm stíl í Kina, eru
Barbiedúkkur og Ninja skjald-
bökur.
Skotarhafna
kröf um Líbýu-
manna umrann-
sóknarnefnd
Háttsettur lögregluforingi í
Skotlandi segir að kröfur Libýu-
manna um alþjóölega rannsókn á
sprengingunni í Pan Am þotunni
yfir Lockerbie séu fáránlegar.
Miklu nær væri aö halda alþjóð-
leg réttarhöld í málinu og fá
Líbýumennina dæmda fyrir
ijöldamorð og hryðjuverk,
Pan Am þotan kom niður í
skoska bæinn Lockerbie og létu
11 bæjarbúar lffið. Með þotunni
fórust 259 manns. Libýumenn
vilja að óvilhöll nefnd rannsaki
ásakanir á hendur þeim um að
þeir hafi staðið fyrir sprenging-
unni. Tveir menn hafa verið
ákærðir vegna málsins að þeim
fjarstöddum.
Samkomulag
umumferðar-
stjórníErmar-
sundsgöngunum
Bretar og Frakkar hafa náð
samkomulagi um umferðarstjórn
og löggæslu í væntanlegum neð-
ansjávargöngum undir Ermar-
sundið. Vinna við göngin er vel á
veg komin og ár frá þvi bormenn
Breta og Frakka náöu saman.
Sununuverður
ekkirekinn
Barbara Bush, forsetafrú í
Bandaríkjunum, segir að John
Sununu, starfsmannastjóri Hvíta
hússins, verði ekki rekinn. Þrá-
látur orðrómur hefur verið um
að Barbara hafi hom í síðu Sun-
unus og vilji láta reka hann.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Óleyst þjóðernisátök í Vestur-Evrópu
Albanía (Ítalía).
Bretonskaginn (Frakkland).
Katalónía (Frakkland, [talía-
Sardinía, Spánn-Katalónía).
Korsíka (Frakkland)
Króatía (Austurríki-Ítalía).
Fræðslumál, málsvæði.
Danmörk (Þýskaland).
Fræðslumál, stjórnsýsla.
Flæmingjar (Belgía, Frakk-
land). Ríkismál (Belgía).
Baskar (Frakkland, Spánn).
Sjálfsstjórn, tungumálaerjur.
Færeyjar (Danmörk). Eigið
málsvæði.
Franskir Próvenar (Ítalía-
Piedmont og Foggia).
Frakkar (Belgía, Ítalía,
Sviss). Ríkismál.
Vestur-Frísar (Holland).
Eigið málsvæði.
Norður-Frísar (Þýskaland).
Fræðslumál.
Fríúlar (Ítalía). Fræðslumál,
stjórnsýsla.
írar (Bretland, N-írland).
Ríkismál, stjórnmál.
16. Gelískir skotar (Bretland,
Skotland). Fræðslumál.
17. Galasía (Spánn).
18. Þýskaland (Belgía-Liege,
Danmörk-Slésvík, Alsace
Lorraine-Frakkl., S-Tírol-
Ítalía, Sviss). Tungumál,
fræðslumál, stjórnsýsla.
19. Grikkir (Ítalía).
20. Ítalía (Sviss). Málsvæði.
21. Ladinhérað (Ítalía).
22. Letzeburg (Lúxemborg).
Eigið málsvæði.
23. Occitanhérað (Frakkland,
Ítalía-Piedmont).
24. Rómanir (Sviss). Sjálfsá-
kvörðunarréttur, tungumál.
25. Samar (Noregur, Svíþjóð,
Finnland).
26. Sardar (Sardinía-Ítalía).
27. Slóvenar (Austurríki, Ítalía).
Fræðslumál, stjórnsýsla.
28. Sorbar (Þýskaland).
Fræðslumál, stjórnsýsla.
29. Svíar (Finnland). Ríkismál.
30. Walesbúar (England). Eigið
málsvæði. ~2
£
Serbar geta farið sínu fram í Júgóslavíu þrátt fyrir friðartilraunir EB:
Þjóðernisdeilur binda
Evrópuríki í báða skó
- hörð átök milli Króata og sambandshersins um bæinn Osijek þrátt fyrir vopnahlé
Sambandsher Júgóslavíu og
skæruliðar Serba sækja hægt að bít-
andi að króatíska bænum Osijek
þrátt fyrir að vopnahlé eigi að heita
í gildi. Króatar segja greinilegt aö
Serbar ætli sér aö taka bæinn með
líkum hætti og Vukovar í síðustu
viku. Osijek er umsetinn og stöðug
stórskotahríð dynur á honum.
Fregnir af mannfalli eru óljósar en
þó er viðurkennt að fjórir menn féllu
í bænum í gær.
Að þessu sinni voru það Samein-
uðu þjóðirnar sem komu á vopnahléi
fyrir milligöngu Cyrus Vance, fyrr-
um utanríkisráðherra Bandaríkj-
anna. Þetta er fjórtánda vopnahléið
en hin fyrri hafa tekist fyrir milli-
göngu Evrópubandalagsins.
Allt sem Evrópubandalagið hefur
gert til þessa til að koma á friöi í júgó-
slavíu hefur til einskis orðið. Við-
skiptabann er í gildi á Serbíu en það
hefur engin sýnileg áhrif. Ríki EB
hafa hótað harðari aðgerðum en ekk-
ert kemst í framkvæmd.
Margir fréttaskýrendur hallast að
þvi að bandalagið sé með öllu ófært
um að sinna hlutverki alþjóðalög-
reglu eins og vonir margra forystu-
manna þess standa til. Sérstaklega
er til þess tekið að þjóðernisdeilur
veijast fyrir bandalagsmönnum.
Ástæðan er öðru fremur sú að innan
Evrópubandalagsins eru fjölmargar
þjóðernisdeilur óleystar og hafa ver-
ið svo um langa hríð.
Spánverjar hafa t.d. lítinn áhuga á
að styðja sjálstæðishreyfingar í
Júgóslavíu á sama tíma og ekki færri
en þrjár aðskilnaðarhreyfmgar beij-
ast gegn stjórnvöldum í Madríd. Það
eru Katalónar, Baskar og Galisíu-
menn. Bretar eiga raunar við saman
vandamál að stríða á Norður-írland.
Meðfram öllum landamærum í
Mið-Evrópu búa þjóðabrot, sem hafa
mikinn hug á aö fá sjálfstjórn að ein-
hverju marki. Þessu fólki finnst það
standa Evrópubandalaginu nær að
sinna kröfum þess en að styðja sjálf-
stæðishreyfingar Slóvena og Króata
í Júgóslavíu.
Á Italíu gætir vaxandi óróa meðal
þjóðabrota, einkum nærri landa-
mærum Sviss og Austurríkis. Þar
hafa t.d. Suðru-Tírólar mikinn hug á
að ráða málum sínum sjálfir.
Ríki Evrópubandalagsins eiga því
óhægt um vik að viðurkenna sjálf-
stæði þjóða í Júgóslavíu og verja þær
á sama tíma og þjóðabrotum í Vest-
ur-Evrópu er neitað um sjálfstjórn.
Reuter
Gorbatsjov mistókst að fá sambandssáttmála undirritaðan:
llmbætur gagnslausar
án nýja sáttmálans
- sagði hann og bar sig mannalega
„Ástandið í landinu er slíkt að viö
verðum að þoka málinu áfram því
að án sáttmálans munu hvorki efna-
hagssamkomulagið né umbæturnar
koma að neinu gagni,“ sagði Míkhaíl
Gorbatsjov Sovétforseti á fundi með
fréttamönnum í gær eftir að honum
hafði mistekist að sannfæra sjö af
tólf lýðveldum ríkjasambandsins um
að undirrita sáttmála um stofnun
sambands fullvalda ríkja og færa
völdin frá Kremlarbændum.
Leiðtogar lýðveldanna sjö ákváðu
þess í staö að vísa málinu til þinga
sinna. Fimm lýöveldi, þar á meðal
Úkraína, sendu ekki fulltrúa til fund-
arins og grófu þar með enn frekar
undan þýðingu fyrirhugaðs samn-
ings.
Sovétforseti bar sig mannalega
þegar ríkisráðiö tók ákvöröun um
að fresta undirritun sambandsamn-
ingsins sem hefur verið ái döfirtni í
ÍIJ9.ÍI
Mikhaíl Gorbatsjov Sovétfors'eti var
borubrattur í gær þótt ríkisráðið
frestaði samþykkt sambandssamn-
ings Sovétlýðveldanna.
-i:iiA uiiii-Eo i ; í jSHnavtymlAáuter
nsvsí ifHnéliiiSÍioíafe
ýmsum myndum undanfarið ár.
Hann sagði að enn væri tími til að
samþykkja hann seint í næsta mán-
uði.
Þá stendur Gorbatsjov frammi fyr-
ir aukinni ólgu í Kákasuslýðveldun-
um. í Baikú, höfuðborg Azerbajdz-
han, mun þing lýðveldisins ræða að-
gerðir vegna deilunnar um Nag-
orno-Karabakh og er talið að þær
muni vekja reiði Armena.
Gorbatsjov lagði til á fundi sínum
meö leiðtogum lýðveldanna að
myndað yrði tíu kílómetra breitt
svæði undir stjórn sovéskra her-
sveita til aö stía sundur Armenum
og Azerum. Taliö var líklegt að Arm-
enar mundu setja sig upp á móti til-
lögunni en þeir segja aö tengsl við
Nagorno-karabakh séu lífsnauösyn-
leg.
Reuter
fcioé 6 imhir/ i i jjumsH íiannfr'
-iciL, :!ó •'oSag £f»m ,-yrjagA.. ðiv
Viljaað
ísraelsmenn
hæðirnar af
hendi
Bandaríkjastjórn hefur að sögn
mælst til þess að Sýrlendingar og
ísraelsmenn hefji friðarviðræður
á að semja um framtíð Gólahæð-
anna. Eftir því sem heimildar-
menn í Washington greina frá
hefur Bandaríkjastjóm mælst til
þess að ísraelsmenn láti hæðim-
ar af hendi og sýni með því friöar-
vilja í verki. Stjórnin vill einnig
aö ísraelsmenn láti undan síga í
Líbanon og fái líbanska hemum
stöðvar sínar.
Enn er rætt um aö viðræðurnar
fari fram í Washington og hefjist
þann 4. desember. ísrelsmenn
þráast þó við að koma til þess
fundar og vilja ræða málin nær
heimavelli.
Palestínumenn hafa fyrir sitt
leyti fallist á að ræða við ísraels-
menn í Washington. Þeir vilja þó
að viss ágreiningsefni verið ieyst
fyrst. Ekki hefur komið fram
,hy^a skilypejiþehysýtja., Regter
tttí-----------------------f.'RI j